Miesiąc: listopad 2024
Raport Lewiatana. Konieczna zmiana finansowania ochrony zdrowia
W ciągu ostatniego roku w ochronie zdrowia odnotowano wzrost nakładów, jednak struktura finansowania nadal koncentruje się na kosztownych świadczeniach szpitalnych, a nie na opiece podstawowej i ambulatoryjnej, co jest wysoce nieefektywne.
Przed rokiem eksperci Konfederacji Lewiatan w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Teraz w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” oceniamy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców.
– Rozwiązanie systemowych problemów w ochronie zdrowia wymaga kompleksowego podejścia. Konieczne jest przeprowadzenie przeglądu obecnych regulacji prawnych, usunięcie nieużywanych przepisów oraz opracowanie polityki bardziej efektywnego finansowania systemu. Obecnie znaczna część nowych środków jest kierowana na wynagrodzenia pracowników ochrony zdrowia, co nie zaspokaja rosnących potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, wynikających m.in. z niekorzystnych trendów demograficznych – mówi Kacper Olejniczak, dyrektor departamentu ochrony zdrowia i sektora life sciences Konfederacji Lewiatan.
Równie istotne jest odwrócenie struktury świadczeń zdrowotnych, aby większy nacisk kłaść na opiekę podstawową i ambulatoryjną, a nie na kosztowną hospitalizację. Ministerstwo Zdrowia podjęło pewne działania w tym kierunku, pracując nad reformą szpitalnictwa.
Oprócz reform strukturalnych, kluczowe będzie wprowadzenie lepszej współpracy między sektorem publicznym a prywatnym. Obecnie przepisy ograniczają taką współpracę, co prowadzi do nieefektywnego wykorzystania zasobów i marnotrawstwa środków publicznych. System finansowania ochrony zdrowia powinien polegać na płaceniu za efekt zdrowotny, a nie tylko za wykonane świadczenia, co promuje model oparty na wartości.
Ważnym elementem dalszego rozwoju ochrony zdrowia będzie także zapewnienie bezpieczeństwa lekowego poprzez rozwój krajowego przemysłu farmaceutycznego oraz optymalizacja dostępu do innowacyjnych terapii, w tym terapii biologicznych. Usprawnienie systemu ochrony zdrowia oraz lepsze wykorzystanie zasobów, takich jak apteki i wykwalifikowani farmaceuci, może przyczynić się do poprawy dostępu do usług zdrowotnych i odciążenia systemu podstawowej opieki zdrowotnej.
Konfederacja Lewiatan
Fundusze Europejskie na rozwój firm w cyklu FunduszowEFakty – podsumowanie października
Ostatni kwartał roku zwykle oznacza przyspieszenie działania, zwłaszcza w tych dziedzinach, gdzie odgrywają rolę finanse. Tak też dzieje się w funduszach europejskich. Zwłaszcza, że poza standardową realizacją programów październik obfitował w konsultacje zmian związanych z przeglądem śródokresowym środków z UE. Zapraszamy do październikowego podsumowania w naszym cyklu FunduszowEFakty.
W sierpniu rozpoczęliśmy FunduszowEFakty – cykl publikacji i informacji, w których w kolejnych miesiącach podsumowujemy najważniejsze wydarzenia i zapraszamy do funduszowych aktywności.
Tematy te poruszamy w ramach projektu „Fundusze europejskie na rozwój firm w perspektywie finansowej 2021-2027” finansowanego ze środków Programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027. Projekt realizuje Konfederacja Lewiatan oraz Związek Pracodawców Business Centre Club.
Zmiany w harmonogramach wniosków i programach
Zmiany w swoich harmonogramach naborów wniosków ogłosiły instytucje odpowiadające za 9 programów regionalnych i 2 programy krajowe. Aktualne harmonogramy można znaleźć na Portalu Funduszy Europejskich.
Zmiany w opisach priorytetów programów (które określają m.in. kto i na co może otrzymać dofinansowanie) pojawiły się w 9 programach regionalnych oraz w 2 programach krajowych. Zbiór aktualnych „szopów” (czyli szczegółowych opisów priorytetów) znajduje się na Portalu Funduszy Europejskich.
Nowe konkursy z Funduszy Europejskich
Na Portalu Funduszy Europejskich pojawiło się 136 ogłoszeń o nowych konkursach z FE skierowanych do różnych podmiotów. Co ciekawego można znaleźć dla przedsiębiorców? Proponujemy TOP5 konkursów:
- Młode firmy, zwłaszcza działające na terenie Polski Wschodniej nadal mają szanse na korzystanie z doradztwa, sprawdzenia modelu biznesowego i finansowania. Osoby lub zespoły z innowacyjnymi pomysłami mogą skorzystać z doradztwa w platformach startowych. W drugim etapie mają szansę uzyskać do 600 tys. zł dotacji na rozwój biznesu. Wnioski przyjmuje PARP od 10 października do 29 stycznia 2025 r.
- W październiku rozpoczął się konkurs na Kredyt Ekologiczny. To instrument dla firm, które chcą zmodernizować posiadaną infrastrukturę w celu ograniczenia zużycia energii. Co ważne, w trwającym konkursie została zmieniona minimalna wartość wydatków w projekcie do 2 mln zł. Na wsparcie mogą więc liczyć tylko większe projekty. Wnioski do BGK można składać od 17 października do końca styczna 2025 r.
- Firmy zaangażowane ekologicznie ale też te, które chcą zmienić system gospodarowania odpadami mogą realizować projekty z pomocą Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Od końca października do końca grudnia 2024 r. przedsiębiorcy składają wnioski na rozwój recyklingu odpadów bądź na optymalizację gospodarki odpadami w celu zmiany w gospodarkę obiegu zamkniętego.
- NCBR ogłosił kolejny konkurs na projekty badawcze dla firm z certyfikatem Seal of Excellence. Jest on skierowany do polskich MŚP, których projekty zostały pozytywnie ocenione przez Komisję Europejską w ramach instrumentu EIC Accelerator programu „Horyzont Europa”, jednak – z powodu ograniczeń budżetowych – nie otrzymały w nim dofinansowania. Wnioski będzie można składać od 29 listopada do 28 lutego 2025 r.
- W konkursach pojawia się też pomoc w obszarze kompetencji i kwalifikacji. PARP ogłosił konkurs na realizację zadań sektorowych rad ds. kompetencji. Jest skierowany do podmiotów prowadzących takie rady, a dofinansowanie obejmie działania związane z określaniem potrzeb kompetencyjnych w różnych sektorach gospodarki oraz budowaniem współpracy między przedsiębiorcami a instytucjami edukacyjnymi. PARP przyjmuje wnioski od 4 listopada 2024 r. do 31 października 2025 r.
Podsumowanie naborów w obecnej perspektywie
Od początku realizacji perspektywy unijnej 2021-2027:
- instytucje ogłosiły 2 079 naborów wniosków
- wnioskodawcy złożyli 42 695 wniosków o dofinansowanie
- 8 783 spośród nich podpisało z instytucjami umowy o dofinansowanie
- wykorzystaliśmy (w zawartych umowach) 26,4% dostępnych środków
(Dane wg stanu na 27.10.2024 roku).
Przegląd śródokresowy
Trwa proces tzw. przeglądu śródokresowego programów unijnych – czyli możliwość sprawdzenia ich skuteczności i wprowadzenia zmian w połowie okresu wdrażania.
W Programie FENG (Fundusze dla Nowoczesnej Gospodarki) zmiany zostały już przyjęte i zostaną przekazane Komisji Europejskiej. Wśród nich znalazły się dwa nowe instrumenty dla firm (fundusz pożyczkowy na cyfryzację i zazielenienie oraz wsparcie dla przedsiębiorstw działających w branżach strategicznych dla Europy).
Znamy propozycje zmian w Programie FERC (Fundusze dla Rozwoju Cyfrowego) i w Programie FERS (Fundusze dla Rozwoju Społecznego). Trwają też prace nad zmianami w FENIKS (Fundusze na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko).
Nie są planowane zmiany w Programach FEPW (Fundusze dla Polski Wschodniej) i w PTFE (Pomoc Techniczna).
Roczne podsumowanie
W październiku odwiedzili Polskę przedstawiciele Komisji Europejskiej.
W czasie ich spotkań w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej podsumowano proces wdrażania funduszy unijnych w Polsce. Mimo opóźnienia w rozpoczęciu realizacji środków na lata 2021-2027, proces ogłaszania konkursów i zawierania umów postępuje. Nadal natomiast niewiele pieniędzy jest rozliczonych.
Przedstawiciele KE odnieśli się także do działań w Polsce w zakresie odbudowy po powodzi. Planowane są pilne zmiany (np. zwiększenie elastyczności) w programie krajowym Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko (FENIKS) oraz programach regionalnych w czterech regionach dotkniętych powodzią. Specjalny fundusz pomocy przedsiębiorcom, którzy ucierpieli w wyniku powodzi powstaje też we współpracy MFiPR i BGK.
Zaproszenia
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zaprasza do udziału w konferencji Start2Up! Od seedowania do skalowania – Jak kształtować przyszłość swojego startupu? (13 listopada, transmisja on-line).
Podatek rolny, ustawa o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawa o opłacie skarbowej – postulaty Lewiatana
W nawiązaniu do zaplanowanego w dniu 6 listopada 2024 r. posiedzenia Komisji Finansów Publicznych, podczas którego rozpatrywany będzie rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (druk sejmowy 741), przesyłam postulaty Konfederacji Lewiatan wraz z propozycją poprawek i ich uzasadnieniem.
KL/571/161/ASW/2024
PobierzNa EFNI o polityce obronnej, inwestycjach i rynku pracy w kontekście polskiej prezydencji w Radzie UE – wideo
W trakcie 13. edycji Europejskiego Forum Nowych Idei w Sopocie, prof. Jerzy Buzek, przewodniczący Rady Programowej EFNI, były premier RP i przewodniczący Parlamentu Europejskiego, mówił o wyzwaniach i priorytetach na czas polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, w tym polityce obronnej, inwestycjach i rynku pracy.
Europejskie Forum Nowych Idei organizowane jest od 2011 roku przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot.
Partnerami strategicznymi EFNI 2024 są: Novartis, Orange, Orlen SA i Google. Partnerzy główni: AbbVie, Adamed, Allegro, Amazon, BAT Poland, Benefit Systems Danone, Fundacja Kronenberga City Handlowy, Miasto Gdańsk, Grupa Lux Med, Huawei, IKEA, InPost, Invest in Pomerania, Komisja Europejska, Meta, MSD, PGE Polska Grupa Energetyczna, Philip Morris International, PKO BP, Samorząd Województwa Pomorskiego oraz TikTok.
Partnerzy wspierający: ARP, Astellas, Ayming, BASF, bp Polska, Centrum Kreatywności Targowa, Deutsche Bank, Diageo, EDP Polska Energia, GSK, Grupa Ergis, Château Isolette, Kotler Impact, Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego, Lilly, Bank Millennium, Medicover, Partnerstwo na Rzecz Profilaktyki i Leczenia Otyłości, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, PFR, PharmaNET, PZU, Radisson Blu Sopot, Range Rover, Servier, Totalizator Sportowy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Związek Pracodawców Technologii Cyfrowych.
Strategicznymi partnerami merytorycznymi są: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i Uniwersytet Łódzki, a partnerami merytorycznymi: Centrum Stosunków Międzynarodowych, Euractiv.pl, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Fundacja Nowej Wspólnoty, Instytut Finansów Publicznych, Legimi, Polityka Insight, PWN, Thinktank oraz Żywność Dla Przyszłości.
Partnerami instytucjonalnymi są: Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Grupa Pracodawców oraz Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, a partnerem technologicznym – Amber Expo.
Główni partnerzy medialni: BusinessInsider Polska, Dziennik Gazeta Prawna, Forbes, Gazeta.pl, Onet, PAP, Puls Biznesu, Radio Zet, Rzeczpospolita, RP.pl, TOK FM, TVN24 bis, TVP Info i Wyborcza.biz.
Partnerzy medialni: ams, Miesięcznik Finansowy Bank, Bankier.pl, Biznes Info, Biznes Prestiż, Dziennik Bałtycki, e-newsroom, Express Biznesu, ICAN Institute, ISB News, My Company Polska, Newseria, NewsMed, Parkiet.com, Radio Nowy Świat, Strefa Biznesu, Super Biznes, Termedia, Trójmiasto.pl, Warsaw Business Journal, Wprost oraz XYZ.
Raport Lewiatana. Transformacja energetyczna postępuje zbyt wolno
W ostatnim roku większość postulatów przedsiębiorców dotyczących transformacji energetycznej nie została zrealizowana, np. nie nastąpił powrót do mechanizmów rynkowych, ceny energii nadal są regulowane administracyjnie, nie przywrócono też obliga giełdowego.
Przed rokiem eksperci Konfederacji Lewiatan w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Teraz w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” oceniamy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców.
– Realizacja postulatów dotyczących transformacji energetycznej powinna być jednym z głównych priorytetów rządu. Postępy w tym zakresie są jednak zbyt wolne. Pomimo ustabilizowania cen energii na rynku hurtowym, interwencyjne mechanizmy, takie jak zamrożenie cen, nadal obowiązują, co spowalnia pełną liberalizację rynku i odstrasza potencjalnych inwestorów. Kluczowe jest wprowadzenie stabilnych, rynkowych mechanizmów oraz przywrócenie przejrzystości na rynku energii, a te postulaty wciąż czekają na realizację – mówi Paulina Grądzik, zastępczyni dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Przyszłość OZE
Jednym z największych wyzwań jest przyszłość odnawialnych źródeł energii, w tym lądowej energetyki wiatrowej, której rozwój został zahamowany przez zwiększenie minimalnej odległości wiatraków od zabudowań do 700 metrów. Obniżenie tej odległości do 500 metrów, jak sugeruje branża, mogłoby znacząco przyspieszyć rozwój sektora. Kwestia ta jest obecnie przedmiotem konsultacji publicznych w ramach tzw. ustawy odległościowej. Procedowanie tej ustawy jest niezwykle istotne, ponieważ rozwój OZE przynosi korzyści nie tylko przedsiębiorcom, ale również społecznościom lokalnym, właścicielom gruntów oraz odbiorcom energii, którzy szukają dostępu do energii elektrycznej w rozsądnej cenie.
Problemy infrastrukturalne także ograniczają rozwój OZE – potrzeba modernizacji sieci elektroenergetycznych oraz uproszczenia procedur przyłączeniowych wciąż pozostaje aktualna. Chociaż wprowadzono pewne rozwiązania, takie jak cable pooling (współdzielenie przyłącza przez kilka instalacji OZE), nadal nie spełniają one rosnących potrzeb sektora.
Transformacja ciepłownictwa
Szczególnie ważna jest transformacja ciepłownictwa, która powinna być zaplanowana z uwzględnieniem odpowiednich rozwiązań legislacyjnych, aby pozytywnie wpłynąć na ceny ciepła, co stanowi znaczną część wydatków energetycznych gospodarstw domowych.
Ważne jest też wprowadzenie rozwiązań wspierających budowę magazynów energii. To pozwoli lepiej bilansować produkcję i zużycie energii, co jest kluczowe dla stabilności sieci.
Bez interwencji na rynku energii
– Pełna transformacja energetyczna nie będzie jednak możliwa bez zaprzestania interwencji w rynek energii. Po dwóch dekadach budowania liberalnego sektora energetycznego, opartego na mechanizmach rynkowych, zatrzymaliśmy się w miejscu, nie widząc perspektyw na powrót do wcześniejszych zasad sprzed kryzysu energetycznego. Konkurencyjność powinna być fundamentem tego rynku, a jej pełne przywrócenie jest niezbędne, aby sektor mógł efektywnie funkcjonować i przynosić korzyści – dodaje Paulina Grądzik.
Konfederacja Lewiatan
Nie będzie obniżki stóp procentowych
Rada Polityki Pieniężnej prawdopodobnie nie zdecyduje się na obniżkę stóp procentowych na rozpoczynającym się dzisiaj dwudniowym posiedzeniu.
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Tę prognozę opieramy na ekonomicznej ocenie sytuacji gospodarczej w Polsce oraz na wypowiedziach prezesa NBP i członków RPP. Decyzja o utrzymaniu stóp procentowych na obecnym poziomie wydaje się uzasadniona racjonalnie, jednak globalne czynniki mogą również wpłynąć na ostateczną ocenę sytuacji przez RPP.
Posiedzenie zbiega się w czasie z wyborami w Stanach Zjednoczonych, których wynik może mieć konsekwencje dla globalnej polityki gospodarczej, w tym również dla Polski. Bez względu na to, który z kandydatów zwycięży, ewentualne przejęcie władzy przez Republikanów mogłoby oznaczać rozluźnienie polityki fiskalnej w USA, co prawdopodobnie wymusiłoby zacieśnienie tamtejszej polityki pieniężnej. To zaś może wywołać odpływ kapitału z innych rynków, w tym z Azji, Europy i Ameryki Południowej, oraz wywierać presję na waluty.
W takim scenariuszu – uwzględniając również opóźnienia, z jakimi zmiany stóp procentowych wpływają na gospodarkę – RPP może zdecydować się wstrzymać z luzowaniem polityki pieniężnej nawet do drugiej połowy przyszłego roku, aby przeciwdziałać potencjalnym skutkom globalnych przepływów kapitałowych oraz zapewnić stabilność krajowego rynku finansowego.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki, https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
Raport Lewiatana. Rynek pracy czeka na reformy
Choć rząd podjął w ostatnich miesiącach pewne kroki, przedsiębiorcy oczekują większego wsparcia w aktywizacji grup niedoreprezentowanych na rynku pracy czy zmniejszenia kosztów zatrudnienia. Apelują również o zapewnienie dostępu do kandydatów z państw trzecich oraz tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi kompetencji i kwalifikacji zawodowych.
Przed rokiem eksperci Konfederacji Lewiatan w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Teraz w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” oceniamy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców.
– Rynek pracy, choć stabilny, stoi przed rosnącymi wyzwaniami związanymi z demografią, migracją i nowymi technologiami. Wymaga pilnych reform w kilku kluczowych obszarach, co wynika z naszych postulatów. Przyszłość rynku pracy będzie kształtowana przez cyfrową i zieloną transformację, które zmieniają zapotrzebowanie na kompetencje i kwalifikacje. Jednocześnie malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym będzie hamować rozwój gospodarki i zwiększać obciążenia finansowe państwa – mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.
– Musimy zatem zwrócić uwagę na szczególnie niską aktywność zawodową wśród matek, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami. Istotna zatem jest aktywizacja zawodowa kobiet, zwłaszcza tych powracających do pracy po przerwie macierzyńskiej. Pomimo rosnącego udziału ojców w korzystaniu z urlopów rodzicielskich, nadal zaledwie 7% mężczyzn zdecydowało się na to świadczenie. Wprowadzone niedawno rozwiązania wspierające kobiety w wejściu i powrocie na rynek pracy wymagają czasu na ocenę rezultatów – podkreśla Nadia Winiarska, ekspertka departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.
Kolejną grupą wymagającą wsparcia są osoby z niepełnosprawnościami. Lewiatan, we współpracy z innymi organizacjami, zachęca firmy do tworzenia otwartych środowisk pracy. Konieczne są jednak dalsze zmiany systemowe, by poprawić efektywność aktywizacji zawodowej tej grupy. Podobne działania są potrzebne w przypadku osób w wieku przedemerytalnym i emerytalnym, których aktywność zawodowa jest niska. Prace nad nową ustawą o rynku pracy, subsydiowanie wynagrodzeń oraz wsparcie w dostosowaniu organizacji pracy mogą sprzyjać większemu zatrudnieniu tych grup.
– Migracje zarobkowe są kolejnym obszarem, gdzie potrzebne są reformy. Przedstawienie 5-letniej strategii migracyjnej Polski wywołało wśród pracodawców szereg wątpliwości, zastrzeżeń. Uwzględniając kwestie bezpieczeństwa musimy mieć na uwadze, iż gospodarka potrzebuje migrantów ekonomicznych. Kluczowe jest uproszczenie i przyspieszenie procedur legalizacji pobytu i pracy oraz uznawania kwalifikacji cudzoziemców – uważa Nadia Winiarska.
– Wreszcie, pracodawcy postulują o rozwiązania zmniejszające ich obciążenia, a odejście od obowiązku wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez firmy zatrudniające do 20 osób, byłoby istotnym krokiem w poprawie ich sytuacji – dodaje Robert Lisicki.
Konfederacja Lewiatan
Pobierz raportPrzemysł odbił się od dna, ale perspektywy nie są dobre [+MP3]
PMI polskiego sektora przemysłowego wyniósł w październiku br. 49,2 pkt, wobec 48,6 pkt w poprzednim miesiącu - podał S&P Global.
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Najnowsze dane PMI pokazują oznaki lekkiego ożywienia w przemyśle – produkcja oraz zatrudnienie w październiku wzrosły po raz pierwszy od dwóch i pół roku, sygnalizując stabilizację. Jednak poprawa ta jest oparta głównie na zmniejszeniu zaległości produkcyjnych, co wskazuje na niepewne podstawy wzrostu. Obserwowany dalszy spadek nowych zamówień – już trzydziesty drugi miesiąc z rzędu – wyraźnie sugeruje, że o trwałym odbiciu nie można jeszcze mówić.
Presje kosztowe osłabły, co może sprzyjać dalszej stabilizacji – średnie koszty produkcji spadły w najszybszym tempie od roku, a ceny wyrobów gotowych obniżyły się najmocniej od siedmiu miesięcy. Niższe koszty znajdują również potwierdzenie w twardych danych o inflacji producenckiej. Jednak osłabienie koniunktury w Niemczech i słabe perspektywy dla sektora motoryzacyjnego, kluczowego dla polskiego eksportu, pozostają poważnym ryzykiem. Optymizm przedsiębiorców na nadchodzący rok jest najniższy od ponad roku, co odzwierciedla obawy o dalszy wpływ recesji u naszych zachodnich sąsiadów na naszą gospodarkę.
Przed końcem roku PMI prawdopodobnie pozostanie poniżej granicy 50 pkt, a stabilizacja okaże się jedynie chwilowa, jeśli nie nastąpi wyraźne ożywienie popytu na polskie wyroby przemysłowe.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki, https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan