Kolejny apel o wydłużenie terminu konsultacji projektu ustawy dotyczącej ROP
19 sierpnia 2021

Kolejny apel o wydłużenie terminu konsultacji projektu ustawy dotyczącej ROP

17 organizacji branżowych i przedsiębiorstw, w tym Konfederacja Lewiatan, apeluje o wydłużenie do 17 września br. terminu konsultacji projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która ma wdrożyć model Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta.

Apel organizacji i przedsiębiorców znajdziesz tutaj

Organizacje przedsiębiorców i firmy proponują Ministerstwu Klimatu i Środowiska, ze względu na kompleksowość proponowanych zmian oraz okres urlopowy, przedłużenie konsultacji społecznych o 10 dni roboczych, do 17 września br.

– Chcemy uczestniczyć w przygotowaniu nowego systemu ROP, ale potrzebujemy więcej czasu, aby odnieść się do propozycji zawartych w projekcie ustawy – mówi Roksana Kozłowska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Do apelu o wydłużenie terminu konsultacji projektu ustawy przyłączyli się:

Konfederacja Lewiatan

EFNI: Jak odbudować Europę po pandemii i uchronić ją przed kryzysem klimatycznym
17 sierpnia 2021

EFNI: Jak odbudować Europę po pandemii i uchronić ją przed kryzysem klimatycznym

• Odbudowa gospodarki europejskiej po pandemii Covid-19, Europejski Zielony Ład, międzynarodowa współpraca w ramach Trójkąta Weimarskiego, rozwój cyfryzacji – to najważniejsze tematy tegorocznego, 10. Europejskiego Forum Nowych Idei, które odbędzie się w Sopocie 20-22 października br.
• Wśród uczestników spotkania pojawią się m.in. Paolo Gentiloni, komisarz europejski ds. gospodarki, Christa Schweng, przewodnicząca EKES, Krzysztof Szubert, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. europejskiej polityki cyfrowej, czy Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Organizatorem jubileuszowej edycji EFNI jest Konfederacja Lewiatan przy współpracy z BusinessEurope i miastem Sopot. Tegoroczna konferencja będzie wyjątkowa, nie tylko z powodu jubileuszu, ale też tego, że znowu odbędzie się w Sopocie na żywo! Zaproszeni goście będą rozmawiać o świecie, który przez ostatnie kilkanaście miesięcy zmienił się nie do poznania.

– EFNI to wyjątkowe wydarzenie, na którym spotykają się różne światy: filozofii, etyki, socjologii, ekonomii, polityki, kultury, innowacji, gospodarki, biznesu, mediów, nauki, samorządów, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, by móc razem spojrzeć na rzeczywistość z szerszej perspektywy, lepiej rozumieć trendy i wyzwania – mówi Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan. – Tylko tak możemy zarządzać wielką zmianą, jaka codziennie dzieje się na naszych oczach. Tylko we wspólnej rozmowie i debacie znajdziemy nowe idee, synergie i dobre rozwiązania – dodaje.

EFNI skupia się na globalnych trendach, nowych ideach oraz przyszłości Europy. To jedno z najważniejszych i największych tego typu wydarzeń w naszej części kontynentu. Głównym tematem Forum będzie odbudowa. Goście i prelegenci będą dyskutować o:
– współpracy i odbudowie Wspólnoty Europejskiej po pandemii,
– Europejskim Zielonym Ładzie – aktywności, edukacji i finansowaniu działań na rzecz ochrony klimatu,
– międzynarodowej współpracy biznesowej w ramach Trójkąta Weimarskiego – w tym spojrzeniu na relacje Polski, Niemiec i Francji z perspektywy kobiet,
– rozwoju cyfryzacji,
– wyzwaniach społecznych nowego świata – w tym o walce z wykluczeniem społecznym.

Wśród gości, którzy zapowiedzieli swoją obecność na EFNI 2021 są m.in:
• Paolo GENTILONI, komisarz europejski ds. gospodarki
• Christa SCHWENG, przewodnicząca Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,
• Stefano MALLIA, przewodniczący grupy pracodawców e Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym
• Aleksandra TOMCZAK, członkini gabinetu wiceprzewodniczący wykonawczego Komisji Europejskiej do spraw Europejskiego Zielonego Ładu
• Taneli LAHTI, szef gabinetu Europejskiej Komisarz ds. Partnerstwa Międzynarodowego
• Ivailo KALFIN, dyrektor zarządzający Eurofund
• Gertruda UŚCIŃSKA, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
• Justyna ORŁOWSKA, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. GovTech – Szef Centrum GovTech
• Krzysztof SZUBERT, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. europejskiej polityki cyfrowej,
• Markus BEYRER dyrektor generalny BusinessEurope
• Geoffroy ROUX DE BÉZIEUX, prezydent Stowarzyszenia Firm Francuskich – MEDEF
• Siegfried RUSSWURM, prezydent Federacji Przemysłu Niemieckiego – BDI
• Natalia HATALSKA, futurolożka, analityczka trendów, CEO infuture.institute – instytutu badań nad przyszłością
• Liz GOODWIN, Director of Food Loss and Waste, World Resources Institute
• Jerzy BUZEK, europoseł, b. premier
• Jan OLBRYCHT, eurodeputowany do Parlamentu Europejskiego
• Róża THUN, posłanka do Parlamentu Europejskiego
• Eglė MARKEVIČIŪTĖ, wiceminister Ekonomii i Innowacji Litwy
• Danuta HÜBNER, posłanka do Parlamentu Europejskiego
• Jerzy HAUSNER, prezes Fundacji Gospodarki I Administracji Publicznej
• Karin SKÖLD, prezeska IKEA Retail Polska
• Katarzyna BYCZKOWSKA, dyrektorka zarządzająca BASF Polska
• Rafał RUDZIŃSKI, prezes BOSCH Polska
• Przemysław GDAŃSKI, prezes zarządu BNP Paribas Bank Polska S.A.
• Dominika KULCZYK, przedsiębiorczyni, inwestorka i reporterka
• Maciej WROŃSKI, Prezes Transport i Logistyka Polska
• Jakub TUROWSKI, Head of Public Policy, Central and Eastern Europe · Facebook
• Piotr ARAK, dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego
• Artur DOMOSŁAWSKI, dziennikarz, pisarz, reportażysta
• Adam BODNAR, b. Rzecznik Praw Obywatelskich, dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS w Warszawie
• Mirosław PROPPÉ, prezes WWF Polska
• Piotr SZTOMPKA, socjolog, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Andrzej BOBIŃSKI, dyrektor zarządzający Polityka Insight

Europejskie Forum Nowych Idei to arena dyskusji o naglących wyzwaniach, przed którymi stoi świat. Chodzi nie tylko o odbudowę po pandemii Covid-19, ale też o kryzys klimatyczny, podważanie wartości demokratycznych i europejskich oraz transformację technologicznej rzeczywistości. Wszystko to zmienia się
w błyskawicznym tempie i konieczne jest aktywne działanie na rzecz naszej przyszłości.

Jak zawsze, na uczestników czekać będą spotkania z autorami książek i rozmowy Nocnych Marków, a także szereg wydarzeń związanych z jubileuszem
EFNI.

Data wydarzenia: 20-22 października 2021
Miejsce: Grand Pavillon hotelu Radisson Blu w Sopocie.
Rejestracja: http://www.efni.pl/pl-PL/text/rejestracja

Partnerem strategicznym EFNI jest Orange, natomiast partnerami głównymi: Facebook, BNP Paribas, BASF, Samorząd Województwa Pomorskiego, Invest in Pomerania, BOSCH, IKEA i Google. Do partnerów wspierających należą: Allegro, Siemens, Deutsche Bank, Ergis, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Velux, Uniwersytet Łódzki oraz kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Partnerem instytucjonalnym EFNI 2021 jest Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, a merytorycznie wspierać nas będą: Ośrodek ThinkTank, Centrum Stosunków Międzynarodowych, Polityka Insight, Visegrad Insight, Polski Instytut Ekonomiczny, UN Global Compact Network Poland, Instytut Zielonej Gospodarki, NNO i Kultura Liberalna.
Głównymi partnerami medialnymi wydarzenia są Dziennik Gazeta Prawna i TokFM.
Medialnie wspierają nas również: Puls Biznesu, Polska Agencja Prasowa, Forbes Women, Warsaw Business Journal, MyCompany Polska, BiznesAlert.pl, Euractiv.pl, Euractiv.com, ams i Trójmiasto.pl.

Konferencja odbędzie się w zgodzie ze wszystkimi zaleceniami sanitarnymi. Organizator stale monitoruje sytuację epidemiczną i możliwości zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom.

Konfederacja Lewiatan

Pracodawcy będą mogli sprawdzić, którzy pracownicy są zaszczepieni
17 sierpnia 2021

Pracodawcy będą mogli sprawdzić, którzy pracownicy są zaszczepieni

• Ministerstwo Zdrowia pracuje nad przepisami, które umożliwią pracodawcom dostęp do informacji, którzy pracownicy są zaszczepieni.
• Przedsiębiorcom zależy na zapewnieniu bezpiecznych warunków funkcjonowania, zatrudnienia, a do tego niezbędne są im informacje, kto jest już zaszczepiony, a kto nie – uważa Konfederacja Lewiatan.

Mając na uwadze doświadczenia wyniesione z ostatniego 1,5 roku pandemii i w sytuacji zagrożenia czwartą falą zakażeń Covid-19, zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy staje się priorytetem. Na przedsiębiorcach ciąży odpowiedzialność za zdrowie i bezpieczeństwo pracowników, klientów oraz sprawne funkcjonowanie firmy.


– Informacje, o tym którzy pracownicy są zaszczepieni, umożliwiłyby pracodawcom lepsze planowanie swojego działania, zarządzanie ryzykiem, organizację pracy uwzględniającą obowiązujące obostrzenia (odległości pomiędzy stanowiskami pracy, kontakt z klientami itd.). Liczba bezpiecznych pracowników ma szczególne znaczenie dla stanowisk związanych z utrzymaniem ważnej infrastruktury czy przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności – mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Z badania Konfederacji Lewiatan, które zostało przeprowadzone na początku sierpnia, wynika że 80% pracodawców jest przekonanych, że powinni mieć dostęp do informacji, ilu pracowników w ich firmie zostało zaszczepionych przeciw Covid-19, a także wiedzieć, którzy konkretnie pracownicy zostali zaszczepieni.

Konfederacja Lewiatan

Badanie Lewiatana. 73% firm nie popiera Polskiego Ładu
16 sierpnia 2021

Badanie Lewiatana. 73% firm nie popiera Polskiego Ładu

73% przedsiębiorstw negatywnie ocenia Polski Ład. Poparcie dla niego deklaruje 27% respondentów – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

Bardzo krytyczne nastawienie do Polskiego Ładu mają firmy średnie (81%). Nie cieszy się on także poparciem 71% firm małych i 66% dużych. Rozwiązania zawarte w Polskim Ładzie popiera 34% dużych firm, 29% małych i 19% średnich.

Cykliczne badanie nastrojów przedsiębiorców „Indeks Biznesu” przeprowadził w sierpniu br., na reprezentatywnej próbie przedsiębiorców, CBM Indicator na zlecenie Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta – apel 9 organizacji
13 sierpnia 2021

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta – apel 9 organizacji

Ze względu na kompleksowość zmian zaproponowanych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (UC81), wdrażającej model Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta oraz okres urlopowy, organizacje podpisane poniżej zwracają się z uprzejmą prośbą o wydłużenie terminu konsultacji publicznych przedmiotowej ustawy o 10 dni roboczych, czyli do 17 września br.

Konfederacja Lewiatan, KL/316/DZS/2021

Pobierz
Przedsiębiorcy chcą mieć więcej czasu na konsultacje projektu ustawy dotyczącej ROP
13 sierpnia 2021

Przedsiębiorcy chcą mieć więcej czasu na konsultacje projektu ustawy dotyczącej ROP

Dziewięć organizacji, w tym Konfederacja Lewiatan, apeluje do resortu klimatu i środowiska o wydłużenie terminu konsultacji publicznych projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, która ma wdrożyć model Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta.

Organizacje przedsiębiorców proponują, ze względu na kompleksowość proponowanych zmian oraz okres urlopowy, przedłużenie konsultacji społecznych o 10 dni roboczych, do 17 września br.


– Z niecierpliwością czekamy na nowy model rozszerzonej odpowiedzialności producenta, ponieważ umożliwi on realizację wymagań wynikających z prawa europejskiego. Chcemy uczestniczyć w jego przygotowaniu, ale potrzebujemy więcej czasu, aby odnieść się do propozycji zawartych w projekcie ustawy. Mamy nadzieję, że efektywny system ROP zwiększy poziom recyklingu i zminimalizuje koszty całego systemu – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Pod apelem o wydłużenie terminu konsultacji projektu ustawy podpisali się: APPLiA Ogólnopolski Związek Producentów AGD, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Konfederacja Lewiatan, PlasticsEurope Polska, Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców, Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Polskie Stowarzyszenie Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego, Pracodawcy RP oraz Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.

Konfederacja Lewiatan

Polski Ład. Na zmianach podatkowych stracą miliony Polaków
13 sierpnia 2021

Polski Ład. Na zmianach podatkowych stracą miliony Polaków

– Na zmianach podatkowych w Polskim Ładzie stracą prawie wszyscy przedsiębiorcy.
– Negatywnie odczują je także osoby mało zarabiające ponieważ zwiększenie obciążeń dla firm przełoży się na wzrost cen. Obniżka podatków nie zrekompensuje im wyższych wydatków na zakup towarów pierwszej potrzeby.
– Części dochodów pozbawione zostaną także osoby, które poza działalnością gospodarczą albo umową o pracę, wynajmują prywatne mieszkania – ostrzega Konfederacja Lewiatan.

Z dotychczas zaprezentowanych składowych Polskiego Ładu poznaliśmy jedynie projekt ustawy podatkowej. Zawiera on wiele propozycji dedykowanych przedsiębiorcom oraz osobom nie prowadzącym działalności gospodarczej. W ocenie projektodawców dla 18 mln obywateli planowane zmiany będą podatkowo korzystne albo neutralne. Z wyliczeń Lewiatana wynika jednak, że na zmianach stracą praktycznie wszyscy przedsiębiorcy. Zarówno opodatkowani na zasadach ogólnych, podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz kartą podatkową.

Korzyści osiągną jedynie przedsiębiorcy z minimalnymi dochodami opodatkowani na zasadach ogólnych oraz osoby zatrudnione na etatach, jeżeli ich dochody nie przekroczą 5 700 zł brutto, tj. 4 095 zł netto. Korzyść dla pracownika z dochodem 5 000 zł brutto (4 095 zł netto) ma wynieść 47 zł miesięcznie, z dochodem 4 000 zł brutto (2 899 netto) 114 zł miesięcznie, natomiast z dochodem 3 000 zł brutto (2 196 netto) 153 zł miesięcznie.

– W praktyce jednak, te wyższe dochody będą miały niższą wartość nabywczą przez co także osoby najsłabiej uposażone stracą po wprowadzeniu Polskiego Ładu. Ogromna podwyżka obciążeń dla przedsiębiorców, wynosząca nawet 50%, spowoduje istotny wzrost cen towarów i usług. Zatem niewielka podwyżka wynagrodzenia netto tych osób, zostanie zniwelowana przez wyższe wydatki na towary i usługi pierwszej potrzeby. Nie jest możliwe, żeby tak istotne zwiększenie obciążeń podatkowo – składkowych dla przedsiębiorców nie spowodowało jeszcze szybszego niż ma to miejsce obecnie wzrostu cen. W konsekwencji, na proponowanych zmianach stracą wszyscy – mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, ekspert Konfederacji Lewiatan.

Części przychodów/ dochodów pozbawione zostaną także osoby, które wynajmują prywatne mieszkania. Spowodowane to będzie brakiem możliwości rozliczenia wynajmu na zasadach ogólnych, tj. opodatkowania faktycznie osiąganych dochodów po uwzględnieniu kosztów poniesionych na zakup i przystosowanie mieszkania do wynajmu. Osoba, która dzisiaj wynajmuje kupione na kredyt mieszkanie może uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów wydatki ponoszone na spłatę kredytu. Otrzymując miesięcznie 2 000 zł przychodu z najmu, po zapłaceniu raty kredytu, nie osiąga dochodu. Dodatkowo wynajmowanie mieszkania wiąże się także z ponoszeniem innych kosztów związanych m.in. z bieżącymi naprawami, wyposażeniem czy remontami mieszkania.

Jeżeli Polski Ład wejdzie w życie wynajmujący zobowiązani będą do zapłaty podatku, tj. ryczałtu od przychodów w wysokości 8,5% do kwoty 100 000 zł i 12,5% po przekroczeniu 100 000 zł przychodu, także w sytuacji ponoszenia straty. W praktyce, osoba która uzyskuje z wynajmu mieszkania 2000 zł przychodu i nie osiąga przy tym dochodu, będzie zobowiązania do zapłaty 170 zł miesięcznie podatku, w skali roku będzie to 2 040 zł. Podatek wynoszący tyle ile wynoszą miesięczne przychody, będzie trzeba zapłacić także w przypadku braku dochodu albo ponosząc stratę.

Pozbawienie prawa do opodatkowania najmu prywatnego na zasadach ogólnych, będzie mieć wpływ na rynek wynajmu nieruchomości. Może spowodować wzrost cen najmu. Wynajmujący w celu zabezpieczenia się przed stratą, podniosą ceny, czego skutkiem będzie pogorszenie sytuacji osób, które na ten moment nie mogą sobie pozwolić na zakup własnego mieszkania.

– Te przykłady wyraźnie wskazują, że osób które per saldo zyskają na propozycjach zawartych w Polskim Ładzie będzie naprawdę niewiele, natomiast dla wielu milionów obywateli, będą to zmiany niekorzystne – dodaje Przemysław Pruszyński.

Konfederacja Lewiatan

Badanie Lewiatana. Dla 69% firm pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu
12 sierpnia 2021

Badanie Lewiatana. Dla 69% firm pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu

69% przedsiębiorstw uważa, że w ostatnich sześciu miesiącach pogorszyły się warunki prowadzenia biznesu. 26% nie widzi znaczącej zmiany, a dla 5% warunki się poprawiły – wynika z badania, które na zlecenie Konfederacji Lewiatan przeprowadził CBM Indicator.

 

 

Warunki prowadzenia biznesu pogorszyły się dla 70% firm małych, 68% średnich i 64% dużych. Im mniejsza firma, tym gorsza ocena warunków prowadzenia działalności gospodarczej.

Nastroje przedsiębiorców dotyczące prowadzenia firmy w kontekście biznesowym są niekorzystne. 55% firm ma negatywne nastawienie do prowadzenia biznesu w 2021 roku. Tak uważa 56% dużych i małych firm oraz 50% średnich. Pozytywne nastawienie sygnalizuje tylko 44% respondentów. Większymi optymistami są średnie firmy. 47% spośród nich ma pozytywne nastawienie do prowadzenia biznesu w tym roku. Natomiast odsetek firm dużych, które myślą podobnie, wynosi 44%.

Przedsiębiorcom zadano też pytanie, co myślą o prowadzeniu firmy w 2021 r., w kontekście zmian w prawie i działań administracji. Aż 63% przedsiębiorstw obawia się takich zmian, w tym 66% dużych, 64% małych i 57% średnich. Tylko 36% firm ma pozytywne nastawienie (41% średnich, 35% małych i 34% dużych).

Cykliczne badanie nastrojów przedsiębiorców „Indeks Biznesu” przeprowadził w sierpniu br., na reprezentatywnej próbie przedsiębiorców, CBM Indicator na zlecenie Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan

Lex TVN zaszkodzi polskiej gospodarce
11 sierpnia 2021

Lex TVN zaszkodzi polskiej gospodarce

Posłowie większością głosów przegłosowali dzisiaj wieczorem ustawę nazywaną powszechnie lex TVN.

– Gospodarcze i społeczne konsekwencje wejścia w życie ustawy nazwanej lex TVN będą bardzo negatywne. Wzrośnie ryzyko utraty zaufania inwestorów do Polski ponieważ z dnia na dzień wykluczy się z rynku firmę, która zdecydowała się zainwestować u nas ogromny kapitał. To próba nacjonalizacji prywatnego przedsiębiorstwa pod przykrywką chińsko-rosyjsko-arabskiego zagrożenia, typowa dla krajów autorytarnych – mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.

Jest bardzo prawdopodobne, że zanim jakakolwiek amerykańska firma zainwestuje w Polsce choćby jednego dolara zastanowi się dziesięć razy. To też sygnał ostrzegawczy dla innych potencjalnych inwestorów zagranicznych z innych państw, że inwestycje w naszym kraju obarczone są dużym ryzykiem. I to w sytuacji, kiedy tak bardzo potrzebujemy inwestycji prywatnych, także zagranicznych. W ubiegłym roku udział inwestycji prywatnych w PKB był najniższy od prawie 30 lat.

– Nowa ustawa medialna zniszczy pluralizm debaty publicznej, bo uderzy bezpośrednio w jednego z wiodących, niezależnych nadawców telewizyjnych. Tymczasem Polska potrzebuje niezależnych mediów i stabilnej ochrony własności prywatnej – dodaje Maciej Witucki.

Należy się także spodziewać, że inwestor wystąpi w tej sprawie do międzynarodowego arbitrażu, gdzie najprawdopodobniej zostanie zasądzone gigantyczne odszkodowanie od polskiego skarbu państwa. W tej sytuacji koszt tej irracjonalnej decyzji poniosą wszyscy podatnicy.

Konfederacja Lewiatan

 

fot. twitter.com/KancelariaSejmu

Rozporządzenie offshore – pismo Lewiatana
10 sierpnia 2021

Rozporządzenie offshore – pismo Lewiatana

W maju 2021 r. w ramach konsultacji społecznych Konfederacja Lewiatan przekazała szereg uwag dotyczących treści projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków złożonych w postępowaniu rozstrzygającym prowadzonych na podstawie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej. Z pewną dozą optymizmu przyjęliśmy raport z konsultacji społecznych, który wskazywał, że część uwag Konfederacji Lewiatan została uwzględniona.

Konfederacja Lewiatan, KL/312/225/DZS/2021

Pobierz