Podsumowaliśmy projekt Better Skilled
27 lutego 2024

Podsumowaliśmy projekt Better Skilled

21 lutego br. w siedzibie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w Brukseli odbyła się ważna debata na temat umiejętności cyfrowych, będąca podsumowaniem realizowanego przez Konfederację Lewiatan projektu Better Skilled dofinansowanego przez Unię Europejską.

Zapewnienie udanej transformacji cyfrowej nie jest możliwe bez inwestycji w niezbędne kompetencje, szczególnie w kontekście postępującej automatyzacji i robotyzacji w miejscu pracy. Pracownicy muszą zdobywać nowe umiejętności i kwalifikacje, aby dostosować się do zmieniających się zadań zawodowych i zachować konkurencyjność na rynku pracy. Jednocześnie niedobory wykwalifikowanej siły roboczej stanowią poważny problem dla przedsiębiorstw w UE i stanowią zagrożenie dla ich przyszłego wzrostu.  Dlatego umożliwienie ludziom pracy w nowym środowisku cyfrowym wymaga wspólnych wysiłków ukierunkowanych na wyposażenie pracowników w cyfrowe umiejętności.

Podczas konferencji uczestnicy starali się znaleźć odpowiedzi m.in. na następujące pytania:

  •  Jak ważne są umiejętności korzystania z nowoczesnych narzędzi AI/IoT?
  • Czy umiejętności związane z bezpieczeństwem cyfrowym i zdalną komunikacją są ważniejsze w perspektywie krótkoterminowej niż cyfrowe umiejętności podstawowe i ściśle techniczne?
  • Czy istnieje konsensus w sprawie postrzegania kompetencji komunikacyjnych i podstawowych umiejętności, które nie wymagają certyfikacji? Czy posiadanie odpowiedniego certyfikatu lub innej formy potwierdzenia umiejętności jest wymagane na rynku pracy?
  • Jakie strategie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji podejmują przedsiębiorstwa w zakresie umiejętności cyfrowych?

Konferencja odbyła się z udziałem Stefano Mallia – Prezydenta Grupy Pracodawców w EKES, Michael Horgan (Komisja Europejska, DG EMPL), Joanny Napierały (Cedefop), przedstawicieli organizacji pracodawców:  Alfonso Balsamo (Confindustria), Siham Saidi (MEDEF), Sławomir Szymczak (Konfederacja Lewiatan) oraz związków zawodowych Tatjana Babrauskienė (Lithuanian Education and Science Trade Union), którzy rozmawiali o przyszłym zapotrzebowaniu na umiejętności cyfrowe oraz znaczeniu polityk i strategii cyfrowych w UE. Uczestnicy podzielili się dobrymi praktykami w zakresie rozwijania kompetencji i kwalifikacji cyfrowych oraz omówili rozwiązania i priorytety w kontekście nowych potrzeb rynku pracy.

Wydarzenie było moderowane przez Roberta Lisickiego (Konfederacja Lewiatan), a podsumowania dokonała Kinga Grafa (Konfederacja Lewiatan). Ponadto w konferencji udział wzięli przedstawiciele innych organizacji pracodawców (VBO FEB, BDA, DA), stałych przedstawicielstw ze Szwecji, Danii i Węgier oraz firm należących do Lewiatana.

Główne wnioski płynące ze spotkania są następujące:

  1. Ze względu na szybką transformację cyfrową zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe nigdy nie było większe i w najbliższej dekadzie będzie nadal rosło.
  2. Między państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice w osiąganiu ustalonych celów w zakresie opanowania podstawowych umiejętności cyfrowych. Program polityki Droga ku cyfrowej dekadzie dla państw członkowskich UE ustanowił cel na 2030 r. dla UE, wskazujący, że przynajmniej 80% osób w wieku 16-74 lata będzie posiadać co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Polska obecnie pozostaje w tyle na poziomie 43-46%.
  3. Pracownicy nie zostaną zastąpieni przez sztuczną inteligencję, ale pracownicy posiadający umiejętności pracy z AI zastąpią pracowników niezaznajomionych z tymi umiejętnościami.
  4. Podnoszenie i przekwalifikowywanie siły roboczej, inwestowanie w umiejętności nauczycieli oraz modernizacja edukacji i szkoleń powinny stać się naszymi priorytetami, aby transformacja cyfrowa przynosiła korzyści każdemu.
  5. W ramach dualnej transformacji, potrzebujemy podejścia, które integruje rozwój umiejętności ekologicznych i cyfrowych.

W celu nabywania i podnoszenia umiejętności cyfrowych pracowników kluczową rolę odgrywają partnerzy społeczni. Choć bardzo ważne są takie obszary jak ochrona pracy, restrukturyzacja, a także zbiorowy głos pracowników, to jednym z najważniejszych obszarów jest rozwój umiejętności, także poprzez uczenie się w miejscu pracy. Partnerzy społeczni pełnią rolę adwokatów, negocjatorów i koordynatorów, dbając o to, aby rozwój umiejętności cyfrowych był zgodny z potrzebami i prawami pracowników. Ich aktywne zaangażowanie wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla sprawiedliwej i włączającej tranzycji do cyfrowych miejsc pracy.


Sławomir Szymczak, ekspert Lewiatana

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

 

Projekt pt.: Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better Skilled). 
Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku z powyższym ani Unia Europejska ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu
23 lutego 2024

Bezpieczeństwo lekowe w UE: kolejny silny głos ze strony EKESu

fot. EC - Audiovisual Service

W nowej opinii EKES w większym stopniu niż dotychczas podkreśla znaczenie priorytetowego traktowania pacjentów w polityce farmaceutycznej i podczas opracowywania strategii, a w szczególności potrzebę zapewnienia terminowego zaopatrzenia w leki.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny opowiada się również za wspieraniem aptek i hurtowników za pomocą zachęt i środków regulacyjnych, aby ułatwić im rolę w zarządzaniu niedoborem leków w ramach przepisów dotyczących konkurencji.

Stanowisko Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES-u) jest jasne: Europejczycy w całej UE nie mogą cierpieć z powodu braku dostępu do leków. EKES zdecydowanie opowiada się za priorytetowym potraktowaniem dostępności leków w UE. Inicjatywa ta ma kluczowe znaczenie dla ochrony obywatelek i obywateli oraz dla zapewnienia przewagi konkurencyjnej europejskiego przemysłu farmaceutycznego na rynku światowym.

EKES zaleca stworzenie stabilnego i niezawodnego otoczenia prawnego i gospodarczego, któremu towarzyszyć będzie wykwalifikowana kadra. Dzięki temu Europa stanie się idealnym miejscem docelowym dla firm farmaceutycznych z UE i innych regionów, takich jak USA i Chiny. Ważne jest, aby dokonać strategicznego przejścia na samodzielność w produkcji farmaceutycznych składników czynnych (API) i gotowych produktów leczniczych, aby zmniejszyć zależność od źródeł zewnętrznych i wzmocnić niezależność farmaceutyczną UE. UE musi zapewnić finansowanie i mechanizmy finansowe, aby utrzymać swoje zdolności produkcyjne na dużą skalę w zakresie produktów farmaceutycznych. EKES proponuje wprowadzenie innowacyjnych sposobów zapewniania dostępu do leków. Metody takie powinny zachęcać do inwestowania w europejską produkcję, zapewniając stałe dostawy leków podstawowych.

Priorytetem jest wzmocnienie dialogu między instytucjami UE, przemysłem farmaceutycznym, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności produkcyjnych i wyzwań związanych z łańcuchem dostaw. Ta lepsza komunikacja ma zasadnicze znaczenie dla radzenia sobie z potencjalnymi zakłóceniami oraz dla optymalizacji wydajności i zdolności reagowania sektora farmaceutycznego w całej Europie. Aby zwiększyć odporność sektora farmaceutycznego, EKES opowiada się za opracowaniem kompleksowych unijnych wytycznych i protokołów. Sugeruje stałą wymianę danych między kluczowymi zainteresowanymi stronami, podkreślając jednocześnie potrzebę przejrzystego i proaktywnego dialogu. EKES zachęca przedsiębiorstwa farmaceutyczne do aktywnego powiadamiania organów o potencjalnych niedoborach.

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Europejska Agencja Leków (EMA), Europejska Federacja Przemysłu i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA), Medicines for Europe i środowiska akademickie muszą być zaangażowane w planowanie środków zapobiegawczych w celu skutecznego reagowania na wyzwania związane z łańcuchem dostaw. EKES podkreśla wagę włączenie organizacji pacjentów, stowarzyszeń pracowników służby zdrowia i organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami w kształtowanie polityki i wzywa do ich aktywnego udziału w pracach nad strategiami, które poprawią dostępność leków i dostęp do nich oraz rozwiążą problem odpadów farmaceutycznych i nadmiernego wydawania recept.

UE znacznie wzmocniła odporność opieki zdrowotnej, publikując unijny wykaz produktów leczniczych o krytycznym znaczeniu. To istotne narzędzie identyfikacji podstawowych leków podatnych na niedobory. EKES opowiada się za wzmocnieniem partnerstw międzynarodowych i dywersyfikacją łańcuchów dostaw produktów farmaceutycznych w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację w dziedzinie opieki zdrowotnej na świecie. Wysiłki te zwiększą bezpieczeństwo dostaw produktów farmaceutycznych w UE oraz przyczynią się do stworzenia bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego globalnego systemu opieki zdrowotnej.

EKES zwraca uwagę na zdrowie i dobrostan obywateli Unii Europejskiej w podejściu do wzmacniania przemysłu farmaceutycznego. Nacisk kładzie się na zapewnienie dostępności i przystępności cenowej leków dla wszystkich obywateli w UE w połączeniu z konkurencyjnym w skali światowej sektorem farmaceutycznym UE Komitet uznaje znaczenie ogólnoeuropejskiej infrastruktury badawczo-rozwojowej i innowacyjnej oraz doradza tworzenie zachęt do produkcji farmaceutycznej w UE. Strategiczna suwerenność UE wymaga mobilizacji zasobów, aby Europa nie była uzależniona wyłącznie od decyzji i zasobów innych regionów świata.


Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES

Komentarz dla Brussels Headlines – newslettera Konfederacji Lewiatan, w którym poruszamy tematy europejskie

Nad czym obecnie pracuje EKES?
25 stycznia 2024

Nad czym obecnie pracuje EKES?

fot. EC - Audiovisual Service

EKES jest dla wielu ciągle instytucją, która, choć jedna z najstarszych w UE, nie jest popularna i rozumiana. Dlatego w tym numerze Brussels Headlines przekazuję tzw. nowe prace EKES, ale tylko dwóch z sześciu sekcji Komitetu - tytuły opinii, które będą głosowane na kolejnych sesjach plenarnych w 2024 r.  

Lista ta jest każdego miesiąca uzupełniana o kolejne opinie na życzenie PE, opinie rozpoznawcze na życzenie Prezydencji w Radzie UE lub opinie z inicjatywy własnej członków zaakceptowane przez Prezydium EKES. Kolejne sekcje w kolejnych BH. Z pewnością każdy znajdzie coś dla niego istotnego albo interesującego.

Sekcja Jednolitego Rynku – INT

Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji (INT) zajmuje się różnorodnymi obszarami polityki związanymi z przemysłem, konkurencją, małymi i średnimi przedsiębiorstwami (MŚP), przedsiębiorstwami gospodarki społecznej oraz gospodarką cyfrową i społeczeństwem cyfrowym. Ponadto, omawia i przyjmuje opinie na temat badań i innowacji, ochrony konsumentów, nowych tendencji gospodarczych, takich jak gospodarka o obiegu zamkniętym (sekcja jest zaangażowana w platformę zainteresowanych stron gospodarki o obiegu zamkniętym), oraz ogólnie polityki dotyczącej jednolitego rynku.

Nowe prace sekcji INT:

  • Wynagrodzenie za nagrania muzyczne z państw trzecich odtwarzane w UE
  • Długoterminowa strategia konkurencyjności
  • Sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2023 r.
  • Alternatywne metody rozwiązywania sporów
  • Pakiet pomocy dla MŚP
  • Przegląd dyrektywy w sprawie imprez turystycznych
  • Ocena końcowa programu ochrony konsumentów (2014–2020)
  • System sztucznej inteligencji ogólnego przeznaczenia: dalsze działania po przyjęciu aktu w sprawie sztucznej inteligencji
  • Potencjał zamówień publicznych dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej
  • Wzmocnienie wymogów dotyczących informowania konsumentów w UE
  • Potencjalne wyzwania dla jednolitego rynku europejskiego wynikające z przyszłego rozszerzenia Unii
  • Turystyka w UE: zrównoważony rozwój społeczny siłą napędową długofalowej konkurencyjności sektora

Sekcja ECO

Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej (ECO) jest jedną z sześciu sekcji EKES-u. Jej głównym zadaniem jest sporządzanie i przedkładanie do przyjęcia przez Zgromadzenie Plenarne EKES-u opinii:

– w dziedzinie unii gospodarczej i walutowej (UGW). Sekcja ECO debatuje nad koordynacją polityki gospodarczej i budżetowej w ramach europejskiego semestru, inicjatywami na rzecz pogłębienia i uzupełnienia struktury UGW w następstwie kryzysu gospodarczego oraz innymi kwestiami dotyczącymi zarządzania gospodarczego związanymi z zapewnieniem stabilności, wzrostu i zatrudnienia,

– w zakres kompetencji Sekcji ECO wchodzą kwestie dotyczące budżetu UE (wieloletnich ram finansowych), w tym środków własnych i zagadnień statystycznych,

– sekcja ECO zajmuje się kwestiami związanymi ze sprawiedliwym i skutecznym systemem podatkowym, w tym strategiami przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Dyskutuje również nad kwestiami dotyczącymi stabilności, funkcjonowania i integracji rynków finansowych i kapitałowych. Do kompetencji Sekcji ECO należy też polityka spójności oraz polityka regionalna i miejska, których celem jest zmniejszenie dysproporcji gospodarczych, społecznych i terytorialnych w UE oraz wspieranie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Nowe prace sekcji ECO:

  • Opodatkowanie telepracowników transgranicznych na całym świecie i wpływ na UE
  • Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu (BEFIT)
  • Pobudzanie długoterminowego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu poprzez reformy i inwestycje
  • Roczna analiza zrównoważonego wzrostu gospodarczego 2024
  • Poprawa wskaźników referencyjnych i wymogów w zakresie sprawozdawczości w zakresie usług finansowych i wsparcia inwestycyjnego
  • Ułatwianie inwestowania na poziomie transgranicznym.
  • Rola polityki spójności w kolejnych rundach rozszerzenia UE
  • Przegląd agendy terytorialnej 2030 – W kierunku bardziej zintegrowanego i obywatelskiego podejścia z silniejszym powiązaniem z polityką spójności
  • Ramy opodatkowania podmiotów gospodarki społecznej
  • Unijny fundusz inwestycyjny na rzecz odporności gospodarczej i zrównoważonej konkurencyjności
  • Zwiększenie przejrzystości budżetowej dzięki budżetowaniu partycypacyjnemu w UE
  • Zmiana rozporządzenia w sprawie sekurytyzacji
  • Zmiana klimatu i jej wpływ na gospodarkę
  • Ocena Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020
  • Opłata cyfrowa
  • Opodatkowanie telepracowników transgranicznych na całym świecie i wpływ na UE

Lech Pilawski, doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan, członek EKES

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

EKES sprzeciwia się blokowaniu konkurencji na rynku leków w UE
09 stycznia 2024

EKES sprzeciwia się blokowaniu konkurencji na rynku leków w UE

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) wzywa Komisję Europejską do rozpoczęcia pilnych prac nad wprowadzeniem rozwiązań prawnych wspierających produkcję krytycznych leków i ich składników w UE. Podkreśla, że leki stały się „bronią” w rozgrywkach geopolitycznych na świecie i dlatego UE musi odzyskać niezależność w zakresie produkcji tych strategicznych zasobów i zapewnić bezpieczeństwo lekowe swoim obywatelom.

Opublikowana przez Komisję Europejską pierwsza wersja unijnego wykazu leków krytycznych zawiera ponad 200 substancji, którym należy zagwarantować ciągłość dostaw w UE. EKES, organ doradczy UE opiniujący planowane zmiany prawa, ostrzegł, że nadmierne uzależnienie od importu takich leków i ich składników z Azji stanowi zagrożenie dla zdrowia obywateli Unii.

–  Europa nie może sobie pozwolić na ryzykowanie życiem swoich obywateli. Musimy działać już teraz, aby zapewnić Europejczykom dostęp do potrzebnych im leków – podkreśla Lech Pilawski, sprawozdawca opinii i członek prezydium grupy pracodawców EKES-u, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

EKES w opublikowanej opinii (Akt w sprawie leków o krytycznym znaczeniu zabezpieczy niezależność farmaceutyczną Europy | Ekeson (europa.eu) ) podkreślił, że UE musi być niezależna w produkcji tych strategicznych zasobów, a rekompensata różnicy w kosztach produkcji między Europą a Azją jest niezbędnym wydatkiem zwiększającym bezpieczeństwo obywateli UE, który powinien  być finansowany z nowych specjalnych funduszy UE.

Koszt bezpieczeństwa

Zdaniem EKES, akt prawny w sprawie leków krytycznych powinien  być rozporządzeniem wprowadzającym nowy, unijny, kompleksowy mechanizm wsparcia produkcji substancji farmaceutycznych i leków w Europie – zapewniający finansowanie badań, rozwoju infrastruktury, innowacyjnych technologii produkcji i kosztów operacyjnych. Powinien wskazywać też sposoby promowania stosowania leków i ich składników produkowanych w Europie oraz zasady uczciwej ich wyceny, aby zapewnić pacjentom dostęp do przystępnej cenowo opieki zdrowotnej.

EKES proponuje uruchomienie europejskiego Funduszu zarządzanego przez centralną instytucję unijną, działającą przy wsparciu państw członkowskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, a także podmiotów prywatnych (banki, fundusze inwestycyjne itp.). Finansowałby on rozwój produkcji leków i substancji krytycznych w poszczególnych państwach członkowskich. Wyprodukowane przy wsparciu Funduszu leki i ich składniki trafiałyby do wszystkich państw UE, a także wykorzystywane byłyby w razie konfliktów zbrojnych toczących się w pobliżu granic Unii.

Ze względu na konkurencyjność cenową produktów spoza Europy, EKES zaleca ustalanie ceny minimalnej leków i ich składników produkowanych w UE,  preferencje w przetargach na zamówienia publiczne, zakupy interwencyjne realizowane przez Fundusz, szybsze obejmowanie refundacją, nałożenie na europejskie firmy farmaceutyczne obowiązku zakupu europejskich substancji do ich produkcji lub posiadania określonego odsetka europejskich leków i ich składników na stanie, dotacje bezpośrednie dla produkujących w UE oraz wspólne europejskie zakupy leków wytwarzanych w Unii.

Konkurencja zwiększa dostępność

Zapewnienie Europejczykom dostępu do przystępnych cenowo terapii wymaga – zdaniem EKES – konkurencji na europejskim rynku, zwłaszcza w zakresie najdroższych terapii. Dlatego ramy własności intelektualnej nie powinny utrudniać rozwoju i wprowadzania terminowo na rynek leków konkurujących ceną.

– Wydłużanie monopolu leków ogranicza konkurencję i nie przekłada się na większą liczbę przełomowych terapii. Utrudnia chorym dostęp do leczenia ze względu na wysokie koszty, a systemy opieki zdrowotnej obciąża nadmiernymi wydatkami. Dlatego EKES tak stanowczo sprzeciwia się blokowaniu konkurencji na rynku leków w UE – podkreśla Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Krajowych Producentów Leków, ekspert Konfederacji Lewiatan, doradca EKES.

 Konfederacja Lewiatan

 

 

Akt w sprawie leków krytycznych pilnie potrzebny – opinia EKES
15 grudnia 2023

Akt w sprawie leków krytycznych pilnie potrzebny – opinia EKES

fot. National Cancer Institute / Unsplash

Zdrowie i życie europejskich pacjentów nie może dłużej zależeć od importu API i podstawowych leków z innych regionów świata. Unia Europejska musi przywrócić i odbudować ich wytwarzanie w różnych regionach UE - to główne przesłania opinii EKES.

Dostęp do substancji czynnych i leków podstawowych staje się „bronią” w rozgrywkach geopolitycznych. UE musi być niezależna w produkcji tych strategicznych zasobów. Bardzo lekkomyślnie zdecydowaliśmy się lata temu, z powodu niższych kosztów produkcji i reżimów ochrony środowiska, na import leków i substancji czynnych  z krajów poza europejskich, głównie azjatyckich.

Budżety państw zaoszczędziły, ale straciliśmy własny potencjał produkcyjny, doświadczone kadry, ośrodki badawcze i bezpieczeństwo lekowe. Czas COVID-u i po-COVID-owy wyraźnie to pokazał. Nie potrafiliśmy zapewnić nawet medycznych środków ochronnych. Outsourcing produkcji farmaceutycznych składników czynnych (API) i leków gotowych do Azji przyczynił się do zakłóceń w farmaceutycznym łańcuchu dostaw, gdyż kraje z silnym lokalnym przemysłem farmaceutycznym spychają popyt zagraniczny na dalszy plan. W rzeczywistości złożone, zglobalizowane, lecz niedostatecznie zróżnicowane łańcuchy produkcji i dostaw farmaceutyków mają już negatywny wpływ na Europę i będą go miały w przyszłości.

Rosnąca niestabilność stosunków międzynarodowych tylko potęguje to zagrożenie. Do połowy lat 90. Europa i Stany Zjednoczone dostarczały 90 % substancji wykorzystywanych w produkcji farmaceutycznej na całym świecie. Dziś to tylko 20 %. Ponadto, pozaeuropejskie zdolności wytwórcze dotyczące API i materiałów związanych z API są skoncentrowane w jednym regionie i w kręgu zaledwie kilku zakładów produkcyjnych. W 2019 r. 40 % światowych API było importowanych z Chin, a ponad 50 % światowych API było produkowanych przez mniej niż pięciu producentów posiadających certyfikat zgodności z monografiami Farmakopei Europejskiej (CEP). Co gorsze, różnica w kosztach produkcji między UE a Azją jeszcze się zwiększa, ze względu na rosnące w UE ceny energii i surowców.

Coraz większa liczba przedsiębiorstw zmniejsza swoje zdolności produkcyjne, co może mieć wpływ na produkcję farmaceutyczną. Aby wzmocnić europejski przemysł farmaceutyczny, trzeba zmniejszyć zależność od Azji i USA, zwiększyć atrakcyjność inwestycyjną, stymulować wysiłki badawczo-rozwojowe, dokonać przeglądu polityki cenowej, a także stworzyć wsparcie finansowe i instytucjonalne w celu przywrócenia w UE produkcji substancji czynnych i leków podstawowych, tj. leków generycznych (przy wykorzystaniu HERA i MEA). Europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia pozwala lepiej planować potrzeby. Wyzwaniem jest marnotrawstwo leków. Musimy lepiej zarządzać dostępnością produktów leczniczych, promować mechanizmy opieki farmaceutycznej przez apteki. Ramy własności intelektualnej nie powinny utrudniać rozwoju i wprowadzania na rynek leków generycznych/biopodobnych i tym samym – konkurencji cenowej.  Kluczowe staje się uczciwe ustalanie cen oraz przejrzystość kosztów badań i rozwoju leków. UE jest drugim co do wielkości rynkiem farmaceutycznym na świecie. Niestety, w ciągu ostatnich dwóch dekad luka inwestycyjna między USA a UE wzrosła do 25 mld EUR.

Co robić?

Aby wzmocnić europejski sektor farmaceutyczny, konieczne jest zapewnienie wsparcia finansowego i instytucjonalnego (z wykorzystaniem HERA i MEA) na rzecz produkcji w UE substancji czynnych i leków podstawowych, większa liczba partnerstw publiczno-prywatnych, dotacje i zwiększone wsparcie dla badań i rozwoju, stworzenie realnych ram prawnych (np. Critical Medicines Act), wspieranie przedsiębiorców, ustalanie cen na produkty „made in Europe”, uwzględnianie zapisów o lokalizacji produkcji w zamówieniach publicznych, wykazywanie przejrzystości, poddawanie łańcuchów dostaw testom odporności, tworzenie rezerw strategicznych i ich uzupełnianie produktami z Unii Europejskiej, tworzenie atrakcyjnego środowiska dla naukowców, pracowników i przedsiębiorstw.

Trzeba pamiętać, że innowacją, zgodnie z definicją OECD, są także produkty przynoszące istotne korzyści społeczno-gospodarcze. Wprowadzenie do obrotu równoważnego (generycznego i biopodobnego) produktu leczniczego zmienia strukturę tego rynku, czyniąc terapię bardziej przystępną cenowo i przyspieszając wzrost gospodarczy kraju. Innowacją są również nowe formy podania produktu leczniczego lub łączenia w jednym produkcie kilku substancji leczniczych. Poprawia to jakość życia pacjentów i zwiększa zgodność z zaleceniami medycznymi. Konieczne są konkretne inwestycje, aby przywrócić produkcję API i leków gotowych w Europie na skalę wymaganą do zapewnienia bezpieczeństwa leków w UE. Koszt wdrożenia produkcji pojedynczej substancji czynnej, w zależności od wymaganej technologii syntezy, szacowany jest na 50–180 mln EUR, a czas wdrożenia to od 3 do 6 lat.


Lech Pilawski – sprawozdawca opinii

Grzegorz Rychwalski – ekspert, wiceprezes PZPPF

Tekst dla grudniowego wydania Brussels Headlines

EKES: Projekty nowych rozporządzeń na jednolitym rynku UE
24 listopada 2023

EKES: Projekty nowych rozporządzeń na jednolitym rynku UE

W listopadzie Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji (INT) EKES przyjęła projekty opinii w ważnych kwestiach – nowe propozycje rozporządzeń zaprezentowane przez Komisję Europejską dotyczą bezpieczeństwa zabawek, otwartych płatności i finansów oraz zmian w RODO.

Bezpieczeństwo zabawek

Przedmiotem opinii jest projekt wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie bezpieczeństwa zabawek i uchylającego dyrektywę 2009/48/WE („rozporządzenie w sprawie zabawek” lub „wniosek”). Rozporządzenie w sprawie zabawek ma dwa główne cele: 1) poprawę bezpieczeństwa dzieci przed zagrożeniami związanymi ze szkodliwymi substancjami chemicznymi zawartymi w zabawkach oraz 2) egzekwowanie środków w celu zmniejszenia liczby zabawek, które nie są zgodne z prawem UE („zabawki niezgodne z przepisami”). Stwierdzono w nim również, że obecny system prawny, którego podstawą jest dyrektywa 2009/48/WE („dyrektywa dotycząca bezpieczeństwa zabawek”), nie rozwiązuje w wystarczającym stopniu wymienionych wyżej kwestii. W dyrektywie dotyczącej bezpieczeństwa zabawek nie odniesiono się do substancji takich jak substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego lub substancje wpływające na układ odpornościowy, nerwowy lub oddechowy.

Sekcja INT popiera inicjatywę Komisji i uważa ją ogólnie za zasadną, konieczną i proporcjonalną. Nie można narażać na szwank bezpieczeństwa dzieci. Proponowane rozszerzenie ogólnych zakazów, uzasadnione postępem naukowym, jest proporcjonalne, gdyż znacznie zmniejszyłoby liczbę wypadków i chorób spowodowanych kontaktem ze szkodliwymi substancjami chemicznymi zawartymi w zabawkach. Ponadto, omawiany wniosek stanowi część szerszej strategii UE w zakresie chemikaliów oraz prawodawstwa dotyczącego innych produktów (w tym produktów pielęgnacyjnych dla dzieci). Wprowadzenie cyfrowego paszportu produktu może wpłynąć na to, czy klienci będą kupować zabawki niezgodne z wymogami, i pomóc organom nadzoru rynku oraz organom celnym odróżnić zabawki spełniające wymogi od tych, które ich nie spełniają. Ponieważ jednak proponowane przepisy mogą w niewspółmiernie negatywny sposób wpłynąć na rynek tradycyjnych i personalizowanych zabawek wytwarzanych nieseryjnie, EKES sugeruje wprowadzenie konkretnych środków mających pomóc producentom takich zabawek.

Otwarte płatności i finanse

Sekcja INT z zadowoleniem przyjmuje włączenie usług w zakresie pieniądza elektronicznego oraz niezależnych usług bankomatowych w zakres dyrektywy i rozporządzenia, ponieważ wzmacnia to środki chroniące użytkowników tych rozwiązań. Kluczowe uwagi:

  • w nowej dyrektywie należy doprecyzować, czy w jej zakres wchodzą cyfrowe portfele, takie jak Apple Pay lub Google Pay,
  • należy rozszerzyć rolę organów nadzorczych państwa przyjmującego i uwzględnić w niej większe uprawnienia względem instytucji płatniczych, które prowadzą działalność, korzystając ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług,
  • sekcja akceptuje zawarty we wniosku dotyczącym dyrektywy zapis dotyczący usług wypłacania gotówki świadczonych przez punkty sprzedaży detalicznej,
  • uważa, że pięcioletni okres przewidziany w klauzuli przeglądowej wniosku dotyczącego dyrektywy (art. 43) jest zbyt długi,
  • w przeglądzie zmienionej dyrektywy w sprawie usług płatniczych, którą zastępuje inna dyrektywa w sprawie usług płatniczych i proponowane rozporządzenie w sprawie usług płatniczych (PSR), brakuje przepisów zapewniających większą ochronę konsumentów przed nowymi rodzajami oszustw i wyłudzeń, w związku z czym EKES zaleca szereg środków
  • z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w art. 7 PSR wprowadzono obowiązek uprzedniego informowania o opłatach za wypłatę gotówki i propozycję rozszerzenia zakazu podwyższania obowiązujących opłat za polecenia przelewu i polecenia zapłaty we wszystkich walutach UE (art. 28 PSR),
  • popiera przepisy PSR dotyczące obowiązku utworzenia panelu do zarządzania zezwoleniami i wymogu udzielenia przez użytkownika zezwolenia na wykonanie płatności,
  • uznaje za niedopuszczalne, aby konsumentów proszono o podanie danych uwierzytelniających na stronach internetowych osób trzecich,
  • sekcja apeluje, aby w odniesieniu do weryfikacji międzynarodowego numeru rachunku bankowego (IBAN) uwzględnić związek między wnioskiem dotyczącym dyrektywy w sprawie płatności natychmiastowych a PSR. Ponadto, wzywa do rozważenia zastosowania tych usług do partii zleceń płatniczych,
  • podkreśla, że należy poprawić przepisy PSR dotyczące silnego uwierzytelniania klienta,
  • wniosek dotyczący rozporządzenia zawiera luki w zakresie zakazów wykorzystywania wrażliwych danych osobowych i istotnych danych finansowych, a także nie zapewnia odpowiednio równowagi i przejrzystości.

Ogólne rozporządzenie o ochronie danych – dodatkowe przepisy proceduralne

Sekcja INT uważa, że wniosek został opracowany z należytą starannością w celu zwiększenia udziału osób, których dane dotyczą, w postępowaniach w sprawie skarg transgranicznych i że wyjaśniono w nim wszystkie informacje, które muszą zostać przedstawione w chwili wnoszenia skargi, co umożliwi usprawnienie procedury. W odniesieniu do organizacji (przedsiębiorstw i instytucji) nowe przepisy precyzyjniej określą ich prawo do sprawiedliwej procedury, w odniesieniu do osób fizycznych podkreślą prawo do bycia wysłuchanymi w ramach procedury rozpatrywania skarg, natomiast w odniesieniu do organów ochrony danych ułatwią współpracę i poprawią skuteczność egzekwowania przepisów.

Zwraca uwagę, że zdolności i wyniki organów ochrony danych państw członkowskich odgrywają bardzo istotną rolę w skutecznym rozpatrywaniu spraw transgranicznych. Dlatego wzywa państwa członkowskie do ścisłego monitorowania finansowania swych organów ochrony danych i do zwiększenia ich zdolności, aby osoby prywatne i przedsiębiorstwa mogły korzystać z całego potrzebnego im wsparcia. Wniosek ma na celu harmonizację wdrażania art. 60 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) w państwach członkowskich oraz lepsze doprecyzowanie procedur.

Po raz pierwszy wniosek harmonizuje na szczeblu państw członkowskich przebieg procedury związanej ze stosowaniem RODO. Sekcja zaleca m.in. dokładniejsze wyznaczenie terminów procedur oraz limitów czasowych (ilekroć jest to możliwe i właściwe), wyraźne powiadomienie organów ochrony danych państw członkowskich, że skarżący powinien zawrzeć w skardze przynajmniej te informacje, o których mowa jest w załączniku do wniosku, lecz że każdy organ ochrony danych ma prawo je uzupełnić – jeżeli uzna to za konieczne – o inny zbiór fakultatywnych informacji, przyznanie organom ochrony danych państw członkowskich prawa do podjęcia decyzji, który język pośredniej komunikacji wydaje im się najbardziej odpowiedni do porozumiewania się między sobą podczas rozpatrywania skargi transgranicznej, poprawienie formularza skargi poprzez uwzględnienie prawa skarżącego do wnioskowania o poufne traktowanie przedłożonych informacji, doprecyzowanie, w jaki sposób wniosek będzie miał zastosowanie do państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).


Lech Pilawski, doradca Prezydenta Konfederacji Lewiatan, członek EKES

Artykuł dla listopadowego wydania biuletynu Brussels Headlines

Październikowa sesja plenarna EKES-u
27 października 2023

Październikowa sesja plenarna EKES-u

fot. EC - Audiovisual Service

Najważniejsze wydarzenia i sprawozdania z październikowej sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

W październiku EKES był gospodarzem dwóch debat:

  • 26 października – „Wezwanie do niebieskiego ładu UE – kompleksowa strategia wodna dla Europy” z udziałem Virginijusa Sinkevičiusa, europejskiego komisarza ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa; Posłanka do PE Pernille Weiss, przewodnicząca Grupy Wodnej do PE; Pedro Arrojo- Agudo, specjalny sprawozdawca ONZ ds. prawa do wody i urządzeń sanitarnych, oraz Mariana Mazzucato, współprzewodnicząca Global Commission on the Economics of water.
  • 25 października – Równość płci w ramach Tygodnia Równości Płci, z udziałem wiceprzewodniczącej Parlamentu Europejskiego Evelyn Regner, komisarz europejskiej Heleny Dalli i Sarah E. Hendriks, zastępczyni dyrektora wykonawczego ds. polityki, programu, społeczeństwa obywatelskiego i wsparcia międzyrządowego, a.i., UN Women.

Najważniejsze sprawozdania poddane pod głosowanie:

Palący problem: woda

Apel o utworzenie niebieskiego ładu UE (CCMI/209, sprawozdawca: Kinga JOÓ, organizacje społeczeństwa obywatelskiego – HU; Florian MARIN, Pracownicy – RO; Paul RÜBIG, Pracodawcy – AT; współsprawozdawca Péter Olajos, CCMi Del – HU)

Niedobór wody jest palącym problemem globalnym dotykającym 2,2 miliarda ludzi na całym świecie, co ma poważne konsekwencje dla stabilności gospodarczej i politycznej. W ostatnich latach w Europie wystąpiły poważne susze, powodzie, fale upałów i pożary spowodowane zmianami klimatu. Uznając nieadekwatność obecnych ram polityki UE, EKES wzywa do stworzenia kompleksowego „niebieskiego ładu” w celu priorytetowego potraktowania kwestii związanych z wodą w skali europejskiej. Zalecenia EKES-u mają na celu przewidywanie globalnych wyzwań związanych z niedoborem wody, zrównoważoną gospodarką wodną, ekonomiką wody oraz rozwiązaniem problemu ubóstwa wodnego i luki inwestycyjnej.

DEKLARACJA EKESu DLA EU BLUE DEAL

Kwestie społeczne

Wpływ edukacji na płace i wydajność pracy (SOC/769, sprawozdawczyni: Linda Romele – Pracownicy, LV)

W niniejszej opinii z inicjatywy własnej EKES zwraca uwagę na potrzebę podjęcia znaczących wysiłków politycznych i reform systemowych w dziedzinie kształcenia i szkolenia, w tym opracowania solidnych strategii w zakresie umiejętności, które najlepiej odpowiadają potrzebom rynku pracy. Należy zwiększyć szkolenia pracowników w miejscu pracy poprzez lepsze inicjatywy unijne i krajowe, a także zachęty dla pracodawców do inwestowania w takie szkolenia. Należy jeszcze bardziej wzmocnić rolę cyfryzacji kształcenia i szkolenia zawodowego, aby lepiej rozwijać dualne systemy szkolenia ludzi w zakresie umiejętności podstawowych, przekrojowych i STEM.

Pakiet dotyczący umiejętności cyfrowych i edukacji (SOC/774, sprawozdawczyni: Milena Angelova – Pracodawcy, BG; Tatjana Babrauskienė – Pracownicy, LT; Justyna Kalina Ochędzan (organizacje społeczeństwa obywatelskiego, PL)

EKES popiera zobowiązanie Komisji i nadchodzącej prezydencji belgijskiej w Radzie UE do zapewnienia włączenia cyfrowego dla wszystkich, podkreślając znaczenie uczenia się przez całe życie i dostępu do wysokiej jakości edukacji w całym życiu zawodowym.

Aktualne informacje na temat antykorupcyjnych ram prawnych (SOC/776, sprawozdawca: José Antonio Moreno Díaz – Pracownicy, ES; współsprawozdawca João Nabais – Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, PT)

Gospodarka

Oceny środowiskowe, społeczne i związane z zarządzaniem (ECO/623, sprawozdawca: Krzysztof BALON – Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, PL; współsprawozdawca Andrea MONE – Pracownicy, IT)

EKES odpowiada na wniosek Komisji w sprawie ratingu ESG, którego celem jest zwiększenie wiarygodności i wspieranie świadomych zrównoważonych inwestycji. Zalecenia obejmują normy jakości w celu zwalczania greenwashingu, nacisk na podwójną istotność oraz jaśniejsze definicje wykluczające działalność niekomercyjną.

Nowa generacja zasobów własnych (ECO/626, sprawozdawczyni: Katrīna ZARIаA – Pracodawcy, LV; współsprawozdawca Philip VON BROCKDORFF – Pracownicy, MT)

W niniejszej opinii EKES doradza w sprawie wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego uregulowania nowej generacji zasobów własnych dla budżetu UE. EKES popiera te wysiłki, podkreślając jednocześnie znaczenie przejrzystości, ocen skutków i szerszej dyskusji społecznej na temat zasobów własnych UE i zdolności fiskalnej.

Polityka gospodarcza strefy euro 2023 – uwagi dodatkowe (ECO/619, sprawozdawca: Manthos MAVROMMATIS – Pracodawcy, CY)

Roczna analiza zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2023 r. – uwagi dodatkowe (ECO/620, sprawozdawca: Konstantinos DIAMANTOUROS – Pracodawcy, EL)

Biznes

Współczesna odpowiedzialność biznesu/MŚP (INT/1020, sprawozdawczyni: Milena Angelova – Pracodawcy, BG-I; Ferdinand WYCKMANS – Pracownicy, BE; Rudolf KOLBE – organizacje społeczeństwa obywatelskiego, AT)

W opinii skoncentrowano się na korzyściach dla mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wynikających z przyjęcia nowoczesnego podejścia do odpowiedzialności biznesu i zaproponowano narzędzia i techniki, które można by opracować, aby pomóc MMŚP w przestrzeganiu tych zasad.

Konsumenci

Pakiet farmaceutyczny (INT/1030, sprawozdawca: Martin Josef SCHAFFENRATH – Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, AT)

Niniejsza opinia EKES-u dotyczy proponowanego przeglądu prawodawstwa UE w dziedzinie produktów farmaceutycznych. Uznając rolę przemysłu farmaceutycznego w stymulowaniu zrównoważonej, innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki UE, EKES kładzie szczególny nacisk na przystępność cenową i dostępność leków. Jednym z najważniejszych elementów opinii jest wniosek dotyczący specjalnego funduszu na szczeblu UE w celu zapewnienia dostępu do leczenia wszystkim pacjentom w Europie cierpiącym na rzadkie choroby.

Energia

Indywidualna i zbiorowa konsumpcja energii jako czynnik walki o transformację ekologiczną i energetyczną oraz o równowagę gospodarczą i społeczną (TEN/801, sprawozdawca: Pierre Jean Coulon – Pracownicy, FR)

Zrównoważony rozwój

UE i agenda 2030: wzmocnienie realizacji celów zrównoważonego rozwoju (NAT/903, sprawozdawca: Maria NIKOLOPOULOU – Pracownicy, ES; współsprawozdawca: Antje GERSTEIN – Pracodawcy, DE)

W niniejszej opinii rozpoznawczej EKES wzywa Komisję Europejską do przyjęcia zintegrowanej, długoterminowej strategii mającej na celu przyspieszenie postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, uwzględniając je zbiorowo, a nie oddzielnie. Zobowiązanie do realizacji celów zrównoważonego rozwoju powinno wykraczać poza obecną kadencję polityczną, a nawet po 2030 r. Zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego, sektora publicznego, prywatnego, środowiska akademickiego, organizacji młodzieżowych i kobiecych ma zasadnicze znaczenie dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju. EKES opowiada się za regularnym i zorganizowanym dialogiem z udziałem tych zainteresowanych stron we współpracy z Komisji.


Lech Pilawski, doradca prezydenta Lewiatana, członek EKES

Artykuł dla październikowego wydania Brussels Headlines

EKES: wrześniowa sesja plenarna za nami
22 września 2023

EKES: wrześniowa sesja plenarna za nami

fot. EC - Audiovisual Service

Odbyły się dwie debaty - pierwsza na temat Śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych z udziałem Johannesa Hahna, komisarza do spraw budżetu i administracji, druga z Margaridą Marques, wiceprzewodnicząca Komisji Budżetowej PE – w związku z przyjęciem opinii ECO/625 w sprawie śródokresowej rewizji wieloletnich ram finansowych.

Przyjęto 30 opinii i odnotowano jedną kontr opinię grupy pracodawców dotyczącą minimalnych przerw i okresów wypoczynku w sektorze przewozu osób.

Tematy opinii odnoszą się najczęściej do prac KE oraz PE i jasno pokazują, że ich agenda jest bardzo szeroka. Z jednej strony można to krytykować, z drugiej taka perspektywa jest niezbędna i w znacznej części zwalnia państwa członkowskie ze strategicznego myślenia.  Była więc mowa o cyfrowym euro, o zmianach w normach handlowych produktów rolnych, o polityce wodnej i niebieskiej dyplomacji, o strategii UE w sprawie zdrowia na świecie, o przyszłości Afryki, bezpieczeństwie morskim, bezpieczeństwie i interoperacyjności stałych połączeń w kanale La Manche, pakiecie patentowym, pakiecie celnym, zarządzaniu gospodarczym, platformie na rzecz strategicznych technologii dla Europy (STEP) i wielu innych. Kilka z tych opinii opisanych jest poniżej, inne można znaleźć na stronie internetowej EKES.

ECO/607 – Śródokresowa ocena Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF)

EKES wzywa Komisję Europejską i rządy krajowe do zapewnienia zgodności z rozporządzeniem w sprawie RRF w odniesieniu do zaangażowania zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego na etapie wdrażania RRP w drodze formalnych, zorganizowanych i stałych konsultacji; niezbędne są bardziej szczegółowe, terminowe i zharmonizowane informacje na temat wdrażania RRP przez różnych beneficjentów pośrednich i odbiorców końcowych, obejmujące co najmniej całkowitą kwotę umowy, jej zakres i zawarcie. Stwierdza, że należy podjąć działania mające na celu uproszczenie procedur, zmniejszenie obciążeń administracyjnych i udzielenie ukierunkowanego wsparcia, aby umożliwić MŚP korzystanie z RRF; wzywa do zwiększenia elastyczności w zakresie wyboru projektów, przydziału środków i terminów w celu dostosowania do zmieniających się okoliczności i pojawiających się potrzeb, a także do poprawy koordynacji między RRF i innymi europejskimi instrumentami inwestycyjnymi, takimi jak fundusze strukturalne i Fundusz Spójności oraz InvestEU. Dodatkowo:

  • podkreśla, że zorganizowane społeczeństwo obywatelskie zaapelowało o wydłużenie okresu wdrażania o czas niezbędny do wykorzystania całego finansowania;
  • kładzie nacisk na znaczenie ustanowienia skuteczniejszych mechanizmów monitorowania i oceny w celu oceny zrównoważonego charakteru i długoterminowych skutków RRF, w których musi uczestniczyć zorganizowane społeczeństwo obywatelskie;
  • uważa, że powinien istnieć obowiązek ustanowienia komitetu monitorującego (lub podobnych organów) lub zaangażowania organów już ustanowionych w innych obszarach, na wzór innych programów związanych z wypłatą środków UE.

SOC/772 – Wieloletnia polityka strategiczna w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami

EKES z zadowoleniem przyjmuje strategię zintegrowanego zarządzania granicami Unii Europejskiej, gdyż jest ona instrumentem zarządzania zmierzającym do poprawy koordynacji i wspólnych celów państw członkowskich w odniesieniu do granic. Popiera strategiczne wytyczne zawarte w EUIBM, zgodnie z którymi Frontex i właściwe organy państw członkowskich powinny uwzględniać zabezpieczenia praw podstawowych we wszystkich swoich działaniach.

EKES wzywa Komisję i Frontex do dokonania przeglądu strategii w zakresie praw podstawowych z myślą o uwzględnieniu konkretnych celów związanych z pracą i oddziaływaniem obserwatorów praw podstawowych. Podkreśla potrzebę ustanowienia prawdziwego wspólnego europejskiego systemu azylowego, który byłby skuteczny i bezpieczny, a także wspólny i obowiązkowy dla 27 państw członkowskich. Należy zapewnić legalne, bezpieczne i skuteczne kanały dostępu dla imigracji w celach zawodowych. Aby ułatwić zrównoważoną politykę migracyjną, potrzebne są skuteczne i realistyczne legalne i bezpieczne drogi migracji do UE. Ubolewa, że w EUIBM praktyka zawracania nie jest problemem odpowiednio uznawanym i rozwiązywanym i zwraca się do Komisji o opracowanie jasnych planów w tym zakresie i określenie krajowych instytucji granicznych w celu uniknięcia tych niedopuszczalnych praktyk. Podkreśla, że w żadnym wypadku polityka zagraniczna UE lub jej polityka współpracy nie powinna być zależna od kooperacji krajów pochodzenia w procesie powrotu i readmisji.

SOC/775 – Przekazywanie postępowania w sprawach karnych

EKES z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji Europejskiej mającą na celu stworzenie wspólnego systemu przekazywania postępowania karnego między państwami członkowskimi, co pozwoli uniknąć powielania postępowań dotyczących tych samych okoliczności faktycznych oraz ograniczyć bezkarność spowodowaną powstrzymaniem się od wszczęcia ścigania. Jednocześnie uważa, że należy wyraźnie odnieść się zarówno do europejskiej konwencji praw człowieka, jak i do Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a także do innych instrumentów prawnych mających na celu ochronę praw podstawowych.

Proponowany system nie może zostać wykorzystany do tego, by osoby podejrzane/oskarżone były w stanie zyskać dostęp do korzystniejszego systemu prawnego. Z zadowoleniem przyjmuje decyzję o wdrożeniu wspólnych narzędzi cyfrowych, ale uważa, że konieczne jest utrzymanie kanałów komunikacji w formie papierowej, aby nie wykluczać osób, które nie mają dostępu do narzędzi informatycznych. Jest zdania, że cały proces tłumaczenia powinien przebiegać z najwyższą starannością (zakaz wykorzystania sztucznej inteligencji bez udziału człowieka) oraz że należy zapewnić prawo do odwołania się ze względu na niezadowalające tłumaczenie. Należy przewidzieć sposób rozwiązywania negatywnych konfliktów jurysdykcji w przypadku stosowania omawianych przepisów i znieść możliwość, by organ wnioskujący – w przypadku wyrażenia zgody na przekazanie – przesyłał organowi, do którego kierowany był wniosek, tylko część akt sprawy, a nie całość.

ECO/621 – Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności a polityka spójności: w kierunku polityki spójności 2.0

EKES podkreśla, że podstawowa zasada „nie pomijać nikogo” w polityce spójności zachowuje w dalszym ciągu ważność. Nierówność szans ma negatywny wpływ na długoterminowy wzrost i konkurencyjność na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym. W związku z tym polityka spójności musi być bardziej zróżnicowana i elastyczna, aby pozwalała zwracać większą uwagę na ludzi. Należy poszerzyć, zmodernizować lub zrewidować gamę instrumentów i podejść, aby stworzyć silną, skuteczną, elastyczną, odnowioną politykę spójności. Uważa, że wykorzystanie środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) da się całkowicie pogodzić z realizacją przyszłej polityki spójności oraz że inwestycje i programy zainicjowane za pomocą RRF nie powinny zostać wstrzymane.

Należy zwrócić szczególną uwagę na kategorie osób o niższych wskaźnikach zatrudnienia (kobiety, młodzież, imigranci, osoby o niskim poziomie wykształcenia), w przypadku których na danym obszarze potrzebne są specjalne programy szkolenia, przekwalifikowania i wsparcia. Należy nadal chronić MŚP i ich zrównoważony charakter, a jednocześnie znaleźć sposoby finansowania dużych przedsiębiorstw, co jest ważnym czynnikiem konwergencji, zwłaszcza jeśli chodzi o technologie strategiczne, za pośrednictwem nowej platformy technologii strategicznych dla Europy (STEP).

Polityka spójności musi pozostać pierwszoplanową polityką inwestycyjną UE, aby można było wspierać europejską politykę regionalną w przystosowaniu się do celów klimatycznych z myślą o stworzeniu społeczeństwa neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla i przeprowadzeniu transformacji. Polityka spójności musi wzmocnić inwestycje cyfrowe mające na celu zniwelowanie przepaści cyfrowej. Polityka spójności musi zapewniać skuteczny i sprawiedliwy podział korzyści płynących z cyfryzacji.

ECO/622 Nowe przepisy dotyczące zarządzania gospodarczego dostosowane do przyszłości

EKES popiera prostsze i bardziej przejrzyste ramy zarządzania gospodarczego, ograniczenie tendencji procyklicznych, zwiększenie poczucia odpowiedzialności na poziomie krajowym i zaostrzenie egzekwowania, zróżnicowanie i większe dostosowanie do potrzeb ścieżki korekty budżetowej dla każdego państwa członkowskiego w oparciu o ramy wspólnego ryzyka. Wzywa do szybkiego rozpoczęcia negocjacji między współprawodawcami w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie reform przed końcem bieżącego roku oraz ich wdrożenia przed kolejnymi wyborami europejskimi, ponieważ solidne, zrównoważone, możliwe do wyegzekwowania i przewidywalne długoterminowe ramy mają ogromne znaczenie również dla rynku zadłużenia. Proponuje zastąpienie wymogu zobowiązującego każde państwo członkowskie z deficytem budżetowym przekraczającym 3 % do zmniejszenia tego deficytu średnio o 0,5 % PKB rocznie we wszystkich okolicznościach – poza wyjątkowymi – zasadami bardziej dostosowanymi do specyfiki państw członkowskich, co powinno zapewnić długoterminową zdolność obsługi zadłużenia. Wzywa do odrębnego traktowania inwestycji publicznych – przynajmniej w zakresie transformacji ekologicznej i obronności – podczas podejmowania decyzji o wszczęciu procedury nadmiernego deficytu, aby umożliwić wszystkim państwom członkowskim podjęcie inwestycji publicznych niezbędnych do realizacji wspólnych priorytetów.

Najpóźniej do 2026 r. – należy ustanowić mechanizm zdolności fiskalnej UE, aby zaspokoić przynajmniej niektóre potrzeby inwestycyjne mające na celu realizację wspólnych priorytetów oraz aby zapewnić państwom członkowskim przestrzeń fiskalną na pokrycie kosztów budżetowych wielorakich transformacji, które nie są uważane za inwestycje. Wzywa do przyjęcia definicji inwestycji publicznych, wedle której kwalifikowalne długoterminowe wydatki publiczne będą obejmować nie tylko nakłady na środki trwałe, lecz również akumulację kapitału naturalnego i społecznego umożliwiającego inwestycje publiczne w cele ekologiczne i społeczne. Oczekuje od współprawodawców dalszej i dogłębnej oceny metodologii analizy zdolności obsługi zadłużenia przed przyjęciem nowego rozporządzenia, aby uniknąć wszelkich niezamierzonych automatycznych konsekwencji wynikających z nowej polityki oszczędnościowej, w szczególności biorąc pod uwagę społeczne skutki środków, które zostaną ostatecznie przewidziane. Sankcje przewidziane w ramach procedury nadmiernego deficytu nie powinny być nakładane automatycznie w oparciu o kategoryzację krajów na podstawie wskaźników długu.


Lech Pilawski, członek EKES, doradca prezydenta Lewiatana

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines

Co jest kluczowe dla UE: konkurencyjność i autonomia strategiczna
28 stycznia 2023

Co jest kluczowe dla UE: konkurencyjność i autonomia strategiczna

fot. EKES

Podczas styczniowej sesji plenarnej, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (24-25.01.2023) przyjął 13. opinii  i odbył 4 ważne debaty.

Pierwsza dotyczyła „Śródokresowej oceny postępów w realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, z udziałem Guillaume Lafortune’a, wiceprzewodniczącego sieci ONZ ds. rozwiązań dla tej agendy (UN SDSN). Perspektywa ONZ jest wyraźnie inna niż krajów wysoko rozwiniętych, które nie chcą zrozumieć, że ich wzrost gospodarczy i wręcz zabójczo rosnąca konsumpcja dzieje się kosztem krajów ubogich, ich środowiska, nadmiernej eksploatacji złóż poszukiwanych surowców i emisji, które im eksportujemy, w trosce o nasze środowisko. Nie stać ich na zielone reżimy produkcyjne, na walkę ze skutkami ocieplenia, z głodem i biedą. Ciągle robimy za mało i za wolno!

Kolejna debata, z jednej strony była zdecydowanie bardziej optymistyczna, bo dotyczyła 30. lat jednolitego rynku, z drugiej uświadomiła, że mimo sukcesów, ten rynek nie jest wystarczająco jednolity i z każdym kolejnym krokiem, pokazuje, ile jeszcze wyzwań przed nami. Ale, jak stwierdziła Margrethe Vestager – wiceprzewodnicząca KE, to naturalny proces. Szybki rozwój gospodarczy, technologiczny, cyfrowy, przynosi każdego dnia nowe wyzwania i nowe możliwości. Ten proces nie ma końca, na co dzień borykamy się z wieloma barierami. Sukcesem jest „jedna ładowarka”, ale walka o nią zabrała lata. Większość obywateli krajów UE może swobodnie podróżować po Europie, ale każdy zderzy się z koniecznością zmiany operatora telekomunikacyjnego. Obywatele pracują fizycznie lub zdalnie w innym kraju UE, ale zawiłości związane z opodatkowaniem czy ubezpieczeniem społecznym są tak skomplikowane, że rzadko kto jest w stanie im sprostać. Nie mniej, nie ma innej drogi: Unia musi być coraz bardziej wspólna i nikt nas od tej pracy nie uwolni. Inaczej przegramy w konkurencyjnym świecie.

Trzecia debata, z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą odnosiła się do reakcji UE na wyzwania geopolityczne.  To był powiew nowej energii, otwartości, jasnych ocen i klarownych przesłań: konkurencyjność wraz z większą autonomią strategiczną ma kluczowe znaczenie w obecnych trudnych czasach. Przewodnicząca Metsola położyła nacisk na jednolity rynek i oferowane przez niego możliwości: Musimy powrócić do wzrostu i zmniejszyć naszą zależność, jednocześnie podwajając tempo transformacji ekologicznej i cyfrowej. Europa powinna mądrze wykorzystywać swoje atuty i dbać o to, by nasza aktywna polityka handlowa każdego dnia przynosiła korzyści Europejczykom. To decydujący moment. Tylko dzięki skoordynowanym wysiłkom możemy z powodzeniem zbudować bardziej odporną, sprawiedliwą i zrównoważoną przyszłość, w której nikt nie zostaje w tyle.

Dyskusja dotyczyła również reakcji UE na zewnętrzne realia polityczne i gospodarcze, takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, agresywna wojna Rosji z Ukrainą oraz niestabilność cen paliw kopalnych, a także wyzwania wewnętrzne, choćby brak wykwalifikowanych pracowników, czego obecnie Europa doświadcza. Przewodnicząca PE podziękowała Komitetowi za szybką i stanowczą reakcję wobec agresji Rosji na Ukrainę i jednoznacznie podkreśliła, że tylko wspólna walka o wolną Ukrainę może przynieść sukces. Dlatego popiera wszystkie możliwe środki wsparcia i pomocy dla Ukrainy, bo to jest także wojna o Europę. Skończył się czas niskich wydatków na obronę. W reakcji na kilka pytań dotyczących odmowy włączenia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen, stwierdziła jasno, że to jest błąd, który szybko trzeba naprawić. W podsumowaniu, i Roberta Metsola, i Christa Schweng (przewodnicząca EKES) podkreśliły, że „dobrze funkcjonująca demokracja jest niezbędna, aby społeczeństwo europejskie mogło skutecznie stawić czoła obecnym wyzwaniom. Dlatego EKES i Parlament Europejski zamierzają dalej zacieśniać współpracę i aktywnie działać na rzecz zapewnienia jak najwyższej frekwencji w nadchodzących wyborach europejskich w 2024 r., a PE liczy na EKES, który jako reprezentant społeczeństwa obywatelskiego ma do odegrania kluczową rolę w ulepszaniu polityk UE i sposobu ich wdrażania.”

Ostatnia debata, z udziałem szwedzkiej ministry ds. europejskich Jessiki Roswall, dotyczyła priorytetów prezydencji szwedzkiej w Radzie UE. I tu padły twarde zapowiedzi jak najsilniejszego wsparcia dla Ukrainy. Priorytety prezydencji są już znane: bezpieczeństwo, konkurencyjność gospodarcza (w tym reakcja na decyzję USA i uruchomienie paktu antyinflacyjnego, który wprost uderza w konkurencyjność innych krajów), transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz europejskie wartości i praworządność. Proponowane rozwiązania powinny wychodzić poza ramy jednej prezydencji i budować strategię na co najmniej kolejne 10 lat.

Lista przyjętych opinii:

ECO/598: Polityka gospodarcza w strefie euro; INT/1017: Wyroby medyczne do diagnostyki in vitro; INT/1018: Opłaty wnoszone na rzecz EMA; INT/1011: Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteliegencję; INT/1002: Zmiana dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkt; CCMI/191: Zrównoważony recykling, wykorzystanie surowców wtórnych i sprawiedliwa transformacja w przemyśle metali żelaznych i nieżelaznych; CCMI/192: Rozwiązanie niedoborów strukturalnych i wzmocnienie autonomii w ekosystemie półprzewodników; NAT/875: Etykietowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych; NAT/841: Cele odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach unijnej strategii na rzecz różnorodności; REX/537: Rola społeczeństwa obywatelskiego w odbudowie odporności regionu eurośródziemnomorskiego; REX/561: Siła partnerstw handlowych: współpraca na rzecz zielonego wzrostu; REX/558: Aktualizacja programu międzynarodowego zarządzania ocenami; REX/562 Strategiczny kompas UE; SOC/741: Europejska strategia w dziedzinie opieki;


Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES, przewodniczący Obserwatorium Rynku Pracy, sekcje SOC, INT, CCMI i in.

Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

EKES: Co zrobić, żeby zbudować strategiczną autonomię Europy?
13 grudnia 2022

EKES: Co zrobić, żeby zbudować strategiczną autonomię Europy?

fot. Antoine Schibler / Unsplash

W Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym, odbyła się 6 grudnia konferencja, zorganizowana wspólnie przez trzy obserwatoria EKES-u, Centrum Monitorowania Transformacji Cyfrowej i Jednolitego Rynku, Centrum Monitorowania Rynku Pracy i Centrum Monitorowania Zrównoważonego Rozwoju. Temat konferencji to: Przyspieszenie przemian w celu zbudowania otwartej strategicznej autonomii Europy.

Uczestnicy dyskutowali o tym co powinna oznaczać autonomia strategiczna, w jaki sposób społeczeństwo obywatelskie mogłoby pomóc przyspieszyć przejście do otwartej autonomii strategicznej Europy oraz jak zapewnić spójność między politykami UE w perspektywie krótko- i średnioterminowej.

Zobacz infografiki >>

Pierwotnie skoncentrowana na kwestiach bezpieczeństwa i obrony, definicja otwartej autonomii strategicznej rozszerzyła się, obejmując szeroki zakres polityk, od geopolityki, handlu i ekonomii (tj. surowce krytyczne i łańcuchy dostaw) po technologię, środowisko i klimat, sprawy społeczne i zarządzanie. Jednak państwa członkowskie UE nadal nie są zgodne na jakim poziomie ambicji należy dążyć do autonomii strategicznej, ani jak definiować to pojęcie. W następstwie kryzysu związanego z COVID-19, a następnie wojny na Ukrainie, wszyscy wydają się zgadzać, że UE powinna rozwinąć większe zdolności w celu zwiększenia samowystarczalności.

Jak zauważył Lech Pilawski, przewodniczący Centrum Monitorowania Rynku Pracy, obecny kontekst wielkich napięć geopolitycznych, wielu kryzysów, takich jak kryzys demograficzny, oraz wyzwań technologicznych zmusza nas do zrewidowania naszego postrzegania odporności Europy i osiągnięcia znacznie wyższego poziomu samowystarczalności, czyli strategicznej autonomii Europy. Dziś o tym rozmawialiśmy, ale to dopiero początek. UE musi się obudzić i szybko reagować, a to może wymagać zmiany paradygmatu wzrostu.