Już po raz drugi, Członkowie Konfederacji Lewiatan zostali poproszeni, w formie anonimowej ankiety, o opinię nt. Europejskiego Zielonego Ładu, której celem było zarówno ocena wiedzy i postaw przedstawicieli polskiego biznesu, aby móc reprezentować firmy w relacjach z władzami na szczeblu krajowym i europejskim, ale także poznanie podejścia firm do postanowień opublikowanych w lipcu i grudniu 2021 r. elementów Pakietu FIT for 55. Uzyskane odpowiedzi stanowią podstawę do walki o adekwatne wsparcie polskich firm w Brukseli w procesie transformacji energetycznej, a także podsumowania roku pracy Rady ds. Zielonej Transformacji Konfederacji Lewiatan.

Co wynikało z uzyskanych odpowiedzi?

71% respondentów przyznało, że firma, którą reprezentują, realizuje obecnie inwestycje w technologie pro-klimatyczne, albo planuje tego rodzaju inwestycje w perspektywie 2 lat.

Zmiany w funkcjonowaniu w perspektywie kolejnych 5 lat, jakie firmy rozważa­ją dotyczą przede wszystkim technologii produkcji (47%), portfela produktów (39%), a także reorientacji biznesu (30%). Tylko 6% respondentów wskazało na zmianę grupy docelowej. Jako inne działania respondenci wskazywali relo­kację produkcji, zmianę procesu logistycznego czy wdrożenie procedur moni­toringu zużycia zasobów (energii, wody, materiałów i potencjału pracy).

Wdrożenie postanowień pakietu GOTOWI na 55 (ang. FIT for 55) jest szansą dla polskich przedsiębiorców, szczególnie w kontekście budowania ich konkurencyjności nie tylko na poziomie krajowym, ale europejskim i międzynarodowym.

Respondenci zwrócili jednak uwagę na wiele wyzwań, z jakimi firmy muszą się zmierzyć, jak np. liczenie śladu węglowego przedsiębiorstwa, stworzenie strategii dekarbonizacji (zarówno produktu jak i całego łańcucha wartości), analiza planów inwestycyjnych czy dywersyfikacja źródeł energii (z naciskiem na fotowoltaikę).

Nie bez znaczenia pozostają rozważane zmiany kadrowe, które dotyczą przede wszystkim tworzenia nowych stanowisk pracy tj. ekspert ds. liczenia śladu węglowego czy ekspert ds. transformacji, a także procesu przekwalifikowania pracowników i budowy ich nowych kompetencji.

Główne wnioski

Edukacja proklimatyczna polskich przedsiębiorców jest kluczowa w kontekście podejmowania przyszłych decyzji biznesowych. Rada ds. Zielonej Transformacji, w kolejnych latach będzie realizowała ten cel z najwyższą starannością, zgodnie z potrzebami swoich Członków.

Nowa rzeczywistość geopolityczna (Ukraina) i sytuacja na rynku energii wymagają pilnego zmniejszenia zależności energetycznej Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, w tym Polski od rosyjskiej ropy naftowej, węgla i gazu. Konfederacja Lewiatan apeluje o rozpoczęcie dyskusji na temat przyszłości sektora energetycznego w Polsce oraz pilną rewizję Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Kluczowe w tym kontekście byłyby działania ukierunkowane na poprawę efektywności energetycznej, zarówno w przemyśle jak i w gospodarstwach domowych, jak również przyśpieszenie rozwoju OZE w Polsce.

Transformacja energetyczna powinna być także sprawiedliwa społecznie, dlatego niezbędnym jest przygotowanie odpowiednich przepisów i systemów kształcenia do budowy nowych kompetencji wśród pracowników odpowiadających na nowe potrzeby i wyzwania rynku pracy.

Stworzenie jasnych, przejrzystych i długoterminowych krajowych strategii sektorowych i regulacji w znaczący sposób ułatwi i zachęci polskich przedsiębiorców do inwestycji pro-klimatycznych.

W celu zapewnienia realizacji najbardziej efektywnych i potrzebnych projektów prowadzących do transformacji energetycznej, technologicznej i społecznej niezbędne jest jak najszybsze uruchomienie środków unijnych (Polityka Spójności 2021-2027, Instrument na Rzecz Odbudowy i Wzmocnienia Odporności, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i inne), a także  zagwarantowanie transparentnego, konkurencyjnego procesu wyboru projektów.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią raportu dostępną na stronie: https://lewiatan.org/raporty-i-manifesty/

Roksana Kozłowska, koordynatorka Rady ds.Zielonej Transformacji

Artykuł dla kwietniowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan