Raport o przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej
18 września 2024

Raport o przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej

© European Union, 2024, CC BY 4.0

Długo wyczekiwany raport na temat przyszłości konkurencyjności UE autorstwa Mario Draghiego, przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej, wreszcie ujrzał światło dzienne. Były prezes Europejskiego Banku Centralnego prezentuje w nim niepokojący, ale trafny obraz wyzwań, przed którymi stoi europejska gospodarka. Draghi stawia sprawę jasno – bez radykalnej zmiany w unijnej polityce przemysłowej, Europa może przegrać globalny wyścig o pozycję gospodarczą. Co więc proponuje?

Raport Draghiego wskazuje, że choć Europa ma solidne fundamenty – połączenie otwartej gospodarki, silnej konkurencji rynkowej i stabilnych ram prawnych – to sytuacja geopolityczna i dynamiczny rozwój globalnych mocarstw wymagają nowej strategii. Wspomina o stabilności, która dotąd pozwalała UE przeznaczać więcej na wewnętrzne cele, lecz ostrzega, że czasy się zmieniły. Draghi apeluje o odważne kroki, które zdefiniują na nowo europejską politykę przemysłową.

Wśród najważniejszych postulatów raportu znajdują się trzy kluczowe obszary, które mogą stanowić o przyszłości konkurencyjności Europy:

  • Innowacje i technologia: Europa pozostaje w tyle pod względem innowacji w porównaniu do USA i Chin, szczególnie w zakresie technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja czy komputery kwantowe. Europa musi zniwelować tę lukę poprzez wspieranie bardziej dynamicznego środowiska przemysłowego, zwiększanie inwestycji w badania i rozwój oraz promowanie przyjaznego technologiom środowiska regulacyjnego.
  • Dekarbonizacja i konkurencyjność: Europa jest liderem w rozwoju czystych technologii, ale ponosi znaczne koszty związane z transformacją energetyczną. W porównaniu z USA firmy europejskie płacą wyższe rachunki za energię, a konkurencja ze strony Chin w obszarze zielonych technologii stale rośnie. Draghi podkreśla, że dekarbonizacja powinna stać się motorem wzrostu, ale tylko przy jednoczesnym rozwiązaniu problemu dysproporcji cen energii i wyzwań związanych z dekarbonizacją przemysłu.
  • Bezpieczeństwo i zmniejszanie zależności: Raport podkreśla podatność Europy na wstrząsy zewnętrzne, szczególnie w takich obszarach jak kluczowe surowce i łańcuchy dostaw energii. Apeluje o politykę gospodarczą UE, która zmniejszy zależności i zapewni bezpieczeństwo.

Według Draghiego, podstawowymi elementami nowej strategii przemysłowej powinno być:

  • pełne wdrożenie jednolitego rynku (Draghi nawiązuje do raportu Letty);
  • opracowanie nowej polityki przemysłowej, która koncentrowałaby się na sektorach o strategicznym znaczeniu, a nie poszczególnych firmach. Proponuje rozszerzenie projektów IPCEI (Important Projects of Common European Interest) na wszystkie innowacyjne sektory, co mogłoby wynieść Europę na szczyt globalnych łańcuchów wartości.
  • podniesienie wydatków inwestycyjnych o 5 punktów procentowych PKB UE rocznie – sektor prywatny prawdopodobnie nie będzie w stanie sfinansować lwiej części tych inwestycji bez wsparcia sektora publicznego, więc integracja rynków kapitałowych Europy będzie niezbędna;
  • poważna reforma zarządzania UE, zwiększenie koordynacji i ograniczenie biurokracji – „metoda wspólnotowa”, choć kiedyś skuteczna, powstała w czasach, gdy Unia była mniejsza i miała inne wyzwania. Teraz, z większą liczbą państw członkowskich i w obliczu zewnętrznych wyzwań, weto stanowi przeszkodę. UE musi skupiać się na najważniejszych sprawach i umożliwiać szybsze działania tym, którzy chcą iść naprzód. Kluczowe będzie bardziej rygorystyczne stosowanie zasady pomocniczości i zmniejszenie regulacyjnych barier, które hamują inwestycje. Reformy instytucjonalne można wprowadzać bez zmiany traktatów.

Wyniki raportu mają kształtować prace Komisji Europejskie nad nowym planem na rzecz wzmocnienia konkurencyjności Europy – w szczególności do opracowania nowego Clean Industrial Deal, który zostanie przedstawiony w ciągu pierwszych 100 dni nowej kadencji Komisji. Znalazło to odzwierciedlenie w listach z priorytetami Ursuli von der Leyen do kandydatów i kandydatek na nowych komisarzy, w których podkreśla, że ich przyszłe działania powinny opierać się na wnioskach raportów Draghiego i Letty. Nowa struktura KE również wskazuje, że w tej kadencji nacisk zostanie położony na gospodarkę, budżet i konkurencyjność.

Liczymy, że tym razem Komisja Europejska rozpocznie prawdziwą dyskusję na temat strategii, którą UE musi wdrożyć, aby odzyskać przewagę konkurencyjną – potrzebujemy konkretnych działań, które przywrócą przyjazny klimat inwestycyjny w Europie, zmniejszą koszty energii, a także ograniczą obciążenia regulacyjne dla firm. Jednym z największych wyzwań dla nowych komisarzy będzie znalezienie równowagi między ambitnymi celami politycznymi a potrzebami europejskich przedsiębiorstw. Mamy nadzieję, że europejscy decydenci będą otwarci na dialog z sektorem prywatnym na wszystkich etapach legislacji.


Luana Żak, zastępczyni dyrektorki przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Wytyczanie postępów demokratycznych UE – rezolucja EKES
18 września 2024

Wytyczanie postępów demokratycznych UE – rezolucja EKES

fot. EC - Audiovisual Service

Nowo wybrany Parlament Europejski i nowa Komisja Europejska, wraz z Radą Unii Europejskiej, będą odpowiedzialne za kierowanie Unią Europejską w ciągu najbliższych pięciu lat i później. Rządy przedstawiły swoje poglądy w deklaracji wersalskiej i deklaracji z Grenady. Obywatele podzielili się swoimi poglądami podczas "Konferencji w sprawie przyszłości Europy".

W następstwie zaleceń sformułowanych na konferencji (zwłaszcza propozycji 36 i 39, które miały na celu przyznanie EKES-owi wyraźnej roli w procesach partycypacyjnych), EKES zorganizował swój pierwszy w historii Tydzień Społeczeństwa Obywatelskiego, który umożliwił konsultacje z obywatelami, w tym z młodymi ludźmi, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Doprowadziło to do sformułowania kompleksowego zestawu możliwych do podjęcia działań mających na celu wzmocnienie i ochronę zasad demokratycznych podczas następnej kadencji UE.

W kontekście obecnych wielopłaszczyznowych kryzysów EKES wzywa nowy Parlament Europejski i Komisję Europejską, legitymizowane głosem oddanym przez obywateli w wyborach w czerwcu 2024 r., zarówno do wykorzystania wizji przyszłości wynikającej z Konferencji w sprawie przyszłości Europy oraz Tygodnia Społeczeństwa Obywatelskiego, jak i do wykorzystania różnorodności reprezentacji w EKES-ie w celu wzmocnienia międzynarodowej pozycji UE, ustanowienia struktury instytucjonalnej UE, zapewnienia solidnych podstaw dla naszych wspólnych wartości oraz ukierunkowania naszej gospodarki na zrównoważoną przyszłość, opartą na zaawansowanym modelu społecznym sprzyjającym włączeniu społecznemu, który ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia postępu, jedności i konkurencyjności.

EKES zwraca się do instytucji Unii Europejskiej o opracowanie sześciopunktowej koncepcji bezpieczeństwa, obejmującej:

  • UE, która chroni swoich obywateli przed zagrożeniami zewnętrznymi. W tym celu potrzebna jest polityka zewnętrzna UE skoncentrowana na solidniejszych prawach podstawowych i bardziej wiarygodna dzięki wspólnej polityce obronnej UE oraz wspólnej polityce zagranicznej; UE potrzebuje również zasobów własnych, aby jej polityka na rzecz pokoju, zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania mogła prawidłowo funkcjonować;
  • UE, która chroni obywateli przed zagrożeniami wewnętrznymi, głównie związanymi ze zdrowiem, zmianami demograficznymi i ubóstwem, oraz zapewnia dostępną, powszechną ochronę socjalną i dobrobyt w całej Europie;
  • UE, która gwarantuje konkurencyjną społeczną gospodarkę rynkową opartą na ekosystemach zapewniających produktywność, innowacyjność, wysokiej jakości miejsca pracy i pełne zatrudnienie, w której konkurencyjność opiera się na zdolności UE do odgrywania wiodącej roli w zakresie zrównoważenia środowiskowego oraz postępu społecznego i technologicznego;
  • UE, która tworzy odporną gospodarkę z korzyścią dla wszystkich obywateli poprzez: zapewnienie skutecznej koordynacji polityk makroekonomicznych w państwach członkowskich, przy jednoczesnym zapewnieniu dobrobytu gospodarczego obywateli; zapewnienie trwałej konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw i utrzymanie siły nabywczej, przy jednoczesnym skutecznym zwalczaniu inflacji; zagwarantowanie włączenia finansowego i promowanie edukacji finansowej; ustanowienie sprawiedliwych systemów podatkowych; zwalczanie prania pieniędzy; oraz ustanowienie europejskiego budżetu, który zapewni UE wystarczające środki finansowe na osiągnięcie celów politycznych bez pozostawiania nikogo w tyle;
  • UE, która zapewnia dialog i uczestnictwo partnerów społecznych, zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego i obywateli, aby sprostać wyzwaniom i przemianom dnia dzisiejszego i najbliższej przyszłości. Korzyści płynące z pokoju powinny dotrzeć do wszystkich komponentów i grup naszego społeczeństwa;
  • UE, która chroni zarówno przed obecnymi, jak i przyszłymi zagrożeniami związanymi ze zmianą klimatu, zanieczyszczeniem i utratą różnorodności biologicznej. Kryzys klimatyczny stanowi zagrożenie zarówno dla życia, jak i dla źródeł utrzymania. UE musi podjąć działania w celu zmniejszenia emisji o 90% do 2040 r., zwiększenia odporności na zmiany klimatu oraz odbudowy zasobów przyrodniczych i różnorodności biologicznej, aby zapewnić, że podstawowe potrzeby (żywność, woda, energia, zdrowie publiczne itp.) nie będą zagrożone na jej terytorium ani w pozostałej części świata.

Lech Pilawski, Doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Pobierz plik DOC: Wytyczanie postępów demokratycznych UE: rezolucja na następną kadencję ustawodawczą
Nowa kadencja instytucji unijnych, a kluczowe tematy z obszaru ochrony zdrowia
18 września 2024

Nowa kadencja instytucji unijnych, a kluczowe tematy z obszaru ochrony zdrowia

Obecnie obserwujemy formowanie się nowego podziału sił grup politycznych w instytucjach unijnych wraz z wyborami do Parlamentu Europejskiego i wskazaniem nowych komisarzy przez przewodniczącą von der Leyen. Warto w tym momencie przypomnieć kluczowe projekty legislacyjne, które mogą w najbliższym czasie zajmować instytucje unijne.

Parlament Europejski i Rada UE pracują nad Pakietem farmaceutycznym, który jest największą od 20 lat reformą prawa farmaceutycznego. Obecnie w UE mamy do czynienia z najdłuższym na świecie okresem wyłączności rejestracyjnej. Zdaniem Konfederacji Lewiatan pakiet farmaceutyczny powinien wprowadzać rozwiązania dążące do jak najszybszego wprowadzania na rynek farmaceutyczny konkurencji rynkowej. W ten sposób w związku z działalnością mechanizmów rynkowych spadną ceny leków i poszerzony zostanie dostęp do nich dla pacjentów.

W przyszłym roku może pojawić się Critical Medicines Act, który miałby na celu  przywrócenie produkcji API i leków gotowych do Europy. Jest to strategicznym celem wszystkich instytucji europejskich wyrażonym w dokumentach kierunkowych takich jak:

  • opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z grudnia 2023 r.
  • deklaracja wersalska Rady z dn. 11 marca 2022 r.
  • rezolucja Parlamentu Europejskiego o brakach leków z dn. 17 września 2020 r.
  • strategia farmaceutyczna Komisji Europejskiej z dn. 25 listopada 2020 r.

Propozycję aktu dot. leków krytycznych należy postrzegać jako zestaw narzędzi składający się z różnych instrumentów i rozumieć ją jako uzupełnienie Pakietu Farmaceutycznego. Jednym z narzędzi miałoby być stworzenie mechanizmu wsparcia finansowego dla produkcji substancji czynnych. Należy pamiętać, że koszt wdrożenia produkcji pojedynczej substancji czynnej szacowany jest na 50-180 mln euro, a czas wdrożenia to od 3 do 6 lat. Trudno wyobrazić sobie realizację tego rodzaju inwestycji bez odpowiednich instrumentów wsparcia na poziomie unijnym.

Także kwestia wdrożenia przepisów regulujących rynek wyrobów medycznych jest jednym z priorytetów prawdopodobnego Komisarza ds. zdrowia i dobrostanu zwierząt. W naszej ocenie ważnym jest, żeby rozporządzenia MDR i IVDR zostały sprawnie wdrożone i ocenione pod kątem wpływu na konkurencyjność unijnej gospodarki.

Konfederacja Lewiatan będzie dalej śledzić powyższe tematy i zabiegać o poparcie dla naszych postulatów.


Kacper Olejniczak, dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia i Sektora Life Sciences, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa
18 września 2024

Wdrażanie Indywidualnych Kont Szkoleniowych w UE nabiera tempa

Komisja Europejska (DG ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego) ponownie zaprosiła kilka państw członkowskich, w tym Polskę, do udziału w kontynuacji programu MLP ILA. Nabiera on nowego rozpędu w ramach działań wspierających wybrane kraje w planowanym wdrażaniu Indywidualnych Kont Szkoleniowych.

W dniach 18-19 września br. odbyło się kolejne spotkanie w ramach Mutual Learning Program (MLP) nt. ILA – Indywidulnych Kont Szkoleniowych.  Wydarzenie to zgromadziło kraje z pierwszej rundy ILA MLP w celu monitorowania procesu wdrażania ILA w państwach członkowskich, zgodnie z zaleceniem Rady z 2022 r.

Podczas warsztatów, które odbyły się w formie online, zostały zrealizowane kolejne działania:

  • omówiono postępy poczynione w realizacji planów działania od grudnia 2023 r., w tym przygotowania do pilotaży lub stan projektów pilotażowych w tych państwach, które rozpoczęły realizację pilotaży,
  • skupiono się na przedstawieniu kluczowych elementów oraz zasad ILA, a także źródeł finansowania,
  • ponownie poddano analizie czynniki powodujące zmiany we wdrażaniu ILA oraz sposoby radzenia sobie z tymi wyzwaniami,
  • dokonano przeglądu planów w zakresie zwiększania skali oddziaływania mechanizmu ILA w poszczególnych krajach.

Po pierwszej udanej rundzie ILA MLP w 2023 r. oraz trwającej drugiej rundzie w 2024 r., kolejna seria działań wspierających w ramach „ILA MLP Continued” będzie miała na celu zapewnienie dalszego wsparcia krajom zaangażowanym w pierwsze dwie rundy programu. Celem tej nowej serii spotkań jest wspieranie trwałego dialogu i współpracy między delegacjami krajów uczestniczących w programie, umożliwiając im wykorzystanie wcześniejszych prac wykonanych podczas pierwszej rundy MLP ILA (2023). Wsparcie to ma na celu ułatwienie kontynuacji dyskusji i wymiany informacji, poprzez zgromadzenie delegacji krajowych uczestniczących w obu rundach. Doświadczeniami z działań związanych z wdrażaniem ILA podzieliły się delegacje z Francji, Węgier, Włoch, Rumunii, Polski, Bułgarii i Chorwacji. Kolejne spotkanie zaplanowano na luty 2025 r.

W Polsce jednostką odpowiedzialną za przeprowadzenie pilotażu wdrażania ILA jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Inicjatywa będzie realizowana pod nazwą Indywidualnych Kont Rozwojowych. Proces konsultacji założeń Indywidualnych Kont Rozwojowych – inicjatywy wspierającej rozwój zawodowy i osobisty – został zapoczątkowany wydarzeniem zrealizowanym w formie Okrągłego Stołu, które odbyło w się 18 czerwca br. w Warszawie.

Planowany do przeprowadzenia w Polsce pilotaż Indywidualnych Kont Rozwojowych stanowi wdrożenie zaleceń Komisji Europejskiej, które mają na celu zapewnienie każdemu dorosłemu mieszkańcowi Unii Europejskiej dostępu do odpowiednich możliwości szkoleniowych, dostosowanych do jego potrzeb, przez całe życie, bez względu na aktualny status na rynku pracy. Konta w założeniu mają pozwolić na gromadzenie środków finansowych przeznaczonych na szkolenia, kursy czy inne formy podnoszenia kompetencji i zdobywania kwalifikacji.

Konfederacja Lewiatan od początku uczestniczy w pracach delegacji krajowej ILA. Ponadto monitoruje wszelkie inicjatywy legislacyjne, które określają ramy i warunki prowadzenia edukacji zawodowej i ustawicznej, w tym związanej z przekwalifikowywaniem zawodowym i nabywaniem nowych kompetencji. Konfederacja Lewiatan jest blisko wszystkich ważnych dla firm i organizacji członkowskich KL zagadnień, związanych z obszarem umiejętności, kompetencji i kwalifikacji. Za szczególnie istotne dla pracodawców w tym zakresie, poza szansami i ograniczeniami wynikającymi z wdrażania ILA, można uznać obecnie:

  • niedobory siły roboczej i lukę kompetencyjną,
  • uznawalność wykształcenia i kwalifikacji regulowanych,
  • działania związane z wdrażaniem unijnego pakietu umiejętności i mobilności talentów,
  • wspieranie nabywania kompetencji cyfrowych i zielonych przez pracowników,
  • mechanizmy finansowania reskillingu i upskillingu ze środków publicznych (głównie Krajowy Fundusz Szkoleniowych i Europejski Fundusz Społeczny Plus),
  • modernizacja edukacji zawodowej (w szczególności szkół kształcących w zawodach),
  • wykorzystanie sztucznej inteligencji oraz technologii VR/AR w edukacji pozaformalnej,
  • standardy i rozwiązania wydawania mikropoświadczeń i odznak cyfrowych,
  • badania i analizy zapotrzebowania na zawody, kwalifikacje i umiejętności.

Osobą odpowiedzialną za wsparcie firm i organizacji członkowskich KL w powyższych obszarach oraz za współpracę z osobami zainteresowanymi wspieraniem podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników jest Sławomir Szymczak – ekspert w Departamencie Pracy – sszymczak@lewiatan.org.


Sławomir Szymczak, ekspert w Departamencie Pracy, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Polska prezydencja w Radzie UE coraz bliżej
18 września 2024

Polska prezydencja w Radzie UE coraz bliżej

Już za 3 miesiące Polska obejmie przewodnictwo w Radzie UE. Przygotowania do objęcia prezydencji wymagają wielu uzgodnień na różnych szczeblach oraz otwartości administracji rządowej na dialog ze stroną społeczną, w tym organizacjami reprezentującymi przedsiębiorców i pracodawców. W jaki sposób wzmacniamy głos biznesu w debacie na temat priorytetów polskiej prezydencji?

Jako Konfederacja Lewiatan aktywnie wspieramy różne formy dialogu, między innymi reprezentując biznes na spotkaniach w sprawie programowania prac prezydencji. Co więcej, sami inicjujemy dyskusje na temat obranych przez rząd priorytetów, organizując ‘Spotkania z prezydencją’ dla członków naszej organizacji. Mając świadomość jakie szanse niesie ze sobą polska prezydencja w Radzie UE, chcemy aktywnie współtworzyć jej agendę i cieszymy się na każdą możliwość wniesienia wkładu w proces przygotowań.

Rada Przedsiębiorców ds. prezydencji

Przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczą w posiedzeniach Rady Przedsiębiorców ds. prezydencji powołanej z inicjatywy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Organizacje reprezentujące przedsiębiorców regularnie spotykają się z przedstawicielami resortów odpowiedzialnymi za poszczególne obszary tematyczne i przekazują swoje propozycje. Dotychczas odbyły się trzy spotkania w tym formacie, z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwem Finansów. W ich trakcie dyskutowaliśmy m.in. na temat koniecznych do podjęcia działań zmierzających do wzmocnienia jednolitego rynku UE oraz poprawy otoczenia regulacyjnego w Europie.

Mając na uwadze, że przedsiębiorcy borykają się z niepewnością regulacyjną i nadmiarem obowiązków sprawozdawczych, a konkurencyjność unijnej gospodarki względem największych gospodarek świata maleje, stworzenie odpowiedniej strategii przemysłowej i zadbanie o długoterminową stabilność powinny stanowić priorytet polskiej prezydencji. W świetle nowego cyklu instytucjonalnego, a także wraz z początkiem debaty nad kształtem nowego budżetu UE, polska prezydencja będzie miała szansę zaproponować przedefiniowanie dotychczasowych strategii. Liczymy, że dyskusje z biznesem przysłużą się do nadania odpowiedniego kierunku europejskiej debacie w najbliższych miesiącach.

‘Spotkania z prezydencją’

Konfederacja Lewiatan kontynuuje cykl ‘Spotkań z prezydencją’, podczas których przedstawiciele administracji, zarówno krajowej jak i europejskiej, dzielą się z przedstawicielami firm informacjami o przygotowaniach do polskiego przewodnictwa w Radzie UE. W ostatnich miesiącach organizowaliśmy takie spotkania regularnie, a wśród odwiedzających nas gości byli zaangażowani w sprawy europejskie przedstawiciele rządu, m.in. Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, pełnomocniczka ds. polskiego przewodnictwa Radzie UE, Ignacy Niemczycki, wiceminister rozwoju i technologii, Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji oraz Katarzyna Kacperczyk, wiceministra zdrowia.

Spotkania na temat prezydencji cieszą się dużą popularnością wśród firm członkowskich Lewiatana, także z powodu możliwości aktywnego udziału w dyskusji. Zaprojektowanie z wyprzedzeniem agendy UE we wszystkich obszarach prac Rady nie jest łatwym zadaniem, ponieważ w trakcie planowania należy wziąć pod uwagę dossier ‘odziedziczone’ po poprzedniej prezydencji, możliwe nowe propozycje Komisji Europejskiej, a także trudne do przewidzenia sytuacje kryzysowe mające wpływ na funkcjonowanie UE. Te wszystkie okoliczności sprawiają, że elastyczność w programowaniu prac Rady musi być duża, a dobór priorytetów właściwy. Niemniej właśnie w trakcie ‘Spotkań z prezydencją’ członkowie Lewiatana nie tylko mogą przekonać się jak bardzo skomplikowana jest ta układanka, ale także dołożyć do niej coś od siebie. Kolejne spotkania i ciekawe dyskusje przed nami.

Zespół przy Radzie Dialogu Społecznego

Od września przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczą także w posiedzeniach doraźnego Zespołu problemowego ds. prezydencji przy Radzie Dialogu Społecznego. W trakcie inauguracyjnego posiedzenia strony reprezentujące przedstawicieli pracodawców i pracowników zapoznały się z ogólnymi priorytetami obranymi przez rząd, wśród których na pierwszy plan wysuwa się bezpieczeństwo UE w wymiarze gospodarczym, energetycznym, militarnym, informacyjnym, żywnościowym i zdrowotnym.

Prace zespołu będą obejmowały szczegółowe dyskusje i wymianę stanowisk w odniesieniu do wszystkich priorytetowych obszarów. Przedstawiciele strony społecznej będą poszukiwać elementów łączących przedsiębiorców i pracowników oraz dyskutować o sprawach dla nich najważniejszych, tak aby przez wspólnie wypracowane rekomendacje wesprzeć administrację rządową w przygotowaniach do prezydencji. W tym kontekście, doświadczenie członków zespołu we współpracy z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym będzie stanowiło istotną wartość dodaną.

Podsumowując, dialog stanowi istotną część przygotowań do polskiej prezydencji w Radzie UE, a wszystkie jego formy przybliżają nas do osiągnięcia wspólnego celu, jakim jest właściwe wyznaczenie przez Polskę priorytetów UE na początku nowego cyklu instytucjonalnego. Moment, w którym Polska obejmie przewodnictwo i zacznie wpływać na europejską agendę także nie pozostaje bez znaczenia, więc należy go dobrze wykorzystać. W końcu data 1 stycznia 2025 roku nie jest już odległą perspektywą i pozostał jedynie kwartał do zakończenia przygotowań. ‘Jedynie’ albo ‘aż’ kwartał.


Ewelina Augustyniak, ekspertka ds. UE, Konfederacja Lewiatan

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Najbliższa Rada ds. Konkurencyjności UE (COMPET) kluczowa dla przyszłości Europy
18 września 2024

Najbliższa Rada ds. Konkurencyjności UE (COMPET) kluczowa dla przyszłości Europy

Kolejne posiedzenie Rady COMPET - 26 września 2024 roku - odbywa się w momencie, w którym unijni decydenci wyznaczają kierunki rozwoju UE na kolejne pięć lat. Dyskusja o konkurencyjności, poparta rekomendacjami zawartymi w raportach Letty i Draghiego, trwa w najlepsze. Jednak wnioski z raportów nie pozostawiają złudzeń – bez pilnych działań, Unia Europejska może zniknąć z mapy światowych potęg gospodarczych.

Jakich decyzji politycznych potrzebujemy? Po pierwsze, nowej unijnej strategii przemysłowej popartej zdecydowanymi działaniami w kluczowych obszarach. Po drugie, obniżenia kosztów energii. Po trzecie, uproszczenia prawa unijnego. Lewiatan razem z federacjami BusinessEurope od dawna apeluje o redukcję obciążeń regulacyjnych, wraz z konkretnym harmonogramem ich wdrażania. Wierzymy, że cele dotyczące zmniejszenia obciążeń związanych z raportowaniem, ustanowione jako zadanie ogólne dla wszystkich komisarzy w nowej Komisji Europejskiej, to pierwszy krok. Jednak potrzebne są pilne działania, aby zmniejszyć ogólny ciężar regulacyjny, co wymaga zaangażowania trzech instytucji UE uczestniczących w procesie tworzenia prawa. Wreszcie po czwarte, potrzebujemy pełnej implementacji przepisów dotyczących jednolitego rynku oraz dalszej jego integracji.

Przyszłość pomocy publicznej

Kontrola pomocy publicznej to jedna z najważniejszych metod ochrony integralności jednolitego rynku, a jednocześnie narzędzie wspierające inne cele polityczne jasno określone w traktatach UE. Aby uniknąć zakłóceń konkurencji i zachować równe warunki działania na jednolitym rynku, musi być ona dobrze ukierunkowana, efektywna, przejrzysta, proporcjonalna, ograniczona w czasie i starannie monitorowana. Wsparcie publiczne jest potrzebne, aby towarzyszyć firmom w ich transformacji, budować niezbędną infrastrukturę, wspierać innowacje oraz rozwijać nowe technologie. Obecne przepisy dają państwom członkowskim znaczące możliwości wspierania projektów związanych z transformacją ekologiczną i cyfrową, ale musimy zmniejszyć obciążenia administracyjne, zwiększyć bezpieczeństwo planowania oraz zachęcić do większych inwestycji.

Inwestycje w badania i innowacje

Jeśli chcemy, aby UE zachowała swoją przewagę technologiczną, konieczne jest natychmiastowe poprawienie warunków dla inwestycji w badania i innowacje, zwłaszcza w przemyśle. Powinno to być wspierane przez system finansowy, który pomoże innowacyjnym firmom w rozwijaniu i wprowadzaniu na rynek nowych technologii. Kluczowym problemem, jak wskazuje Draghi, jest fragmentacja jednolitego rynku, która uniemożliwia firmom osiągnięcie skali niezbędnej do rozwoju. Aby wyeliminować tę przeszkodę, konieczna jest ścisła współpraca międzyinstytucjonalna.

W ramach wytycznych dla nowej Komisji Europejskiej, przedstawionych przez Ursulę von der Leyen przed Parlamentem Europejskim w lipcu br., znalazła się zapowiedź znacznych inwestycji w czyste i strategiczne technologie. Ma zostać utworzony nowy Fundusz Konkurencyjności UE w ramach kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych, a także uproszczone projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (Important Projects of Common European Interest, IPCEI). Są to projekty ocenione wstępnie przez Komisję Europejską jako pozytywnie oddziałujące na jednolity rynek i obywateli UE oraz wpisujące się we wspólne europejskie cele.

Komisja podejmie również kroki w celu zwalczania luki w umiejętnościach i kompetencjach. W tym celu przewiduje się stworzenie Unii Umiejętności, która będzie koordynować działania w zakresie edukacji w dziedzinie STEM, a także rozwój strategii kształcenia zawodowego i inicjatyw dotyczących przenoszenia kwalifikacji. Wszystkie te działania mają na celu wzmocnienie konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy oraz przygotowanie jej gospodarki na wyzwania przyszłości. Liczymy, że nowej KE nie zabraknie determinacji i woli politycznej, aby wprowadzić te zapowiedzi w życie.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektorki Generalnej Lewiatana ds. europejskich

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Raport Mario Draghiego. Ważny krok ku nowej strategii przemysłowej Europy
11 września 2024

Raport Mario Draghiego. Ważny krok ku nowej strategii przemysłowej Europy

Wiele problemów przedstawionych w raporcie Mario Draghiego o konkurencyjności UE nie jest nowością. W przeszłości powstawały już raporty, w których wskazywano na identyczne wyzwania. Zwykle brakowało jednak woli politycznej do wprowadzania trudnych reform. Miejmy nadzieję, że tym razem będzie inaczej – uważa Konfederacja Lewiatan.

W tym tygodniu opublikowano długo wyczekiwany raport na temat przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej, który został przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej przez Mario Draghiego, byłego prezesa Europejskiego Banku Centralnego. Raport liczy blisko 400 stron i obejmuje niemal wszystkie sektory unijnej gospodarki z rekomendacjami dotyczącymi poprawy ich funkcjonowania. Obok raportów Enrico Letty, na temat jednolitego rynku oraz Sauli Niinistö na temat gotowości wojskowej i cywilnej do reakcji na kryzysy, raport Draghiego ma wytyczyć kierunki rozwoju UE i działań nowej KE.

Trafna ocena stanu UE

Przedstawia on trafną, aczkolwiek niepokojącą, diagnozę kluczowych problemów, z jakimi mierzy się Unia Europejska. Zawarte w nim wnioski wskazują na pilną potrzebę radykalnych zmian w polityce gospodarczej, które pomogą odpowiedzieć na wyzwania, przed którymi stoi Europa. Jak wskazał Draghi, Unia Europejska zmaga się z poważnymi problemami, takimi jak:

  • Niska innowacyjność w porównaniu do USA i Chin, szczególnie w dziedzinie zaawansowanych technologii.
  • Wyzwania związane z połączeniem dekarbonizacji z utrzymaniem konkurencyjności przemysłowej.
  • Wysokie koszty energii, które znacząco obciążają europejskie firmy, zwłaszcza w porównaniu do konkurentów zza Atlantyku.
  • Podatność na zewnętrzne wstrząsy gospodarcze.

Czas na konkretne decyzje

Mario Draghi ostrzega, że Europa stoi w obliczu egzystencjalnego zagrożenia, jeżeli nie podejmie natychmiastowych działań w kluczowych obszarach, takich jak innowacje, zielone technologie i bezpieczeństwo gospodarcze. Alarmującym wnioskiem z raportu jest to, że Unia Europejska pozostaje w tyle za swoimi globalnymi konkurentami – rzeczywistość, której europejskie firmy doświadczają codziennie.

– Musimy pilnie przyjąć strategię dla konkurencyjności UE. Potrzebujemy zachęt do inwestowania w Europie, zmniejszenia kosztów energii i obciążeń regulacyjnych dla firm. Wiele problemów przedstawionych w raporcie Draghiego nie jest nowością. W przeszłości powstawały już raporty, w których wskazywano na identyczne wyzwania: powolny wzrost produktywności oraz konieczność transformacji gospodarczej Wnioski z raportów sprzed 20 lat w wielu miejscach przypominają te z raportu Draghiego. To świadczy o braku woli politycznej do wprowadzenia trudnych reform. Jednak z uwagi na sytuację geopolityczną doszły nowe wyzwania i tym razem sprawa staje się niezwykle poważna.– zauważa Kinga Grafa, zastępczyni dyrektorki generalnej ds. europejskich Konfederacji Lewiatan.

Europa potrzebuje inwestycji

W raporcie wskazano również na potrzebę dodatkowych inwestycji w wysokości 750-800 miliardów euro rocznie, co odpowiada około 4,4-4,7% PKB UE. W związku z tym, autor rekomenduje m.in. emisję wspólnych instrumentów dłużnych, podobnych do obligacji NextGenerationEU (NGEU), aby sfinansować strategiczne projekty.

Od czasu kryzysu finansowego w latach 2007–2008 poziom prywatnych inwestycji w UE rósł powoli w porównaniu do USA. Niski poziom inwestycji prywatnych i publicznych w kluczowych sektorach przyczynia się do luki inwestycyjnej w Europie, co wpływa negatywnie na długoterminową konkurencyjność. Historycznie około 80% inwestycji produkcyjnych w Europie pochodziło z sektora prywatnego. Obecnie inwestycje prywatne pozostają w tyle z powodu nieefektywności rynków kapitałowych i wyższych kosztów finansowania.

Wyniki raportu mają kształtować prace Komisji Europejskiej nad nowym planem na rzecz wzmocnienia konkurencyjności Europy – w szczególności do opracowania nowego Clean Industrial Deal, który zostanie przedstawiony w ciągu pierwszych 100 dni nowej kadencji Komisji.

– Z nadzieją spoglądamy na potencjalny wpływ raportu Mario Draghiego na przyszłe działania Komisji Europejskiej. Liczymy, że dokument ten stanie się drogowskazem dla nowej strategii przemysłowej Europy oraz przyczyni się do szerokiej dyskusji na temat zrównoważonego rozwoju i utrzymania konkurencyjności europejskiej gospodarki. Przyszedł czas na konkretne działania, które zapewnią Europie miejsce w czołówce globalnych gospodarek i pozwolą zmierzyć się z wyzwaniami przyszłości. – podkreśla Luana Żak z biura Lewiatana w Brukseli.

 Konfederacja Lewiatan

 

 

„Spotkanie z Prezydencją” – wiceminister Dariusz Standerski, Ministerstwo Cyfryzacji
09 września 2024

„Spotkanie z Prezydencją” – wiceminister Dariusz Standerski, Ministerstwo Cyfryzacji

W piątek 6 września członkowie Lewiatana spotkali się z wiceministrem cyfryzacji, Dariuszem Standerskim. To kolejne wydarzenie w ramach cyklu „Spotkań z Prezydencją”, poświęcone priorytetom polskiej prezydencji w Radzie UE.

Organizowane przez Konfederację Lewiatan „Spotkanie z Prezydencją” tym razem zostało poświęcone planom resortu cyfryzacji związanym z przyszłym sprawowaniem przez Polskę Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

Wśród omawianych tematów były między innymi:

  • cyberbezpieczeństwo
  • technologie cyfrowe
  • wdrażanie prawa europejskiego
Dariusz Standerski, Ministerstwo Cyfryzacji, Małgorzata Mroczkowska-Horne, Konfederacja Lewiatan

W takcie wydarzenia goście z Ministerstwa Cyfryzacji przedstawili szczegółowe informacje dotyczące „cyfrowych” ram Prezydencji. Omówili także priorytety resortu na najbliższy czas, w tym program oraz wydarzenia towarzyszące.

Firmy członkowskie dopytywały o istotne z ich perspektywy szczegóły na temat planów Ministerstwa na pierwsze półrocze 2025 roku. Padło też szereg pomysłów na to, jak mogą włączyć się w inicjatywy proponowane przez Ministerstwo Cyfryzacji oraz jak wesprzeć swoją obecnością wydarzenia organizowane w ramach Prezydencji.

W trakcie dyskusji poruszono m.in. takie kwestie jak konkurencyjność i innowacyjność Europy, spójność prawa w zakresie cyfryzacji czy rozwój sztucznej inteligencji.

Wiceministrowi Standerskiemu towarzyszyli: Rafał Kownacki, dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej oraz Karol Michalski, naczelnik Wydziału Koordynacji Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Cyfryzacji.

Ze strony Konfederacji Lewiatan spotkanie rozpoczęła dyrektorka generalna, Małgorzata Mroczkowska-Horne. Dyskusję prowadziły Aleksandra Musielak, dyrektorka Departamentu Rynku Cyfrowego oraz Eliza Turkiewicz, ekspertka.

Lewiatan na spotkaniach Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji
04 września 2024

Lewiatan na spotkaniach Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji

Przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczą w spotkaniach odbywających się w ramach prac Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji, powołanej z inicjatywy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii.

W ramach przygotowań do polskiej prezydencji w Radzie UE, która rozpocznie się 1 stycznia 2025 roku, poszczególne ministerstwa prezentują w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów swoje plany i rozmawiają z organizacjami przedsiębiorców na temat przyszłej agendy gospodarczej UE.

Rozmowy z resortem finansów o konkurencyjności i bezpieczeństwie

Konfederacja Lewiatan bierze aktywny udział w tych spotkaniach, reprezentując głos przedsiębiorców w ramach prac Rady Przedsiębiorców ds. Prezydencji. Przedstawiciele Konfederacji Lewiatan uczestniczyli w rozmowach z przedstawicielami Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwa  Finansów.

Na spotkaniu z resortem finansów, które odbyło się 28 sierpnia, omawiano główne priorytety prezydencji w zakresie konkurencyjności i bezpieczeństwa. Wśród poruszanych tematów były m.in.

  • podatki,
  • cła,
  • finansowanie przemysłu oraz
  • „mądry” budżet UE.

Dyskutowano o pogłębiających się na świecie dysproporcjach oraz czynnikach mających wpływ na kondycję unijnych gospodarek. W rozmowach ze strony Ministerstwa Finansów uczestniczył podsekretarz stanu Paweł Karbownik.

Spotkanie z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej

Przyszła polityka spójności w nowej perspektywie finansowej była tematem spotkania z przedstawicielami  Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, 9 sierpnia. Polityka spójności to jeden z najważniejszych wątków prezydencji, szczególnie w kontekście jej efektywności w realizacji długofalowych celów społeczno-gospodarczych. Resort był reprezentowany przez sekretarza stanu Jana Szyszkę.

Z Konfederacji Lewiatan w spotkaniach brali udział: Marzena Chmielewska, zastępczyni Dyrektorki Generalnej ds. rozwoju projektów, Andrzej Rudka, doradca Zarządu, Przemysław Pruszyński, dyrektor Departamentu Podatkowego, Ewelina Augustyniak, ekspertka ds. UE.

Postulaty na polską prezydencję. Europa pogłębionych rynków kapitałowych
25 lipca 2024

Postulaty na polską prezydencję. Europa pogłębionych rynków kapitałowych

Polska prezydencja w Radzie UE powinna wspierać kontynowanie projektu Unii rynków kapitałowych, a także zdecydowanie opowiedzieć się za dążeniem naszego kraju do przyjęcia waluty euro – uważa Konfederacja Lewiatan.

Strategia dla Europy  – Europa konkurencyjna, silna globalnie, przyjazna dla firm i pracowników

1 stycznia 2025 r. Polska na sześć miesięcy obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Konfederacja Lewiatan przygotowała postulaty na polską prezydencję oraz dla nowego Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.

– Unia Europejska odgrywa istotną rolę z perspektywy finansowania, handlu czy inwestycji. Projekt Unii Rynków Kapitałowych, o którym dyskutuje się od lat, powinien być więc kontynuowany. Zgodzić należy się przynajmniej częściowo z głosami1),  iż powinien mieć on na uwadze, wielość rynków, urzeczywistnienie swobody przepływu kapitału i dotyczyć m.in. harmonizacji zasad, części mało efektywnych formalizmów czy barier dla MŚP. Projekt otwartej bankowości, choć zwiększa konkurencyjność, powinien być monitorowany ze względu na kompleksowość podejścia. Przyjęte regulacje muszą podlegać stałej analizie i obserwacji, co do ewentualnych skutków ubocznych, utrudnień i kierunków rozwoju. Opowiadamy się za dążeniem Polski do przyjęcia euro ze względu na pozytywną ocenę bilansu takiego rozwiązania. Wspólna waluta europejska może mieć pozytywny wpływ na konkurencyjność międzynarodową naszego kraju, a co za tym idzie rozwój gospodarczy – mówi Adrian Zwoliński, dyrektor departamentu rynku finansowego i prawa korporacyjnego Konfederacji Lewiatan.

Postulaty Lewiatana dotyczące sektora finansowego i prawa korporacyjnego

  • Rozwój Unii Rynków Kapitałowych.
  • Dążenie do przyjęcia przez Polskę waluty euro.
  • Bieżąca analiza funkcjonowania regulacji z zakresu otwartej bankowości oraz adresowanie problemów i szans z nią związanych.
  • Wsparcie dla proponowanego przez UE Wielostronnego Trybunału Inwestycyjnego, tak aby zachował on elementy arbitrażu inwestycyjnego sprzyjające szybkości postępowania i zawierał nowy kompromis pomiędzy transparentnością postępowania, a tajemnicą handlową.
  1. Przykładowo: P. Tychmanowicz, ,,Unia rynków kapitałowych potrzebna, ale i groźna”, 13.03.2023,Rzeczpospolita, https://www.rp.pl/finanse/art38110911-unia-rynkow-kapitalowych-potrzebna-ale-i-grozna

Konfederacja Lewiatan, od maja 2024 roku, realizuje projekt pt. „Dialog społeczny: uwarunkowania regionalne, krajowe i unijne”.

Projekt jest  dofinansowany przez  Unię Europejską w ramach programu FERS 2021-2027.

 Konfederacja Lewiatan