Dyrektywa o zwalczaniu przemocy wobec kobiet w UE – najwyższy czas
22 kwietnia 2022

Dyrektywa o zwalczaniu przemocy wobec kobiet w UE – najwyższy czas

fot. Joonas Sild / Unsplash

Święto kobiet to za mało! Obecnie żaden z istniejących aktów prawnych UE nie odnosi się w sposób kompleksowy do przemocy wobec kobiet ani przemocy domowej, a tym bardziej do cyberprzemocy.

Dlatego EKES z uznaniem wita inicjatywę KE i pracuje nad opinią (SOC/726) dotyczącą projektu dyrektywy PE i Rady o skutecznym zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej w całej UE, która ma ustalić środki dotyczące  kryminalizacji odpowiednich przestępstw i karania za nie, ochrony ofiar i dostępu do wymiaru sprawiedliwości, wsparcia dla ofiar, zapobiegania przemocy wobec kobiet, koordynacji i współpracy. Punktem odniesienia dla dyrektywy jest Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej („Konwencja Stambulska”)[1] z 2014 r. , a dyrektywa służy osiągnięciu celów konwencji w ramach kompetencji UE przez uzupełnienie istniejącego dorobku prawnego UE i przepisów krajowych państw członkowskich w dziedzinach objętych konwencją.

Dyrektywa będzie pierwszym aktem dotyczącym konkretnie tego rodzaju przemocy. Lista możliwych przestępstw jest długa: przemoc seksualna, w tym zgwałcenie, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, przymusowe małżeństwo, przymusowa aborcja lub sterylizacja, handel ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego, uporczywe nękanie, molestowanie seksualne, kobietobójstwo, nawoływanie do nienawiści i przestępstw ze względu na płeć oraz różne formy przemocy w sieci („cyberprzemocy”), w tym udostępnianie treści intymnych bez zgody lub manipulowanie nimi, cyberstalking i cybernękanie.

To efekt strukturalnej dyskryminacji kobiet. Z kolei przemoc domowa w nieproporcjonalnie dużym stopniu dotyka kobiety. Występuje bez względu na biologiczne lub prawne więzi rodzinne (między partnerami, między innymi członkami rodziny, między rodzicami a dziećmi), ze względu na leżące u ich podstaw wzorce przymusu, władzy lub kontroli. Przemoc domowa może dotyczyć wszystkich ludzi, w tym mężczyzn, osób młodszych lub starszych, dzieci i osób LGBTIQ[2]. Przemoc wobec kobiet i przemoc domowa to kwestie prawa karnego, naruszenia praw człowieka i formy dyskryminacji. Szacuje się, że dotyka jedną trzecią kobiet w UE.

W 2014 r. co dziesiąta kobieta zgłosiła, że padła ofiarą przemocy seksualnej, a co dwudziestą zgwałcono. 20 proc. kobiet doświadczyła przemocy domowej[3]. W 2020 r. co druga młoda kobieta doświadczyła cyberprzemocy ze względu na płeć, w szczególności cyberprzemocy seksualnej. Kobiety są celem ataków ze strony brutalnych prawicowych ugrupowań ekstremistycznych i grup terrorystycznych, na przykład tak zwany ruch „inceli”, tj. żyjących w mimowolnym celibacie (ang. involuntarily celibate), podżega do przemocy wobec kobiet w internecie i przedstawia taką przemoc jako czyny heroiczne. Cyberprzemoc dotyka kobiety aktywne w życiu publicznym, co może skutkować uciszaniem kobiet, utrudnianiem ich uczestniczenia w życiu społecznym i politycznym.

Kobiety doświadczają również przemocy w miejscu pracy: około jedna trzecia kobiet w UE, które doświadczyły molestowania seksualnego, spotkała się z nim w pracy. W strategii na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025[4] zapowiedziano środki UE mające na celu zapobieganie tym formom przemocy, ochronę ofiar, ściganie przestępców oraz wdrażanie powiązanych kompleksowych i skoordynowanych polityk. Podobnie w planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych potwierdzono zobowiązanie do zwalczania przemocy ze względu na płeć i zaproponowano w stosowne przepisy.

EKES przygotowuje też opinię z inicjatwy własnej na temat „Równości płci”, która będzie się odnosiła do innych kluczowych kwestii: równości płac, parytetów płci w reprezentacjach politycznych, w strukturach zarządczych, do tzw. kwot.

[1]              Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (Seria Traktatów Rady Europy nr 210), COM(2016) 111.
[2]              Lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe, interseksualne i queer.
[3]              Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), Violence against women: an EU-wide survey. Main results report [Przemoc wobec kobiet. Badanie na poziomie Unii Europejskiej. Sprawozdanie podsumowujące najważniejsze wyniki], 2014. Badanie FRA dotyczące przemocy wobec kobiet przeprowadzono na podstawie wywiadów bezpośrednich z 42 tys. kobiet z całej UE. Jest to najbardziej kompleksowe na całym świecie badanie na temat doświadczeń kobiet związanych z przemocą.
[4]              COM(2020) 152 final.


Lech Pilawski, doradca Zarządu Konfederacji Lewiatan, członek EKES

Artykuł dla kwietniowego wydania Brussels Headlines

UE wprowadza środki ułatwiające niesienie pomocy humanitarnej i wspierające Ukrainę
19 kwietnia 2022

UE wprowadza środki ułatwiające niesienie pomocy humanitarnej i wspierające Ukrainę

fot. Anastasiia Krutota / Unsplash.com

13 kwietnia UE wprowadziła wyjątki od środków ograniczających w celu ułatwienia działalności humanitarnej na Ukrainie.

Konkretne organizacje takie jak Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża i wyspecjalizowane agencje ONZ, są wyłączone z zakazu udostępniania funduszy lub zasobów gospodarczych osobom i podmiotom wskazanym w ramach systemu integralności terytorialnej Ukrainy, jeśli te fundusze lub zasoby są niezbędne wyłącznie do celów humanitarnych na Ukrainie. Ponadto niektóre wyraźnie określone kategorie organizacji humanitarnych są zwolnione z ograniczeń wywozowych i związanego z nimi zakazu świadczenia usług na obszarach niepodlegających kontroli rządu w obwodach donieckim i ługańskim, jeśli jest to konieczne wyłącznie do celów humanitarnych.

Ponadto 13 kwietnia Komitet Stałych Przedstawicieli Rady zatwierdził zalecenie w sprawie zamiany banknotów hrywien na walutę państw członkowskich przyjmujących osoby uciekające przed wojną na Ukrainie. Ma to na celu dalsze wspieranie uchodźców, którzy mają trudności z wymianą swoich banknotów na waluty UE. Wstępna data przyjęcia to 19 kwietnia.

Wielka Brytania dostosowuje sankcje do UE

13 kwietnia Wielka Brytania ogłosiła nałożenie sankcji na 206 osób, w tym 178 separatystów, sześciu oligarchów, bliskich współpracowników i pracowników, a także na dodatkowe 22 osoby w trybie pilnym. Listę osób można znaleźć tutaj.

14 kwietnia przyjęte przez brytyjski parlament prawo wtórne zakazuje importu wyrobów z żelaza i stali, a także eksportu technologii kwantowych, zaawansowanych materiałów i towarów luksusowych.

14 kwietnia dwie kolejne osoby zostały wpisane na brytyjską listę sankcji finansowych i podlegają zamrożeniu aktywów. Więcej informacji można znaleźć tutaj i tutaj.

Rosyjskie środki zaradcze – projekt ustawy o zarządzaniu zewnętrznym

Stowarzyszenie Europejskiego Biznesu (AEB) w Rosji uprzejmie podzieliło się z nami streszczeniem projektu ustawy o zarządzaniu zewnętrznym, który został złożony w rosyjskiej Dumie. Projekt ustawy określa warunki i mechanizm wprowadzania administracji zewnętrznej w rosyjskich pododdziałach firm zagranicznych, które opuściły Rosję.

Zarząd tymczasowy może zostać wprowadzony w firmie, jeśli:

  • co najmniej 25% jej udziałów jest w posiadaniu obywatela „nieprzyjaznego” kraju i jeśli organizacja ma istotne znaczenie dla stabilności gospodarki rosyjskiej.
  • organizacja produkuje towary pierwszej potrzeby, ma dominującą pozycję na rynku, jest jedynym producentem określonego wyrobu, zapewnia pracę co najmniej 25 procentom ludności pracującej miasta, jej upadek może spowodować zagrożenie dla ludzi, katastrofy lub wzrost cen, lub jeśli uczestniczy w łańcuchu ważnych gałęzi przemysłu.

Decyzję o powołaniu administracji ma podjąć międzywydziałowa komisja podlegająca Ministerstwu Rozwoju Gospodarczego. Zarządzanie zewnętrzne będzie prowadzone przez VEB.RF lub inną organizację, która zostanie wybrana przez komisję.

Przesłankami do wprowadzenia zarządzania zewnętrznego są między innymi:

  • zaprzestanie kierowania podmiotem z naruszeniem prawa rosyjskiego (w tym odejście po 24 lutego)
  • działania kierownictwa mogą doprowadzić do bankructwa lub likwidacji organizacji (w szczególności, jeśli po 24 lutego kierownictwo zadeklarowało wycofanie się z Rosji „z braku oczywistych powodów ekonomicznych”)
  • zmniejszenie produkcji (w tym spadek przychodów o co najmniej 30% w ciągu trzech miesięcy w porównaniu do poprzednich trzech miesięcy lub tego samego okresu w roku ubiegłym)

Więcej informacji w języku rosyjskim na temat rezolucji Dumy znajduje się tutaj.

BusinessEurope
Co zawiera piąty pakiet unijnych sankcji na Rosję? (omówienie)
13 kwietnia 2022

Co zawiera piąty pakiet unijnych sankcji na Rosję? (omówienie)

fot. Natali55522 / Shutterstock

Jednym z celów piątego pakietu sankcji było uproszczenie procedur dla firm i ograniczenie przypadków zbyt radykalnego przestrzegania sankcji przez niektóre banki, które blokowały transakcje do Rosji.

Początkowo Komisja Europejska zamierzała złagodzić niektóre ograniczenia celne, na przykład limit cenowy dla części samochodowych miał zostać podniesiony z 300 do 5000 euro, aby poprawić sytuację sektora motoryzacyjnego, ale ostatecznie te zapisy nie znalazły się w 5. pakiecie sankcji.

Business Europe (europejska organizacja biznesowa do której należy Konfederacja Lewiatan) koordynuje z ukraińskimi partnerami wysiłki na rzecz utrzymania łańcucha dostaw towarów na Ukrainę i przywołuję deklarację ukraińskiego ministra gospodarki i handlu, który wezwał europejskie firmy do powrotu na Ukrainę.

Przegląd piątego pakietu sankcji:

  • Zakaz eksportu – o wartości 10 mld euro – w obszarach, w których Rosja ma dużą zależność od dostaw z UE. Dotyczy to na przykład komputerów kwantowych, zaawansowanych półprzewodników, specjalistycznych maszyn, transportu i chemikaliów. Obejmują one również specjalistyczne katalizatory stosowane w przemyśle rafineryjnym.
  • Zakaz importu wszystkich rodzajów rosyjskiego węgla. Dotyczy to jednej czwartej całego rosyjskiego eksportu węgla, co oznacza dla Rosji utratę przychodów w wysokości około 8 mld euro rocznie.
  • Dodatkowe zakazy importu – o wartości 5,5 mld euro – obejmują cement, wyroby gumowe, drewno, wyroby spirytusowe (w tym wódkę), likier, wysokiej klasy owoce morza (w tym kawior) oraz środek przeciwdziałający omijaniu zakazu importu potażu z Białorusi. Środki te pomogą również zlikwidować luki prawne między Rosją a Białorusią.
  • Zakaz przeprowadzania transakcji i zamrożenie aktywów czterech rosyjskich banków, które są obecnie całkowicie odcięte od rynków. Reprezentują one 23% udziału w rynku rosyjskiego sektora bankowego co jeszcze bardziej osłabi rosyjski system finansowy.
  • Całkowity zakaz pracy w UE dla rosyjskich i białoruskich przewoźników towarowych. Pewne wyjątki obejmą towary pierwszej potrzeby, takie jak produkty rolne i spożywcze, pomoc humanitarna oraz energia.
  • Zakaz wstępu do portów UE dla statków pod rosyjską banderą. Wyjątki dotyczą m.in. celów medycznych, żywnościowych, energetycznych i humanitarnych.

Rosyjskie środki zaradcze obejmują:

  • Rozszerzenie importu równoległego na niektóre produkty, takie jak części zamienne
  • Odpowiedzialność kryminalną dla podmiotów które przestrzegają zachodnich sankcji. Ustawa może zostać uchwalona w ciągu najbliższych dwóch tygodni.
  • Procedury wyjścia dla firm zagranicznych opuszczających rynek i przewidziana konfiskata ich aktywów.
  • Wymóg płacenia za rosyjski gaz w rublach, co komplikuje proces transakcji dla europejskich firm.
Na pomoc Ukraińcom możemy wykorzystać tylko oszczędności
04 kwietnia 2022

Na pomoc Ukraińcom możemy wykorzystać tylko oszczędności

W polityce spójności 2014-2020 nie ma ani jednego nowego euro dla Polski z przeznaczeniem na pomoc Ukraińcom.

Dzisiaj ma być opublikowany Pakiet CARE (Cohesion’s Action for Refugee in Europe) i  wejść w życie 8 kwietnia. Zawiera on tylko rozwiązania legislacyjne. Na pomoc uchodźcom możemy wykorzystać wyłącznie oszczędności.

– Polska liczyła na znacznie więcej niż dotychczas zaproponowała Komisja Europejska. Przede wszystkim na zastrzyk pieniędzy, którego w ramach polityki spójności nie ma, ale także na dalej idące uproszenia i elastyczność w procedurach – mówi Małgorzata Lelińska, dyrektorka departamentu funduszy unijnych i edukacji cyfrowej Konfederacji Lewiatan.

Pakiet rozwiązań legislacyjnych CARE zaproponowanych przez Komisję Europejską pozwala na:

– objęcie wsparciem ze środków UE osób, które ucierpiały w związku z wojną w Ukrainie (kwalifikowalność zgodnie z przepisami prawa krajowego)

– 100% finansowanie wsparcia przedsięwzięć skierowanych na pomoc Ukraińcom (bez konieczności wnoszenia wkładu własnego przez państwo członkowskie)

– 100% poziom cross-financingu pomiędzy EFS i EFRR – czyli de facto będzie można finansować to samo z obu funduszy, ale wyłącznie w zakresie ich dotychczasowych obszarów interwencji

– uproszczone procedury sprawozdawcze, ale pod warunkiem wydzielenia oddzielnych osi finansowych w programach (z tej opcji Polska nie skorzysta – nie planujemy wydzielać w programach oddzielnych osi na tym etapie wdrażania perspektywy 2014-2020)

– uproszczone i skrócone procedury wprowadzania zmian w programach

– Rząd zabiegał o dalej idącą elastyczność, ale na wiele rozwiązań Komisja Europejska się nie zgodziła – dodaje Małgorzata Lelińska.

Nie będzie zatem możliwe:

  • wydłużenie okresu programowania 2014-2020 i kwalifikowalności kosztów
  • zmiana zakresu kosztów kwalifikowanych w danym funduszu, np. uwzględnienie w projektach EFS wsparcia na zabezpieczenie socjalno-bytowe dla Ukraińców (w tym dach nad głową, żywność, środki czystości)
  • uproszczenie procedur sprawozdawczych bez konieczności wydzielania odrębnych osi w programach
  • pakiet legislacyjny CARE w ogóle nie obejmuje Funduszu Spójności, a tu Polska ma największe oszczędności, a tym samym potencjalnie największą możliwość oddziaływania na obecny kryzys.

        Konfederacja Lewiatan

Szansa na poszerzenie dostępu do terapii lekowych w Polsce
31 marca 2022

Szansa na poszerzenie dostępu do terapii lekowych w Polsce

Tegoroczne konkursy na dofinansowanie projektów badawczych z Funduszy Europejskich na Rzecz Nowoczesnej Gospodarki (FENG) to szansa na poszerzenie w Polsce dostępu do najbardziej potrzebnych terapii i rozwój krajowego przemysłu farmaceutycznego oraz na budowę suwerenności lekowej naszego państwa – uważają Krajowi Producenci Leków.

Budżet FENG (https://www.poir.gov.pl/strony/o-programie/fe-dla-nowoczesnej-gospodarki/zalozenia-programu-feng/) wynosi aż 7,9 mld euro, czyli około 36 mld zł i oferuje różne formy wsparcia. – Dzięki tym dotacjom krajowe firmy będą mogły opracować, rozwinąć produkcję i wprowadzić na rynek nowe leki, a także substancje  farmaceutyczne do ich produkcji. Ważne jest jednak, aby pieniądze zasiliły projekty, których efekty zostaną w Polsce i z których szybko będą mogli korzystać polscy pacjenci – mówi Krzysztof Kopeć, prezes Krajowych Producentów Leków.

Wojna zmienia priorytety – deklaracja wersalska

W przyjętym 10 marca br. podczas nieformalnego spotkania szefów państw UE w Wersalu  oświadczeniu w sprawie rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę
(https://www.consilium.europa.eu/media/54787/20220311-versailles-declaration-pl.pdf), unijni przywódcy uznali, że wobec rosnącej niestabilności i zagrożeń, należy przyjąć większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo Unii i podjąć dalsze zdecydowane kroki w kierunku budowania europejskiej suwerenności, zmniejszenia zależności i opracowania nowego modelu wzrostu i inwestycji. Zadeklarowali, że skupią się m.in. na wspieraniu zrównoważonej produkcji przystępnych cenowo leków, finansowaniu badań i rozwoju oraz budowaniu zdolności produkcyjnych w zakresie produktów krytycznych, by reagować na kryzysy zdrowotne. Deklaracja ta nabiera szczególnego znaczenia zwłaszcza teraz – w dobie spodziewanego kryzysu uchodźczego w Europie.

– Wsparcie środkami pomocowymi UE projektów badawczych prowadzonych przez krajowych producentów leków to nie tylko oczekiwane zwiększenie produkcji najbardziej potrzebnych leków w Polsce, ale też poszerzanie kompetencji przedsiębiorstw, ich rozwój technologiczny i możliwość szerszej współpracy przemysłu z polską nauką, ale także wzrost konkurencyjności krajowych firm, co przełoży się na wzrost gospodarczy w Polsce – dodaje Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Krajowych Producentów Leków.

– Dotacje z unijnych programów bardzo wzmocnią nasze firmy farmaceutyczne, pozwolą im wprowadzić na rynek nowe leki i zwiększyć produkcję, co przełoży się na poszerzenie dostępu do terapii lekowych. Skorzystają na tym pacjenci – mówi Kacper Olejniczak, ekspert Konfederacji Lewiatan.

 Zawężające definiowanie innowacyjności

Do tej pory – mimo że krajowy przemysł farmaceutyczny od lat klasyfikuje się w pierwszej trójce liderów innowacji w Polsce (GUS „Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2018–2020” https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyjne/nauka-i-technika/dzialalnosc-innowacyjna-przedsiebiorstw-w-polsce-w-latach-2018-2020,14,8.html) – projekty dotyczące rozwoju produkowanych przez branżę niechronionych patentem leków równoważnych (generycznych) w  konkursach ogłaszanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z ostatniej perspektywy finansowej 2014-2021 były najczęściej odrzucane, jako niespełniające jednego z kryteriów oceny, tj. innowacyjności na poziomie krajowym.

Tymczasem, jak wyjaśnia prof. Małgorzata Sznitowska, krajowa konsultant ds. farmacji przemysłowej, innowacyjność w przemyśle farmaceutycznym nie dotyczy tylko procesu powstawania zupełnie nowych farmaceutyków, ale także opracowania i wprowadzania na polski rynek udoskonalonych lub bardziej efektywnych kosztowo leków o ugruntowanej pozycji w lecznictwie, zwłaszcza tych, które stanowią podstawę terapii chorób cywilizacyjnych (https://www.ptfarm.pl/stanowiska).

Opracowanie leku generycznego jest procesem wymagającym  specjalistycznych kompetencji, zasobów infrastrukturalnych, know-how oraz innowacyjnych prac badawczo-rozwojowych. Trwa od 3 do 5 lat i częściej niż w przypadku innych produktów leczniczych kończy się wdrożeniem na rynek, dzięki czemu efektywne staje się powiązanie środków wydatkowanych na prace B+R z ich rezultatami w postaci innowacji, z których szeroko może korzystać społeczeństwo.

Prof. M. Sznitowska  dodaje, że zgodnie z definicją OECD, nie można rozpatrywać innowacyjności jedynie jako korzyści technologicznej. Równie ważna jest korzyść społeczno-ekonomiczna. A taką też niesie wprowadzenie na rynek leku równoważnego (generycznego), bo terapia staje się bardziej przystępna, a zwiększenie konkurencyjności działających w Polsce przedsiębiorstw buduje wzrost gospodarczy kraju. Tymczasem zawężające rozumienie innowacyjności przekłada się na utracone korzyści zarówno w ochronie zdrowia, jak i w zakresie polskiej gospodarki.

Dlatego w związku z uruchomieniem w 2022 r. konkursów na dofinansowanie projektów badawczych zarówno w ramach FENG (Programu Fundusze Europejskie na Rzecz Nowoczesnej Gospodarki), jak i Krajowego Programu Rozwoju Sektora Biomedycznego, krajowi producenci leków apelują o zgodną z definicją OECD ocenę innowacyjności w przemyśle farmaceutycznym.

 Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS)

Korzystanie ze wsparcia FENG (Programu Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027) jest uwarunkowane kwalifikowaniem się obszaru, którego projekt dotyczy do Krajowych Inteligentnych Specjalizacji  (KIS) https://smart.gov.pl/images/Opisy-KIS_-werja-8_FINAL_2022_17.01.2022_1.pdf . Już kilka lat wcześniej UE zobowiązała państwa członkowskie do identyfikacji tzw. inteligentnych specjalizacji, aby skoncentrować inwestycje na obszarach o największym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym kraju. Inteligentne specjalizacje są więc kompasem dla finansowania projektów w ramach środków UE.

Na obowiązującej w Polsce od 17 stycznia br. liście krajowych inteligentnych specjalizacji wśród 13 obszarów znalazły się synteza substancji czynnych i rozwój leków równoważnych (generycznych). Ta zmiana pokazuje, że leki generyczne stanowią jeden z kluczowych obszarów polskiej gospodarki, który zapewnia jej konkurencyjność, a finansowanie ich badań i rozwoju z funduszy UE jest formalnie uzasadnione. Dlatego tak kluczowe jest obecnie stworzenie właściwych wytycznych dla oceniających projekty, które będą uwzględniały zarówno rekomendacje zespołu przy Krajowej Konsultant, jak również KIS.

Jest to również istotne z perspektywy Krajowego Planu Odbudowy (KPO), ponieważ w części dotyczącej bezpieczeństwa lekowego Polski, tj. rozwoju substancji czynnych i leków równoważnych (generycznych) środki dotacyjne mają być umiejscowione w ramach FENG.

Konfederacja Lewiatan

Wojna w Ukrainie: omówienie kolejnych sankcji
29 marca 2022

Wojna w Ukrainie: omówienie kolejnych sankcji

fot. Fire-fly / Shutterstock

UE, Wielka Brytania, USA, a także Ukraina podjęły nowe działania związane z sankcjami, ich wdrażaniem oraz innymi środkami ograniczającymi (handel) wobec Rosji. Tymczasem Rosja odpowiada podejmując kolejne kroki.

1 – Wyniki posiedzeń Rady Europejskiej i G7 

Pierwszy dzień (24 marca) posiedzenia Rady Europejskiej zaowocował przyjęciem konkluzji w sprawie rosyjskiej agresji wojskowej na Ukrainę. Konkluzje można znaleźć tutaj.

Ponadto przywódcy państw grupy G7 przyjęli oświadczenie, które choć nie zawiera żadnych nowych środków ograniczających, zapowiada ściślejszą współpracę w celu wyeliminowania luk we wdrażaniu obecnych środków, aby powstrzymać się od unikania, obchodzenia i uzupełniania luk, które mają na celu podważenie lub złagodzenie skutków naszych sankcji. Pełne oświadczenie można znaleźć tutaj.

2 – Wspólne oświadczenie w sprawie wniosku Białorusi o przystąpienie do WTO  

W dniu 24 marca szereg członków WTO podpisało wspólne oświadczenie, w którym zapowiadają, że nie będą dalej rozpatrywać wniosku Białorusi o przystąpienie do WTO.

3 – Wkrótce zostanie opublikowanych więcej wskazówek na temat sankcji UE 

Komisja Europejska – DG FISMA – stworzyła stronę poświęconą sankcjom UE, na której można znaleźć wszystkie istotne informacje na temat sankcji przyjętych po agresji militarnej Rosji na Ukrainę. Można tam również znaleźć opublikowane już wytyczne, w tym dotyczące handlu towarami luksusowymi, a także uzyskać dostęp do nowych dokumentów, gdy tylko zostaną one udostępnione przez Komisję.

4 – Komisja przyjmuje tymczasowe ramy kryzysowe w celu wsparcia gospodarki w kontekście inwazji Rosji na Ukrainę w zakresie pomocy państwa 

W dniu 23 marca Komisja Europejska przyjęła tymczasowe ramy prawne w związku z sytuacją kryzysową, aby umożliwić państwom członkowskim skorzystanie z elastycznych mechanizmów przewidzianych w przepisach dotyczących pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w związku z inwazją Rosji na Ukrainę. Według wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Margrethe Vestager „nowe ramy umożliwią państwom członkowskim (i) przyznawanie ograniczonych kwot pomocy przedsiębiorstwom dotkniętym obecnym kryzysem lub związanymi z nim sankcjami i kontrsankcjami; (ii) zapewnienie przedsiębiorstwom wystarczającej płynności finansowej; oraz (iii) zrekompensowanie przedsiębiorstwom dodatkowych kosztów poniesionych w związku z wyjątkowo wysokimi cenami gazu i energii elektrycznej”.

5 – Dodatkowe sankcje 

W dniu 24 marca zarówno USA, jak i Wielka Brytania ogłosiły podjęcie dodatkowych środków.

– Departament Skarbu USA przyjął sankcje przeciwko rosyjskiej Bazie Obronno-Przemysłowej, rosyjskiej Dumie i jej członkom oraz prezesowi Sbierbanku.

– Wielka Brytania również nałożyła sankcje na kolejne osoby i podmioty, których aktywa zostaną zamrożone. Tutaj mają Państwo dostęp do komunikatu prasowego i zawiadomienia.

6 – Projekt ustawy Rady Najwyższej Ukrainy przewiduje zajęcie aktywów podmiotów nierosyjskich, które prowadzą działalność w Rosji 

Naszą uwagę zwrócił projekt, który ma na celu rozszerzenie istniejącego ustawodawstwa dotyczącego zajmowania aktywów podmiotów prawnych należących do Federacji Rosyjskiej oraz osób fizycznych będących obywatelami Federacji Rosyjskiej, aby umożliwić rządowi ukraińskiemu zajęcie aktywów podmiotów nierosyjskich prowadzących działalność w Rosji. Może to mieć potencjalny wpływ na firmy europejskie, które są obecne zarówno na Ukrainie, jak i w Rosji. Projekt ustawy znajduje się w załączniku.

7 – Środki zaradcze podjęte przez Rosję 

23 marca rosyjska Duma Państwowa powołała komisję do zbadania przypadków ingerencji obcych państw w sprawy Rosji. Do zadań komisji należy „badanie i analizowanie faktów i okoliczności ingerencji obcych państw w sprawy wewnętrzne Rosji” oraz „przygotowywanie propozycji środków ustawodawczych w celu przeciwdziałania zagranicznej ingerencji”. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

Rozumiemy również, że ustawodawstwo dotyczące „zewnętrznej administracji przedsiębiorstw kontrolowanych przez podmioty zagraniczne” jest nadal na etapie opracowywania. Będziemy nadal monitorować sytuację w odniesieniu do tego i innych rosyjskich środków zaradczych i przekazywać członkom dodatkowe informacje.

Współpraca UE-USA w sprawach cyfrowych
28 marca 2022

Współpraca UE-USA w sprawach cyfrowych

W poniedziałek i wtorek (28-29 marca) w Pradze odbywa się spotkanie grupy D9 poświęcone współpracy cyfrowej między Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską.

Rozmowy dotyczą transatlantyckiej współpracy cyfrowej. Uczestnicy będą się zastanawiać jak  zachęcić Radę Handlu i Technologii UE-USA do odgrywania fundamentalnej roli w koordynowaniu podejść do kluczowych światowych kwestii handlowych, gospodarczych.

Grupa D9+ to ministerialna grupa zaawansowanych cyfrowo krajów UE promująca wdrażanie i wymianę najlepszych praktyk w dziedzinie cyfryzacji. W skład grupy wchodzą Holandia, Belgia, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, Polska, Szwecja, Finlandia, Dania, Czechy i Estonia.

Związek Pracodawców Technologii Cyfrowych Lewiatan reprezentują na spotkaniu  Michał Jaworski i Aleksandra Musielak.

Poniżej stanowisko grupy federacji pracodawców B9+ (z takich krajów jak Holandia, Belgia, Hiszpania, Irlandia, Luksemburg, Portugalia, Polska, Szwecja, Finlandia, Dania, Czechy i Estonia) adresowane do grupy D9+ czyli ministrów cyfryzacji z wymienionych krajów.

Business 9+ Joint statement to D9+ Ministerial meeting, Prague, March 29, 2022

Konfederacja Lewiatan

 

Sankcje UE nałożone na Rosję i Białoruś (PRZEWODNIK)
24 marca 2022

Sankcje UE nałożone na Rosję i Białoruś (PRZEWODNIK)

Dla polskich przedsiębiorców przygotowaliśmy przetłumaczone na język polski ważne dokumenty, które pozwolą im na szczegółowy wgląd na gospodarczy i handlowy wymiar konfliktu pomiędzy Zachodem a Rosją i Białorusią.

Udostępniamy między innymi: listę pytań i odpowiedzi dotyczących przewozu towarów do Rosji i Białorusi, zestawienie dotychczasowych sankcji UE i innych państw wobec Rosji i Białorusi oraz podsumowanie „kontrsankcji” wdrożonych przez Rosję.

W ostatnich tygodniach Unia Europejska i społeczność międzynarodowa nałożyły na Rosję szereg bezprecedensowych sankcji i ograniczeń. Nie spotkało się to bez odpowiedzi Rosji, która wprowadziła własne „kontrsankcje” przeciwko „krajom nieprzyjaznym” oraz nałożyła drakońskie ograniczenia na rosyjskich obywateli, zakazując im dostępu do walut obcych, i na rosyjskie przedsiębiorstwa próbujące wycofać swój kapitał za granicę.

 

Listę pytań i odpowiedzi dotyczących przewozu towarów do Rosji i Białorusi, skierowanych przez BusinessEurope do DG TAXUD z Komisji Europejskiej. Za pomocą tej listy dowiedzieć się można między innymi:

  • Jakie przejścia graniczne zostały całkowicie zamknięte pomiędzy UE i Rosją?
  • Jak wwóz przedmiotów osobistych Ukraińców wjeżdżających na terytorium Unii, w tym zwierząt domowych i gotówki jest odprawiany przez organy celne?
  • Jaki jest wpływ sankcji na towary tranzytowe pochodzące spoza UE, których ostatecznym miejscem przeznaczenia jest Rosja?

Zestawienie dotychczasowych sankcji UE i innych państw wobec Rosji i Białorusi sporządzone przez BusinessEurope. W tym:

  •  Podsumowanie działań koordynowanych wspólnie przez zachodnich sojuszników
  •  Oficjalne stanowiska poszczególnych państw
  •  Szczegółową listę pakietów sankcji wdrożonych przez UE

Podsumowanie „kontrsankcji” i innych środków wdrożonych przez Rosję w następstwie sankcji nałożonych na nią przez społeczność międzynarodową, stworzoną przez firmę prawniczą Clifford Chance. W dokumenty wymienione są elementy rosyjskiej polityki takie jak:

  • Obowiązki i zakazy nałożone na rezydentów rosyjskich
  • Zezwolenia i wyjątki od sankcji przewidziane dla niektórych rosyjskich podmiotów
  • Projekt ustawy o odpowiedzialności karnej za przestrzeganie sankcji

Pobierz dokumenty:

 

Zestawienie sankcji nałożonych na Rosję i Białoruś
Europa i Ameryka jednym głosem za swobodnym przepływem danych osobowych
24 marca 2022

Europa i Ameryka jednym głosem za swobodnym przepływem danych osobowych

Szefowa Komisji Europejskiej, p. Ursula von der Leyen, wspólnie z Prezydentem Stanów Zjednoczonych, p. Joe Bidenem, ogłosiła osiągnięcie politycznego porozumienia w sprawie nowych ram prawnych dot. transatlantyckiego przepływu danych osobowych.

Szefowa Komisji Europejskiej tak podsumowała decyzję:

Therefore, I am very pleased that we have found an agreement in principle on a new framework for transatlantic data flows. This will enable predictable and trustworthy data flows between the EU and US, safeguarding privacy and civil liberties. I really want to thank Commissioner Reynders and Secretary Raimondo for their tireless efforts over the past months to find a balanced and effective solution. This is another step in strengthening our partnership. We manage to balance security and the right to privacy and data protection.

Porozumienie jest ważne, ponieważ które toruje drogę do przyjęcia przez Komisję Europejską tzw. decyzji o adekwatności, pozwalającej firmom działającym z UE na transfer danych poza terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Negocjacje między Komisją Europejską a rządem USA trwały długo, ale ich pozytywny wynik daję nadzieję na stworzenie nowych ram dla przewidywalnego, godnego zaufania przepływu danych między UE a USA, chroniąc prywatność i swobody obywatelskie.

Przyjęcie decyzji o adekwatności wymaga jeszcze:

  • wniosku Komisji Europejskiej
  • opinii Europejskiej Rady Ochrony Danych
  • zatwierdzenia przez przedstawicieli państw UE
  • przyjęcia decyzji przez Komisję Europejską.

Konfederacja Lewiatan miała udział w tym sukcesie, przekonując przez ostatnie miesiące organy krajowe i unijne na temat potrzeby zapewnienie stabilnego mechanizmu transferu danych poza UE oraz uznania USA za godnego zaufania partnera biznesowego.


Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Lewiatana

Aleksandra Musielak, dyrektorka Departamentu Rynku Cyfrowego

Pandemia Covid-19, Wojna w Ukrainie a bezpieczeństwo lekowe UE
24 marca 2022

Pandemia Covid-19, Wojna w Ukrainie a bezpieczeństwo lekowe UE

W świetle ciągle trwającej pandemii COVID-19 i rosyjskich działań wojennych w Ukrainie, kwestie wzmocnienia pozycji Unii Europejskiej w zakresie produktów leczniczych i ich łańcuchów dostaw są niezwykle istotne.

Unia Europejska podjęła pierwsze działania w tym zakresie już w listopadzie 2020 r. przyjmując Strategię Farmaceutyczną dla Europy.

Unia Europejska stawia sobie jako cel wspieranie konkurencyjności, innowacyjności i zrównoważonego charakteru unijnego przemysłu farmaceutycznego oraz opracowywanie bezpiecznych, skutecznych i leków wysokiej jakości. Jako element strategii farmaceutycznej UE – a także wyciągając wnioski z pandemii COVID-19 – Komisja ocenia i poddaje przeglądowi ogólne przepisy UE dotyczące leków stosowanych u ludzi w celu zapewnienia nowoczesnego i odpornego na kryzysy systemu regulacyjnego w zakresie leków.

Wierzymy, że Polska z racji swojego doświadczenia i kompetencji może być hubem produkcyjnym dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. W naszej ocenie Polska posiada bowiem dobrze rozwinięty przemysł farmaceutyczny, kompetencje i olbrzymi potencjał rozwojowy. Jako Konfederacja Lewiatan wspieramy wzmocnienie krajowego bezpieczeństwa lekowego, a tym samym bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Bez krajowej produkcji trudno mówić o bezpieczeństwie lekowym.

W takim też kontekście braliśmy udział w konsultacjach publicznych w sprawie unijnego prawodawstwa farmaceutycznego, które określa główne definicje, zachęty regulacyjne i procedury wydawania pozwoleń, a także wymogi dotyczące wytwarzania leków i wydawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu oraz dodatkowe wymogi po wydaniu pozwolenia. Podsumowanie konsultacji można znaleźć tutaj.

Zgodnie z zapowiedziami Komisja Europejska powinna przyjąć projekt zmian prawodawstwa farmaceutycznego w czwartym kwartale 2022 r. Jako Konfederacja Lewiatan będziemy dalej aktywni we wspieraniu rozwoju przemysłu farmaceutycznego w Polsce i Unii Europejskiej.


Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Lewiatana.

Kacper Olejniczak, ekspert ds. branży life sciences