Kilkudziesięciu przedstawicieli małych i średnich firm, ekspertów wzięło udział w spotkaniu poświęconym ustawie o fundacji rodzinnej uchwalonej w tym tygodniu przez Sejm. Wydarzenie zorganizowała Rada Firm Rodzinnych Konfederacji Lewiatan.
fundacja rodzinnaustawa
– Cieszę się, że po wielu latach wreszcie udało się uchwalić ustawę, na którą od dawna czekali właściciele firm rodzinnych. To dobra informacja dla polskich przedsiębiorców – powiedział Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.
– Lepiej mieć już ustawę, nawet z pewnymi błędami, niż czekać kilka lat na jej kolejną wersję. Prace nad zarysem ustawy rozpoczęły się w 2018 r., a ich inicjatorem była Rada Firm Rodzinnych Konfederacji Lewiatan, która mając na uwadze wyzwania sukcesyjne, przed jakimi stają polscy przedsiębiorcy, przygotowała pierwszy projekt ustawy – podkreślił Henryk Orfinger, pierwszy wiceprezydent Konfederacji Lewiatan, przewodniczący Rady Firm Rodzinnych Lewiatana.
– To bardzo interesujące przepisy i z pewnością wielu przedsiębiorców będzie z nich korzystało. Część regulacji będzie musiała być jeszcze poprawiona, ale w późniejszym terminie, bo teraz nie ma na to zgody – przekonywał Paweł Tomczykowski, ekspert ds. sukcesji rodzinnej Konfederacji Lewiatan, partner zarządzający kancelarią Ożóg Tomczykowski.
W toku prac sejmowych udało się jeszcze doprecyzować przepisy w zakresie utraty zwolnienia podmiotowego z podatku dochodowego przez fundację rodzinną. W przypadku likwidacji fundacji rodzinnej ustawa przewiduje, że trzeba uiścić 15% PIT. Posłowie doprecyzowali, że podatku nie będzie się naliczać od całej wartości mienia likwidowanej fundacji. Od wartości tej będzie można odjąć wartość mienia wniesionego do fundacji. W ostatniej chwili wprowadzono też zmianę niekorzystną. Chodzi o opodatkowanie fundacji tzw. podatkiem minimalnym od budynków, jeżeli wartość nieruchomości przekroczy kwotę 10 mln zł.
Fundacja rodzinna ma być podmiotowo zwolniona z podatku CIT. Będzie więc mogła bez opodatkowania sprzedawać akcje / udziały czy otrzymywać odsetki od lokat bankowych. Przychody uzyskiwane od fundacji przez fundatora oraz jego najbliższą rodzinę będą zwolnione z PIT. Wypłacane im świadczenia opodatkowane będą 15% podatkiem CIT.
Nagranie spotkania Rady Firm Rodzinnych w Lewiatanie:
Niemałą rewolucją w kodeksie cywilnym będzie długo wyczekiwana nowelizacja przepisów regulujących zachowek. Te obecne nie są dostosowane do wymagań nowoczesnej gospodarki i zmieniającego się otoczenia, także w kontekście społecznym i rodzinnym. Zgodnie z nowymi przepisami, fundusz założycielski fundacji rodzinnej będzie doliczany do spadku po fundatorze tylko w okresie 10 lat, licząc wstecz od otwarcia spadku. Poza tym, przewidziana została możliwość odroczenia terminu płatności zachowku, rozłożenia go na raty (na 5 lat, a w szczególnych przypadkach na 10 lat), a w wyjątkowych przypadkach nawet jego obniżenia.
– Ustawa odzwierciedla najlepsze praktyki europejskie w zakresie zabezpieczania aktywów na pokolenia, odnosząc je do polskich realiów. Nowe regulacje powinny wejść w życie w maju przyszłego roku – dodał Paweł Tomczykowski.
Jednym z licznych problemów projektu ustawy o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora autorstwa resortu sprawiedliwości jest to, że pomija on prawo UE i grozi chaosem prawnym – uważa Konfederacja Lewiatan.
prawo UEustawawindykacja
– Projekt zupełnie ignoruje tzw. dyrektywę NPL, która zawiera również uregulowania w zakresie windykacji. Dyrektywę trzeba implementować do prawa krajowego i w tym przedmiocie trwają już prace w Ministerstwie Finansów. Mamy zatem uregulowanie unijne, trwają prace nad jego wdrożeniem, a tymczasem Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje zupełnie osobne rozwiązania. Niejasna jest także relacja pomiędzy projektem ustawy, a już obowiązującymi przepisami, przede wszystkim w zakresie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi odnoszącej się do zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami. Zatem projekt ustawy Ministerstwa Sprawiedliwości i na poziomie unijnym i krajowym jest niespójny i wprowadza chaos prawny – mówi Adrian Zwoliński, ekspert ds. rynku finansowego i prawa korporacyjnego Konfederacji Lewiatan.
Ponadto, w uzasadnieniu projektu można przeczytać – bez żadnej analizy – że projekt ustawy nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej. Tymczasem dokładna lektura wskazuje, że projekt zawiera przepisy które można uznać za projekty przepisów technicznych, a zatem powinien być przedstawiony do tzw. ,,notyfikacji technicznej” Komisji Europejskiej. Ponadto ze względu na regulacje unijne i treść ustawy pojawia się pytanie o notyfikację harmonizującą na podstawie art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Projekt powinna zatem poddać analizie Komisja Europejska.
Pracodawcy i cudzoziemcy, w tym Ukraińcy, potrzebują więcej niż 30 dni na legalizację pobytu osób z państw trzecich. Konfederacja Lewiatan zwraca uwagę, że projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy nie został skierowany do konsultacji z partnerami społecznymi.
pomocUkraińcyustawa
Wysłuchaj komentarza ekspertki:
Regulacje zawarte w projekcie nie ograniczają się tylko do obywateli Ukrainy. Rząd planuje zakończyć stosowanie tzw. przepisów antycovidowych wydłużających ważność tytułów pobytowych cudzoziemców spoza obszaru UE.
Wśród proponowanych rozwiązań znalazły się m.in. nałożenie na obywateli Ukrainy obowiązku uzyskania numeru PESEL w ciągu 30 dni, usankcjonowanie na poziomie ustawowym dokumentu elektronicznego dostępnego w aplikacji Diia.pl jako dokumentu pobytowego, współfinansowanie przez Ukraińców kosztów zakwaterowania i wyżywienia w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, umożliwienie organom realizującym świadczenia rodzinne weryfikacji historii przekraczania granicy. Wiele proponowanych rozwiązań będzie miało wpływ na przedsiębiorców zatrudniających obywateli Ukrainy. Dobrze, że wciąż będą oni mogli korzystać z regulacji wynikającej z konfliktu na terytorium tego kraju.
– Przepisy odnoszą się nie tylko do obywateli Ukrainy. Wprowadzają również istotne zmiany dla cudzoziemców, których legalny pobyt na terytorium Polski został wydłużony na mocy szczególnych rozwiązań w związku z pandemią COVID-19. Stan zagrożenia epidemiologicznego wciąż obowiązuje, natomiast zgodnie z projektem ustawy cudzoziemcy, których dokumenty pobytowe straciły ważność w okresie pandemii będą musieli zadbać o ich przedłużenie bądź opuścić Polskę i to w najbliższym czasie. Z uzasadnienia ustawy wynika, że ma ona wejść w życie przed 24 listopada. Natomiast cudzoziemcy przebywający w Polsce mimo braku ważnych dokumentów pobytowych będą musieli dopełnić niezbędnych formalności w okresie 30 dni od tej daty. Spowoduje to znaczne utrudnienia dla cudzoziemców, pracodawców ich zatrudniających, jak również urzędów do których wpłyną liczne wnioski o zezwolenia na pobyt. Należałoby zatem najpierw oszacować liczbę cudzoziemców, korzystających ze szczególnych rozwiązań tzw. specustawy covidovej. W związku z tym firmy postulują wykreślenie tego przepisu z projektu ustawy bądź wydłużenie terminu jego wejścia w życie, np. do 180 dni – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Na szczególną uwagę zasługują również regulacje dotyczące nałożenia na obywateli Ukrainy obowiązku uzyskania numeru PESEL oraz likwidacji uproszczonego trybu uzyskania zezwolenia na pobyt. Zakłada się, że obywatel Ukrainy będzie musiał złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL w ciągu 30 dni od dnia wjazdu na terytorium RP.
– Zarówno omawiana nowelizacja, jak również procedowana obecnie ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców nie precyzują, czy zostanie utrzymana możliwość legalnego zatrudnienia obywatela Ukrainy nieposiadającego numeru PESEL. Dodatkowe obawy pojawiają się w związku z krótkim okresem przewidzianym na dopełnienie tego obowiązku z uwagi na dostępność terminów w urzędach, która może być ograniczona w niektórych miejscowościach – dodaje Nadia Kurtieva.
Obowiązujące przepisy umożliwiają Ukraińcom przybyłym do Polski po wybuchu wojny złożenie wniosku o pobyt czasowy w ramach uproszczonej procedury po upływie dziewięciu miesięcy. W celu uniknięcia dużego napływu wniosków do urzędów wojewódzkich ustawodawca likwiduje możliwość złożenia wniosku w tym trybie, wprowadza natomiast inne zabezpieczenia przed odmowną decyzją o wydanie zezwolenia na pobyt.
Uniezależnienie prawa do opieki medycznej od zarejestrowania się w urzędzie pracy, czy wprowadzenie nowych form aktywizacji osób biernych zawodowo z uwagi na obowiązki rodzinne lub miejsce zamieszkania - to zdaniem Konfederacji Lewiatan dobre rozwiązania, które znalazły się w projekcie ustawy o aktywności zawodowej.
aktywność zawodowaustawa
Szkoda, że nowe przepisy nie uwzględniają propozycji przedsiębiorców dotyczących zaprzestania wykorzystywania środków z Funduszu Pracy na cele inne niż związane z polityką zatrudnienia.
Ustawa o aktywności zawodowej ma zastąpić obowiązującą ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Rząd planuje wprowadzenie zmian w obszarze aktywizacji zawodowej i funkcjonowania instytucji rynku pracy z początkiem 2023 roku.
– Modernizacja instytucji rynku pracy jest konieczna z uwagi na potrzebę szybkiego i efektywnego reagowania na zmiany. Projekt inaczej reguluje kwestie podejścia do osób bezrobotnych, działań urzędów pracy oraz przewiduje m.in. zmiany w zakresie Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Niektóre propozycje wymagają szerszej merytorycznej debaty – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Lewiatan pozytywnie ocenia uniezależnienie prawa do opieki medycznej od zarejestrowania się w urzędzie pracy. Osoba niemająca innego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego zostanie zgłoszona do tego ubezpieczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zmiana ma zapobiec rejestracji w urzędzie pracy osób niezainteresowanych podjęciem pracy w celu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego.
Ważna z perspektywy pracodawców, ze względu na wzrost kosztów zatrudnienia, jest nowelizacja przepisów w zakresie opłacania składki na Fundusz Pracy. Ustawa zakłada obniżenie kwoty wynagrodzenia, od której pracodawca ma obowiązek opłacić składkę na Fundusz Pracy. Obecnie jest to wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, natomiast po zmianach będzie to już tylko połowa minimalnego wynagrodzenia. Dla osób zarabiających mniej niż minimalna krajowa ta zmiana oznacza możliwość otrzymania zasiłku w przypadku utraty pracy. Dla przedsiębiorców natomiast wiąże się to ze wzrostem kosztów zatrudnienia.Środki Funduszu Pracy, które w większości pochodzą ze składek pracodawców powinny służyć bezpośredniemu wsparciu rynku pracy i aktywizacji zawodowej.
– Finansowanie ze środków Funduszu Pracy zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych, a w szczególności zasiłków pogrzebowych nie powinno mieć miejsca. Postulowane przez nas od lat zaprzestanie wydatkowania środków na cele inne niż związane z polityką zatrudnienia, nie zostało uwzględnione w nowej ustawie – dodaje Nadia Kurtieva.
Planowane są również zmiany w zakresie finansowania szkoleń i instrumentów podnoszenia kompetencji. Pozytywnym rozwiązaniem jest rozszerzenie grupy odbiorców wsparcia ze środków KFS. Nieuzasadnione natomiast wydaje się zmniejszenie limitów dofinansowania oraz wyłączenie z form wsparcia dofinansowania tzw. szkoleń miękkich.
Proponowane regulacje wprowadzają również zmiany w funkcjonowaniu agencji zatrudnienia. Usługi doradztwa personalnego i poradnictwa zawodowego zostały wyłączone z obowiązku wpisu do rejestru agencji zatrudnienia. O odpowiedni wpis będą natomiast musiały zadbać podmioty świadczące usługi polegające na gromadzeniu i udostępnianiu w formie elektronicznej informacji o ofertach pracy.
– Pozytywnie oceniamy wprowadzenie nowych instrumentów aktywizacji osób biernych zawodowo z uwagi na obowiązki rodzinne lub miejsce zamieszkania. Pracodawca będzie mógł m.in. liczyć na dofinansowanie na utworzenie stanowiska pracy zdalnej dla mieszkańców terenów zagrożonych marginalizacją. W celu efektywnego korzystania z tych instrumentów i uatrakcyjnienia zatrudnienia w przypadku osób znajdujących się w szczególnej sytuacji należy odpowiednio zadbać o przejrzystość i sprawność procesu otrzymania dofinansowania przez pracodawcę. Powstaje pytanie na ile jednak, niezależnie procedowane, rozwiązania dotyczące pracy zdalnej w Kodeksie pracy będą atrakcyjne dla pracodawców – podkreśla Nadia Kurtieva.
Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczący ustawy o działalności windykacyjnej i zawodzie windykatora nie powinien być dalej procedowany.
firmyustawawindykacja
Powodów takiej oceny jest wiele, a w tym ten, że uderza on i w konsumentów i w firmy dochodzące należnych im pieniędzy – uważa Konfederacja Lewiatan.
– Ryzyka ekonomiczne i społeczne, które niesie ze sobą są bardzo duże i częściowo wynikają z braku rzetelnej analizy – czy też w ogóle z braku analizy – ekonomicznej i prawnej. Przykładowo, projektodawca chcąc uzasadnić projekt regulacji powołuje się na ogólną statystykę dotyczącą przestępstw, jak groźba karalna czy zmuszanie, ale przyznaje jednocześnie, że nie potrafi wskazać w jakim stopniu dotyczy ona sektora windykacji. Częściowo natomiast wskazane ryzyka wynikają z oderwanej od rzeczywistości propozycji przepisów. Mimo, że projekt niesie negatywne ryzyka i dla rodzin i dla seniorów i dla MŚP, projektodawca stwierdził krótko, że takich ryzyk nie ma – mówi Adrian Zwoliński, ekspert ds. rynku finansowego i prawa korporacyjnego Konfederacji Lewiatan.
Dodatkowe koszty dla konsumenta
– Konsument, który ma dług, często właśnie w toku przedsądowego dochodzenia wierzytelności ma możliwość negocjacji spłaty zadłużenia, czy też uświadamia sobie, że sprawa o pieniądze których nie zapłacił może być skierowana na drogę procesową. Projekt zakłada, że konsument będzie mógł bez żadnych warunków zgłosić sprzeciw i zablokować wszelkie polubowne, czy informacyjne działania. Nie jest nawet zrozumiałe, czy wcześniej uzyska informację, że sprawa zostanie przekazana do sądu. Nieprzemyślana instytucja sprzeciwu w znacznej mierze będzie prowadziła do jego odruchowego zgłaszania, a biorąc pod uwagę niski poziom wiedzy społeczeństwa o finansach i prawie, być może nawet do mylnego przekonania, że sprawa jest ,,zamknięta”. Tymczasem skierowanie jej na drogę sądową, a potem do egzekucji komorniczej to nowe koszty dla konsumenta – dodaje Adrian Zwoliński.
To może być szczególnie dotkliwe w przypadku wierzytelności które zabezpieczono hipoteką – jeśli dłużnik skorzysta impulsywnie i na wczesnym etapie ze sprzeciwu, prawdopodobne jest, że sprawa zakończy się dla niego egzekucją komorniczą z mieszkania. I o ile sam pomysł na możliwość zgłoszenia ,,sprzeciwu” jest słuszny, to w zaproponowanej formule jest szkodliwy i dla finansów konsumenta i możliwości sprawnego odzyskania swoich pieniędzy przez tego komu się one należą. To zresztą nie jedyna kwestia która odbiera konsumentowi szansę na ograniczenie kosztów np.: projekt zakazuje ,,wywierania nacisku” na dłużnika, aby pozyskał pieniądze na spłatę poprzez sprzedaż nieruchomości czy ruchomości. Nie wiadomo co oznacza ,,wywieranie nacisku”, a brak informacji może doprowadzić do blokowania jakiejkolwiek dobrowolnej sprzedaży majątku – w konsekwencji do mniej opłacalnej licytacji komorniczej
W jeszcze gorszej sytuacji zostaną postawione grupy, które paradoksalnie projekt chciał szczególnie chronić m.in. osoby niewidome i seniorzy powyżej 75 roku życia wobec których zakazuje się w ogóle ,,czynności windykacyjnych”. To nie tylko oznacza odebranie im np.: możliwości rozłożenia długu na raty czy wpędzi takie osoby w większe koszty i finansowe i emocjonalne związane z procesem sądowym, ale też pojawia się pytanie o ryzyko ograniczenia dostępu do rynku kredytowego i pożyczkowego osób w wieku 60+ czy nawet nieco młodszych.
Uderzenie w małe i średnie firmy
– Z drugiej strony projekt uderza w podmioty które dochodzą należnych im pieniędzy, w tym w małych i średnich przedsiębiorców. Radykalnie utrudnia, czy wręcz w wielu przypadkach uniemożliwia prowadzenie skutecznego przedsądowego dochodzenia należności. I tak przechodzimy do kolejnych ryzyk związanych z większymi zatorami płatniczymi i z obciążeniem sądów częścią dodatkowych spraw, które rozstrzygane były dotychczas polubownie. Zupełnie niezrozumiałe są też zmiany tamujące przepływ informacji gospodarczej, które wprost utrudnią weryfikację kontrahenta, jak i zwiększą prawdopodobieństwo wprowadzenia wierzyciela w błąd- zauważa Adrian Zwoliński
Ministerstwo Sprawiedliwości w żaden sposób nie zbadało jak projekt mógłby wpłynąć na zwolnienia w sektorze dochodzenia i zarządzania wierzytelnościami oraz na zmniejszenie konkurencyjności w nim, na innowacje finansowe, na obniżenie moralności płatniczej. Projekt zawiera przepisy, które wręcz naruszają prawa człowieka i bezpieczeństwo windykatorów. Niezrozumiałe jest też uderzenie w pracowników i współpracowników pochodzących z Ukrainy – zgodnie z projektem nie mogliby wykonywać zawodu windykatora który rozumiany jest bardzo szeroko, a zatem odebrane zostałoby im zatrudnienie, co jest szczególnie naganne w obliczu inwazji Rosji na ich ojczyznę. W końcu, już w ujęciu wyłącznie ekonomicznym, szereg rozwiązań w projekcie prowadzi do wzrostu kosztów i ma charakter proinflacyjny, czego również nie wzięto pod uwagę.
Czy nowe przepisy będą zgodne z prawem UE?
Po drugie, projekt zupełnie ignoruje istnienie tzw. dyrektywy unijnej NPL, której zakres częściowo pokrywa się z jego tematyką. Jednocześnie nad implementacją tej dyrektywy pracuje Ministerstwo Finansów. Pojawia się więc fundamentalne pytanie o zgodność rozwiązań zaproponowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości z prawem UE, jak i w ogóle o miejsce tego projektu w systemie. W projekcie zawarte są też informacje, że nie wymaga on przedstawienia go UE, gdy tymczasem z jego treści wynika, że powinien być przedstawiony między innymi do tzw. ,,notyfikacji technicznej” Komisji Europejskiej.
– Zastrzeżenia wobec projektu można mnożyć. Traktuje on ochronę konsumentów jako pretekst, niekiedy tworząc rozwiązania na ich szkodę. Ignoruje rozwój technologiczny i złożoność procesów dochodzenia wierzytelności – jest to szczególnie widoczne tam, gdzie nie odróżnia różnych rodzajów windykacji lub gdzie utrudnia nowe i wygodniejsze dla dłużnika metody. Powstaje wrażenie, że projekt w ogóle ignoruje rzeczywistość gospodarczą i odnosi się do tej z połowy lat 90-tych. Ostatnie dwie dekady to daleko idące zmiany rynku usług windykacyjnych, nie tylko w zakresie innowacji, ale też np.: przyjętych i egzekwowanych przez największe przedsiębiorstwa zasad dobrych praktyk. Sektor o którym mowa nie jest rzecz jasna wolny od wad, stąd analiza i debata choćby nad przejrzystym licencjonowaniem, czy sprawnym nadzorem jest potrzebna. Niestety, projekt Ministerstwa Sprawiedliwości wprowadza chaos prawny i nie jest w stanie sprostać tym standardom merytorycznym – podkreśla Adrian Zwoliński.
Konfederacja Lewiatan
26 października 2022
Krajowy system cyberbezpieczeństwa rodzi się w bólach
Należy rozważyć, czy nie zaniechać dalszych prac nad nową wersją projektu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa w związku z planowanym wejściem w życie unijnej dyrektywy (NIS2), która ma wzmocnić cyberbezpieczeństwo w UE – uważa Konfederacja Lewiatan.
cyberbezpieczeństwodyrektywaustawa
Nowa unijna dyrektywa stanie się obowiązującym prawem w ciągu najbliższych tygodni lub miesięcy. W konsekwencji już w styczniu 2023 r. można spodziewać się, że stara dyrektywa zostanie uchylona, a państwa członkowskie będą mieć 21 miesięcy na implementację nie tylko nowej dyrektywy, ale także przeanalizowanie, czy krajowe ustawodawstwo zachowuje aktualność. Natomiast Polska, przy zachowaniu obecnego kursu legislacyjnego, będzie w dalszym ciągu na etapie implementowania starych przepisów: rozporządzenia PE i Rady 2019/881 (Akt o Cyberbezpieczeństwie) i dyrektywy PE i Rady (UE) 2018/1972 („EKŁE”). Dlatego warto zastanowić się, czy nie zaniechać w tej chwili dalszych prac nad ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.
Premier Czech zdecydował niedawno o konieczności zakończenia prac nad projektem legislacyjnym niezgodnym z nową dyrektywą unijną NIS2 i zobowiązał dyrektora Krajowego Biura Cyberbezpieczeństwa do przedłożenia nowych przepisów w maju 2023 roku.
– Z najnowszej wersji projektu ustawy zostało usuniętych kilka niekorzystnych rozwiązań, np. rygor natychmiastowej wykonalności dla decyzji o uznaniu dostawcy za dostawcę wysokie ryzyka czy powołanie spółki Polskie 5G. Apelowaliśmy o to od dawna – mówi dr Aleksandra Musielak, dyrektorka departamentu rynku cyfrowego Konfederacji Lewiatan.
Niektóre przepisy budzą jednak nadal wątpliwości, jeśli chodzi o ich wpływ na konkurencyjny rynek telekomunikacyjny i cyberbezpieczeństwo.
– Chodzi na przykład o nieproporcjonalne uprzywilejowanie operatora strategicznej sieci bezpieczeństwa i możliwość prowadzenia przez niego działalności komercyjnej. Mógłby on świadczyć usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa, inne niż związane z obronnością czy bezpieczeństwem państwa, a także usługi telekomunikacyjne. Wątpliwości budzi również preferencyjny dostęp do infrastruktury i nieruchomości mogący stanowić pomoc publiczną. Ważne jest także utrzymanie równej dla wszystkich procedury uznania dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka – dodaje dr Aleksandra Musielak.
Konfederacja Lewiatan
20 października 2022
Firmy obawiają się zbyt dużej ingerencji w rynek energii elektrycznej
Ustawa o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej zbyt mocno ingeruje w rynek, przez co spowoduje ogromną niepewność, której konsekwencją może być upadłość wielu firm – uważa Konfederacja Lewiatan.
cenyenergiaustawa
W parlamencie trwają prace nad projektem ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku. Trafił on do Sejmu bez konsultacji publicznych.
Ustawa ma ograniczyć negatywne efekty wysokich cen energii elektrycznej, wprowadzając przy tym pojęcie „odbiorcy uprawnionego”, któremu będzie przysługiwać ochrona. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, zakłada on ograniczenie przychodów wytwórców energii elektrycznej, przy jednoczesnej redystrybucji uzyskanych środków do odbiorców końcowych objętych ochroną. W tym celu ustawa powołuje Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, na który wytwórcy energii oraz przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną mają dokonywać wpłat (określonych w ustawie jako „odpisy”).
Nie ulega wątpliwości, że trudna sytuacja na rynku energii i jej wysokie ceny wymagają podjęcia odpowiednich działań. W tym celu opracowano rozwiązania także na poziomie unijnym: rozporządzenie Rady (UE) 2022/1854 w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii. Procedowany obecnie projekt ustawy jest konsekwencją i odzwierciedleniem tych unijnych regulacji w krajowym porządku prawnym.
– W obecnym brzmieniu zakłada on jednak daleko idącą, a w znacznej mierze wręcz nadmiarową, ingerencję w rynek energii elektrycznej. Co więcej, ingerencję wprowadzaną naprędce i bez konsultacji publicznych. Przeprowadzenie kompleksowych konsultacji dałoby możliwość dogłębnego rozważenia wszelkich możliwych konsekwencji rozwiązań. Tymczasem system zaprojektowany w ustawie niesie za sobą bardzo wysoki poziom niepewności prawnej w zakresie ustalenia wielkości odpisu na Fundusz dla podmiotów, które będą zobowiązane ten odpis kalkulować i odprowadzać, a wręcz doprowadzi do niewypłacalności, a w konsekwencji upadłości spółek obrotu. Nie pozostanie to bez konsekwencji dla odbiorców końcowych i ich prawa do wyboru sprzedawcy – ostrzega Agata Bator, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Wydaje się, że nie taka była intencja projektodawcy. Chodzi o to, aby wprowadzając zmiany, które w założeniu mają pomóc, nie wylać dziecka z kąpielą.
Jutro Sejm ma zająć się rządowym projektem ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie cen energii elektrycznej oraz wsparcie niektórych odbiorców w 2023 roku.
cenyprądustawa
Ograniczenie przychodów wytwórców energii elektrycznej nie powinno pozbawiać gospodarki dostępu do taniej zielonej energii – uważa Konfederacja Lewiatan.
Projekt przewiduje rekompensaty dla firm energetycznych, ale i odpisy na fundusz uzyskanych przez nie nadwymiarowych przychodów. Trafił on do Sejmu z pominięciem konsultacji społecznych.
– Przygotowany w ekspresowym tempie rządowy projekt wprowadza mechanizm ograniczania przychodów wytwórców energii elektrycznej, który ignoruje zawarte już umowy cPPA (długoterminowe kontrakty, przekraczające nawet 10 lat, na zakup energii elektrycznej) gwarantujące niskie ceny zielonej energii odbiorcom końcowym. Specjalne odpisy na fundusz wsparcia odbiorców wnosić będą także wytwórcy energii elektrycznej, którzy zawarli lub chcieliby zawierać długoterminowe umowy sprzedaży energii z odbiorcą przemysłowym bez fizycznej jej dostawy w cenach niższych niż rynkowe. Jest to rozwiązanie wymagające korekty, ponieważ projektowany mechanizm powinien wspierać zarówno odbiorców energii jak i wytwórców do wykorzystywania potencjału, jaki stwarza produkcja energii z odnawialnych źródeł – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców usprawnią proces wydawania dokumentów legalizujących pracę cudzoziemców, ale nakładają też na pracodawców pewne ograniczenia i dodatkowe koszty – uważa Konfederacja Lewiatan.
cudzoziemcyustawazatrudnienie
Projekt nowelizacji ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców, przygotowany przez resort rodziny i polityki społecznej, ma zmniejszyć bariery administracyjne i formalności dotyczące zatrudniania cudzoziemców, jak również przeciwdziałać nadużyciom cudzoziemców oraz zaniżaniu standardów na rynku pracy. Każdy krok w kierunku uporządkowania, uproszczenia procedur legalizacji zatrudnienia cudzoziemców jest niezwykle ważny z perspektywy sytuacji na rynku pracy. Dla wielu pracodawców problem z pozyskiwaniem pracowników staje się największym wyzwaniem w utrzymaniu i rozwoju firmy.
– Proponowana ustawa przewiduje wprowadzenie wielu ciekawych ułatwień dla pracodawców. Ma zapewnić pełną elektronizację procedur dotyczących dostępu cudzoziemców do naszego rynku pracy. System teleinformatyczny ma umożliwić szybką komunikację między urzędem a pracodawcą. Nie będzie też potrzebne uzyskanie opinii starosty (tzw. test rynku pracy), co pozwoli skrócić czas oczekiwania na zezwolenie na pracę o co najmniej 14 dni. Pozytywnie oceniamy również usprawnienie procedur w przypadku kontynuacji pracy cudzoziemca u tego samego pracodawcy. Mimo rezygnacji z opcji przedłużenia zezwolenia na pracę, ustawodawca przewidział niemalże automatyczne wydanie kolejnego zezwolenia pod warunkiem spełnienia obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych i prawa podatkowego – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Najważniejsze zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców
– pełna elektronizacja postępowań o uzyskanie zezwolenia na pracę
– brak konieczności uzyskania opinii starosty (tzw. test rynku pracy)
– usprawnienie procedur w przypadku kontynuacji pracy cudzoziemca u tego samego pracodawcy
– wprowadzenie limitu zatrudniania cudzoziemców określonego przez Radę Ministrów w stosunku do podmiotu zatrudniającego
– obowiązek informowania starosty o zakończeniu pracy cudzoziemca na podstawie oświadczenia
– wprowadzenie minimalnego wymiaru czasu pracy, który nie może być niższy niż ¼ pełnego etatu w miesiącu czy też 10 godzin tygodniowo
– rozszerzenie przesłanek obligatoryjnej odmowy udzielenia zezwolenia na pracę.
Została także utrzymana możliwość zatrudnienia obywateli wybranych państw na podstawie oświadczenia na okres do 24 miesiąca. Natomiast mając na uwadze szczególną sytuację obywateli Ukrainy, ich integrację z naszym rynkiem, warto rozważyć systemowe uregulowanie i zachowanie uproszczonej instytucji powiadomienia powiatowego urzędu pracy w ciągu 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy jako formy legalizacji pracy.
– Niektóre propozycje zawarte w projekcie ustawy mogą jednak powodować dodatkowe wyzwania i koszty dla pracodawców. Ma być wprowadzony doroczny limit zatrudniania cudzoziemców, określany przez Radę Ministrów. Kryteria oraz ramy czasowe ustalenia limitów w przypadku poszczególnych firm pozostają niejasne, natomiast skutkować będą odmowną decyzją urzędu. Kłopotliwe będzie dla pracodawców również informowanie starosty o zakończeniu pracy cudzoziemca na podstawie oświadczenia. W aktualnie obowiązującej ustawie jest to czynność fakultatywna. Warunkiem uzyskania zezwolenia na pracę będzie również odpowiedni wymiar czasu, który nie może być niższy niż ¼ pełnego etatu w miesiącu czy też 10 godzin tygodniowo. W przypadku zamiaru powierzenia pracy na pół etatu zezwolenie na pracę może zostać wydane maksymalnie na jeden rok, a nie na trzy lata jak to było wcześniej. Wydanie zezwolenia na pracę na okres nie dłuższy niż rok przewidziano również dla nowopowstałych firm oraz cudzoziemców wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych – dodaje Nadia Kurtieva.
Zdaniem Konfederacji Lewiatan w najbliższych latach zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem cudzoziemców będzie dalej wzrastać. Dlatego ważne jest, aby system prawny zapewniał bezpieczne i przewidywalne warunki dla cudzoziemców i przedsiębiorców.
Konfederacja Lewiatan
30 września 2022
Po zniesieniu obliga giełdowego. Droga energia z walizki
Likwidacja obliga giełdowego jest działaniem na szkodę obywateli i przedsiębiorców – ostrzega Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki.
energiaobligoustawa
29 września Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zakłada ona całkowite zniesienie tzw. obliga giełdowego w odniesieniu do sprzedaży energii elektrycznej, wynikającego z art. 49a ustawy – Prawo energetyczne. Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki, członek Konfederacji Lewiatan, jest zdecydowanie przeciwny, uchwalonym przez Sejm, zmianom przepisów.
– Są one nieadekwatne do diagnozy postawionej przez autorów projektu ustawy oraz będą miały bardzo negatywne skutki dla gospodarki, rynku energii i zaangażowania sektora finansowego w budowę źródeł OZE w Polsce. Ponadto stoją w sprzeczności z innymi aktualnie procedowanymi aktami prawnymi, które są wprowadzane w związku z sytuacją na rynku energii. Usunięcie obligo giełdowego doprowadzi do wzrostu cen energii dla przedsiębiorstw. Firmy i konsumenci utracą możliwość weryfikacji ofert pozyskiwanych od spółek energetycznych – mówi Wojciech Graczyk, prezes zarządu Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki.
Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki w szczególności zwraca uwagę na fundamentalne kwestie w przedstawionym projekcie:
zniesienie obowiązku działania na transparentnym rynku giełdowym doprowadzi do ograniczenia konkurencji na rynku obrotu energią oraz wzrostu cenenergii w Polsce. Brak obliga wpłynie na umocnienie monopolu wytwarzania konwencjonalnego,
efektem zmian będzie znaczące ograniczenie możliwości finasowania nowych OZE, ponieważ drastyczne obniżenie wolumenu transakcji na Towarowej Giełdzie Energii doprowadzi do pozbawienia instytucji finansujących wiarygodnych cen referencyjnych, które dzisiaj dostarcza giełda energii,
przytoczona argumentacja za zniesieniem obliga wspiera interesy dużych grup energetycznych, a ponadto jest fundamentalnie sprzeczna z tym, jak uzasadniano wprowadzenie 100% obliga giełdowego w 2018 roku. Obecnie przytaczane są wyłącznie argumenty służące interesom dużych grup energetycznych,
proponowana zmiana regulacji jest przedwczesna, gdyż nie są znane skutki wprowadzenia innych regulacji istotnych dla hurtowego rynku energii elektrycznej – w szczególności będzie ona negatywnie oddziaływała na mechanizmy mające za celu obniżenie cen na rynku hurtowym, jakie zostały przewidziane we wchodzących w życie 3 października 2022 r. zmianach rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego,
umocnienie monopolu wytwarzania konwencjonalnego– wycofanie obowiązku działania na transparentnym rynku giełdowym doprowadzi do wzrostu cen energii,
drastyczne obniżenie wolumenu transakcji na Towarowej Giełdzie Energii doprowadzi do znacznego ograniczenia możliwości finansowania budowy OZE w Polsce – giełda energii dostarcza bankom wiarygodne ceny referencyjne dla finansowania nowych projektów,
na skutek likwidacji obliga giełdowego nastąpi drastyczna utrata wiarygodności cen i indeksów na giełdzie energii – stoi to w jawnej sprzeczności z celem i treścią innych aktualnie procedowanych w Sejmie i rządzie ustaw; stanie się to przy jednoczesnym braku informacji (raportów publicznych) cen w transakcjach zawieranych wewnątrz grup.
zakres i tryb wprowadzenia proponowanej zmiany ustawy stanowią zagrożenie dla zaufania obywateli, inwestorów, systemu bankowego i przedsiębiorców do państwa.
Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki z całą stanowczością wskazuje na nieprawdziwość przytaczanego przez autorów proponowanych zmian argumentu, że wytwórcy energii mogliby sprzedawać energię taniej, ale nie mogą z powodu obligo. Argument ten jest nieprawdziwy z dwóch powodów: po pierwsze mniej niż połowa energii wyprodukowanej w Polsce jest sprzedawana w ramach obliga (wg danych Prezesa URE z 11.02.2021 roku), po drugie w 2022 roku uczestnicy handlu na giełdzie borykają się z permanentnym brakiem ofert na sprzedaż energii elektrycznej.
![Zmiany w pomocy dla obywateli Ukrainy [+MP3]](https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/11/ukraina.jpg)
