• Rada OZE w Konfederacji Lewiatan z zadowoleniem przyjęła propozycje Ministerstwa Klimatu, zawarte w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii.
• Dotyczą one m.in. wydłużenia do 30 czerwca 2026 r. okresu w jakim instalacje OZE mogą otrzymywać wsparcie w ramach systemu aukcyjnego lub systemu taryf FIP/FIT, czy też wprowadzenia zasady, że rząd określi maksymalne ilości i wartości energii elektrycznej z OZE, które mogą zostać sprzedane w drodze aukcji na lata 2022-2026, a nie tak jak było dotychczas jedynie na następny rok kalendarzowy.

– Wydłużenie do 30 czerwca 2026 roku okresu w jakim instalacje OZE mogą otrzymywać wsparcie w ramach systemu aukcyjnego lub systemu taryf FIP/FIT oraz do 30 czerwca 2045 r. końcowych dat obowiązywania obu systemów, to krok w dobrym kierunku. Przyczyni się do zwiększenia pewności działania uczestników rynku, zwłaszcza w technologiach OZE, w których faza rozwoju projektów trwa dłużej niż 1-2 lata, a tym samym zapewni realizację przyjętych przez Polskę zobowiązań międzynarodowych – mówi Dominik Gajewski, radca prawny, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Rada OZE Konfederacji Lewiatan z zadowoleniem przyjmuje także zawartą w projekcie ustawy propozycję podniesienia z 0,5 MW do 1 MW progu mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE, od którego wymagana jest koncesja na wytwarzanie energii w instalacji OZE. To może być początek drogi w kierunku stopniowej deregulacji rynku OZE. W przypadku klasycznej energetyki koncesja jest wymagana dopiero w przypadku instalacji o mocy większej niż 50 MW.

– Popieramy wprowadzenie zasady, że rząd określa maksymalne ilości i wartości energii elektrycznej z OZE, które mogą zostać sprzedane w drodze aukcji na lata 2022-2026. To rozwiązanie ustabilizuje rynek – dodaje Dominik Gajewski.

Zdaniem Rady OZE konieczne jest również zapewnienie równego dostępu do przejrzystych danych dotyczących funkcjonujących na rynku instancji OZE. Cykliczne podawanie przez prezesa URE posiadanych przez niego danych dotyczących mocy zainstalowanych instalacji OZE (w podziale na instalacje objęte poszczególnymi systemami wsparcia) pozwoli zwiększyć przejrzystość rynku, zapewni jasne informacje dla inwestorów i społeczeństwa oraz umożliwi prowadzenie skutecznego monitorowania wychodzenia instalacji z Systemu Zielonych Certyfikatów, a także postępu w realizacji celu OZE. Kwestia ta wydaje się szczególnie istotna z perspektywy konieczności realizacji celów polityki energetycznej w zakresie udziału energii z OZE.

– Proponujemy też wprowadzenie zasady, że ceny referencyjne ustalane na podstawie delegacji ustawowej obowiązują do momentu ustalenia nowych cen oraz zmianę w mechanizmie rozliczeń „opustu” w ramach systemu prosumenckiego, zwłaszcza dla prosumenta biznesowego – podkreśla Dominik Gajewski.

Konfederacja Lewiatan

Rząd przyjął projekt budżetu na 2021 rok. Przewiduje on dochody na poziomie 403,7 mld zł, a wydatki w wysokości 486 mld zł.

Komentarz dr Sonii Buchholtz, ekspertki Konfederacji Lewiatan

W 2021 roku będziemy mieli do czynienia z dużym długiem i tylko nieznacznie zredukujemy tempo zadłużania się (deficyt 82,3 mld zł). Jest to efekt powolnego zwiększania transparentności finansów publicznych, wywołanej obecnością europejskiej metodologii opisu długu. Innymi słowy, zaliczenie wydatków Polskiego Funduszu Rozwoju do sektora rządowego zwiększa wysokość zadłużenia. W świetle deklaracji, resort finansów nie zakłada powiększania funduszy celowych. Co więcej, część wydatków z 2021 roku zamierza zabudżetować jeszcze w tym roku. Pozwala to tworzyć wobec inwestorów zagranicznych narrację, w której tylko 2020 rok staje się odstępstwem od dotychczasowej polityki zmniejszania zadłużenia, a późniejsze działania tworzą gładki powrót na długookresową ścieżkę.

Pozytywnie oceniamy działania proinwestycyjne, w szczególności estoński CIT, który powinien być stosowany możliwie szeroko. Uważamy jednak, że bariery inwestycji firm są złożone i o ile znaczące odbicie w stopie inwestycji jest możliwe, jeszcze w 2021 odbędzie się dzięki dużym inwestycjom publicznym (zwłaszcza europejskim). Należy więc zadbać o to, by były to inwestycje prorozwojowe. Taki charakter mają niewątpliwie wydatki na służbę zdrowia czy naukę i szkolnictwo wyższe, przy czym ich wzrosty pozostają znacznie mniej spektakularne, jeśli zauważyć, że efekt wzrostu gospodarczego jest niwelowany przez niższy PKB w tym roku.

Konsumpcja pozostanie w 2021 roku głównym motorem wzrostu, a rząd będzie bez wątpienia beneficjentem działań prospołecznych (m.in. wyższej płacy minimalnej, zwaloryzowanych świadczeń emerytalnych oraz dodatkowych emerytur, świadczeń dla rodziny). To z jednej strony większa podstawa składek i podatków, z drugiej strony zdolność do absorpcji wyższych podatków konsumpcyjnych. Obecnie zapowiedziane jest wprowadzenie podatku handlowego, którego konstrukcja niemal automatycznie prowadzi do przeniesienia go na klientów. Ministerstwo Finansów oczekuje 1,5 mld złotych wpływów z tego tytułu. Podobnie z podatkiem cukrowym, który nie jest oficjalnie zaanonsowany, jego wprowadzenie odbywa się sprzecznie z obowiązującym prawem, ale zarazem rząd się z niego nie wycofał.

W świetle zapewnień premiera, w budżecie 2021 nie znajdziemy przychodów ze zniesienia limitu 30-krotności.

Konfederacja Lewiatan

Zwiększenie bezrobocia, szarej strefy i inflacji – taki może być efekt podniesienia płacy minimalnej w Polsce do poziomu rekordowego w Unii Europejskiej w okresie największego kryzysu od kilkudziesięciu lat. Rada Przedsiębiorczości apeluje o zamrożenie płacy minimalnej i reformę algorytmu jej ustalania.

Płaca minimalna jest w Polsce bardzo ważną instytucją, która ma pełnić zarówno funkcję społeczną, jak i ekonomiczną. Obie te funkcje są równie istotne. Tymczasem, obecny projekt podwyższenia minimalnego wynagrodzenia, wprowadzany w czasach poważnego spowolnienia gospodarki, wydaje się zupełnie pomijać przesłanki ekonomiczne i negatywne konsekwencje dla rynku pracy. Przy tak dużej niepewności, ryzyku drugiej fali epidemii, bardzo trudnej sytuacji firm, w szczególności mikro i małych przedsiębiorstw, apelujemy o odpowiedzialność i roztropność przy decyzjach o poziomie płacy minimalnej. Zasady ustalania płacy minimalnej zawarto w Art. 65 Konstytucji RP. W tym samym artykule zapisano też, że „władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia ….”. Z kolei Konwencja 131 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1970 r. wyraźnie wskazuje w Art. 3, że przy określaniu poziomu płacy minimalnej powinno się brać pod uwagę zarówno potrzeby pracowników i ich rodzin (przy uwzględnieniu ogólnego poziomu płac w kraju, kosztów utrzymania, świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych i poziomu stopy życiowej innych grup społecznych), jak i czynniki natury gospodarczej (łącznie z wymaganiami rozwoju gospodarczego, poziomem wydajności pracy, dążeniem do osiągnięcia i utrzymania wysokiego poziomu zatrudnienia).

W 2020 r. Polska zanotuje głęboką recesję. Kryzys COVID-19 wymaga zweryfikowania wszystkich dotychczasowych prognoz i szczególnej uważności na konsekwencje ekonomiczne podejmowanych działań. Przy tym stanie gospodarki i rynku pracy, już wzrost płacy minimalnej do 2600 zł w 2020 r. okazuje się dla firm istotnym zobowiązaniem. Na początku 2020 r. inflacja w Polsce wzrosła prawie do 5 proc. r/r, a obecnie utrzymuje się na poziomie powyżej 3 proc. r/r. Jest to drugi najwyższy poziom inflacji w całej Unii Europejskiej. I jest to jeden z kosztów ekonomicznych podniesienia płacy minimalnej.

Płaca minimalna zaplanowana na rok 2021 miała według pierwotnych założeń wynieść niemal połowę średniej płacy. Biorąc pod uwagę obecne prognozy, przebije 51 proc., czyli z nadmiarem osiągniemy cel zapisany w ustawie o płacy minimalnej. Dalsze zwiększenie płacy minimalnej do 2800 zł spowoduje, że jej relacja do średniej płacy w naszym kraju przekroczy 53 proc. Co więcej, zbliży się do 60 proc. mediany wynagrodzeń i będzie to jeden z najwyższych poziomów w Unii Europejskiej.

Kryzys będzie trwał też w 2021 r., a PKB nie powróci do poziomu sprzed kryzysu. Według prognozy rządowej, PKB będzie nadal mniejszy o ok. 1 proc. w porównaniu z rokiem 2019, a według scenariusza ostrzegawczego OECD, po dwóch latach PKB będzie mniejszy nawet o ponad 7 proc. Na koniec 2021 r. stan zatrudnienia będzie mniejszy według rządu o ponad 330 tys. osób, a inwestycje będą mniejsze według NBP o ponad 15 proc. I w tym okresie, okresie największego kryzysu w historii polskiej gospodarki, płaca minimalna wzrośnie o prawie jedną czwartą. Jednocześnie, w tym samym czasie ogólne płace w gospodarce zwiększą się jedynie o ok. 7 proc. Jeżeli decyzja o podwyżce płacy minimalnej się zmaterializuje, będzie to ogromne, dodatkowe ryzyko dla naszej gospodarki, a w szczególności dla miejsc pracy. Tym bardziej, że według danych Ministerstwa Finansów ponad 63 proc. etatów w mikro firmach jest związana z płacą minimalną.

W ocenie skutków regulacji, nawet sam resort pracy stwierdza, że zbyt „gwałtowne – przede wszystkim niedostosowane do tempa wzrostu produktywności – podniesienie minimalnego wynagrodzenia za pracę, może niekorzystnie oddziaływać na gospodarkę przyczyniając się do powstania ryzyka wystąpienia inflacji, spadku zatrudnienia lub wzrostu bezrobocia, w szczególności wśród osób o niskich kwalifikacjach”.

Ponadto, rząd jako największy pracodawca w kraju zdecydował, że w warunkach kryzysu gospodarczego należy zamrozić wynagrodzenia w sferze budżetowej.

W regule wydatkowej, w związku z sytuacją kryzysową, rząd „dodał klauzulę” wyjścia związaną ze stanem epidemii, która pozwala swobodniej realizować politykę budżetową państwa i odstąpić na czas kryzysu od formuły limitu wydatków. Analogicznie potrzebna nam jest „klauzula wyjścia” dla płacy minimalnej. Teraz nie czas na algorytmy czy obietnice wyborcze. Najważniejsze jest wyjście z kryzysu, utrzymanie jak największej liczby miejsc pracy, niedopuszczenie do wzrostu inflacji i szarej strefy. Ryzyko, że negatywne konsekwencje wzrostu płacy minimalnej przewyższą efekty socjalne jest ogromne.

W roku 2021 płaca minimalna powinna zostać utrzymana na poziomie z roku 2020, tj. na poziomie 2600 zł. Konieczna jest też reforma algorytmu ustalania płacy minimalnej, aby na trwałe uwzględniał on sytuacje nadzwyczajne i kryzysowe.

* * *
Rada Przedsiębiorczości to forum współdziałania szefów największych organizacji przedsiębiorców i pracodawców w Polsce. Została reaktywowana 24 marca 2020 roku w celu ratowania polskiej gospodarki zagrożonej pandemią i recesją (pierwotnie została powołana 17 listopada 2003 roku). Rada Przedsiębiorczości deklaruje w tym zakresie pełną gotowość do współpracy z Rządem i Premierem RP oraz wszystkimi stronami sceny politycznej. Radę Przedsiębiorczości tworzą: Business Centre Club, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Rada Biznesu, Pracodawcy RP, Związek Banków Polskich, Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych oraz Związek Rzemiosła Polskiego.

Stanowisko Rady Przedsiębiorczości w sprawie płacy minimalnej

Konfederacja Lewiatan

• Resort finansów zapowiada wprowadzenie od 1 stycznia 2021 roku tzw. estońskiego CIT.
• Konfederacja Lewiatan uważa, że może on się stać realną zachętą do podejmowania przez firmy nowych inwestycji w środki trwałe. Prace nad podatkiem powinny być kontynuowane, aby doprecyzować niektóre szczegółowe rozwiązania.

– Wyrażamy uznanie dla inicjatywy Ministerstwa Finansów wprowadzenia w Polsce alternatywnego systemu opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych, który pozwoli przedsiębiorcom nie płacić podatku CIT tak długo, jak długo wypracowany zysk będzie pozostawał w firmie oraz możliwości wcześniejszego zaliczania do kosztów uzyskania przychodów planowanych wydatków inwestycyjnych – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, sekretarz Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan.

Te rozwiązania będą realną zachętą do podejmowania nowych inwestycji w środki trwałe, przełożą się na poprawę płynności finansowej firm oraz zmniejszenie obowiązków administracyjnych związanych ze składaniem zeznań podatkowych.

Prace nad tą regulacją powinny być kontynuowane, a nowe rozwiązania zacząć obowiązywać z początkiem 2021 r.

– Są pewne szczegóły projektu, o które warto postulować, m.in dotyczące liberalizacji określonych warunków progowych uprawniających do preferencyjnego rozliczenia (m.in. zwiększenie limitu przychodu – obecnie 50 mln zł, zmniejszenie warunku zatrudniania przez firmę co najmniej trzech pracowników, umożliwienie stosowania rozwiązania spółkom, których właścicielami są inne osoby prawne). W naszej ocenie proponowane rozwiązania powinny być dostępne dla możliwie największej liczby przedsiębiorców – dodaje Przemysław Pruszyński.

Stanowisko w sprawie estońskiego CIT

Konfederacja Lewiatan

Ograniczenie podatku bankowego lub zawieszenie elementów szczególnie utrudniających sytuację klientów, firm i banków w kryzysie COVID-19 – to minimum zaproponowane przez Konfederację Lewiatan.

Podatek od niektórych instytucji finansowych, czyli tzw. ,,podatek bankowy”, pogarsza sytuację przedsiębiorstw oraz ogólna sytuację gospodarczą, obniża konkurencyjność banków i zmniejsza korzyści ich klientów.

– Podatek bankowy wpływa negatywnie na ofertę kredytową dla przedsiębiorstw, gdyż podstawą opodatkowania są tu aktywa składające się m.in. z kredytów. Trudności w pozyskiwaniu kapitału zewnętrznego oznaczają z kolei mniej inwestycji, a co za tym idzie – pogorszenie ogólnego stanu gospodarki. Podatek dodatkowo nadwątla sytuację na rynku finansowym, ponieważ osłabia też rynek międzybankowy – mówi mec. Adrian Zwoliński, ekspert Konfederacji Lewiatan.

– Podatek zmniejsza również korzyści klientów banków, skutkuje bowiem wzrostem cen lub niższą opłacalnością usług bankowych. Obniża także konkurencyjność polskiego sektora bankowego wobec banków zagranicznych (co przekłada się m.in. na spadek atrakcyjności dla inwestorów) oraz demobilizuje ekspansję inwestycyjną w obszarze fuzji i przejęć.

Zwłaszcza dzisiaj, w dobie kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, drastycznego spadku podaży i popytu, w sytuacji zagrożenia bezrobociem i niepewności dla wielu przedsiębiorstw, należy rozważyć zawieszenie lub ograniczenie podatku bankowego.

Dalszy kryzys wywołany pandemią COVID-19, jak i ekonomiczne wyzwania, które będą towarzyszyły wychodzeniu z dołka, stanowią źródło wielu niewiadomych. Tym bardziej należy redukować mechanizmy tworzące systemowe ryzyko, a takim właśnie jest podatek bankowy – dodaje Adrian Zwoliński.

Warto również zwrócić uwagę na konstrukcję podatku, która dodatkowo zwiększa niekorzystne skutki jego oddziaływania, czyli wysokość (znaczna na tle innych państw UE) i kształt. Podstawa opodatkowania, brak KUP, podwójne opodatkowanie w przypadku np. instytucji pożyczkowych bez wątpienia wzmacniają negatywne skutki podatku bankowego.

Konfederacja Lewiatan

Wynagrodzenie minimalne w 2021 roku, w sytuacji kiedy nie ma możliwości zamrożenia mechanizmu jego wzrostu, powinno wynieść 2716 zł, a stawka godzinowa 17,7 zł – napisała Konfederacja Lewiatan w stanowisku do projektu rozporządzenia rządu w tej sprawie. Zdaniem pracodawców obecna sytuacja gospodarcza nie uzasadnia znaczącego wzrostu płacy minimalnej.

Nie stać nas na propozycję rządu

Rząd zaproponował, aby w przyszłym roku wynagrodzenie minimalne wynosiło 2 800 zł, a stawka godzinowa 18,3 zł.

– Nie stać nas, w czasie recesji, na tak wysoką podwyżkę płacy minimalnej. Dla firm oznaczać to będzie dalszy wzrost kosztów pracy, w sytuacji kiedy od kilku miesięcy zmagają się ze skutkami pandemii COVID-19. Część przedsiębiorstw będzie miała problemy z utrzymaniem zatrudnienia – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

Kondycja gospodarki nie uzasadnia wysokiej podwyżki

Obecna sytuacja gospodarcza nie uzasadnia znaczącego wzrostu wynagrodzenia minimalnego. Warto też przypomnieć, jakie argumenty podawał rząd przy ustalaniu płacy minimalnej na 2020 rok:

„Biorąc pod uwagę sytuację na rynku pracy i utrzymującą się dobrą koniunkturę gospodarczą, rząd postanowił o ustaleniu płacy minimalnej na jeszcze wyższym poziomie, właśnie 2600 złotych”.

W tym kontekście trudno znaleźć merytoryczne uzasadnienie dla podnoszenia jej o więcej niż kolejne 116 złotych w dobie recesji. Już założenia do budżetu 2021 odzwierciedlają przewidywania rządu, że w przyszłym roku nie wrócimy do PKB z 2019 roku. Prognozy NBP są jeszcze bardziej pesymistyczne.

Wzrost płacy minimalnej zwiększy koszty pracy

Wzrost płacy minimalnej zwiększy koszty pracy w bardzo trudnym czasie. Wiele firm jest teraz mocno zadłużonych w ZUS, bankach, firmach leasingowych, u kontrahentów. Zaciągnęły długi, żeby ochronić miejsca pracy i nie zwalniać pracowników w sytuacji kryzysu. W przyszłym roku, kiedy będą musiały zacząć spłacać zobowiązania, dodatkowy nieuzasadniony wzrost kosztów może doprowadzić do opóźnionej fali upadłości.

Zbyt wysoka płaca minimalna wyprze z legalnego rynku pracy osoby najniżej produktywne

Wzrost wynagrodzenia minimalnego brutto z 2600 zł do 2716 zł oznacza wzrost kosztów pracy z 3132,48 do 3312,98 zł, a jeśli przyjąć zaproponowany przez rząd poziom 2 800 zł – odpowiednio więcej. Tak istotny wzrost płacy minimalnej oznacza, że firmy mikro i małe – ale w warunkach kryzysowych także część większych firm – będzie miało trudności z utrzymaniem zatrudnienia. Wyższe bezrobocie, czy wzrost szarej strefy, które będą konsekwencją tej decyzji, to z kolei mniejsze dochody z PIT i do FUS oraz większe koszty Funduszu Pracy.

Zaburzona struktura wynagrodzeń

Przy obecnym rozkładzie wynagrodzeń w gospodarce zbyt szybkie podnoszenie płacy minimalnej (716 zł w ciągu 4 lat) powoduje kompresję wynagrodzeń, zaburzając ich informacyjną funkcję. Niewielka różnica między płacą pracownika wykonującego najprostsze prace w ramach umowy kodeksowej a urzędnika czy pielęgniarza demotywuje do pracy w trudnych zawodach. Tym samym zwiększa się ryzyko masowej emigracji i selekcji negatywnej. Podobnych skutków można oczekiwać na terenach słabiej rozwiniętych, a przez to oferujących systematycznie niższe wynagrodzenia.

Konfederacja Lewiatan