Ponad 30 think – tanków, organizacji społecznych i branżowych, w tym Konfederacja Lewiatan, apeluje do resortu klimatu i środowiska o niezwłoczne przeprowadzenie rzetelnych konsultacji publicznych pełnej aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu.
apelenergiaklimatKrajowy Plan
W liście otwartym do Pauliny Hennig-Kloski, szefowej resortu klimatu i środowiska, przedstawiciele wielu środowisk zwracają uwagę, że Polska stoi przed koniecznością pilnego przyspieszenia transformacji energetycznej oraz budowy gospodarki neutralnej klimatycznie w sposób odpowiedzialny społecznie. Odpowiednio zaprojektowane działania wzmocnią nasze bezpieczeństwo i długookresową odporność na szoki klimatyczne, społeczne i gospodarcze. Przygotowanie skutecznej odpowiedzi na te bezprecedensowe wyzwania wymaga uwzględnienia perspektyw wszystkich sektorów oraz grup społecznych.
Apelujemy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska o przeprowadzenie bez zbędnej zwłoki rzetelnych konsultacji publicznych aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu zgodnie z art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu – czytamy w liście.
Polska wciąż przygotowuje aktualizację Krajowego Planu. Pomimo wyznaczenia w art. 14 ust. 2 ww. rozporządzenia daty 30 czerwca 2024 r. jako ostatecznego terminu przedłożenia tego dokumentu Komisji Europejskiej, nasz kraj nie wywiązał się z tego obowiązku. Powstałe opóźnienie nie może być jednak powodem pominięcia konsultacji publicznych ani przeprowadzenia ich w sposób fasadowy. Przedkładając Komisji Europejskiej zaktualizowany Krajowy Plan, zgodnie z art. 10 ww. rozporządzenia, każde państwo członkowskie powinno dołączyć dowody na to, że przeprowadziło konsultacje. Szereg wymogów w zakresie zapewnienia odpowiedniego udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji nakłada na nas także ratyfikowana przez Polskę w 2003 roku Konwencja
z Aarhus, szczególnie jej art. 5 ust. 7 oraz art. 7. Przeprowadzenie rzetelnych konsultacji publicznych jest zatem nieodłącznym elementem procesu aktualizacji Krajowego Planu.
Choć przygotowanie aktualizacji Krajowego Planu wynika ze zobowiązań unijnych, proces ten nie powinien być traktowany wyłącznie jako spełnienie pewnych wymogów formalnych, ale jako szansa na uporządkowanie zarządzania transformacją energetyczną w Polsce. Rząd nie przedstawił dotąd klarownego harmonogramu, nie tylko w zakresie dokończenia aktualizacji Krajowego Planu, ale także dalszych prac nad innymi dokumentami o kluczowym znaczeniu dla transformacji klimatyczno-energetycznej, w tym zaktualizowanej Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Polska jest także jedynym państwem Unii, które wciąż nie przygotowało długoterminowej strategii określającej nasz wkład w osiągnięcie neutralności klimatycznej UE do 2050 r.
Zaprojektowanie kompleksowej polityki energetycznej pozostaje wyzwaniem, gdyż wiąże się z oficjalnym zadeklarowaniem celów energetyczno-klimatycznych Polski na najbliższe dekady, przy uwzględnieniu skali i tempa prowadzenia działań transformacyjnych oraz interesów wszystkich stron i sektorów uczestniczących w transformacji. Proces ten jest bez wątpienia złożony i trudny. Niemniej, opracowanie wizji, celów, a także kierunków działań, powinno nastąpić w procesie szerokiego, włączającego dialogu ze wszystkimi interesariuszami.
Konieczne jest zatem szybkie uruchomienie rzetelnego procesu konsultacji publicznych pełnej aktualizacji Krajowego Planu, uwzględniającej tzw. scenariusz ambitny WAM (ang. with additional measures), w tym publikacja wyników modelowania stanowiącego podstawę dla proponowanych scenariuszy. Niezbędne jest także zapewnienie odpowiednio długiego czasu trwania konsultacji, a następnie opracowanie i opublikowanie raportu, w którym zostaną przedstawione zgłoszone uwagi oraz stanowisko rządu w sprawie ich przyjęcia lub odrzucenia, wraz z uzasadnieniem – podkreślają sygnatariusze listu.
Jak zapewnić stałość dostaw energii? Jak redukować więcej emisji gazów niż wynosi produkcja w łańcuchach dostaw? Jakie są perspektywy rozwoju zielonego transportu? Jak wykorzystać potencjał państw basenu Morza Bałtyckiego? Na te i inne pytania odpowiedzą uczestnicy paneli jednej ze ścieżek tematycznych EFNI.
EFNI 2022energiaklimat
Już w środę, 12 października, rozpocznie się w Sopocie kolejna edycja Europejskiego Forum Nowych Idei organizowanego od 11 lat przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot. Dyskusje będą odbywać się podczas wykładów, paneli, ale także imprez towarzyszących oraz networkingowych, takich jak nowy format EFNI Talks czy rozmowy Nocnych Marków.
Źródła energii i zapewnienie stałości jej dostaw
Podczas czwartkowych paneli w ramach ścieżki tematycznej „Zielona zmiana Europy” odbędzie się sześć paneli, a w piątek 14 października – trzy, z udziałem ekspertów oraz partnerów tegorocznego EFNI. Partnerem spotkania w czwartek, 13 października, na temat gospodarki obiegu zamkniętego i perspektyw jej wdrożenia jest Lafarge Poland. Głos w dyskusji zabiorą m.in. Jakub Tyczkowski, prezes Rekopol, Katarzyna Barańska, Head of the Carbonisation z Osborne Clarke, Monika Michalska, Commercial Manager z Geocycle Polska. Moderatorem będzie Paweł Niziński z B Corps.
„Forum Bałtyckie: szanse rozwojowe ekotransformacji” to temat przewodni spotkania w czwartek, 13 października, którego partnerami są BP Polska, Invest in Pomerania oraz Samorząd Województwa Pomorskiego. Prace badawczo-rozwojowe oraz wdrożenie innowacyjnych produktów i usług, alternatywne wobec paliw kopalnych źródła energii i zapewnienie stałości jej dostaw, dążenie do wspólnotowych celów klimatycznych, które uwzględnia problemy współczesności – takie wyzwania będą podjęte w tej części EFNI.
Jak wykorzystać potencjał gospodarczy i społeczny państw, regionów i miast leżących w basenie Morza Bałtyckiego? Czy możliwe jest wypracowanie trwałych, wspólnych celów oraz ścieżek ich realizacji? Na te pytania spróbują odpowiedzieć Bogdan Kucharski, prezes BP Polska, Elżbieta Bieńkowska, była wicepremier i komisarz Komisji Europejskiej, wykładowczyni w Uniwersytecie Śląskim, Robert Chryc-Gawrychowski, CEO z Northvolt Poland, Leszek Bonna, wicemarszałek województwa pomorskiego oraz Charlotte Andersdotter, International Director w Confederation of Swedish Enterprise. Moderować spotkanie będzie Maciej Witucki, prezydent Konfederacja Lewiatan.
Przyszłość zielonej energii w Europie
IKEA Retail Polska, Invest in Pomerania, Samorząd Województwa Pomorskiego, Veolia Energia Polska są partnerami panelu, na którym przedstawione zostaną dobre praktyki transformacyjne firm na polskim rynku – „od truciciela do innowatora”. Podczas dyskusji w czwartek, 13 października, eksperci odpowiedzą na pytania: jak redukować więcej emisji gazów niż wynosi produkcja w całych łańcuchach dostaw, będzie także mowa o zeroemisyjnym biznesie tworzącym neutralne produkty i usługi.
Stan regulacji prawnych w Polsce i porządek europejski przedstawią m.in. Antoni Bielewicz, dyrektor programu krajowego, European Climate Foundation, Mariusz Podgórski, Renewable Energy Asset Manager w Ingka Investments, Stanisław Szultka, dyrektor Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego oraz Frédéric Faroche, prezes zarządu Grupy Veolia Energia Polska. Moderacją zajmie się Roksana Kozłowska z Departamentu Energii I Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan.
Globalna gospodarka – nowy paradygmat wzrostu
Partnerami panelu o takim tytule, który odbędzie się w czwartek, 13 października, są Bank BNP Paribas, BASF Polska, Fundacja Veolia Polska, a partnerem merytorycznym Fundacja WWF Polska. Poruszony zostanie m.in. wątek ograniczenia działalności człowieka prowadzącej do utraty różnorodności biologicznej, co zmniejsza ryzyko kolejnych pandemii i odpowiada na największe wyzwania cywilizacyjne.
O kryzysie różnorodności biologicznej i kryzysie klimatycznym, jako kluczowych zagrożeniach oraz największych czynnikach ryzyka biznesowego rozmawiać będą eksperci. To m.in. Paul Polman, b. CEO w Unilever (nagranie wideo), Katarzyna Byczkowska, prezes BASF Polska, Mirosław Proppe, prezes Fundacji WWF Polska, Partha Dasgupta, ekonomista i profesor emeritus Uniwersytetu Cambridge (zdalnie online), Stefano Mallia, przewodniczący grupy pracodawców z Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Izabela Rakuć-Kochaniak, dyrektor ds. CSR w Veolia Energia Polska oraz prezes Fundacji Veolia Polska. Spotkanie poprowadzi Agnieszka Veljković, rzeczniczka prasowa Fundacji WWF Polska.
Zrównoważone i mobilne miasta
Partnerami kolejnej dyskusji ścieżki „Zielona zmiana Europy” są miasto Gdańsk, Tier i Uniwersytet Łódzki. Czym jest nowoczesność w odniesieniu do miast? Jak rysują się perspektywy rozwoju zielonego transportu, zwłaszcza publicznego, a także dostępność do usług wspólnych odpowiedzialnych środowiskowo? Na te pytania w czwartek, 13 października, odpowiedzą Mathieu Deloly, dyrektor Tier na region Europy Środkowej i Wschodniej, Piotr Borawski, wiceprezydent Gdańska, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, radczyni prawna i prezeska Zarządu Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Mariusz Sokołowicz, prodziekan Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego, profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Moderatorką będzie Joanna Erbel, ekspertka ds. mieszkaniowych, członkini rady programowej Fundacji Rynku Najmu.
Efektywność budynków i czyste powietrze
Jak rzucić palenie? W piecach! – to przewodni temat kolejnego panelu, którego partnerem jest Rada ds. Czystego Powietrza Konfederacji Lewiatan, w czwartek, 13 października. Pytania to m.in.: jak wrócić na ambitną ścieżkę masowej poprawy efektywności budynków (7,5 mln do 2050!) i wysokoemisyjne źródła ogrzewania zastąpić zielonym ciepłem? Jak pokonać bariery? Jak je identyfikować? Jak współpracować?
Porozmawiają o tym eksperci w składzie: Paweł Mirowski, pełnomocnik Premiera RP ds. programu Czyste Powietrze i efektywności energetycznej budynków oraz wiceprezes NFOŚiGW, Justyna Glusman, dyrektor zarządzająca w Fala Renowacji, Szymon Firląg, prezes Związku Pracodawców – Producentów Materiałów dla Budownictwa, Paweł Lachman, prezes zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, Paweł Ścigalski – pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. jakości powietrza oraz Frédéric Faroche, prezes zarządu Grupy Veolia Energia Polska. Moderatorem będzie Jan Ruszkowski, koordynator Rady ds. Czystego Powietrza Konfederacji Lewiatan.
Dobre sposoby finansowania zielonych inwestycji
Na pytanie, czy takie sposoby istnieją, spróbują odpowiedzieć paneliści w części, której partnerami są: Bank BNP Paribas, Orange Polska oraz LPP. Uczestnicy porozmawiają o kryteriach wyboru dojrzałych firm w podejmowaniu współpracy biznesowej oraz skutecznym finansowaniu zielonych inwestycji w przemyśle i produkcji. Panelistami spotkania w piątek, 14 października, są: Michał Siwek, dyrektor Departamentu Food&Agri International Hub w Bank BNP Paribas, Jacek Hutyra, Climate Officer w Orange Polska, Robert Koński, wiceprezes Figene, Małgorzata Szczepańska, dyrektorka departamentu programów wsparcia innowacji i rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ryszard Pawlik, doradca europosła Jerzego Buzka. Moderacja: Sonia Sobczyk-Grygiel, Dziennik Gazeta Prawna.
Energia dla mobilności
Partnerami tego panelu, który odbędzie się w piątek, 14 października, są Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych, Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki. W dyskusji udział wezmą: Ewa Łabno-Falęcka, dyrektorka komunikacji marketingowej i relacji zewnętrznych w Mercedes-Benz Manufacturing Poland, Rafał Rudziński, CEO w Bosch Polska, Tomasz Surma, dyrektor ds. Regulacji i Relacji Publicznych w Veolia Polska, Katarzyna Byczkowska, dyrektor zarządzająca, Basf Polska, Grzegorz Chodkowski, Head of Development w Off Shore Poland, Wojciech Graczyk, prezes, ZPPE, dyrektor, Polityka Energetyczna, Regulacje i Obsługa Prawna, E.ON. Polska oraz Andrzej Tokarz, prezes zarządu, dyrektor generalny FCA Powertrain Poland. Moderacja: Paweł Wideł, prezes, Związek Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych oraz Jakub Safjański, dyrektor departamentu Energii i Zmian Klimatu, Konfederacja Lewiatan.
Transformacja zielonych organizacji
Partnerzy panelu: 3M, BP Polska, IKEA Retail Polska – piątek, 14 października. Fit for 55 i Zielony Ład UE a wyzwania energetyczne stojące przed przemysłem obecnym na polskim rynku. Jak zadbać o wysokie standardy w zakresie odpowiedzialności środowiskowej w każdym ogniwie łańcucha dostaw? Jak wybierać dojrzałych środowiskowo kooperantów i interesariuszy?
Na te i inne pytania odpowiedzą: Dorota Niedziółka z Katedry Geografii Ekonomicznej w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, profesor Szkoły Głównej Handlowej, Małgorzata Dobies-Turulska, prezeska zarządu IKEA Industry Polska oraz dyrektorka generalna IKEA Industry Zbąszynek, Michał Obiegała, dyrektor ds. korporacyjnych, członek zarządu BP Polska oraz Radosław Kaskiewicz, dyrektor zarządzający w 3M East Europe Region. Moderatorem będzie Jakub Safjański, dyrektor departamentu Energii i Zmian Klimatu w Konfederacji Lewiatan.
Duża część orędzia Przewodniczącej Komisji została poświęcona problemom związanym z wysokimi cenami energii, które wynikały z agresji Rosji na Ukrainę. Przewodnicząca podkreśliła jednak czynniki związane z klimatem.
Brussels HeadlinesklimatorędzieRada ds. Zielonej TransformacjiUEUrsula Von Der Leyen
Fale upałów zwiększyły zapotrzebowanie na energię elektryczną. Susze doprowadziły do zamknięcia niektórych elektrowni wodnych i jądrowych, w efekcie czego ceny energii wzrosły. Natomiast wytwórcy energii mogli osiągać znacznie wyższe zyski.
W orędziu zarysowane zostały kierunki działania. Zaproponowano pułap przychodów dla przedsiębiorstw produkujących energię elektryczną po niskich kosztach. W ocenie Przewodniczącej, osiąganie rekordowych zysków dzięki wojnie, kosztem konsumentów, jest niedopuszczalne. Należy dzielić się zyskami i kierować je do tych, którzy ich najbardziej potrzebują. Dotyczy to także dużych przedsiębiorstw naftowych, gazowych i węglowych.
Przewodnicząca wyraziła opinię, że aktualna struktura rynku energii elektrycznej, oparta na rankingu cenowym, przestała służyć konsumentom. Powinni oni czerpać korzyści z taniej energii odnawialnej. Złożyła także zapowiedź głębokiej i obszernej reformy rynku energii elektrycznej.
Należy w tym miejscu zauważyć, że obecnie w Polsce analizowane są przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska działania, jakie należy podjąć w celu obniżenia cen energii elektrycznej na rynku hurtowym. Do Sejmu trafił właśnie projekt ustawy, który ma zapewnić wsparcia dla odbiorców energii elektrycznej w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii. Równolegle procedowana jest ustawa, która będzie podstawą do tworzenia programów wsparcia dla przedsiębiorców zagrożonych wysokimi cenami energii. W tym jednak przypadku konieczna będzie notyfikacja KE takich programów pomocy publicznej. Niestety, w dalszym ciągu wstrzymane są prace nad projektem ustawy liberalizującej zasadę 10H, która mogłaby odblokować inwestycje w elektrownie wiatrowe. Brakuje również regulacji dot. linii bezpośrednich, które umożliwiłyby rozwój instalacji OZE zasilających bezpośrednio przedsiębiorstwa w tanią, zieloną energię.
Brakuje również regulacji dedykowanych dla wodoru. Tymczasem Przewodnicząca KE zapowiedziała, że rynek wodoru musi stać się rynkiem masowym, a nie jak dotychczas – niszowym. Celem jest wytwarzanie w Unii Europejskiej 10 mln ton wodoru odnawialnego rocznie. Utworzony zostanie nowy Europejski Bank Wodoru, który będzie występował jako gwarant przy zakupie wodoru, między innymi przy użyciu zasobów funduszu innowacyjnego. Bank będzie mógł zainwestować 3 mld euro, by pomóc stworzyć przyszły rynek wodoru.
Podsumowując, krajowe polityki publiczne powinny brać pod uwagę kierunki przedstawione przez von der Leyen podczas tego wystąpienia. Polska ma w dalszym ciągu dużą pracę do wykonania, by wdrożyć regulacje, które wpiszą się w kierunki działania UE.
Jakub Safjański, dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu
Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan
04 stycznia 2022
Prognozy 2022. Dużo wyzwań w obszarze klimatu, energii i środowiska
Rok 2022 będzie pełen dużych wyzwań dla przedsiębiorców w obszarze klimatu, energii i ochrony środowiska, zarówno na poziomie unijnym, jak i w Polsce – uważa Konfederacja Lewiatan.
2022energetykaklimat
Ma być powołany Fundusz Transformacji Energetyki, będą trwały prace nad zmianą ustawy o OZE transponującą dyrektywę RED II oraz przepisami odblokowującymi możliwość inwestycji w elektrownie wiatrowe na lądzie.
Przedsiębiorcy czekają też na nowy projekt ustawy wdrażający model rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz projekt ustawy dotyczący systemu kaucyjnego.
Na poziomie UE spodziewane są intensywne negocjacje pakietu FIT for 55 ogłoszonego w lipcu i grudniu 2021 r. stanowiącego zestaw narzędzi prawodawczych, które mają służyć realizacji celów zawartych w Europejskim Zielonym Ładzie i Europejskim prawie o klimacie. W Polsce kluczowe zmiany będą dotyczyły sektora energetycznego i gospodarki odpadami.
Fundusz Transformacji Energetyki
– W I kwartale 2022 r. procedowany ma być projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz ustawy – Prawo ochrony środowiska powołujący Fundusz Transformacji Energetyki. Konieczne byłoby uwzględnienie ze środków Funduszu wsparcia związanego z koniecznymi zmianami w obszarze zasobów ludzkich, w tym możliwość dofinansowania przekwalifikowania zawodowego i szkoleń pracowników zatrudnionych dotychczas w szeroko rozumianym sektorze energetyki konwencjonalnej – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Dodatkowo w I kwartale 2022 r. powinny wejść w życie bardzo ważne regulacje tj. rozporządzenia dotyczące procesów rynku energii i systemu pomiarowego oraz zmieniające zasady kształtowania i kalkulacji taryf za ciepło.
Zgodnie z dostępnymi informacjami, w 2022 r. planowane jest procedowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych („ustawa odległościowa 10h”). Przywrócenie możliwości rozwoju projektów lądowej energetyki wiatrowej jest warunkiem wzmocnienia polskiej gospodarki, stabilizacji cen energii elektrycznej w dłuższej perspektywie, dalszej dywersyfikacji struktury wytwarzania energii oraz ograniczenia emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych.
Zmiany w ustawie o OZE
W tym roku planowane jest również procedowanie, w tym konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw jako realizacja unijnych zobowiązań i transpozycja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zwanej dyrektywą RED II. To kluczowa dyrektywa w zakresie OZE dla przedsiębiorców. Nowe przepisy mają być skierowane na rozwój i wzmocnienie nowych rozwiązań i technologii sektora OZE, w szczególności dotyczyć będą obszarów takich jak: biometan (m.in. definicja i zakres prowadzenia działalności), klastry energii (m.in. czytelne zasady tworzenia i zakres funkcjonowania), hybrydowe instalacje OZE, czy instalacje modernizowane, zwiększanie udziału OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie, gwarancje pochodzenia, partnerski handel energią – peer-to-peer, wsparcie kontynuacyjne dla instalacji OZE, którym upływa 15-letni system wsparcia i inne.
Nowy model ROP
– Mamy nadzieję na nowy projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, wdrażający model rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), uwzględniający szereg uwag zgłoszonych przez Konfederację Lewiatan oraz Radę Dialogu Społecznego. Projekt ustawy wdrażający ROP, który był poddawany konsultacjom publicznym w sierpniu/wrześniu 2021 r. jest zdaniem przedsiębiorców niezgodny z dyrektywą odpadową, którą ma implementować, a także polskimi regulacjami, włącznie z postanowieniami konstytucji. Dlatego apelujemy o transparentny i otwarty dialog resortu na temat kształtu ROP z różnymi interesariuszami, w tym przedsiębiorcami prywatnymi – dodaje Dorota Zawadzka-Stępniak.
Przedsiębiorcy oczekują również na projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wdrażający w Polsce system kaucyjny, który ma ułatwić osiągnięcie celu selektywnego zbierania opakowań napojów wykonanych z tworzyw sztucznych, a także wykorzystanie wielokrotne opakowań szklanych.