Inżynierowie, lekarze, programiści, kucharze poszukiwani – nowa inicjatywa KE
17 listopada 2023

Inżynierowie, lekarze, programiści, kucharze poszukiwani – nowa inicjatywa KE

Komisja Europejska chce przyciągnąć wykwalifikowanych pracowników z całego świata i przedstawia inicjatywę w ramach pakietu dotyczącego umiejętności i mobilności talentów, aby zwiększyć atrakcyjność UE dla kandydatów do pracy spoza UE.

Niskie bezrobocie w całej UE, zmiany demograficzne i kurczenie się liczby osób w wieku produkcyjnym, nowe zawody i kompetencje związane z transformacją energetyczna i cyfrową sprawiają, że brakuje wykwalifikowanych pracowników. Nowa inicjatywa Komisji Europejskiej obejmuje tzw. unijną pulę talentów.

W większym stopniu promowane będą:

  • uznawanie kwalifikacji i umiejętności osób z państw trzecich oraz
  • mobilność osób uczących się.

Zaproponowane rozwiązania są jednymi z kluczowych rezultatów Europejskiego Roku Umiejętności. Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej i luka kompetencyjna utrzymują się w całej UE w wielu branżach i na różnych poziomach umiejętności. Obecnie w UE 70% firm wskazuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi umiejętnościami.

Przyciągnięcie do UE talentów z całego świata

Jednym z proponowanych rozwiązań, które ma na celu ograniczyć niedobory siły roboczej, jest próba przyciągnięcia do krajów UE talentów z całego świata. Podkreśla się, że współpraca krajów UE w zakresie migracji zarobkowej z partnerami z państw trzecich może przynieść obopólne korzyści stronom, np. w postaci zasilenia fachową wiedzą i wsparciem finansowym gospodarek krajów pochodzenia pracowników.

Komentarz Sławomira Szymczaka, eksperta Departamentu Pracy Lewiatana:

Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zmniejszyć problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.

Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki – podkreśla Sławomir Szymczak.

Platforma talentów będzie skupiać się na zawodach deficytowych opracowywanych na podstawie Europejskiego Urzędu ds. Zatrudnienia, sieć EURES i danych krajowych Publicznych Służb Zatrudnienia. Jedynie pracodawcy zarejestrowani w państwach członkowskich uczestniczących w puli talentów będą mogli zamieszczać oferty pracy i wyszukiwać kandydatów.

42 zawody najczęściej występujące w wykazie niedoborów

Unijna pula talentów będzie skupiona na 42 zawodach najczęściej występujących w wykazie niedoborów sieci EURES, a są to m.in.: inżynierowie budownictwa, inżynierowie przemysłowi i produkcyjni, inżynierowie elektrycy, lekarze medycyny ogólnej i specjaliści, personel pielęgniarski, programiści aplikacji i multimediów, technicy elektrotechniki, elektrycy, kucharze, kelnerzy, murarze, betoniarze, stolarze, dekarze, tynkarze, hydraulicy, mechanicy klimatyzacji i chłodnictwa, operatorzy obrabiarek do obróbki metalu, mechanicy samochodowi i przemysłowi, kierowcy autobusów i tramwajów, kierowcy samochodów ciężarowych, specjaliści ds. ochrony środowiska, inżynierowie chemicy i mechanicy, czy też technicy mechanicy.

W obszarze uznawania umiejętności i kwalifikacji osób z państw trzecich opowiedziano się za większą elastycznością i zmniejszeniem obciążeń administracyjnych dla obywateli państw trzecich, tak aby mogli oni szybciej i skuteczniej uzyskać dostęp do możliwości zatrudnienia lub szkolnictwa wyższego w UE. Wytyczne mają także na celu usprawnienie procedur i pomoc państwom członkowskim w szybszym i skuteczniejszym uznawaniu kwalifikacji i umiejętności uzyskanych poza UE.

Inicjatywa ta ma na celu dalsze promowanie podejścia opartego na umiejętnościach, które zyskuje na znaczeniu także w Polsce. Rekrutacja międzynarodowa jest skomplikowana i kosztowna zarówno dla obywateli państw trzecich, jak i pracodawców. Brak zrozumienia i zaufania co do umiejętności i kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich stanowi znaczącą barierę dla mobilności utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników. Sytuacja ta nie tylko zmniejsza atrakcyjność UE, lecz prowadzi również do marnotrawienia kapitału ludzkiego, kiedy obywatele państw trzecich wykonują pracę poniżej swoich kwalifikacji.

Wzmocnienie wsparcia mobilności uczących się

Wspieranie mobilności osób uczących się w UE, w tym na wszystkich ścieżkach edukacyjnych i w kontekście kształcenia dorosłych, a także promowanie mobilności osób uczących się z państw trzecich do UE – zdaniem KE – powinno zostać wzmocnione. Wniosek KE zawiera nowe cele w zakresie mobilności osób uczących się do 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 15 % osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego powinno korzystać z mobilności edukacyjnej za granicą.

Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zniwelować problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są obecnie na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.

Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki – mówi Sławomir Szymczak.

 

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie  odpowiedzialności.


Konfederacja Lewiatan

Wsparcie w podnoszeniu kompetencji cyfrowych dla firm i pracowników – podpowiadamy, gdzie się zgłosić
02 października 2023

Wsparcie w podnoszeniu kompetencji cyfrowych dla firm i pracowników – podpowiadamy, gdzie się zgłosić

fot. European Union

Zastanawiasz się, gdzie zgłosić się o dofinansowanie na rozwój kompetencji cyfrowych, na jakie konkretnie działania i z jakich programów? Na naszą prośbę Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich opracował wskazówki i przegląd wsparcia z funduszy europejskich na nabywanie i doskonalenie kwalifikacji informatycznych.

Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego pokazuje, że czterech na dziesięciu dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Pracodawcy od lat mierzą się z wyzwaniem, jakim jest pozyskanie i utrzymanie pracowników o odpowiednich kompetencjach, którzy potrafią elastycznie odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Wprowadzenie nowoczesnych technologii wymaga wdrożenia różnych rozwiązań w celu przystosowania do zmieniających się warunków pracy.

Wspieramy nabywanie i doskonalenie kompetencji

Aby zapewnić swoją konkurencyjność, Europa skupia się na reformie systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji. Komisja Europejska daje nowy impuls do uczenia się przez całe życie, poprzez promowanie skutecznych inwestycji sprzyjających uczestniczeniu w szkoleniach i podnoszeniu przez to umiejętności, nie tylko pracowników.

Konfederacja Lewiatan również propaguje możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji oraz wskazuje szanse pozyskania unijnego finansowania.

Wsparcie z funduszy europejskich na rozwój kompetencji cyfrowych

Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich na prośbę Konfederacji Lewiatan opracował przegląd wsparcia z funduszy europejskich na rozwój kompetencji cyfrowych. Zestawienie dotyczy konkursów i projektów niekonkurencyjnych, z których ten obszar może być wspierany w stosunku do kilku grup odbiorców, w tym przedsiębiorców i ich pracowników, osób chcących podnosić kompetencje z własnej inicjatywy czy też m.in. nauczycieli.

Sprawdź, jak fundusze europejskie wspierają rozwój kompetencji cyfrowych – zestawienie Wsparcie kompetencji cyfrowych dla firm, pracowników oraz społeczeństwa.

 

Pobierz
Raport Lewiatana. Firmy coraz bardziej doceniają umiejętności cyfrowe
06 lipca 2023

Raport Lewiatana. Firmy coraz bardziej doceniają umiejętności cyfrowe

Przedsiębiorcy stawiają przede wszystkim na rozszerzenie umiejętności cyfrowych u aktualnych pracowników. W mniejszym stopniu oczekują, że samodzielnie pozyskają oni takie kompetencje – wynika z raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”, przygotowanego przez Konfederację Lewiatan.

Jedną z najbardziej preferowanych strategii uzupełniania niedoborów kompetencyjnych przez firmy jest również zatrudnianie nowych pracowników z odpowiednimi umiejętnościami, wpisującymi się w zapotrzebowanie danego przedsiębiorstwa. Najmniej praktykowany jest reskilling, czyli przekwalifikowanie nowych pracowników pod kątem kompetencji cyfrowych.

Nowe wyzwania zawodowe są konsekwencją postępującej zmienności na rynku pracy. Sprostanie im wymagać będzie od przedsiębiorstw łączenia i użycia różnorodnych kompetencji, które będą się uzupełniać i pozwalać na efektywne wykonywanie powierzonych zadań. Odpowiednie dopasowanie kompetencji osób zatrudnionych na nowych stanowiskach pracy będzie kluczowe dla skutecznego wykonywania obowiązków zawodowych.

Konieczne będzie między innymi nawiązanie współpracy osób posiadających różne umiejętności i wiedzę, które z powodzeniem połączone będą w stanie osiągnąć sukces w realizacji nowych zadań. Ważne wydaje się również stwarzanie możliwości do dzielenia się wiedzą (na przykład łączenie w jednym zespole bardziej kompetentnych pracowników i mniej doświadczonych).

Autorzy raportu przekonują, że aby zapobiec deficytom kompetencji cyfrowych przedsiębiorcy powinni:

– na bieżąco aktualizować opisy stanowisk pracy oraz oferty pracy z uwzględnieniem zmian w oczekiwaniach wobec kompetencji pracowników;

– budować i rozwijać wewnętrzną kulturę uczenia się i ciągłego rozwoju kompetencji;

– oferować szkolenia dopasowane do zmieniających się trendów. Powinny one być aktualne i obejmować najnowsze technologie;

– bliżej współpracować z uczelniami w zakresie tworzenia programów studiów;

– zbierać i gromadzić dane dotyczące zapotrzebowania na konkretne kompetencje w celu analizowania dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynku pracy;

– zatrudniać osoby z różnych grup społecznych oraz wprowadzać odpowiednie programy integracyjne, które pozwolą na wykorzystanie potencjału wszystkich pracowników.

W najbliższej przyszłości większe zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe zgłaszają firmy średnie, małe i mikro, co wskazuje na większą lukę kompetencyjną w przypadku MŚP. Duże firmy są bardziej zaawansowane w zakresie cyfryzacji, podczas gdy małe i średnie, posiadające bardziej ograniczone zasoby inwestycyjne, dopiero zaczynają dopasowywać się do zmian, zgłaszając większy popyt na cyfrowe kompetencje. Większe zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe deklarują przedsiębiorstwa z dominującym kapitałem zagranicznym.

 Pobierz raport „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”

Raport powstał w ramach projektu – Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better skilled) dofinansowany ze środków Unii Europejskiej (projekt: 101051787).

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie  odpowiedzialności.

 

Konfederacja Lewiatan

Pobierz raport
Studenci jako menedżerowie sprawdzili swoją wiedzę z biznesu
16 czerwca 2023

Studenci jako menedżerowie sprawdzili swoją wiedzę z biznesu

Uczelnie z Gorzowa Wielkopolskiego, Ciechanowa i Poznania zwyciężyły w tegorocznej edycji konkursu Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie.

Ogólnopolski konkurs Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie to dla studentów okazja do sprawdzenia się w roli wirtualnych menedżerów i przetestowania w praktyce swojej wiedzy z dziedziny biznesu i zarządzania. Wielki finał był poprzedzony ponad miesiącem eliminacji, do których przystąpiły 74 zespoły z 65 uczelni z całej Polski.

Konfederacja Lewiatan była partnerem Konkursu.

Konkurs, który zorganizował Revas, to świetna okazja, by sprawdzić się w roli przedsiębiorcy i zweryfikować, czy to jest właśnie ta ścieżka zawodowa, którą student chce wybrać. Czasem najbardziej genialne pomysły biznesowe, źle zaplanowane lub źle zarządzane, po prostu przepadają. Symulacje naprawdę dobrze odzwierciedlają prawdziwe środowisko prowadzenia biznesu, wymagają podejmowania realnych decyzji – takich, jakie musi podejmować właściciel firmy, czy osoba nią zarządzająca, zmuszają do współpracy, pokazują jakiego nakładu czasu i pracy wymaga codzienne zajmowanie się firmą. Mają jednak niesamowitą poduszką bezpieczeństwa – grając, nie ryzykujemy własnym kapitałem. Tracimy lub zyskujemy, prowadząc wirtualną firmę, sprawdzamy, jak się z tym czujemy, jak działają nasze poszczególne decyzje, jak na to reaguje konkurencja, ale na koniec dnia nie tracimy ani jednej prawdziwej złotówki. Z jednej strony to po prostu gra, ale z drugiej ogromny poligon doświadczeń, laboratorium zdobywania wiedzy i umiejętności, ale także świetny test predyzpozycji i gotowości do prowadzenia biznesu –  mówi Małgorzata Lelińska, dyrektorka Departamentu Funduszy Unijnych i Edukacji Cyfrowej w Konfederacji Lewiatan.

Przebieg finału Akademickich Mistrzostw Menedżerskich

Wielki finał ogólnopolskiego konkursu Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie odbył się 14 czerwca w Krakowskim Parku Technologicznym. Wzięło w nim udział 9 najlepszych zespołów wyłonionych w eliminacjach.

Do walki o tytuł najlepszego wirtualnego menedżera przystąpiły drużyny z:

  • Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
  • Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
  • Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie
  • Państwowej Uczelni Zawodowej im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
  • Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
  • Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
  • Uniwersytetu Szczecińskiego
  • WSPiA Rzeszowskiej Szkoły Wyższej
  • Wyższej Szkoły Zarządzania „Edukacja” we Wrocławiu

Drużyny w pełnej gotowości pojawiły się na miejscu z samego rana i rozpoczęły rywalizację w rozszerzonej symulacji Agencji interaktywnej. Uczestnicy musieli rozegrać 6 rund decyzyjnych w grze i wykazać się przy tym zdolnością do podejmowania decyzji, krytycznego myślenia i pracy zespołowej.

Każdy z finalistów wyniósł z rozgrywek swoje pierwsze biznesowe doświadczenia oraz miał możliwość rozwinięcia swoich umiejętności menedżerskich. Na laureatów czekały nagrody pieniężne, których pula przekraczała 4 500 zł.

Zwycięzcy tegorocznej edycji konkursu Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie:

  1. Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
  2. Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie
  3. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Gratulujemy najlepszym wirtualnym menedżerom zajęcia miejsc na podium i dziękujemy wszystkim pozostałym uczestnikom za wielkie zaangażowanie i wspaniałą atmosferę podczas rozgrywek. Mamy nadzieję, że spotkamy się ponownie na kolejnych wydarzeniach.

Akademickie Mistrzostwa Menedżerskie to praktyczny konkurs biznesowy dla studentów z całej Polski. Uczestnicy Konkursu, w 3-osobowych Zespołach, wcielali się w role współwłaścicieli wirtualnych przedsiębiorstw i podejmowali realistyczne decyzje biznesowe. Organizatorem jest firma Revas. Konkurs został objęty patronatem honorowym: Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka oraz Marszałka Województwa Małopolskiego Witolda Kozłowskiego.

Partnerami konkursu zostali: Centrum GovTech, Fundacja Alior Bank SA, Alior Bank SA, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Krakowski Park Technologiczny, Konfederacja Lewiatan, Fundacja EdTech Poland, CloudTeam – Eksperci od Cloud Computingu, Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej.

Europejski Rok Umiejętności – oficjalna inauguracja już w maju 2023 roku
24 marca 2023

Europejski Rok Umiejętności – oficjalna inauguracja już w maju 2023 roku

fot. European Union

W marcu osiągnięto długo wyczekiwane porozumienie polityczne Komisji Europejskiej z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi w sprawie ustanowienia Europejskiego Roku Umiejętności.

Inicjatywa, która potrwa do maja 2024 r., ma pomóc europejskim przedsiębiorstwom rozwiązać problem związany z niedoborem wykwalifikowanej siły roboczej. Jakie są jej najważniejsze założenia?

O tym, że w 2023 roku Unia Europejska skupi się na problemie związanym z brakiem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników dowiedzieliśmy się już w październiku 2022 r. podczas orędzia o stanie Unii wygłoszonym przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen. W swoim przemówieniu przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że mimo tego, że liczba bezrobotnych w Europie jest niska jak nigdy dotąd, to liczba wolnych miejsc pracy osiągnęła rekordowy poziom i dlatego też konieczne jest zwiększenie inwestycji w kształcenia oraz szkolenia. 7 marca ogłoszono z kolei, że osiągnięto z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi porozumienie polityczne w sprawie ustanowienia Europejskiego Roku Umiejętności, co utoruje drogę do oficjalnej inauguracji tej inicjatywy.

Główne cele Europejskiego Roku Umiejętności

Jak wskazała Komisja Europejska, inicjatywa ma 4 cele:

  • promocja inwestycji w szkolenia i podnoszenie kwalifikacji, aby umożliwić ludziom pozostanie na rynku pracy lub znalezienie nowej pracy;
  • działania na rzecz zapewnienia tego, aby umiejętności odpowiadały potrzebom pracodawców, poprzez ścisłą współpracę z partnerami społecznymi i przedsiębiorstwami;
  • dopasowanie aspiracji poszczególnych osób i umiejętności do możliwości na rynku pracy, zwłaszcza w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz ożywienia gospodarczego;
  • przyciągnięcie osób spoza UE posiadających potrzebne umiejętności.

Spełnienie powyższych celów jest konieczne, aby UE udało się skutecznie przeprowadzić zieloną i cyfrową transformację, która będzie niosła za sobą ogromne zmiany na rynku pracy. Od zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej spełniającej potrzeby pracodawców będzie zależał również jej sukces i tym samym zapewnienie konkurencyjności Europy w przyszłości. O istocie tego problemu świadczy też uwzględnienie go w Planie przemysłowym Zielonego Ładu. Podnoszenie umiejętności jest jednym z czterech filarów planu, który zapewnić ma Europie wiodącą pozycję w obszarze innowacji przemysłowych i czystych technologii.

Europejski Rok Umiejętności ma również pomóc zrealizować cele społeczne UE na 2030 r., które zakładają, że co najmniej 60 proc. dorosłych powinno co roku uczestniczyć w szkoleniu, a co najmniej 78 proc. – mieć pracę. Istotnym elementem ma być też wsparcie realizacji celów cyfrowego kompasu na 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 80 proc. dorosłych powinno posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe, a liczba zatrudnionych specjalistów od ICT powinna osiągnąć 20 mln w UE.

Wyzwania dla Europejskiego Roku Umiejętności

Cele są ambitne, zwłaszcza biorąc pod uwagę obecne wyzwania pracodawców. Już teraz ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w UE wskazuje na trudności związane ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Co więcej, 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Biorąc pod uwagę obecny dynamiczny rozwój technologii, nieunikniony będzie wzrost zapotrzebowania na nowe umiejętności i problem zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej będzie się tylko powiększał. Jak wskazuje KE, zielona transformacja ma przyczynić się do stworzenia do 2030 r. dodatkowego 1 miliona miejsc pracy i około 2 milionów miejsc pracy do 2050 r.

Obecnie udział dorosłych w szkoleniach jest wciąż zbyt niski – w 2016 r. zaledwie 43,7 proc. Europejczyków uczestniczyło w szkoleniu. UE powinna skupić się nie tylko na zwiększeniu gotowości firm i państw do inwestowania w kształcenie dorosłych, ale także chęci Europejczyków do udziału w szkoleniach. Co więcej, wskazuje się, że osoby bezrobotne, bądź o niższych kwalifikacjach, szkolą się rzadziej, dlatego też UE powinna skupić się na inkluzywności proponowanych inicjatyw oraz aktywizacji nieaktywnych zawodowo osób. Do innych istotnych wyzwań należą m.in. brak wystarczających funduszy przeznaczanych na kształcenie dorosłych, szkolenia niskiej jakości i ich niedopasowanie do potrzeb współczesnego rynku pracy.

Dlatego też ustanowienie Europejskiego Roku Umiejętności jest ważnym i oczekiwanym krokiem. Nacisk ma być położony na wdrożenie i aktualizację istniejących już inicjatyw (w tym przyjęcie pakietu dotyczącego edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych, aktualizację europejskich ram jakości staży, uruchomienie unijnej puli talentów ułatwiającej międzynarodową rekrutację, odnowienie ram mobilności edukacyjnej, poprawa uznawania kwalifikacji), ale planowane jest także przedstawienie nowych propozycji (np. wprowadzenie partnerstw w zakresie talentów z wybranymi krajami partnerskimi spoza UE, utworzenie akademii przemysłu neutralnego emisyjnie i w dziedzinie cyberbezpieczeństwa).

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski, Radę i Komisję musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament Europejski i Radę.

Konfederacja Lewiatan – projekt „Better Skilled”

Konfederacja Lewiatan prowadzi również działania związane z wsparciem członków KL w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj: https://lewiatan.org/tag/europejski-rok-umiejetnosci/.

 


Luana Żak, ekspertka Lewiatana ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

 

Mamy 10 sposobów, jak zachęcić Polaków do podnoszenia kwalifikacji
25 lipca 2022

Mamy 10 sposobów, jak zachęcić Polaków do podnoszenia kwalifikacji

Polski pracodawca woli zatrudnić nowego pracownika, niż dokształcić obecnego. Większość pracodawców nie prowadzi monitoringu potrzeb kompetencyjnych, więc nie jest w stanie przewidzieć braków kompetencji. A pracownicy nie spieszą się, by podnosić kompetencje. Lewiatan wypracował 10 rekomendacji, jak tę sytuację zmienić.

Jesteśmy w ogonie Unii Europejskiej, jeśli chodzi o kształcenie ustawiczne. Ponad 60% Polaków nie kształci się i nie chce uczestniczyć w procesie kształcenia. Nieco ponad 10% brało udział w „jakiejś” formie kształcenia i uważa to za wystarczający wkład w podnoszenie swoich kompetencji. Nadzieję dają osoby, które wprawdzie nie kształcą się, ale zgłaszają taką chęć, choć ich ewentualny udział wiązałby się z pokonaniem ograniczeń rodzinnych, czasowych bądź związanych z kosztami.

Raport Lewiatana na temat podnoszenia kwalifikacji

Z raportu przygotowanego przez Konfederację Lewiatan wynika, że w krótkim czasie zniesienie bariery kosztowej może okazać się najłatwiejszym sposobem na podniesienie aktywności edukacyjnej Polaków. Jednak na dłuższą metę nie da się uciec od problemu braku kultury zwiększania kompetencji.

Międzynarodowe Badanie Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) pokazało, że świeżo upieczeni absolwenci pojawiający się na rynku pracy mają wysoki poziom umiejętności podstawowych, takich jak rozumowanie matematyczne czy rozumienie tekstu. Sytuacja komplikuje się w przypadku starszych dorosłych, u których poziom tych umiejętności jest znacząco niższy i zmniejsza się w kolejnych grupach wiekowych. Jednocześnie z wiekiem spada odsetek osób kształcących się, co dodatkowo pogłębia różnice w przygotowaniu do wyzwań zawodowych.

Na dokształcanie częściej decydują się kobiety, dotyczy to zarówno pracujących, jak i bezrobotnych. Chętniej szkolą się młodzi oraz aktywni zawodowo, większą chęć wykazują także osoby z wyższym wykształceniem. Najgorzej sytuacja z kształceniem wygląda w grupie starszych Polaków (55-64) oraz biernych zawodowo.

Niepokojący jest niski poziom kompetencji cyfrowych. Zjawisko to nie jest charakterystyczne wyłącznie dla Polski – według Eurostatu w 2019 roku jedna trzecia dorosłych pracujących lub poszukujących pracy w UE nie wykazywała umiejętności cyfrowych nawet na podstawowym poziomie – jednak w naszym kraju wskaźniki są na tyle wysokie, że sytuują nas pod koniec europejskiej stawki.

Przedsiębiorcy szkolą rzadko i niechętnie

Słabe wyniki na tle Unii Europejskiej osiągają również polscy przedsiębiorcy, którzy szkolą rzadko i niechętnie. W 2015 roku polskie firmy były jednymi z najrzadziej szkolących w UE. Stosunkowo nieźle sytuacja wygląda w dużych firmach (85,6% firm szkolących w Polsce w porównaniu z 95,3% w UE), grozą wieje jednak w przypadku firm małych, w których aktywność szkoleniową wykazuje 38,7% jednostek, czyli 30,6% mniej niż w UE. W branżach podlegających międzynarodowej konkurencji motywacja do szkoleń jest większa i tym samym różnice w porównaniu z innymi krajami UE są relatywnie mniejsze.

Duże firmy także chętniej monitorują potrzeby kompetencyjne. Systematycznie badanie potrzeb przeprowadza 44% dużych firm i tylko 24% mikro- i małych firm. Najczęściej dominują rozwiązania doraźne. Kiedy pojawia się luka w umiejętnościach pracowników, aż 58,5% firm zatrudniających ponad 9 pracowników rozpoczyna rekrutację i poszukuje nowego pracownika o odpowiednich kwalifikacjach, 40,1% przeprowadza wewnętrzną reorganizację pracy, a tylko 28,6% decyduje się na doszkalanie.

Potrzebny publiczny system szkoleń

Przyczyn takiego stanu rzeczy należy szukać między innymi w obawie przed tzw. efektem gapowicza, gdy jeden pracodawca płaci, a inni korzystają z już wyszkolonego pracownika. Do tego dochodzi nieświadomość prawdziwych potrzeb kompetencyjnych w firmie, brak myślenia perspektywicznego i pomijanie oceny rezultatów szkoleń, przez co trudno o realną wartość takiej inwestycji.

Sytuację mógłby rozwiązać dobrze zaprojektowany publiczny system szkoleń służących uzupełnianiu kompetencji dorosłych. Przełamałby on obecne status quo, które utrzymuje niekorzystną równowagę wzajemnej niechęci wobec kształcenia ustawicznego. Z punktu widzenia pracodawców właściwie zbudowany system powinien mieć co najmniej dziesięć kluczowych cech.

10 kluczowych cech systemu szkoleń

  1. Jednym z największych hamulców polskiej gospodarki jest brak wiedzy na temat zalet podnoszenia kwalifikacji pracowników. Potrzebne są kampanie społeczne, informacyjne i promocyjne, które na wzór tych przeprowadzanych w wielu krajach OECD, będą promować podnoszenie kwalifikacji i przedstawiać konkretne rozwiązania, z których można skorzystać.
  2. Objęcie systemem wszystkich pracodawców prywatnych umożliwi zrównanie szans na dokształcanie w miejscu pracy, a tym samym zapewni pracodawcom stabilizację kadry i możliwość konkurowania na rynku pracy.
  3. Publiczny charakter systemu nie oznacza, że dostawcami usług szkoleniowych są wyłącznie podmioty publiczne, bądź finansowanie jest tylko publiczne. Oznacza, że państwo jest gwarantem trwałości i jakości ram systemu, a system taki powinien wiązać wykonywane zadania z osiąganiem ważnych celów rozwojowych gospodarki.
  4. Niezbędny jest przepływ danych między systemami dla pracowników oraz dla bezrobotnych i biernych zawodowo. Umożliwia to efektywną alokację zasobów w gospodarce.
  5. System nie powinien ingerować w kierunki kształcenia, zostawiając podejmowanie decyzji pracodawcom, którzy najlepiej wiedzą, jakie deficyty blokują rozwój ich firmy. Przy odpowiednio określonym celu, zasadach finansowania, udzielania wsparcia oraz świadczenia usług szkoleniowych można uzyskać racjonalne finansowo decyzje.
  6. Uczestnictwo w systemie będzie atrakcyjne, jeśli nie będzie się wiązało z obciążeniami biurokratycznymi. Pracodawcom wystarczy i tak już czasochłonny proces diagnozy i analizy oferty szkoleniowej.
  7. Celem systemu powinno być uzupełnianie lub podnoszenie kompetencji w celu zwiększenia produktywności, zmniejszenia ryzyka utraty pracy czy rozwoju przedsiębiorstwa, a nie nadrabianie braków edukacji szkolnej.
  8. Gwarancją racjonalności wyboru bez mechanizmu kolejkowego lub nadmiernej biurokratyzacji jest współpłacenie, jednak nie powinno ono stanowić bariery dla firm, które obecnie nie szkolą z powodów finansowych. Dlatego warto rozważyć dwa komponenty systemu: współpłacony z gwarancją uzyskania finansowania oraz grantowy w formule konkursu z większymi obowiązkami.
  9. Ewaluacja wpisana w system daje szansę systematycznej poprawy skuteczności i efektywności kosztowej szkoleń. Pozwala zidentyfikować złe i dobre praktyki. Działa na rzecz promowania usług wysokiej jakości.
  10. Dobrze prowadzona, wspierana przez państwo platforma wymiany informacji o istniejących usługach szkoleniowych oraz ich wynikach eliminuje asymetrię informacji i eliminuje błąd koordynacji, a tym samym zapewnia pracodawcom dotarcie do pełnej i rzetelnej, zweryfikowanej oferty szkoleniowej.

Raport powstał w ramach projektu „Wzmocnienie dialogu społecznego w Polsce – model inicjowania dialogu społecznego przez stronę pracodawców”, finansowanego przez Norwegię poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021 w ramach programu „Dialog Społeczny – Godna Praca”.

W projekcie realizowane są zadania, które wzmacniają uczestników dialogu społecznego poprzez podniesienie poziomu ich wiedzy, wypracowanie rekomendacji i  wymianę dobrych praktyk.

Lewiatan wspiera uruchamianie nowych kierunków kształcenia
04 lutego 2022

Lewiatan wspiera uruchamianie nowych kierunków kształcenia

Dzięki Konfederacji Lewiatan i Pracodawcom Pomorza w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego pojawiły się dwa nowe zawody. Z inicjatywy pracodawców kształceni będą specjaliści w zawodach technik elektroautomatyk okrętowy oraz technik przemysłu jachtowego.

– Rynek pracy potrzebuje specjalistów. Rekrutacje są coraz trudniejsze.  Pracodawcy mają kłopot ze znalezieniem osób z odpowiednim średnim wykształceniem technicznym. Dlatego wspieramy uruchamianie nowych kierunków kształcenia. Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom firm, bo zdajemy sobie sprawę, że brak wykwalifikowanych pracowników zagraża ich przyszłości – mówi Małgorzata Lelińska, dyrektorka departamentu funduszy unijnych i edukacji cyfrowej Konfederacji Lewiatan.

Nowy zawód technik elektroautomatyk okrętowy został wprowadzony na wniosek ministra do spraw gospodarki morskiej, z inicjatywy Konfederacji Lewiatan. Zawód jest odpowiedzią na niedobór specjalistów w dziedzinie instalacji elektrycznych i automatyki w branży okrętowej. Analiza bazy ogłoszeń dla marynarzy na krajowych branżowych portalach internetowych oraz portalach agencji rekrutujących członków załóg statków morskich wskazuje, że na rynku pracy istnieje znaczne zapotrzebowanie na kadry wykształcone na poziomie technicznym w zakresie elektroautomatyki.

Z kolei wprowadzenie do systemu oświaty zawodu technik przemysłu jachtowego nastąpiło na wniosek ministra do spraw gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, z inicjatywy organizacji członkowskiej Lewiatana – Pracodawców Pomorza. Potrzeba wprowadzenia tego zawodu wiąże się z brakiem średniego personelu technicznego w przemyśle produkcji jachtów i łodzi motorowych oraz zapotrzebowaniem na tego rodzaju specjalistów. Branża jachtowa w Polsce liczy ok. 900 przedsiębiorstw i zatrudnia ponad 35 tys. osób, co sytuuje ją na czołowym miejscu w Europie i na świecie. Produkcja jachtów i łodzi z trudem nadąża z realizacją zamówień, m.in. z powodu braku wyspecjalizowanych pracowników szczebla technicznego.

 Konfederacja Lewiatan