PKB niewyrównany sezonowo w I kwartale 2023 r. zmniejszył się realnie o 0,2% rok do roku wobec wzrostu o 8,8% w analogicznym okresie 2022 r. – podał GUS w szybkim szacunku.
Oczekiwania były znacznie gorsze, tymczasem dynamika PKB w I kw. br. spadła poniżej zera tylko nieznacznie. W skali roku wzrost gospodarczy zmniejszył się o 0,2%. Rynek oczekiwał korekty na poziomie 0,8%. Takiego samego tąpnięcia PKB w swojej projekcji spodziewał się NBP. Teraz już wiemy, że przeszacowano spadek, podobnie jak przeszacowano zwolnienie tempa wzrostu wynagrodzeń.
Pomimo słabych danych z przemysłu i konsumpcji w pierwszym kwartale PKB był napędzany prawdopodobnie przez eksport. W ujęciu odsezonowanym, w relacji do poprzedniego kwartału PKB urósł aż o 3,9%. Ciekawe jak będą wyglądały ostateczne dane. Rewizja w dół nadal jest wielce prawdopodobna.
To, że eksport miał pozytywny, o ile nie najważniejszy wpływ na PKB świadczą również dzisiejsze dane o handlu zagranicznym w I kwartale tego roku. Niezależnie od tego jaką walutę przyjmiemy za punkt odniesienia, eksport zawsze przewyższa import. Patrząc na produkty po stronie importu oraz eksportu, nadal widać, że przemysł jest montownią dla Europy Zachodniej, to znaczy dokładnie te same kategorie (maszyny, części transportowe) wiodą prym.
Dzisiejszy odczyt PKB zmienia nieznacznie nasz scenariusz bazowy. W całym 2023 r. nie mamy co liczyć na wzrost PKB większy niż 1%. W dół będzie nas nadal ciągnęła konsumpcja i przemysł. Na plus może działać właśnie dodatnie saldo wymiany handlowej. Przy założeniu, że rynek w Europie Zachodniej będzie nadal odbiorcą naszych produktów.
W czwartym kwartale 2022 r. PKB wyrównany sezonowo (w cenach stałych) zmniejszył się realnie o 2,4% w porównaniu z poprzednim kwartałem i był wyższy niż przed rokiem o 0,4% - podał GUS.
Bez większych zmian i zaskoczeń. GUS potwierdził szybki szacunek PKB. W IV kw. rozwijaliśmy się w tempie 2% (PKB niewyrównany sezonowo). W relacji kwartał do kwartału nadal mówimy o technicznej recesji, tj. spadku PKB o 2,4%.
Wstępne dane ujawniają jednak więcej informacji o stanie naszej gospodarki z końcówki ubiegłego roku. Tak jak przewidywaliśmy to znacznie wolniejsze „schodzenie” z zapasów uratowało nasz PKB. Realnie zapasy wzrastają nadal w ciągu roku. Cały czas mają również duże znaczenie w kreacji PKB. Wydaje się, że cały rok stał pod znakiem pragmatyzmu firm i obaw o wyższe ceny i przyszłość.
To co było wiadomo, że będzie zawodzić – to spożycie, zarówno to indywidualne, jak i publiczne. Inflacja zrobiła swoje, zrobiło też swoje ubożenie społeczeństwa. Trzeba pamiętać jeszcze o jednym. W stosunku do poprzedniego roku mamy blisko milion uchodźców, których wkład w wartość dodaną w spożyciu powinien być zauważalny. Pozostaje otwarte pytanie na jakim poziomie byłby nasz wzrost gospodarczy gdyby nie konsumenci z Ukrainy.
Pewną niespodziankę sprawiły inwestycje. Nadal wzrastają i to w rocznym tempie zbliżonym do 5%. Biorąc pod uwagę wszystkie nieszczęścia minionego roku – wysoką inflację, niepewność na rynku, stopy procentowe, to wzrost PKB na poziomie 4,9% należy uznać za zaskakująco dobry.
Korekta na zapasach musi w końcu nadejść. Pogłębi się zapewne spowolnienie w konsumpcji, co za tym idzie prognozujemy, że w pierwszym kwartale 2023 r. będziemy obserwowali recesję, ale już nie tylko w wymiarze technicznym.
Konfederacja Lewiatan
30 stycznia 2023
Przemysł i popyt krajowy napędzają wzrost PKB [+MP3]
Bez większego zaskoczenia. Wstępny szacunek PKB za cały 2022 r. wskazuje, że nasza gospodarka urosła realnie o 4,9%. Przemysł okazał się głównym motorem napędowym gospodarki w ubiegłym roku. Dynamika przemysłu jedynie osłabła w IV kw. minionego roku. Nie można się jednak oprzeć wrażeniu, że wzrost był wynikiem nadal poważnych zapasów materiałów, produktów jakie zrobili przedsiębiorcy w 2021 i 2022 r. oraz wolniejszego niż przewidywaliśmy „schodzenia” z zapasów.
Największy wpływ na wzrost PKB miał popyt krajowy. Ale on zaczyna poważnie gasnąć, co może oznaczać, że I kw. roku może przynieść redukcję popytu. Poważnie „siadła” również konsumpcja prywatna. Ten trend będziemy nadał kontynuowali w I kw. obecnego roku.
Pozytywnym zaskoczeniem jest skala wzrostu inwestycji, które w ciągu roku zwiększyły się realnie o 4,6%. Poza inwestycjami wszystkie inne kategorie, które wyszczególnia GUS we wstępnym szacunku mają mniejsze wzrosty niż przed rokiem. Nadal występują poważne ryzyka (handel zagraniczny, zapasy), że rewizja PKB może być znacząca.
Wstępne wyniki pokazują, że mimo wielu ryzyk może się zdarzyć, że nowego roku nie zaczniemy z ujemnym wynikiem PKB.
Odczyt wstępnej inflacji w sierpniu nieco przyćmił rewizję szybkiego szacunku PKB za II kwartał. GUS ujawnił więcej danych szczegółowych i jednocześnie podwyższył wzrost w II kwartale z 5,3% do 5,5%. W ujęciu kwartalnym PKB odsezonowany nadal spada, choć skala tego spadku jest niższa -2,3% zamiast -2,5% wskazane dwa tygodnie temu.
Pozytywnie zaskakują nakłady inwestycyjne, choć musimy przyznać, że startujemy nadal z bardzo niskiego poziomu. W skali roku nakłady na środki trwałe wzrosły o 7,1%. Taki wynik był ostatnio odnotowany w I kwartale 2020 r. Nadal jednak w kategorii do której zaliczają się inwestycje większe znaczenie mają zapasy. Prawdopodobnie przedsiębiorcy mieli zakontraktowane wcześniej dostawy, a popyt krajowy osłabł, co za tym idzie proces „schodzenia” z zapasów był wolniejszy niż przewidywaliśmy.
Pozostając jeszcze w obszarze zapasów. Największą wartością dodaną w II kwartale charakteryzowała się branża transportowa i właśnie ta związana z magazynowaniem. Co jest ewidentnie pokłosiem właśnie pragmatycznego zachowania przedsiębiorców, ale też wzrostem zapotrzebowania na usługi transportowe. Negatywnie, niezmiennie od kilku kwartałów, na nasz PKB wpływa ujemne saldo handlu zagranicznego. Nic nie wskazuje na to, że w najbliższym czasie będziemy obserwować dominację eksportu nad importem.
Mimo rewizji w górę odczytów PKB nadal uważamy, że nasz wzrost gospodarczy jest oparty na bardzo wątłych i nietrwałych podstawach.
W II kwartale 2022 roku PKB był realnie o 5,3 proc. wyższy niż rok wcześniej. Względem poprzedniego kwartału, po odsezonowaniu, obniżył się jednak aż o 2,3% – wynika ze wstępnych szacunków GUS.
Aktywność gospodarcza hamuje. Może jeszcze nie awaryjnie, ale odczuwalnie wolniej się rozwijamy. To hamowanie już zapowiadały wcześniejsze dane z gospodarki, a także poprzedni odczyt PKB za I kwartał, gdzie wzrost gospodarczy opierał się głównie o wątłą i wahliwą kategorię zapasów. Ostatecznie mamy do czynienia z dość poważnym spadkiem PKB w ujęciu kwartalnym, choć i tak mniejszym niż oczekiwaliśmy. W II kwartale br. gospodarka rozwijała się w tempie 5,3% w skali roku. To mniej niż uśrednione prognozy ekonomistów (6%) i znacznie mniej niż kwartał wcześniej, gdy wzrost gospodarczy wyniósł 8,5%.
Lepszy od naszych oczekiwań odczyt to wynik prawdopodobnie zdecydowanie wolniejszego niż można było tego oczekiwać jeszcze kwartał wcześniej „schodzenia” przedsiębiorstw z zapasów. Widoczne jest bowiem w gospodarce hamowanie konsumpcji oraz zmniejszona liczba nowych zamówień dla przemysłu, a to w konsekwencji pozwala firmom oszczędzać na zapasach.
Jeszcze gorzej wyglądają dane odsezonowane. Wynika z nich, że PKB z kwartału na kwartał spadł o 2,3%. To może oznaczać, że RPP prawdopodobnie zaprzestanie zacieśniania polityki pieniężnej i utrzyma stopy procentowe na poziomie 6,5%. Po drugie, że w kolejnym kwartale będziemy obserwować jeszcze poważniejsze spowolnienie, mogące zatrzymać wzrost PKB przy okolicach 1,5%.
Konfederacja Lewiatan
31 maja 2022
PKB napędzają zapasy. Konsumpcja i inwestycje zwalniają [+MP3]
Główny Urząd Statystyczny podtrzymuje swoje szacunki dotyczące PKB za I kwartał br. Tym razem jednak dzieląc się znacznie większą ilością informacji. PKB w I kwartale wzrósł o 8,5%, przy czym wzrost, w naszej ocenie, jest dość kruchy w podstawach.
Przede wszystkim zgodnie z tym, co przewidywaliśmy, w I kwartale popyt krajowy powiększył się o 13,2%. Z czego obserwujemy obecnie ogromny wzrost zapasów. Pragmatyzm podejścia przedsiębiorców był już widoczny w IV kwartale 2021 r. Teraz akumulacja brutto wzrosła o 57,3% w ciągu roku, co przełożyło się na pozytywny wpływ zapasów na gospodarkę w wysokości 7,7 pkt. proc. Mimo ogromnego wzrostu cen nadal kupujemy i wydajemy chętnie, choć mniej niż przed rokiem. Wzrost spożycia indywidualnego był większy o 6,6%, co oznacza spadek od ostatniego kwartału minionego roku o 1,4 pkt. proc.
Trzy gałęzie gospodarki miały największy wpływ na obecny odczyt PKB. Niezmiennie wysoką wartość dodaną odnotowuje przemysł – 15,1%. Jest to już czwarty kwartał z rzędu, kiedy przemysł przebija granicę 10%. Biorąc pod uwagę ilość zapasów, w kolejnych kwartałach można oczekiwać, że nadal będziemy obserwować dynamiczny wzrost. Pozytywnie zaskoczyło budownictwo z wartością dodaną przekraczającą 17%. Tu też widać efekty inflacyjne. Prawdopodobnie przedsiębiorstwa próbują kończyć inwestycje przed kolejnymi wzrostami cen, a jednocześnie spadkiem popytu na nowe inwestycje związanego ze zmniejszoną akcją kredytową.
Skoro już przy inwestycjach jesteśmy, to nasza pięta achillesowa, nadal daje się we znaki. Tym razem odnotowujemy wzrost inwestycji o 4,3% w skali roku, co biorąc pod uwagę niską bazę jest wynikiem co najwyżej umiarkowanym. Kwartał wcześniej inwestycje rosły w tempie 6,6%.
Wydaje się, że nic już nie grozi finalnemu odczytowi PKB za I kwartał. Kolejny kwartał to jednak powinien być wyraźny spadek PKB. Prognozujemy, że nasze PKB będzie na granicy recesji i może wynieść nawet poniżej 1%.
Wszystkie twarde dane makroekonomiczne z ostatniego kwartału wskazywały, że PKB przebije 8% i tak też się stało. To bardzo solidny wzrost gospodarczy i woda na młyn dla NBP do zacieśniania polityki monetarnej. Lada moment i nasz PKB powróci na ścieżkę wyznaczoną przez długoletni trend.
Wstępny szacunek wzrostu gospodarczego nie podaje żadnych szczegółowych danych. Wydaje się jednak, że nadal przemysł wiódł prym w napędzaniu naszej gospodarki. Do tego doszła nadal niesłabnąca konsumpcja, która była wzmacniana przez obywateli Ukrainy.
Z punktu widzenia przedsiębiorstw, to zapewne bardziej szczegółowe dane pokażą, że biznes podchodzi nadal z dużą niepewnością do otoczenia makroekonomicznego i gromadzi zapasy, próbując jednocześnie nadążyć z produkcją.
To mogą być ostatnie dobre dane z polskiej gospodarki w tym roku. Kolejny odczyt dotyczący PKB pokazuje, że potwierdzają się wstępne szacunki. Polski Produkt Krajowy Brutto w IV kwartale 2021 r. wzrósł o 7,3% r/r. W ciągu jednego kwartału wzrost wyniósł 1,7%. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami główne odbicie widzimy w inwestycjach (+11,7%). W IV kwartale rozpędzała się również konsumpcja +7,9%. Negatywnie na PKB wpływa handel zagraniczny.
Szalejące ceny na rynkach światowych oraz nieustający popyt, a przez to generowanie przez przedsiębiorców zapasów, spowodowały, że import przewyższa eksport o 3,2 pkt. proc.
Jedną z największych wartości dodanych – 13,3% generuje przemysł. Rosnące ceny transportu, wzrost wynagrodzeń spowodowały, że również ta branża odnotowała wyraźny, wyższy wzrost – 13,7%. Patrząc na dane sprzed roku, kiedy to zakwaterowanie i gastronomia były ponownie pod jarzmem ograniczeń gospodarczych i odnotowały spadek o 72,5% r/r, obecnie wartość dodana w tej gałęzi gospodarki wzrosła o 9,2% r/r, co świadczy o tym, że nadal nie podniosła się po pandemii.
Ciężko wyrokować obecny kierunek w jakim podąży Europa, w tym Polska, jeśli chodzi o rozwój gospodarczy w kontekście wojny za naszą wschodnią granicą. Jedno jest pewne, w najbliższym czasie NBP, w tym RPP stoją przed ciężkim wyborem co do kierunku zmian stóp procentowych. Wydaje się, że krótkoterminowo możemy oczekiwać prób szybszego zduszenia inflacji, co pozwoliłoby ostatecznie uniknąć stagflacji, której widmo już w zasadzie stoi w drzwiach wejściowych do gospodarki.
Konfederacja Lewiatan
31 stycznia 2022
Polska gospodarka rozwija się najszybciej od 15 lat
Produkt Krajowy Brutto w 2021 wzrósł realnie o 5,7%. Konsensus rynkowy przewidywał wynik na poziomie 5,5%. Nasza prognoza zakładała wzrost ponad 6%. Wydaje się jednak, że możliwa jest korekta PKB za 2021 r. w kolejnych odczytach. Pozytywnie może zaskoczyć eksport oraz cała akumulacja brutto na czele z zapasami.
Odbiliśmy się od dołka w 2020 roku. Zaskakująco dobrze poradziły sobie inwestycje, które w skali roku wzrosły o 8%, po spadku o 9%. Nadal jednak nie odrobiliśmy tego, co zostało utracone w czasie pandemii.
Niestety sentyment inwestycyjny nadal pozostaje niski, a ryzyko związane z inwestycjami w Polsce nadal jest wysokie, a będzie jeszcze wyższe w związku z brakiem impulsu ze strony środków unijnych przewidzianych w ramach Krajowego Planu Odbudowy.
Zgodnie z przewidywaniami motorem napędowym gospodarki w 2021 r. był przemysł, który w ciągu roku odnotował wzrost o 14,1%. Konsumpcja prywatna również osiągnęła najlepszy wynik od 2008 r. – wzrost o 6,2%.
Studzenie gospodarki stopami procentowymi, konflikt z UE oraz pogarszające się nastroje konsumentów i przedsiębiorców przełożą się na dużo gorszy wynik PKB za cały obecny rok. Prognozujemy wzrost na poziomie 3,8%.
Konfederacja Lewiatan
28 grudnia 2021
Prognozy 2022: PKB wzrośnie o 4,1%, inflacja nie przekroczy 7% [+MP3]
W przyszłym roku wzrost gospodarczy wyniesie 4,1%. Dobrze będą sobie radziły inwestycje i eksport, zadyszki dostanie przemysł. Inflacja w całym 2022 roku nie przekroczy 7%. NBP będzie kontynuował zacieśnianie polityki monetarnej i docelowo główna stopa procentowa może przekroczyć 3% - wynika z prognoz Konfederacji Lewiatan.
– Szok makroekonomiczny z 2020 roku, w Europie, okazał się być szczególnie dotkliwy. Wiele gospodarek do tej pory nie odbudowało potencjału sprzed pandemii. Na tym tle pozytywnie wyróżnia się Polska. Nasz gospodarka odbudowywała się w tym roku zaskakująco szybko. Napędzana głównie przez przemysł, a w ostatnim czasie również przez rosnące inwestycje i zapasy. Prognozujemy, że rok 2021 zakończymy wzrostem PKB na poziomie 6,2% – mówi Mariusz Zielonka, ekspert ekonomiczny Konfederacji Lewiatan.
Wiele czynników, które wypływają na potencjalny wzrost naszego Produktu Krajowego Brutto w 2022 r. jest obarczona dużym błędem związanym z potencjalnymi kolejnymi szokami podażowymi wywołanymi nowymi wariantami koronawirusa, jak również skalą studzenia gospodarki w przyszłym roku.
– Uwzględniając wpływ tych czynników oraz fakt ciągłego stymulowania popytu (Polski Ład, tarcza antyinflacyjna, wzrost przeciętnych wynagrodzeń), jak również potencjalne uruchomienie środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy przewidujemy, że średnio w 2022 r. PKB powinien wzrosnąć o 4,1%. Zdecydowanie lepiej zapowiada się pierwsza połowa roku aniżeli jego końcówka – podkreśla Mariusz Zielonka.
Wykres 1. Kwartalna dynamika PKB (w cenach stałych) wraz z głównymi składowymi – 1Q2019 – 3Q2021 oraz prognoza 4Q2021 – 4Q2022 (wyróżnione kolorem).
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z wykorzystaniem pakietu Gretl
Pozytywny wpływ w całym 2022 r. na nasz rozwój będą mieć inwestycje, których roczne tempo wzrostu będzie do połowy roku przekraczać 10%. Drugim z pozytywnych czynników będzie szybszy rozwój eksportu nad importem, który pozytywnie zacznie oddziaływać już w drugim kwartale 2022 r. Z kolei negatywny wpływ będzie miał przemysł, który po znakomitym 2021 r. złapie zadyszkę już w drugim kwartale 2022 r.
Inflacja
– Wzrost cen nie opuści nas w 2022 r. Mimo działań podejmowanych przez rząd w walce z inflacją przewidujemy, że inflacja w całym 2022 r. nie przekroczy 7%. Swój szczyt jednak będzie miała w grudniu 2021 r., kiedy to prognozujemy wynik na poziomie 8,3%. Początek roku to również wysokie odczyty jeśli chodzi o wzrost cen, niesione głównie wzrostem cen towarów. W 2022 r. nie mamy co liczyć na choćby zbliżenie się do celu inflacyjnego NBP. Na osłabienie, ale jednocześnie odłożenie w czasie wzrostu cen mogą mieć działania rządu przedłużające, bądź rozszerzające działanie tarczy antyinflacyjnej – prognozuje Mariusz Zielonka.
Sprzyjać inflacji, w 2022 r. będą wzrosty cen energii elektrycznej oraz gazu ziemnego. Dodatkową presję inflacyjną wywołają rozwiązania zaproponowane w Polskim Ładzie, które wygenerują kolejny, po 2021 r, wyraźny wzrost wynagrodzeń. Nie bez znaczenia pozostaną również transfery socjalne, np. w postaci rodzinnego kapitału opiekuńczego. Na osłabienie inflacji mogą pozytywnie działać stabilizujące się ceny ropy naftowej na świecie oraz decyzje krajów OPEC.
Wykres 2. Miesięczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 2018 – 2021 oraz prognoza XII2021 – XII2022.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS z wykorzystaniem pakietu Gretl
Stopy procentowe
– Narodowy Bank Polski w przyszłym roku będzie kontynuował zacieśnianie polityki monetarnej, starając się studzić w jak największym stopniu rozpędzoną gospodarkę. Docelowo możemy przekroczyć granicę 3% dla głównej stopy procentowej. Oznaczać to będzie wzrost raty przeciętnego kredytu hipotecznego nawet o 600 zł w stosunku do września 2021 r. – dodaje Mariusz Zielonka.
Według naszych oczekiwań NBP podwyższy stopy o 50 pb na początku przyszłego roku, następnie przyjmie bardziej gołębią strategię, oczekując stabilizacji cen związanej po pierwsze ze skokowym podniesieniem stóp w ostatnim kwartale 2021 r., jak również działaniami osłonowymi z tarczy antyinflacyjnej. Jednocześnie moment wyczekiwania będzie związany z rozwojem pandemii w Europie i potencjalnym samoistnym spowolnieniem gospodarczym.
Wykres 3. Stopy procentowe w latach 2020 – 2021 oraz ich prognoza na 2022 r.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych NBP
Konfederacja Lewiatan
Zarządzaj zgodami plików cookie
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
![Spadek PKB mniejszy dzięki eksportowi [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/05/eksport.jpg)
![Gospodarka hamuje. Pozytywnie zaskakują inwestycje [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/02/gospodarka.jpg)
![Przemysł i popyt krajowy napędzają wzrost PKB [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/01/gospodarka.jpg)
![Ostre hamowanie gospodarki [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/08/gospodarka.jpg)
![PKB napędzają zapasy. Konsumpcja i inwestycje zwalniają [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/05/pkb.jpg)
![Na razie PKB mocno w górę, ale będzie gorzej [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/05/prezmysl-1.jpg)
![Prognozy 2022: PKB wzrośnie o 4,1%, inflacja nie przekroczy 7% [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2021/12/www_warsaw.jpg)
