Po pierwsze, planowanie oraz przewodniczenie posiedzeniom Rady i jej organów przygotowawczych: stałych komitetów (Komitet Stałych Przedstawicieli – Coreper) oraz grup roboczych i komitetów. Prezydencja organizuje formalne i nieformalne posiedzenia zarówno w Brukseli, jak i w kraju ją sprawującym. Reprezentuje Radę UE w stosunkach z innymi unijnymi instytucjami, zwłaszcza z Komisją i Parlamentem Europejskim. Działa na rzecz wypracowania porozumienia pomiędzy instytucjami w sprawie aktów ustawodawczych, podczas rozmów trójstronnych (tzw. trilogów), nieformalnych negocjacji oraz posiedzeń komitetu pojednawczego. Oczywiście, wszystkie te prace dotyczą unijnego prawodawstwa i przebiegają w ramach ustalonego porządku procedur legislacyjnych, jednak projekty uznane za kluczowe przez kraj sprawujący prezydencję, mogą być procedowane w szybszym tempie niż pozostałe.

Biorąc pod uwagę powyższe, warto przyjrzeć się tematom, które prezydencja szwedzka uznała za priorytetowe dla swojego przewodnictwa – zwłaszcza tym istotnym dla biznesu. Szwedzki premier Ulf Kristersson zaprezentował je oficjalnie w połowie grudnia 2022 r., ale my poznaliśmy je już wcześniej – podczas Konferencji Prezydentów BusinessEurope w Sztokholmie.

Bezpieczeństwo – jedność

Pomoc Ukrainie to temat numer jeden. W interesie UE leży przeciwdziałanie agresji Rosji. Ukraina potrzebuję wsparcia gospodarczego i wojskowego, jak również pomocy w realizacji jej europejskich aspiracji i zadaniem Unii musi być udzielenie takiego wsparcia. Rosyjska inwazja oznacza zatem, że jednym z głównych priorytetów na kolejne sześć miesięcy będzie realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Jest to czas bezprecedensowych wyzwań dla Europy, który wymaga bezprecedensowych odpowiedzi. Dlatego w centrum zainteresowania prezydencji znajdą się działania na rzecz wzmacniania europejskiej konkurencyjności, ograniczanie ryzyka zmienności cen energii oraz reforma rynku energii, zielona transformacja, jak również ochrona praworządności. Aby osiągnąć te cele, Unia potrzebuje jedności i gotowości do współpracy.

Dla naszego wspólnego bezpieczeństwa w obecnej sytuacji geopolitycznej, konieczne jest wzmacnianie roli UE globalnie. Obejmuje to trwający proces rozszerzenia oraz współpracę z kluczowymi partnerami, takimi jak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, jak również zwiększanie zdolności UE do zarządzania kryzysowego.

Konkurencyjność UE – jednolity rynek UE – zatrudnienie

Ambicja wzmocnienia europejskiej konkurencyjności musi stać się naczelną zasadą naszego funkcjonowania w ramach Wspólnoty. Rosyjska inwazja na Ukrainę, kryzys energetyczny i rosnąca inflacja to poważne wyzwania dla europejskich przedsiębiorstw. Aby nasze firmy mogły dalej skutecznie funkcjonować, potrzebne są tymczasowe środki nadzwyczajne, które nie staną się „nową normą”, ale wytyczą kurs,  w jaki UE będzie sobie radzić z przyszłymi wyzwaniami i kryzysami.

Dodatkowo, środki te muszą być spójne z naszymi fundamentalnymi zasadami, czyli czterema wolnościami jednolitego rynku, muszą sprzyjać wzrostowi oraz innowacyjności. Podczas tej prezydencji będziemy obchodzić 30. rocznicę unijnego rynku wewnętrznego, który jest niezbędny dla długoterminowego wzmocnienia konkurencyjności UE.

Pandemia COVID-19, inwazja Rosji na Ukrainę, rosnąca inflacja i kryzys energetyczny – wszystkie te zjawiska mają istotny wpływ na zatrudnienie i politykę zdrowotną. Działania na poziomie UE zmierzające do rozwiązania problemów związanych z niedoborem kompetencji i kwalifikacji pracowników znajdą się wśród priorytetów prezydencji. Edukacja oraz kształcenie ustawiczne odgrywają ważną rolę w przygotowaniu Europejczyków do transformacji cyfrowej i ekologicznej oraz są ważnymi narzędziami dla wzmacniania unijnej konkurencyjności.

Wolność artystyczna i kulturalna musi być stale wzmacniana i chroniona, zwłaszcza w okolicznościach trwającej na wschodzie wojny.

Zielona transformacja i transformacja energetyczna

Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. to cel, który pozostaje aktualny. Kryzys klimatyczny i utrata różnorodności biologicznej to problemy egzystencjalne, które możemy rozwiązać działając wspólnie. Jednak, jak zauważył szwedzki premier, zielona transformacja musi być realizowana w sposób, który umożliwi równolegle wzrost konkurencyjności, zatrudnienia, produkcji żywności, jak również zapewni zdrowie i dobrobyt dla Europejczyków. Dlatego wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu będzie jednym z priorytetów tej prezydencji. Ważny jest w tym kontekście wkład zielonego i niebieskiego przemysłu w osiąganie celów klimatycznych.

Rosyjska inwazja na Ukrainę jeszcze bardziej uwydatniła potrzebę ograniczenia emisji i dokończenia transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz uniezależnienia Unii od energii z paliw kopalnych. Jednocześnie należy szanować prawo państw członkowskich do ustalenia własnego koszyka energetycznego. Przyspieszając przejście na zrównoważony system transportowy, UE będzie przewodzić w zielonej transformacji. Jednocześnie infrastruktura i transport muszą być konkurencyjne, wydajne i dostępne na terenie całej UE.

Wartości demokratyczne i praworządność – nasze fundamenty

Ochrona podstawowych wartości UE to fundament naszej Wspólnoty oraz warunek zaufania, na którym opiera się unijna współpraca prawna i gospodarcza. Bez praworządności jednolity rynek UE nie będzie mógł funkcjonować. Dlatego musimy przestrzegać tych wartości w ramach Unii oraz promować je globalnie, m. in. w ramach podpisywanych umów o wolnym handlu, stojąc na straży porządku międzynarodowego opartego na zasadach oraz chroniąc prawo międzynarodowe, demokrację, prawa człowieka.

Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana