Produkt krajowy brutto niewyrównany sezonowo w II kwartale 2023 r. zmniejszył się realnie o 0,6% rok do roku, wobec wzrostu o 6,1% w analogicznym okresie ubiegłego roku – podał GUS.
2023II kwartałPKB
PKB według jeszcze nadal wstępnego szacunku spadł w ujęciu rocznym o 0,6%. Według wcześniejszych prognoz spadek miał być niższy i wynieść 0,5%. GUS zrewidował, w górę, skalę kwartalnego spadku z -3,7% na -2,2%. Rewizja danych kwartalnych to nie wynik zmiany samych danych a kwestia „walki” z procedurą pozbywania się sezonowych zdarzeń.
Sprawdza się dokładnie to, co pisaliśmy przed dwoma tygodniami przy okazji szybkiego szacunku PKB. Naszą gospodarkę w tej chwili „niesie” a może lepszym określeniem jest „dźwiga” handel zagraniczny oraz inwestycje. Z drugiej strony mamy spożycie ogółem oraz zapasy. Obie te kategorie mają ujemy wkład w nasz rozwój. Nie oczekiwałbym, że ta sytuacja ulegnie znaczącej zmianie w przyszłym kwartale. Może się nawet pogorszyć, gdyż wymiana handlowa raczej będzie się jeszcze bardziej zmniejszać z uwagi na równie niewyraźną sytuację gospodarczą naszych zachodnich sąsiadów.
Patrząc na branże gospodarki, najbardziej zawodzi transport i gospodarka magazynowa. Równie złe są wyniki handlu, zakwaterowania i gastronomii oraz przemysłu. Mowa oczywiście o danych odsezonowanych. Najbardziej newralgiczny w tym zestawieniu, w najbliższej przyszłości wydaje się przemysł, dla którego zmniejszająca się liczba nowych zamówień oraz kurcząca się konsumpcja będą odgrywały kluczową rolę.
Spadająca inflacja oraz okres urlopowy nadal pozytywnie wpływają na nasze nastroje konsumenckie. Bieżący wskaźnik jest nadal ujemny (przewaga pesymistów) i wynosi w sierpniu -22,3 pkt. Ale to najlepszy wynik od blisko 2 lat. Podobne wyniki odnotowuje istotny z punktu widzenia nastrojów, wskaźnik oczekiwań i ocen inflacji. Tak dobre oceny były ostatnio w listopadzie 2021 r.
Wskaźniki koniunktury odzwierciedlają również to co dzieje się w konsumpcji. Widać wyraźnie, że Polki i Polacy zaczęli dostrzegać możliwość oszczędzania obecnie oraz w przyszłości – wskaźniki odpowiednio na poziomach -25,9 oraz -2,5 pkt. Przy czym w przypadku tego pierwszego wskaźnika odnotowaliśmy drugi, zaraz po bieżącej możliwości dokonywania ważnych zakupów, najwyższy wzrost w ciągu miesiąca. Wskaźniki koniunktury jednak nie pozostawiają wątpliwości, konsumpcja w najbliższych miesiącach pozostanie niska. Jeśli dołożymy do tej układanki kiepskie nastroje w gospodarce można powiedzieć, że 2023 r. nie będzie należał do najlepszych.
Nastroje we wrześniu zapewne ulegną poprawie, prawdopodobnie przez dalej zmniejszającą się inflację, ale również przedwyborcze obniżenie stóp procentowych.
Konfederacja Lewiatan
24 sierpnia 2023
Pracodawcy niechętnie zwalniają pracowników [+MP3)
Bezrobocie nadal utrzymuje się na rekordowo niskim poziomie. W lipcu w urzędach pracy zarejestrowało się niewiele ponad 780 tys. bezrobotnych, co przełożyło na stopę bezrobocia w wysokości 5%, taką samą jak w czerwcu. Rok temu bezrobocie było wyższe o 0,2 pkt. proc. Ciężko będzie jednak „zejść” poniżej 5%. Gdyby tak się stało w sierpniu, byłoby to najniższe bezrobocie od 23 lat.
Może tak się wydarzyć ponieważ na rynku pracy nadal widać popyt na pracowników sezonowych. Trwa sezon urlopowy, co też wzmaga popyt na pracowników w hotelarstwie i gastronomii. Gdy wygaśnie ten czynnik nieunikniony jest wzrost stopy bezrobocia. Będzie to jednak wzrost bez większych reperkusji dla gospodarki.
Pracodawcy nauczeni doświadczeniem z poprzednich lat wolą „chomikować” pracowników, niż ich zwalniać. W przypadku rezygnacji z pracy samych pracowników firmy nie decydują się na rekrutacje. Stąd też powolny wzrost zatrudnienia w ostatnim czasie. Niezmiennie twierdzimy, że spowolnienie na rynku pracy będzie przede wszystkim widoczne w wynagrodzeniach.
Dodatkowo lipiec przynosi jeszcze jedną informację. Druga podwyżka płacy minimalnej nie miała prawdopodobnie wpływu na wysokość bezrobocia, choć na ostateczne potwierdzenie trzeba poczekać minimum miesiąc. Nie miała też specjalnego wpływu na wskaźniki zatrudnienia. To potwierdza hipotezę, że płaca minimalna w okresie wzrostu gospodarczego i wysokiej inflacji może nie mieć kluczowego znaczenia dla rynku pracy.
Konfederacja Lewiatan
23 sierpnia 2023
W końcówce 2023 roku trudno będzie o wysokie zyski firm
W I półroczu br. wyniki finansowe przedsiębiorstw były zbliżone do uzyskanych rok wcześniej. Pogorszeniu uległy wskaźniki ekonomiczno-finansowe – podał GUS.
Średnie i duże przedsiębiorstwa w pierwszym półroczu 2023 roku nadal nieźle zarabiają – średnia rentowność w tym okresie wyniosła 5,1%. Oczywiście jej poziom nie rozkłada się równo pomiędzy różne gałęzie gospodarki. Nadal wysoki zysk ma górnictwo i wydobywanie – rentowność ponad 11,7%. Z drugiej strony mamy handel i naprawę pojazdów z rentownością zaledwie 3,8%.
Patrząc na to jak szybko zmieniają się ceny dla producentów (obecnie mamy deflację wskaźnika PPI) oraz na fakt nadal dużej ilości zapasów zgromadzonych z okresu podwyższonych cen, to można oczekiwać, że końcówka 2023 roku nie będzie zbyt dobrym okresem dla dużych i średnich przedsiębiorstw, przynajmniej jeśli chodzi o zysk.
Nadal największy udział w działalności przedsiębiorstw mają koszty zakupu materiałów – to ponad 44,2%. Istotny jest jednak wzrost udziału kosztów, a nie ich sama struktura. Najszybciej bo o 0,8 pkt. proc. urosły koszty związane z podatkami i opłatami. Na drugim miejscu jest wzrost kosztów pracy, o 0,7 pkt. proc, a trzeba pamiętać, że dane nie uwzględniają drugiej podwyżki płacy minimalnej.
W gospodarce nadal bez większych niespodzianek. Po wczorajszych słabych danych dotyczących przemysłu oraz wynagrodzeń, dziś okazało się, że kiepskie wyniki w lipcu odnotowała kolejny raz sprzedaż detaliczna. Tym razem spadek osiągnął 4% w skali roku, po uwzględnieniu inflacji. Przed jeszcze większym spadkiem ratuje nas jedynie sprzedaż samochodów, która wynika prawdopodobnie z zeszłorocznych zamówień, realizowanych dopiero teraz lub po części z udrożnienia łańcucha dostaw, a co za tym idzie z dostępnością części i podzespołów. Z drugiej strony, mamy poważne minusy w sprzedaży mebli, RTV i AGD oraz prasy i książek.
Przy takim słabym popycie i prognozach na najbliższe miesiące wydaje się, że przedsiębiorcom wyczerpują się możliwości przekładania wciąż wysokich kosztów działalności na konsumentów. Będziemy lada moment obserwować cięcia w kosztach pracy – na przykład dotyczących braku podwyżek wynagrodzeń. Sytuację może ratować deflacja w cenach producenckich, ale trzeba też pamiętać, że wpłynie to jedynie na zmniejszenie kosztów zakupu materiałów i surowców i tylko na część firm działających w produkcji, a nie w usługach. Trzeba mieć z tylu głowy fakt, że firmy nadal mają duże ilości zapasów towarów zakupionych po wyższych cenach niż aktualnie osiągane na rynku.
Nie widzimy światełka w tunelu dla sprzedaży detalicznej w najbliższym czasie. W sierpniu zapewne będziemy obserwować również ujemną dynamikę.
Według szybkiego szacunku PKB niewyrównany sezonowo w II kwartale 2023 r. zmniejszył się realnie o 0,5% rok do roku wobec wzrostu o 6,1% w analogicznym okresie 2022 r. – podał GUS.
Mamy kolejny kwartał spowolnienia gospodarczego. W II kwartale br., w relacji rocznej, (niewyrównany sezonowo) PKB Polski skurczył się, tym razem o 0,5%. Nie jest to absolutnie zaskoczenie. Wszystkie dane makroekonomiczne z ostatniego kwartału wskazywały, że będziemy poniżej 0%. Zagadką było jednak jak głęboki będzie to minus. Gdy pozbędziemy się czynników sezonowych PKB skurczył się aż o 1,3%.
Drugi kwartał to także „rozjazd” z lipcową projekcją NBP. Przypomnijmy, że w ścieżce centralnej PKB rok do roku w II kwartale powinien być na plusie. Wychodzi na to, że sprawdza się na razie ten bardziej pesymistyczny (choć przewidywany i brany pod uwagę przez bank centralny scenariusz).
Dane o PKB za II kwartał świadczą prawdopodobnie o poważnym spadku konsumpcji, schodzeniu z zapasów firm oraz zmniejszeniu się produkcji. Jedyny pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy miał prawdopodobnie handel zagraniczny z dodatnim wkładem eksportu. To efekt budowania rozwoju gospodarczego opartego na glinianych nogach (konsumpcji i zapasach). Niestety, istnieje duża szansa na realizację negatywnego scenariusza tzn. recesji w całym 2023 r.
Spadek PKB głębszy niż się spodziewaliśmy
GUS podał wstępne dane za II kwartał roku:
🔻-0,5% (dane nieodsezonowane)
🔻-1,3% (z uwzględnieniem czynników sezonowych)
W czerwcu sprzedaż detaliczna na wyraźnym minusie (-4,7% r/r). Konsumenci dalej ograniczają zakupy i robią to w sposób równomierny. Kupujemy coraz mniej produktów pierwszej potrzeby, ale jeszcze mniej tych których zakup może zostać odłożony w czasie. Największy spadek w skali roku odnotowuje prasa i książki. Na drugim miejscu są meble oraz RTV i AGD. Najbliższe miesiące nie przyniosą większej zmiany. Nadal sprzedaż detaliczna będzie poniżej krótko i długoterminowych trendów.
Dzisiejsze dane GUS kończą serie odczytów za II kwartał. Jeśli chodzi o wzrost gospodarczy to wygląda na to, że nasza konsumpcja była gorsza niż w pierwszym kwartale. Jeśli dorzucimy do tego, że przedsiębiorstwa nadal intensywnie schodzą z zapasów to może się okazać, że PKB za II kwartał będzie poniżej zera. Jedyne co może nas jeszcze ratować to przewaga eksportu w handlu zagranicznym.
Konfederacja Lewiatan zapowiada 12. edycję Europejskiego Forum Nowych Idei. Gościem specjalnym będzie Roberta Metsola, przewodnicząca Parlamentu Europejskiego, a głównym tematem tegorocznego spotkania – przyszłość Polski w Europie.
2023EFNIlewiatan
Podczas 12. edycji EFNI w Sopocie zadamy pytanie: co będzie jutro? Do wspólnego szukania odpowiedzi zapraszamy znakomitych gości ze świata biznesu i nauki. W tym roku wydarzenie nabiera dodatkowego wymiaru, nie tylko ze względu na planowane niedługo po konferencji wybory parlamentarne, ale także zbliżające się 25-lecie Konfederacji Lewiatan.
Jesteśmy świadkami wyzwań takich jak: globalna pandemia, wojna w Ukrainie, rewolucja AI. Tego lata mierzymy się z kolejnymi ekstremami pogodowymi i temperaturą, która bije poprzednie rekordy. Z polskiej perspektywy wyobraźnię rozpala dodatkowo kampania przed planowanymi na październik wyborami parlamentarnymi. Rośnie tempo zmian, złożoność problemów z jakimi zmaga się biznes i przybywa niewiadomych – takich jak upowszechnianie narzędzi opartych o sztuczną inteligencję.
– Chcemy dowiedzieć się, jak rewolucja AI wpłynie na innowacyjność firm, rynek pracy, kompetencje przyszłości, a zatem także na edukację” – mówi Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan. – To wyzwanie nie tylko nie odsuwa od nas pilnych kwestii jak zielona transformacja, udział Polski w odbudowie Ukrainy czy budowa konkurencyjnej gospodarki, ale komplikuje obraz. W polskich realiach dochodzi do tego kontekst polityczny, chaosu prawnego, braku transparentności, gdy przedsiębiorcy muszą zdawać test z zaradności i psychicznej odporności – dodaje.
W przyszłym roku Konfederacja Lewiatan obchodzi 25-lecie istnienia i podczas tegorocznego EFNI symbolicznie zainauguruje jubileuszowy czas. Przy tej okazji warto jeszcze uważniej wsłuchać się w głos młodego pokolenia, reprezentowany przez przedsiębiorców, innowatorów, naukowców, którym zależy na budowie innowacyjnego i silnego gospodarczo kraju.
– Ostatnie ćwierć wieku współczesnej historii Polski to nie tylko okazja do retrospektywy, spojrzenia na drogę jaką przeszliśmy jako przedsiębiorcy, gospodarka i społeczeństwo. Pytanie brzmi, na czym dalej budować przyszłość kraju, z myślą o pokoleniu dzieci i wnuków– podkreśla Henryka Bochniarz.
Zadecydują o tym wyniki wyborów parlamentarnych, w których również oni wezmą udział. W trudnych czasach potrzebna jest europejska solidarność i jedność, wspólnota mówiąca jednym głosem w kwestiach politycznych, gospodarczych. Młodzi ludzie czują się jej częścią, ale dziś pole konfliktu politycznego wyznaczają również różnice międzypokoleniowe, z rozbieżnymi interesami. Dlatego podczas EFNI szukać będziemy odpowiedzi nie tylko na pytania dotyczące technologii czy wyzwań ekonomicznych, ale też tego, jak wzajemnie zrozumieć swoje potrzeby i je komunikować.
Tegoroczne Europejskie Forum Nowych Idei odbędzie się od 11 do 13 października w Sopocie. Program merytoryczny EFNI przygotowaliśmy według pięciu ścieżek tematycznych: Europa na globalnych rynkach, Zielona zmiana Europy, Europa przyszłości, Cyfrowa transformacja Europy, Europa otwarta i różnorodna. Równolegle do paneli na czterech scenach trwać będą spotkania z cyklu EFNI Talks, podczas których prezentowane zostaną raporty i trendy nastawione na interakcję z widzami.
W ceremonii otwarcia EFNI 2023 weźmie udział Roberta Metsola. Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego będzie mówić o wyzwaniach stojących przed demokracją w wymiarze międzynarodowym i jej wpływie na geopolitykę i gospodarkę. Będzie to doskonały wstęp do trzech dni dyskusji o przyszłości Polski i Europy na EFNI, zwłaszcza w gorącym politycznie momencie, gdy nadchodzące wybory parlamentarne zdecydują o dalszym kierunku rozwoju Polski i jej miejscu na mapie Europy i świata. Pochodząca z Malty Roberta Metsola jest członkinią Parlamentu Europejskiego od 2013 r. W listopadzie 2020 r. wybrana na pierwszą wiceprzewodniczącą, a od stycznia 2022 r. zajmuje stanowisko przewodniczącej Parlamentu Europejskiego. Jest najmłodszą osobą, która zajmowała to stanowisko i pierwszą od dwóch dekad kobietą, a także zaangażowaną w kwestie praw kobiet i osób LGBT orędowniczką silnej i zjednoczonej Unii.
Wśród potwierdzonych gości tegorocznej edycji są także między innymi: Jerzy Hausner, Katarzyna Kasia, Magdalena Środa, Tomasz Terlikowski, Sławomir Dudek, Jerzy Buzek, Henryka Bochniarz, Andrzej Rychard, Radosław Markowski, Mirosław Gronicki, Jowita Michalska, Dominika Kulczyk, Małgorzata Szumowska, Roman Kuźniar, Przemysław Sadura oraz Sławomir Sierakowski.
Europejskie Forum Nowych Idei to jedna z największych w tej części kontynentu konferencji, poświęcona globalnym trendom, nowym ideom oraz przyszłości Europy. Forum co roku gromadzi ponad tysiąc uczestników, wybitnych ekonomistów, liderów biznesu i naukowców, przedstawicieli administracji polskiej i europejskiej. Wydarzenie organizowane jest od 2011 roku przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot.
Rejestracja dla uczestników oraz akredytacja przedstawicieli mediów jest już dostępna pod tym linkiem.
Europejskie Forum Nowych Idei
Sopot, Hotel Radisson Blu
11-13 października 2023
Zarejestruj się już dziś na efni.pl
#CoBędzieJutro
Partnerem strategicznym 12. edycji EFNI jest Orange, natomiast partnerami głównymi: Allegro, Autopay, BASF, BAT, Citi Handlowy, Grabowski i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych, EY, IKEA, Invest in Pomerania, Grupa Luxmed, Miasto Gdańsk oraz Samorząd Województwa Pomorskiego. Do partnerów wspierających należą: Antal, BP, Deutsche Bank, Miasto Gdynia, Château Isolette, Kruk, P&G, Radisson Blu i TM Grupo Inmobiliario. Strategicznymi partnerami merytorycznymi są Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Uniwersytet Łódzki. Do partnerów instytucjonalnych należą: Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce oraz Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie. Partnerami medialnymi wydarzenia są: ams, Money.pl. ISBNews, My Company Polska, Puls Biznesu, Trójmiasto.pl oraz Warsaw Business Journal. Partnerem Technologicznym jest Amber Expo.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czerwcu 2023 r. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku było wyższe o 11,9% i wyniosło 7335,20 zł. Przeciętne zatrudnienie było wyższe o 0,2% – podał GUS.
Woda na młyn dla rządzących, szczególnie u progu wyborów. Pierwszy raz w tym roku, roczna dynamika wzrostu wynagrodzeń wyprzedziła inflację. W skali roku wynik 11,9% pokazuje że presja inflacyjna w małych, średnich firmach nie maleje. W zasadzie poza budownictwem oraz górnictwem w każdej z branż wynagrodzenie rosło w tempie nie niższym niż 10% w skali roku. Brak wykwalifikowanych rąk do pracy jest i będzie bolączką dla polskiego przedsiębiorcy.
To właśnie przez wysokość wynagrodzeń prawdopodobnie przyjdzie lekki kryzys na rynku pracy – przedsiębiorstw nie będzie stać na ciągłe podwyżki, ale będą do tego zmuszane chcąc utrzymać pracownika lub nie pozwolić na jego „podkupienie”. A za miesiąc czeka nas zapewne kolejny wyskok spowodowany wzrostem wynagrodzenia minimalnego i tym, że prawdopodobnie spowoduje to roszczenia pracowników zarabiających niewiele powyżej płacy minimalnej. Już do końca roku wynagrodzenia realne będą rosły.
O tym, że nie ma rąk do pracy może świadczyć bardzo niska stopa bezrobocia oraz mozolny wzrost zatrudnienia. Mimo, że nominalnie zatrudnienie spadło to w relacji do czerwca 2022 r. i tak odnotowaliśmy wzrost na poziomie 0,2%. O ile większość spadków zatrudnienia w branżach da się wyjaśnić sezonowością to uwagę przykuwa niewielki spadek zatrudnienia w przetwórstwie przemysłowym. To kolejny sygnał, że część naszego przemysłu może mieć w najbliższym czasie problemy.
W czerwcu br. produkcja sprzedana przemysłu była niższa o 1,4% w porównaniu z czerwcem ubiegłego roku, natomiast w porównaniu z majem br. wzrosła o 1,2% – podał GUS.
Czerwcowy wynik przyniósł spadek o 1,4% w skali roku. W stosunku do ostatnich miesięcy spadek produkcji jednak zwolnił. Przed miesiącem wspominałem, że mimo wszystko te ujemne dynamiki to w zasadzie powrót do normalności – trendu z długiego okresu. Oczywiście nie wróży to nic dobrego dla naszego PKB w drugim kwartale. Jeszcze jutro zapewne dane o sprzedaży detalicznej dołożą swoje trzy grosze.
Słaby rok w gospodarce
Wracając jednak do produkcji i wybiegając w przyszłość. Na pewno na przemysł będzie miała wpływ sytuacja po zachodniej stronie naszej granicy. Patrząc tylko na odczyty indeksu PMI dla Polski i Niemiec to wyraźnie nam się rysuje słaby rok, nawet gdyby uznać, że PMI przez ostatnie zawirowania makroekonomiczne straciło swoją moc prognostyczną. Jeszcze dwa trzy miesiące spadków przemysłu i możemy zacząć się powoli martwić o kondycję naszej gospodarki w całym 2023 r.
Niezmiennie od kilku miesięcy poważne minusy zaliczają branże energochłonne – metale, produkcja chemikaliów oraz branża papiernicza i drzewna. To nadal efekt prawdopodobnie wysokich cen energii oraz częściowo braku produktów i nowych zamówień. Konfederacja Lewiatan
![Nastroje konsumenckie trochę lepsze [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/08/zakupy.jpg)
![Polacy dalej tną wydatki i mniej kupują [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/08/sprzedaz-detaliczna.jpg)
![Gospodarka dalej hamuje [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/08/przemysl.jpg)
![Polacy ograniczają zakupy [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/07/zakupy.jpg)
![Wzrost płac przegonił inflację [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/07/place.jpg)
![Przemysł piąty miesiąc z rzędu na minusie [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2023/07/przemysl-1.jpg)
