UE ma plan jak uczynić europejską gospodarkę konkurencyjną
30 stycznia 2025

UE ma plan jak uczynić europejską gospodarkę konkurencyjną

Komisja Europejska zaprezentowała Kompas Konkurencyjności, który wyznacza strategiczne kierunki jej działań na nadchodzące lata. Nadrzędnym priorytetem UE ma być wzmocnienie konkurencyjności.

Przedsiębiorcy nie mogą dłużej czekać. Europa powinna szybko odzyskać konkurencyjność. Teraz najważniejsza będzie skuteczna realizacja wyznaczonych celów – uważa Konfederacja Lewiatan.

Aby osiągnąć ten cel, niezbędne ma być przyspieszenie rozwoju innowacji, stworzenie bardziej sprzyjających warunków dla biznesu i przemysłu oraz ograniczenie zależności strategicznych.

W ślad za raportem Draghiego, Komisja Europejska wskazała trzy główne priorytety, na których UE musi się skupić, aby wzmocnić konkurencyjność europejskiej gospodarki. Wśród nich: eliminowanie luki innowacyjnej poprzez wspieranie start-upów i uproszczenie dostępu do finansowania, opracowanie spójnej strategii łączącej cele dekarbonizacji i wzrostu konkurencyjności oraz zmniejszenie nadmiernych zależności od surowców i technologii spoza Europy. Jednym z filarów nowej strategii ma być wzmacnianie innowacyjności i zaawansowanych technologii. UE planuje stworzyć lepsze warunki dla start-upów i scale-upów, upraszczając dostęp do kapitału i dostosowując regulacje do dynamicznie rozwijających się branż.

Drugim kluczowym obszarem jest transformacja energetyczna, która ma iść w parze z konkurencyjnością europejskiego przemysłu. W planach KE znajduje się m.in. obniżenie kosztów energii, rozwój zielonych technologii i poprawa niezależności surowcowej. W lutym Komisja zaprezentuje inicjatywę Clean Industrial Deal, mającą wspierać firmy w osiąganiu neutralności klimatycznej bez osłabiania ich pozycji na globalnym rynku.

Trzeci priorytet to bezpieczeństwo dostaw i redukcja zależności od zewnętrznych dostawców. UE chce rozwijać własne zdolności produkcyjne w kluczowych sektorach, takich jak półprzewodniki, farmaceutyki i surowce krytyczne. Nowe regulacje mają zwiększyć odporność europejskiej gospodarki na globalne zakłócenia.

Przedsiębiorcy nie mogą dłużej czekać. Aby Europa odzyskała konkurencyjność, potrzebujemy niższych cen energii, prostszych regulacji, lepszego dostępu do finansowania i skutecznych narzędzi wspierających innowacje. Kierunek zaproponowany przez Komisję jest słuszny, ale kluczowa będzie teraz szybka i skuteczna realizacja tych założeń. Istotny w tym procesie będzie dialog instytucji unijnych z biznesem, by rozwiązania odpowiadały realnym potrzebom przedsiębiorstw – podkreśla Luana Żak, zastępczyni dyrektor przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

KE dostrzega problem nadmiernych regulacji, które stały się barierą dla konkurencyjności i hamulcem dla rozwoju europejskich firm. W komunikacie podkreśla, że pierwszy w historii komisarz ds. wdrażania i upraszczania skoordynuje prace w tym obszarze, a także pokieruje przeglądem dorobku prawnego UE w celu zidentyfikowania sposobów uproszczenia ustawodawstwa. Zapowiedziano plan uproszczeń, w tym redukcję obowiązków sprawozdawczych o co najmniej 25% dla wszystkich przedsiębiorstw i 35% dla MŚP. Ma to przełożyć się na zmniejszenie kosztów administracyjnych o około 37,5 mld euro do końca obecnej kadencji. Pierwszy pakiet zmian obejmie m.in. uproszczenie przepisów związanych z raportowaniem zrównoważonego rozwoju, due diligence i taksonomią.

Z niecierpliwością oczekujemy na ‘audyt’ unijnej legislacji, która nie sprzyja konkurencyjności europejskich firm. Pierwszym krokiem będzie tzw. omnibus, jednak redukcja obciążeń nie powinna ograniczyć się jedynie do obowiązków sprawozdawczych. Poza sprawozdawczością istnieje wiele innych nadmiernych obciążeń regulacyjnych, które identyfikują przedsiębiorcy. Chociażby w ostatnim raporcie BusinessEurope przedstawiło aż 68 barier, jakie wpływają niekorzystnie na prowadzenie działalności w UE. Liczymy, że obrany przez Komisję kierunek przełoży się na konkretne propozycje, które szybko przyczynią się do poprawy otoczenia regulacyjnego UE i wzmocnienia europejskiej gospodarki – dodaje Ewelina Augustyniak, ekspertka ds. UE Konfederacji Lewiatan.

Kompas Konkurencyjności (PDF w języku angielskim)

 

 

Nowa unijna strategia na rzecz dekarbonizacji przemysłu – główne założenia i postulaty biznesu
22 stycznia 2025

Nowa unijna strategia na rzecz dekarbonizacji przemysłu – główne założenia i postulaty biznesu

Szczegółowe założenia Clean Industrial Deal, czyli zapowiedzianego przez von der Leyen sztandarowego projektu KE, poznamy 26 lutego. Strategia ma na celu budowanie bardziej konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu w Europie, z jednoczesnym uwzględnieniem potrzeb społecznych i współpracy międzynarodowej.

Wiemy już, że skupi się ona na sześciu kluczowych filarach: cenach energii, finansowaniu, recyklingu i surowcach krytycznych, rynku pracy, wspieraniu nowych rynków oraz działaniach międzynarodowych.

  1. Bezpieczeństwo energetyczne i ceny energii 

    Wysokie ceny energii w UE to jeden z powodów malejącej konkurencyjności firm europejskich. W związku z tym, Komisja zaprezentuje plan działań na rzecz tańszej energii, koncentrując się na dywersyfikacji dostaw, modernizacji sieci elektrycznych i magazynów energii oraz lepszej integracji systemów niskoemisyjnych.

  1. Finansowanie przemysłu 

    Temat ten pojawia się w toczących się pracach nad nowymi Wieloletnimi Ramami Finansowymi. Coraz częściej pojawiają się postulaty, aby środki na rozwój sektora czystych technologii i przemysłów energochłonnych pochodziły spoza WRF, czyli z emisji wspólnego długu przez UE.

  1. Recykling i surowce krytyczne 

    W ramach walki z niedoborem zasobów Komisja zaproponuje Circular Economy Act, który ma zmniejszyć ilość odpadów i poprawić dostęp do surowców krytycznych.

  1. Rynek pracy i umiejętności 

    Strategia podkreśla znaczenie rozwoju umiejętności i tworzenia nowych miejsc pracy w procesie zielonej transformacji. Bez odpowiedniego zaadresowania tych elementów, poparcie dla zmian wśród Europejczyków będzie malało.

  1. Nowe rynki (lead markets) 

    Komisja chce stymulować popyt na zrównoważone produkty, np. wprowadzając obowiązkowe kwoty na materiały przyjazne dla klimatu w zamówieniach publicznych. Ułatwienia biurokratyczne mają wspierać zarówno tradycyjne, jak i nowe sektory.

  1. Działania międzynarodowe 

    Ważnym elementem strategii będzie połączenie dyplomacji i narzędzi handlowych. „Klauzule lustrzane” (mirror clauses) w umowach handlowych mają zapewnić, że importowane produkty będą spełniały europejskie standardy środowiskowe i produkcyjne.

W oczekiwaniu na publikację Clean Industrial Deal, BusinessEurope zwraca uwagę na konieczność przyjęcia zestawu działań wspierających rozwój innowacji, transformację energetyczną i gospodarkę cyrkularną. Oto najważniejsze postulaty:

  1. Finansowanie badań i innowacji 

    W kolejnym wieloletnim budżecie UE konieczne jest zwiększenie środków na projekty przemysłowe i współpracę międzysektorową.

  1. Transformacja energetyczna i neutralność technologiczna 

    Należy zagwarantować neutralność technologiczną w przepisach dotyczących energii i klimatu, aby wszystkie niskoemisyjne źródła energii były traktowane jednakowo. Kluczowe jest przyspieszenie budowy infrastruktury energetycznej, w tym interkonektorów, oraz eliminacja barier dla zawierania długoterminowych umów. Powinno się zwiększyć finansowanie na rozwój niskoemisyjnych technologii energetycznych.

  1. Rozwój gospodarki wodorowej 

    Rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych oraz wodoru wymaga wsparcia finansowego i uproszczenia procedur w ramach IPCEI. Wdrażanie regulacji dotyczących wodoru powinno uwzględniać elastyczne podejście do emisji i zapewniać konkurencyjność europejskich produktów na rynkach światowych.

  1. Przyspieszenie projektów dekarbonizacyjnych 

    Ważne jest uproszczenie i przyspieszenie procesów pozwalających na realizację projektów związanych z dekarbonizacją. Nowe ramy prawne, takie jak Decarbonisation Accelerator Act, powinny umożliwiać rozwój projektów w obszarach przyspieszonej dekarbonizacji.

  1. Gospodarka cyrkularna i zrównoważony rozwój 

    UE powinna wprowadzić kryteria promujące produkty z wysoką zawartością materiałów recyklingowanych i bazujących na odnawialnych surowcach.

  1. Wsparcie przemysłu ciężkiego i ochrona przed ucieczką emisji 

    W przypadku sektora przemysłowego należy rozszerzyć programy wsparcia, by zmniejszyć ryzyko inwestycyjne w dekarbonizacji. System CBAM powinien zapobiegać utracie konkurencyjności europejskich firm na rynkach międzynarodowych, m.in. poprzez zapewnienie rekompensat eksportowych.


Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł do Brussels Headlines – newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan – styczeń 2025

Nowa strategia jednolitego rynku – KE zachęca firmy do zgłaszania uwag
20 stycznia 2025

Nowa strategia jednolitego rynku – KE zachęca firmy do zgłaszania uwag

Komisja Europejska ogłosiła rozpoczęcie procesu składania uwag, które pomogą w przygotowaniu strategii jednolitego rynku, która ma być przedstawiona do czerwca 2025 roku. Jej celem jest dalszy rozwój jednolitego rynku, który obywatelom pozwoli na korzystanie z wszystkich jego możliwości, a przedsiębiorstwom na zwiększanie skali działalności i możliwość konkurowania na całym świecie.

Jak zauważa Komisja Europejska, nowa strategia ma zaradzić powstawaniu barier regulacyjnych i administracyjnych, które nadal utrudniają ogólne funkcjonowanie jednolitego rynku, transgraniczne świadczenie usług oraz transgraniczny handel towarami i dokonywanie inwestycji. Usuniecie barier może wymagać zaproponowania (rewizji) prawodawstwa UE, uproszczenia zasad i procedur, wsparcia bardziej jednolitego i skuteczniejszego wdrażania przepisów oraz lepszego egzekwowania obowiązujących wymogów.

Przedmiotem strategii będą usługi, towary i horyzontalne zarządzanie jednolitym rynkiem. Strategia ma też promować transgraniczny przepływ towarów, zapewnienie ich bezpieczeństwa oraz promowanie ich zrównoważonego charakteru. Będzie też służyć ułatwianiu w przestrzeganiu przepisów i zapewnieniu ich prawidłowego wdrożenia we wszystkich państwach członkowskich.

Ulepszenie ram zarządzania jednolitym rynkiem będzie opierać się na 4 priorytetach:

  • zapobieganie powstawaniu barier,
  • współpraca z państwami członkowskimi,
  • cyfryzacja procesów i procedur,
  • egzekwowanie uzgodnionych zasad w drodze działań naprawczych, w stosownych przypadkach.

Celem konsultacji jest uzyskanie informacji dotyczących funkcjonowania jednolitego rynku, w tym między innymi:

  • barier w swobodnym przepływie towarów i usług na jednolitym rynku oraz możliwych sposobów ich usunięcia;
  • wyzwań regulacyjnych i administracyjnych na jednolitym rynku oraz potencjalnych działań politycznych mających na celu sprostanie tym wyzwaniom;
  • horyzontalnego zarządzania jednolitym rynkiem i egzekwowania jego przepisów oraz ewentualnych inicjatyw mających na celu ich poprawę.

Szczególna uwaga zostanie również poświęcona perspektywie MŚP.

Istotne jest, aby w ramach tych konsultacji głos zabrali polscy przedsiębiorcy, dlatego zachęcamy do podzielenia się z Komisją Europejską materiałami, opracowaniami i analizami oraz przesłanie uwag do 31 stycznia 2025 r. przez portal „Wyraź swoją opinię”.

Zebrane pomysły zostaną omówione 17 lutego 2025 r. podczas Forum Jednolitego Rynku (SIMFO) w Krakowie, które Komisja Europejska współorganizuje z polską prezydencją.

Nowa Komisja Europejska stawia na gospodarkę
09 stycznia 2025

Nowa Komisja Europejska stawia na gospodarkę

Zapowiedziany przez szefową Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen Kompas konkurencyjności, oparty na wnioskach z raportu Mario Draghiego, ma stać się drogowskazem dla przyszłych działań UE. To ważny sygnał, że nowa Komisja Europejska zamierza skoncentrować się na sprawach gospodarczych. Biznes apelował o to przez ostatnie pięć lat – podkreśla Konfederacja Lewiatan.

Priorytety takie jak innowacyjność, dekarbonizacja i niezależność strategiczna są nie tylko odpowiedzią na globalne wyzwania, ale również fundamentem budowania silniejszego, bardziej konkurencyjnego przemysłu europejskiego.

Z dużą niecierpliwością biznes oczekuje szczegółów Clean Industrial Deal, inicjatywy, która ma zostać przedstawiona pod koniec lutego i która ma dopomóc w pogodzeniu ambitnych celów klimatycznych z potrzebami przemysłu. Jak zapowiedział Stéphane Séjourné, wiceprzewodniczący wykonawczy KE ds. dobrobytu i strategii przemysłowej, ta inicjatywa obejmie plan awaryjny i strategiczny dla niektórych sektorów znajdujących się w trudnej sytuacji.

– Europejskie przedsiębiorstwa pilnie potrzebują wsparcia w zakresie transformacji energetycznej, które pozwoli obniżyć koszty energii, zwiększyć efektywność energetyczną i umożliwić inwestycje w odnawialne źródła energii, niezbędne do zachowania konkurencyjności na globalnym rynku. Niezwykle istotne będzie jednak, aby wprowadzane rozwiązania uwzględniały sytuację małych i średnich przedsiębiorstw. To one stanowią fundament europejskiej gospodarki, a nadmierne obciążenia regulacyjne czy koszty mogą zahamować ich rozwój. Nowe przepisy powinny być narzędziem wsparcia, a nie kolejną barierą utrudniającą funkcjonowanie firm  – mówi Kinga Grafa, zastępczyni dyrektorki generalnej ds. europejskich Konfederacji Lewiatan.

Jednocześnie kluczowym elementem strategii Komisji powinna być rewitalizacja jednolitego rynku – naszego największego atutu. Dziś jednolity rynek boryka się z wieloma wyzwaniami, w tym niespójnością przepisów, barierami i różnorodnym podejściem poszczególnych państw członkowskich. Unia Europejska powinna skupić się na uproszczeniu i harmonizacji zasad, a także na ich konsekwentnym egzekwowaniu. Firmy działające na rynku europejskim potrzebują prostych, przewidywalnych i jednolitych regulacji, które zapewnią im stabilność i ułatwią funkcjonowanie. Bez dobrze działającego jednolitego rynku trudno mówić o wzmacnianiu konkurencyjności, przyciąganiu inwestycji czy rozwoju innowacji.

– Dlatego z nadzieją patrzymy na plany Komisji dotyczące strategii jednolitego rynku, która mogłaby na nowo wzmocnić ten filar gospodarki europejskiej. Mamy ją poznać podczas polskiej prezydencji i liczymy na dobrą współpracę w tym zakresie, zarówno na szczeblu krajowym jak i unijnym. Cieszy również zapowiedź inicjatywy, której celem ma być ułatwienie wymogów regulacyjnych oraz zmniejszenie o połowę ilości danych, które muszą dostarczać firmy, jak również uproszczenie procedur dostępu do funduszy UE oraz programów InvestEU – mówi Luana Żak, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

 Konfederacja Lewiatan

 

 

Najważniejsze strategiczne wyzwania przed UE – o tym mówi się w Brukseli
25 stycznia 2024

Najważniejsze strategiczne wyzwania przed UE – o tym mówi się w Brukseli

fot. EC - Audiovisual Service

Tekst ten można równie dobrze zatytułować: „Na korytarzach brukselskich mówi się…”. Lewiatan, mając swoje przedstawicielstwo w stolicy Unii Europejskiej, zarówno w ramach BusinessEurope, jak i poprzez kontakty bilateralne uczestniczy w rozmowach o kierunkach rozwoju Europy, promując interesy polskich firm.

Komisja Europejska ma świadomość tego, że zmieniający się krajobraz geopolityczny oraz wojny na Ukrainie i Bliskim Wschodzie wpływają na funkcjonowanie europejskich przedsiębiorstw, w tym na MŚP. Dlatego pilnie musimy ożywić konkurencyjność UE, która pozostaje w tyle za USA, m. in. pod względem produktywności pracy, jak również wydatków na badania i rozwój. Niestety, w ramach rewizji wieloletnich ram finansowych mówi się m. in. o cięciach w programie Horyzont Europa. Ostatnia prognoza gospodarcza KE wskazuje, że unijna gospodarka zwalnia, ale nie wchodzi w recesję i wykazuje oznaki odporności. Perspektywy długoterminowe pozostają jednak trudne. Wpływ konfliktu na Bliskim Wschodzie na ceny energii jest na razie umiarkowany, ale sytuacja może się zmienić, jeśli konflikt będzie eskalował.

Komisja określiła 3 główne priorytety, aby uniknąć recesji i pobudzić wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej:

  1. Efektywne wykorzystanie istniejących zasobów i narzędzi (np. Fundusz na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności).
  2. Porozumienie w sprawie rewizji reguł fiskalnych, które udało się osiągnąć pod koniec zeszłego roku, po zgodzie Niemiec (na razie na poziomie ministrów finansów). Oznacza to więcej elastyczności w zarządzaniu długiem i wprowadzenie zachęt do inwestycji, co umożliwi państwom członkowskim skuteczniejsze radzenie sobie z kryzysem gospodarczym i strategicznymi wyzwaniami.
  3. Wspieranie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw, m. in. poprzez większą integrację jednolitego rynku. W tym zakresie może pomóc nowelizacja Unijnego Kodeksu Celnego (UKC). Jej celem jest m. in. ujednolicenie działań organów celnych w państwach członkowskich, co umożliwi równomierne wdrożenie przez państwa członkowskie procedur i przepisów, szczególnie w kontekście zarządzania ryzykiem celnym, jak również lepszą koordynację.

Dla Komisji Europejskiej jest obecnie kluczowe, aby nie stracić społecznego poparcia dla Zielonego Ładu. Oznaki niezadowolenia już są widoczne, przede wszystkim w związku z niepewną sytuacją gospodarczą i polityczną. Dlatego Komisja coraz chętniej mówi o potrzebie intensyfikacji dialogu z przemysłem, ponieważ „bez przemysłu nie możemy osiągnąć naszych celów, a przemysł potrzebuje pomocy”. W tym kontekście, widać większą przychylność Komisji, przynajmniej w deklaracjach, dla kluczowego postulatu biznesu o potrzebie zmniejszenia obciążeń regulacyjnych, m. in. 25% redukcji obowiązków raportowania. Równocześnie przyjmowana jest jednak na poziomie unijnym legislacja, która te obciążenia znacznie zwiększa, jak np. PPWR, CSRD, czy CS3RD, co nie napawa optymizmem.

W zakresie relacji międzynarodowych, Komisja liczy na reformę Światowej Organizacji Handlu, jak również poszerzenie „kręgu przyjaciół i partnerów handlowych”, unikając ponownego wpadnięcia w pułapkę nadmiernej zależności. Relacje UE z innymi państwami nie powinno ograniczać się tylko do umów o wolnym handlu. Dobrym przykładem jest Rada Handlu i Technologii UE-Indie (Trade and Technology Council – TTC). TTC ma się przyczynić do zwiększenia bilansu handlowego między UE a Indiami, który w 2022 r. osiągnął historyczną wielkość, z obrotami o wartości 120 miliardów euro oraz wymianą dóbr cyfrowych i usług o wartości 17 miliardów. Co więcej, porozumienie z Indiami ma przyczynić się do bliższej współpracy w zakresie: strategicznych technologii, zarządzania cyfrowego i łączności cyfrowej (m. in. projekty badawczo-rozwojowe z zakresu technologii kwantowych i superkomputerów, AI); technologie energetyki zielonej i czystej (zarządzanie odpadami i przetwarzanie ich na wodór; recyklingu baterii do pojazdów elektrycznych); handlu, inwestycji (odporne łańcuchy wartości, dostęp do rynków, procedury oceny inwestycji zagranicznych). Podobnych inicjatyw powinno być w najbliższych latach coraz więcej.


Kinga Grafa, zastępczyni Dyrektora Generalnego Konfederacji Lewiatan ds. Europejskich

Tekst dla Brussels Headlines – europejskiego newslettera Konfederacji Lewiatan

Spotkanie z Komisarzem UE do spraw rynku wewnętrznego
05 grudnia 2023

Spotkanie z Komisarzem UE do spraw rynku wewnętrznego

fot. EC - AV

Delegacja członków Konfederacji Lewiatan spotkała się z Komisarzem Unii Europejskiej do spraw rynku wewnętrznego. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat polityki przemysłowej UE, zapewnienia konkurencyjności MŚP i dalszej integracji jednolitego rynku.

Członkowie Konfederacji Lewiatan spotkali się z Komisarzem UE ds. rynku wewnętrznego, aby porozmawiać o ważnych dla polskich przedsiębiorstw tematach. Uczestnicy spotkania reprezentujący różne sektory mieli możliwość przedstawienia problemów, z którymi obecnie borykają się europejskie MŚP – m.in. rosnące koszty prowadzenia działalności, nadmierne obciążenie regulacjami, spadająca konkurencyjność produkcji, a także fragmentacja jednolitego rynku.

Tematy poruszane na spotkaniu z Komisarzem Thierrym Bretonem

Tematem rozmów była także budowa strategicznej autonomii UE, m.in. poprzez wsparcie produkcji API i leków podstawowych w UE, a także wzmocnienie systemów ochrony zdrowia (np. poprzez zwiększenie roli aptek w UE).

Przedstawiciele branży materiałów budowlanych poruszyli również wyzwania dla unijnej strategii celnej, natomiast sektor kosmetyczny zaprezentował kwestie ważne dla przemysłu w Polsce (m.in. nadregulacja, spadająca konkurencyjność warunków produkcji, fragmentacja rynku wspólnotowego w zakresie regulacji środowiskowych).

W spotkaniu wzięły udział między innymi Kinga Grafa i Luana Żak z Przedstawicielstwa Lewiatana w Brukseli

Na agendzie spotkania nie zabrakło tematyki cyfrowej, w tym rozmów o projekcie Ustawy o Sieciach Cyfrowych (DNA), a także przyszłości sektora łączności elektronicznej i jego infrastruktury.

Spotkanie odbyło się 4 grudnia w Brukseli.

Program prac Komisji Europejskiej na kolejny rok – co w nim znajdziemy?
27 października 2023

Program prac Komisji Europejskiej na kolejny rok – co w nim znajdziemy?

fot. EC - Audiovisual Service

W październiku Komisja Europejska przyjęła program prac na 2024 r., w którym sporo miejsca poświęciła uproszczeniu przepisów obowiązujących przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej. Plan działań obejmuje m.in. środki mające na celu realizację zobowiązania przewodniczącej KE do ograniczenia wymogów sprawozdawczych o 25% na poziomie europejskim. Czy proponowane działania przyczynią się do zwiększenia długoterminowej konkurencyjności UE?

Komisja Europejska zaprezentowała program prac na 2024 r., w którym przedstawiła propozycje działań na kolejne miesiące. W planie podkreślono, że ponad 90% zobowiązań zawartych w wytycznych politycznych z 2019 r. zostało już zrealizowane i biorąc pod uwagę to, że do wyborów europejskich pozostało kilka miesięcy, zaproponowane inicjatywy mają służyć realizacji celów, które nie zostały jeszcze urzeczywistnione. Jednym z nich jest ograniczenie wymogów sprawozdawczych dla MŚP, których obecna ilość stanowi dla nich nadmierne obciążenie i może negatywnie wpłynąć na ich konkurencyjność.

Jak Ursula von der Leyen wskazała już w swoim orędziu o stanie Unii, Komisja planuje zatem na koniec swojego obecnego mandatu podjąć próbę redukcji wymogów sprawozdawczych o 25% na poziomie europejskim. Podkreślono, że KE zaproponowała już inicjatywy, które mają ulżyć europejskim MŚP – na przykład: reforma unijnego kodeksu celnego, która ma przynieść handlowcom około 2 miliardy euro oszczędności, a także zmiana przepisów dotyczących badań statystycznych, która z kolei ma przyczynić się do zmniejszenia kosztów – w tym dla MŚP – o 450 mln euro.

W programie prac na 2024 r. przedstawiono kolejnych 26 propozycji uproszczeń, które zakładają m.in. skonsolidowanie nakładających się obowiązków, zmniejszenie liczby przedsiębiorstw objętych wymogami, przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów czy zwiększenie cyfryzacji procesów administracyjnych. Dla przykładu planowane są zmiany w dyrektywie ws. sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) – będzie ona obejmowała mniej przedsiębiorstw, a także zostanie przesunięty termin jej stosowania dla poszczególnych sektorów, aby przedsiębiorstwa miały więcej czasu na dostosowanie się do nowych wymagań.

Ponadto, Komisja ogłosiła zaproszenie do składania uwag dotyczące uciążliwych wymogów sprawozdawczych, potwierdzając w ten sposób swój zamiar rozszerzenia prac w tym zakresie. KE podkreśla jednak, że celem inicjatywy nie leży całkowite wyeliminowanie obowiązków sprawozdawczych, lecz ich racjonalizacja przez usunięcie zbędnych, zdublowanych lub nieaktualnych obowiązków, nieefektywnych rozwiązań pod względem częstotliwości lub terminów składania sprawozdań czy nieodpowiednich metod zbierania danych.

Obiecującą inicjatywą, która znalazła się w programie prac jest również propozycja powołania pełnomocnika UE ds. MŚP, który we współpracy z zainteresowanymi stronami ma przeanalizować funkcjonujące już przepisy pod kątem ich sprawności, a także zapewnić, że kolejne inicjatywy będą przyjazne dla przedsiębiorstw. Pełnomocnik ten będzie składał sprawozdania bezpośrednio przewodniczącej KE oraz będzie brał udział w posiedzeniach Rady ds. Kontroli Regulacyjnej oceniając inicjatywy legislacyjne pod kątem ich potencjalnego wpływu na przedsiębiorstwa.

Europejski biznes z pewnym optymizmem przyjął propozycje zawarte w programie prac KE. Należy podkreślić, że jest to istotny krok w kierunku ograniczenia obciążeń sprawozdawczych dla przedsiębiorstw, jednak konieczne jest przygotowanie ambitniejszej strategii, która przywróci przyjazne warunki prowadzenia biznesu w Europie. MŚP są szczególnie narażone na koszty wynikające z przepisów, m.in. ze względu na ich ograniczone zasoby ludzkie i finansowe, i dlatego niezwykle istotne jest dążenie do tego, by przepisy legislacyjne były opracowywane również z uwzględnieniem perspektywy przedsiębiorstw.

Jak wiemy, małe i średnie przedsiębiorstwa są podstawą europejskiej gospodarki – stanowią one 99% wszystkich przedsiębiorstw w UE, zatrudniają około 100 milionów ludzi, a także wytwarzają ponad połowę europejskiego PKB. Jednak warunki prowadzenia biznesu w Europie, w porównaniu do innych regionów świata, stają się coraz trudniejsze zdaniem aż 55% MŚP do ich największych problemów należą obciążenia administracyjne lub przeszkody regulacyjne. Dlatego też konieczne jest stworzenie takiego otoczenia regulacyjnego, które przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstw, a także pomoże im przejść przez skutki ostatnich kryzysów.

Wydaje się również, że oprócz racjonalizacji przepisów legislacyjnych, istotne jest opracowanie kompleksowej strategii na rzecz dalszego pogłębiania integracji gospodarczej i likwidacji barier na rynku wewnętrznym. Niestety w orędziu o stanie Unii zabrakło wystarczającego podkreślenia znaczenia jednolitego rynku, zwłaszcza w kontekście rosnących tendencji protekcjonistycznych niektórych państw. Komisja Europejska musi zaproponować działania, które pogłębią jednolity rynek i zapobiegną dalszej jego fragmentacji. Z niecierpliwością będziemy czekać na sprawozdanie w sprawie przyszłości jednolitego rynku, które Enrico Letta ma przygotować na wniosek Rady Europejskiej.

Czy dotychczasowe propozycje faktycznie przyniosą ulgę europejskim przedsiębiorcom? Samo zauważenie problemu przez instytucje unijne jest już kierunkiem w dobrą stronę, jednak z pewnością, oprócz szumnych zapowiedzi, potrzebujemy długofalowej strategii oraz konkretnych propozycji, które będą również uwzględniały perspektywę biznesu. Bruksela ma informować o swoich postępach w osiągnięciu celu redukcji obciążeń o 25% – pierwszy raport ma pojawić się już w przyszłym roku.

Wydaje się jednak, że te kilkadziesiąt propozycji redukcji obciążeń zaprezentowanych w programie prac to kropla w morzu potrzeb MŚP – jak wskazał Prezydent BusinessEurope podczas EFNI, w ciągu ostatnich 5 lat na poziomie UE powstało 850 nowych obowiązków regulacyjnych skierowanych do przedsiębiorstw, obejmujących ponad 5000 stron prawodawstwa. Potrzebujemy więc bardziej ambitnych propozycji.


Luana Żak, ekspertka ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł dla październikowego wydania Brussels Headlines

Wizyta studyjna sektora cyfrowego w Brukseli – relacja
01 lipca 2023

Wizyta studyjna sektora cyfrowego w Brukseli – relacja

5-7 czerwca odbyła się wizyta studyjna 20 firm zrzeszonych w Konfederacji Lewiatan, która została zorganizowana dzięki uprzejmości Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce oraz Konfederacji Lewiatan.

Tematami przewodnimi spotkań były m.in. transformacja cyfrowa przedsiębiorstw w Polsce i Unii Europejskiej, cyfrowa przyszłość Europy oraz kluczowe bieżące regulacje unijne.

Pierwsza część wizyty obejmowała szereg licznych spotkań z przedstawicielami i przedstawicielkami Komisji Europejskiej. Wtorek rozpoczął się dyskusją oraz przedstawieniem założeń przez Panią Aleksandrę Częścik (Policy Officer, DG Communications Networks, Content and Technology, CNECT.E2 – Cloud & Software) na temat European Alliance for Industrial Data, Edge and Cloud, który zrzesza przedsiębiorstwa, przedstawicieli państw członkowskich oraz odpowiednich ekspertów w celu wzmocnienia pozycji UE w m.in. w zakresie technologii chmury obliczeniowej.

Wyjazd studyjny był niezwykłą okazją do spotkania z unijnym Komisarzem do spraw sprawiedliwości – Didierem Reyndersem, które stanowiło możliwość podjęcia dyskusji na temat nierozerwalnej więzi pomiędzy stanowieniem prawa i jego wpływie na środowisko prowadzenia biznesu. O szczegółach oraz wnioskach ze spotkania można przeczytać w podsumowaniu.

Kolejną możliwością do debaty o rynku cyfrowym było spotkanie z Panem Roberto Viola (Director General of Communications Networks, Content and Technology), gdzie żywą dyskusję wywołały kwestie programu cyfrowej dekady, czy potrzeby sektora cyfrowego.

Nie zabrakło również tematów związanych z rynkiem telekomunikacyjnym, który ostatnimi miesiącami obfituje w regulacje. Na spotkaniu z Panią Kamilą Kloc (Head of Unit B3 Markets in Directorate B Connectivity, DG CONNECT) omówione zostały najnowsze propozycje Komisji Europejskiej takie jak m.in. The Gigabit Infrastructure Act, czy szeroko komentowana inicjatywa związana z przyszłością rynku telekomunikacyjnego w Unii Europejskiej.

Dzień komisyjny zamknęło spotkanie z Panem Killianem Grossem (Head of Unit A2 – AI Policy Development and Coordination), podczas którego zostały nam przedstawione szczegóły dalszych prac nad rewolucyjnym Aktem w sprawie sztucznej inteligencji.

Druga część wizyty miała miejsce w Parlamencie Europejskim, gdzie przedstawiciele Konfederacji Lewiatan mieli możliwość uczestnictwa w dwóch spotkaniach, których gospodarzami byli europosłowie Kosma Złotowski oraz Adam Jarubas. Podczas spotkań omówiona została problematyka kluczowych bieżących regulacji unijnych dotyczących rynku cyfrowego.

Podsumowując, wyjazd studyjny był unikalną okazją do poznania od kuchni stanu prac nad najważniejszymi aktami prawnymi, pogłębieniem relacji pomiędzy organami unijnymi a przedstawicielami biznesu i możliwością do przedstawienia stanowisk Konfederacji Lewiatan szerszemu gronu.


Eliza Turkiewicz, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla wydania Brussels Headlines z lipca 2023

Spotkanie z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości
07 czerwca 2023

Spotkanie z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości

W ramach wizyty studyjnej firm zrzeszonych w Konfederacji Lewiatan mieliśmy okazję spotkać się z Komisarzem Unii Europejskiej do spraw sprawiedliwości, Didierem Reyndersem.

Spotkanie było okazją do dyskusji na temat nierozerwalnej więzi pomiędzy praworządnym stanowieniem prawa i jego wpływie na środowisko prowadzenia biznesu.

Główne wnioski płynące z dyskusji z Komisarzem UE do spraw sprawiedliwości:

  • przestrzeganie prawa jest najważniejszą wartością Unii Europejskiej
  • praworządność stanowi rdzenny element tożsamości Unii
  • pewność i stabilność prawa to czynniki, które są niezbędne dla wzrostu inwestycji w kraju oraz rozwoju biznesu

Na agendzie spotkania nie zabrakło tematyki cyfrowej – kwestii transferu danych i planów dotyczących polityki konsumenckiej.

W wizycie studyjnej brali udział przedstawiciele firm członkowskich Lewiatana, które reprezentują wiele sektorów, m.in. sektor IT, media, handel bezpośredni czy motoryzacyjny. Spotkanie odbyło się 6 czerwca w Brukseli.  

Mechanizmy interwencyjne też po 30 czerwca 2023?
02 czerwca 2023

Mechanizmy interwencyjne też po 30 czerwca 2023?

Mechanizmy interwencyjne, w tym zwłaszcza limit przychodów dla wytwórców w źródłach inframarginalnych, formalnie zostały dopuszczone w państwach członkowskich Unii Europejskiej do 30 czerwca 2023 roku.

Komisja Europejska nadal nie opublikowała oceny stosowania mechanizmów interwencyjnych w państwach członkowskich – część państw przewiduje stosowanie mechanizmów do końca 2023 roku.

Mechanizmy interwencyjne w państwach członkowskich Unii Europejskiej zostały wprowadzone na podstawie Rozporządzenia Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 r. w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii[1] (dalej: „Rozporządzenie”). Zgodnie z art. 20 Rozporządzenia Komisja Europejska powinna była dokonać przeglądu rozdziału II w świetle ogólnej sytuacji w zakresie dostaw energii elektrycznej i cen tej energii w Unii oraz przedłożyć Radzie sprawozdanie
z głównych ustaleń tego przeglądu do 30 kwietnia 2023 roku. Na podstawie tego sprawozdania Komisja może zaproponować przedłużenie okresu stosowania Rozporządzenia po 30 czerwca 2023 roku.

Do dnia publikacji niniejszej informacji Komisja Europejska nie przedstawiła wniosków z przeglądu stosowania Rozporządzenia. Sektor energetyczny w Polsce, a zapewne także sektory energetyczne innych państw członkowskich, wyczekują komunikatu Komisji Europejskiej w sprawie Rozporządzenia. Krajowe środki, co naturalne, mogą obowiązywać niezależnie od stanowiska Komisji Europejskiej, jednak stanowisko takie może zawierać argumenty przemawiające za zmianami legislacyjnymi.

Wytwórcy energii elektrycznej oraz spółki obrotu w Polsce  zobowiązani zostali do uiszczania odpisu służącego finansowaniu zamrożenia cen energii dla wybranych odbiorców energii elektrycznej. Podstawą takiego rozwiązania jest Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku[2] (dalej: „Ustawa”). Mechanizm wprowadzony w Polsce zakłada, że przedsiębiorstwa sprzedające energię elektryczną uprawnionym odbiorcom będą miały prawo do otrzymania rekompensaty, która zostanie sfinansowana w części z odpisów opłaconych przez wytwórców i spółki obrotu.

Obecnie, brakuje publicznie dostępnych informacji na temat kwoty środków, które zostały przekazane do tego funduszu. Jest to istotne dla zapewnienia przejrzystości i zaufania społecznego, a także dla właściwej oceny skuteczności mechanizmu.

Ustawa doprowadziła do określonych skutków, których trwałość w dłuższej perspektywie może wpłynąć negatywnie na rozwój rynku energii elektrycznej w Polsce oraz sprawne przeprowadzenie transformacji energetycznej. Komisja Europejska opublikowała projekt zaleceń Rady UE w sprawie polskiego Krajowego Programu Reform na lata 2023/2024. Dokument ten jest cyklicznie przekazywany przez państwa członkowskie Komisji i określa główne elementy agendy gospodarczej państwa w perspektywie najbliższego roku. Zalecenia w pierwszej kolejności podkreślają konieczność wycofania środków wsparcia w dziedzinie energii, a dalej – szybsze wycofywanie paliw kopalnych i wdrażanie energii ze źródeł odnawialnych.

Uwarunkowania gospodarcze oraz geopolityczne uzasadniają systemowe podejście do uregulowania mechanizmów interwencyjnych będących odpowiedzią na skokowe zmiany cen paliw i innych nośników energii. Przedsiębiorstwa energetyczne mają świadomość konieczności zapewnienia ochrony odbiorców końcowych, zwłaszcza gospodarstw domowych przed nadmiernym obciążeniem kosztami energii, a zwłaszcza przed ubóstwem energetycznym. Nie można natomiast zgadzać się z postulatem powszechnego nieuzasadnionego obciążenia przedsiębiorstw energetycznych i przenoszenia na ich barki całego finansowego wysiłku związanego z ochroną odbiorców końcowych.

Przyjęcie Rozporządzenia podyktowane było szczególnymi okolicznościami
i stanowiło działanie ad hoc. Było to uzasadnione krytyczną sytuacją na europejskim rynku energii elektrycznej. Obecnie w ramach reformy rynku energii elektrycznej trwa dyskusja dotycząca ogólnounijnego mechanizmu reagowania na sytuacje kryzysowe. Okres obowiązywania Rozporządzenia nie powinien być przedłużony, a w konsekwencji krajowe mechanizmy nadmiernie obciążające spółki energetyczne powinny być wygaszone do końca czerwca 2023 r. lub odpowiednio zmodyfikowane.

Konfederacja Lewiatan

[1] Rozporządzenie Rady (UE) 2022/1854 z dnia 6 października 2022 r. w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii (Dz. U. UE. L. z 2022 r. str. 261).

[2] Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz. U. poz. 2243 z późn. zm.).