Raport Lewiatana. Co utrudnia zatrudnianie Ukraińców?
01 marca 2023

Raport Lewiatana. Co utrudnia zatrudnianie Ukraińców?

Największymi barierami przy zatrudnianiu osób z Ukrainy, które przybyły do Polski, są brak znajomości języka polskiego, niedostosowanie ofert pracy do kompetencji Ukraińców, poczucie tymczasowości czy stosowanie standardowych procedur rekrutacji – wynika z raportu „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”, przygotowanego przez Konfederację Lewiatan we współpracy z Jobs First i Urzędem Pracy m.st Warszawy.

Wysoki poziom kompetencji i brak znajomości języka polskiego nie pozwalają na zatrudnienie obywateli Ukrainy na tych stanowiskach, do obsługi których mają odpowiednie doświadczenie i kompetencje. Ponadto relatywnie wysoki poziom kompetencji Ukraińców powoduje, że nie zawsze chcą oni podejmować oferty pracy dostępne na rynku (nie każdy chce lub może pracować w prostych zawodach w handlu, gastronomii i opiece).

– Uchodźcy z Ukrainy najczęściej mają wyższe wykształcenie. Przybywają również wykwalifikowani pracownicy, m.in. z branży medycznej i oświatowej. Barierą w znalezieniu pracy w swoim zawodzie, także w branżach charakteryzujących się niedoborem pracowników, jest brak znajomości języka polskiego oraz skomplikowany i czasochłonny proces nostryfikacji dyplomów. Ponadto poczucie tymczasowości oraz przymusowy charakter migracji sprawiają, że Ukraińcy częściej dążą do szybkiego znalezienia źródła dochodu niż do potwierdzenia uprawnień do pracy w swoim zawodzie. Z tego powodu migranci wojenni najczęściej muszą podejmować pracę poniżej swoich kwalifikacji, a skuteczne wykorzystanie potencjału tych osób w sektorach charakteryzujących się dużym zapotrzebowaniem na specjalistów jest ograniczone – mówi Nadia Kurtieva, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Procesy rekrutacji obywateli Ukrainy odbywają się według wystandaryzowanych procedur. Są oni rekrutowani na zasadach powszechnie obowiązujących i traktowani  tak samo jak pozostali kandydaci do pracy. Natomiast brak wiedzy na temat legalnych form zatrudnienia w Polsce może prowadzić do podjęcia pracy nierejestrowanej lub zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej, co w konsekwencji uniemożliwia egzekwowanie swoich praw pracowniczych. Dlatego konieczna jest edukacja i zwiększenie świadomości obywateli Ukrainy na temat warunków pracy i przysługujących im praw. Niepewność jutra powoduje, że część Ukraińców nie podejmuje decyzji o poszukiwaniu pracy licząc, że „lada moment” wrócą do Ukrainy. Równie często zmieniają miejsce zamieszkania ze względu na sytuację, w której się znajdują, co utrudnia aktywizację. Stąd małe zaufanie pracodawców i duża ostrożność w przypadku zatrudniania tych osób.

Ci, którzy zgłaszają się do punktu informacyjnego urzędu pracy nie zawsze szukają pracy. Część z nich korzysta z różnych programów socjalnych na równi z polskimi obywatelami. Najlepszą formą pracy z tymi obywatelami Ukrainy jest osobisty kontakt w urzędzie pracy, ale ze względu na dużą liczbę osób, które są obsługiwane jest to utrudnione.

– Nasze doświadczenie pokazuje, że stworzenie dla obywateli Ukrainy realnej perspektywy życia w Polsce, wizji przyszłości w naszym kraju, skłania ich do pozostania i podjęcia zatrudnienia. To oznacza, że oferowana praca nie może być przypadkowa, a pracodawca musi zapewnić określone standardy i dać szansę zatrudnionemu pracownikowi zaangażować się. Osiągnęliśmy to pracując indywidualnie i kompleksowo zarówno z naszymi podopiecznymi, jak również pracodawcami – mówi Anna Karaszewska, prezeska zarządu Jobs First.

Konfederacja Lewiatan chcąc lepiej zdiagnozować potrzeby osób uciekających przed wojną oraz wesprzeć je w integracji na polskim rynku pracy, zdecydowała się na realizację projektu pilotażowego „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”. Podczas projektu zidentyfikowano liczne bariery w skutecznym wykorzystaniu potencjału uchodźców na polskim rynku pracy. Przygotowano również specjalny poradnik.

„Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”

Poradnik dotyczący zatrudniania Ukraińców

***

Projekt realizowany był w ramach Inicjatywy Nr FWD-H-4 pt. “Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej “FWD” Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Inicjatywa była finansowana przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy Norweskich i EOG.

Konfederacja Lewiatan

Płace nominalnie rosną, ale realnie ich wartość spada [+MP3]
20 lutego 2023

Płace nominalnie rosną, ale realnie ich wartość spada [+MP3]

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w przedsiębiorstwach w styczniu 2023 r. w porównaniu ze styczniem ubiegłego roku było wyższe o 13,5% i wyniosło 6883,96 zł (brutto). Przeciętne zatrudnienie w porównaniu ze styczniem 2022 r. było wyższe o 1,1% i osiągnęło 6530,1 tys. etatów – podał GUS.

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Na rynku pracy w Polsce bez większych zmian. Nowy rok rozpoczynamy z dwucyfrowym wzrostem wynagrodzeń i skromnym zatrudnienia. Blisko 14% nominalny wzrost płac w ciągu roku, powoduje jednak, że nadal w ujęciu realnym, czyli po uwzględnieniu inflacji tracimy. W ciągu miesiąca nasze wynagrodzenia spadły z historycznego poziomu przekraczającego 7 tys. zł o 6,1% i ponownie wróciliśmy poniżej „magicznej” granicy.  Nie ma jednak czym specjalnie się przejmować w kontekście tak znacznego miesięcznego obniżenia płac. Grudzień to okres wypłat rocznych nagród i premii, dlatego też wynagrodzenia w ostatnim miesiącu ubiegłego roku były po prostu sztucznie zawyżone.

Mniej spektakularne wzrosty miały miejsce w zatrudnieniu. To, w ciągu roku wzrosło zaledwie o 1,1%, a w ciągu miesiąca o 0,4%. Oczekiwania były jednak wyższe. Rynek i ekonomiści oczekiwali wzrostu na poziomie bliskim 2%. Zatrudnienie jednak wydaje się być bardzo stabilne w czasie i kontynuuje swój mozolny „marsz” w górę. Nic nie zapowiada, żeby w najbliższym czasie można było oczekiwać zmiany tej sytuacji.

Styczeń jest o tyle ciekawym miesiącem, że powinniśmy w nim zobaczyć efekt podwyższonej płacy minimalnej, a de facto nie widzimy albo nie jest on na tyle wyraźny, żeby można było go przypisać nowej stawce najniższego wynagrodzenia.

Konfederacja Lewiatan

 

Pracownicy oczekują podwyżek
09 lutego 2023

Pracownicy oczekują podwyżek

Wysoka inflacja oraz rosnące koszty utrzymania powodują, że co drugi pracownik spodziewa się podwyżki w tym roku, a co trzeci sam zamierza poprosić o to szefa – wynika z 50. edycji Monitora Rynku Pracy realizowanego przez Instytut Badawczy Randstad we współpracy z Instytutem Badawczym Pollster.

Na rynku pracy mamy stabilną sytuację, ale dwa tematy wzbudzają w ostatnich miesiącach szczególne zainteresowanie. Chodzi o wysokość wynagrodzeń oraz perspektywy utrzymania bądź zmiany miejsca pracy. Presja na podwyższanie płac w związku ze wzrostem kosztów życia była szczególnie widoczna na przełomie 2022 oraz 2023 roku. Potwierdzają to dane dotyczące pracowników, którzy otrzymali podwyżki (54%) jak i tych którzy oczekują wsparcia od pracodawców z związku z inflacją (65%). Możliwości przedsiębiorców w tym zakresie są bardzo zróżnicowane w zależności od branży w której funkcjonują czy sytuacji firmy – mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan

Niepewna sytuacja gospodarcza stawia dodatkowe wyzwania przed pracodawcami odnośnie rozmów z pracownikami, kształtowania systemów wynagradzania, formy wsparcia udzielanego pracownikom. – Pamiętajmy, iż w bieżącym roku minimalne wynagrodzenie jest dwukrotnie podwyższane, od stycznia oraz od lipca – dodaje Robert Lisicki.

Konfederacja Lewiatan

 

 

 

 

 

 

 

 

Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy? Sprawdź w poradniku Lewiatana
31 stycznia 2023

Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy? Sprawdź w poradniku Lewiatana

fot. Shutterstock

Trwa Kongres „Praca 4.0. Przewidzieć jutro – rynek pracy w dobie niepewności” poświęcony wyzwaniom na rynku pracy i planowanym zmianom legislacyjnym.

Podczas pierwszego dnia konferencji podsumowany został pilotażowy program „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” realizowany przez Konfederację Lewiatan we współpracy z Jobs First sp. z o.o. i Urzędem Pracy m.st. Warszawy. Celem projektu była aktywizacja i przygotowanie do pracy w Polsce obywateli Ukrainy oraz wsparcie firm w zatrudnianiu Ukraińców.

Jednym z efektów jest praktyczny poradnik „Zatrudnienie obywateli Ukrainy przebywających w Polsce od 24 lutego 2022 roku w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy”. Można go pobrać bezpłatnie na naszej stronie.

Drugi dzień Kongresu Praca 4.0 o legalnym zatrudnianiu Ukraińców

Podczas drugiego dnia Kongresu Praca 4.0 odbywały się warsztaty online. Spotkanie „Legalne zatrudnienie obywateli Ukrainy” prowadził radca prawny Przemysław Ciszek, partner Zarządzający w C&C Chakowski & Ciszek. Na panelu „Praca zdalna po nowemu” problematykę regulaminu pracy zdalnej, przepisów BHP, kosztów pracy zdalnej i pracy zdalnej z zagranicy omówił uczestnikom radca prawny Robert Stępień, partner w PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler.

Prowadzący warsztat radca prawny Przemysław Ciszek podkreślił, że do 24 sierpnia 2023 roku został przedłużony okres pobytu na podstawie wiz oraz okres ważności tych wiz – jeżeli ostatni dzień okresu pobytu obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie wizy krajowej przypada od 24 lutego 2022. To samo dotyczy zezwolenia na pobyt czasowy. Zaznaczył też, że w razie wątpliwości lepiej, żeby obywatel Ukrainy złożył wniosek na pobyt czasowy.

Nowe zasady zezwoleń na pobyt dla osób ze statusem UKR

Nowe zmiany w prawie dotyczą m.in. sytuacji, kiedy osoba ze statusem UKR (czyli mająca prawo do legalnego pobytu na terytorium Polski przez okres jednego roku, na który została wprowadzona ochrona czasowa osób uciekających przed wojną z Ukrainy) nie spełnia wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt ze względu na deklarowany cel lub brak uzasadnienia pobytu. Od 24 sierpnia 2023 roku udzielać się będzie takiej osobie zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji.

Uczestnicy warsztatu online dowiedzieli się też, że zgodnie z nową ustawą o zatrudnianiu cudzoziemców zezwolenia na pracę dla obywateli Ukrainy będą wydawane tylko elektronicznie.

Praktyczny poradnik dla firm zatrudniających Ukraińców

W poradniku Konfederacji Lewiatan zebrane zostały nie tylko przepisy dotyczące zatrudniania, ale też wskazane proste procedury, jak przejść drogę do skutecznego zatrudnienia pracownika z Ukrainy.

Wśród rad dla pracodawców jest m.in. przypomnienie, że mają oni obowiązek żądania od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski. Co więcej, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany do przechowywania kopii dokumentu pobytowego przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca.

Autorami poradnika są eksperci z C&C Kancelaria prawna Ciszek sp.k: radca prawny Przemysław Ciszek, radca prawny dr Izabela Florczak i doradca podatkowy Wojciech Garczyński.

Poradnik można pobrać bezpłatnie TUTAJ

Pierwszy dzień Kongresu Praca 4.0 o projekcie i barierach w zatrudnianiu Ukraińców

Podczas pierwszego dnia Kongresu Praca 4.0 uczestnicy panelu „Cudzoziemcy na polskim rynku pracy” rozmawiali o tym, czy skutecznie zintegrowaliśmy uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy i jakie wyzwania napotykamy w ich zatrudnieniu.

– Celem projektu, który realizowaliśmy na zlecenie Lewiatana było nie tylko doprowadzenie do zatrudnienia Ukraińców, ale spowodowanie żeby ono było trwałe. I to się udało. Wszystkie osoby, które rozpoczęły pracę dalej ją kontynuują – mówiła Anna Karaszewska, prezeska zarządu, Jobs First.

Jak wskazała, wśród barier, które pojawiły się przy zatrudnianiu Ukraińców był problem tymczasowości. Okazało się także, że pracodawcy nie są przygotowani do ich zatrudniania. Procesy rekrutacyjne firm nie są dostosowane do wyjątkowej sytuacji. – Nie było woli niesienia pomocy Ukraińcom, bo na przykład nie znają języka polskiego. Pokutował też stereotyp pracownika z Ukrainy niestabilnego, który porzuca miejsce pracy. Aktywizując pracowników z Ukrainy, zwracaliśmy szczególną  uwagę na wysoką jakość oferowanych miejsc pracy – podkreślała Anna Karaszewska.

Przeczytaj też wypowiedzi pracodawców, którzy w ramach projektu zatrudnili Ukraińców. Mówią o barierach, na jakie napotkali w procesie zatrudnienia oraz o tym, jak sobie z nimi praktycznie poradzić.

Dokumenty i procedury – to główne bariery dla firm zatrudniających Ukraińców

Projekt jest realizowany w ramach Inicjatywy Nr FWD-H-4 pt. “Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej “FWD” Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Inicjatywa jest finansowana przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy Norweskich i EOG.

Nasze zarobki rosną, ale realnie ubożejemy [+MP3]
20 stycznia 2023

Nasze zarobki rosną, ale realnie ubożejemy [+MP3]

W grudniu 2022 r. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w porównaniu z grudniem 2021 r. było wyższe o 2,2%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie zaś wzrosło o 10,3% i wyniosło 7329,96 zł (brutto) - podał GUS.

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Inflacja w grudniu zaskoczyła pozytywnie spadkiem, analogicznie zachowały się niestety jednak wynagrodzenia. Nominalnie w grudniu pensje pracowników wzrosły o 10,3%, przy inflacji przekraczającej 16%. Oznacza to, że średnie wynagrodzenie w grudniu przekroczyło z nawiązką 7300 zł brutto. Realnie ponownie Polki i Polacy ubożeją. Podobnie jak przed miesiącem największe wzrosty wynagrodzeń dotyczyły transportu i magazynowania. Wiąże się to zapewne z sezonem świątecznym i zapotrzebowaniem na ludzi do pracy. Jednocześnie popyt na pracowników przewyższa podaż.

Zatrudnienie w grudniu nie zmieniło się w stosunku do listopada. Z kolei rok do roku notujemy dalej wzrost na poziomie 2,2%.  Obecna sytuacja jest odzwierciedleniem tego co prognozowaliśmy przed miesiącem. Zatrudnienie ciągnie głównie jedna branża – informacja i komunikacja – gdzie odnotowujemy roczne wzrosty na poziomie przekraczającym 10%.

Pewnym zaskoczeniem może być dalszy wzrost zatrudnienia, w skali roku, w branży gastronomia i zakwaterowanie. Prawdopodobnie to zakwaterowanie odpowiada za większą część tego wzrostu, ponieważ gastronomia zdaje się borykać ze znacznie większymi problemami – wzrost cen produktów, zmiana zachowań konsumentów oraz wzrost cen nośników energii i samej energii.
Konfederacja Lewiatan

 

Pobierz MP3
Szkolenia dla pracodawców zainteresowanych zatrudnieniem pracowników z Ukrainy
20 stycznia 2023

Szkolenia dla pracodawców zainteresowanych zatrudnieniem pracowników z Ukrainy

fot. Karollyne Hubert / Unsplash

Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) chce ułatwić dostęp do rynku pracy dla osób z Ukrainy oraz zapewnić im wsparcie w integracji na rynku pracy. W tym celu realizuje program, który ma także wesprzeć prywatnych pracodawców w zakresie poszukiwania pracowników, w tym ułatwienie ich zatrudnienia zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W ramach Programu organizowane są szkolenia dla pracodawców w zakresie zatrudniania cudzoziemców, etycznej rekrutacji, ułatwiania ich adaptacji tworzenia inkluzywnego środowiska pracy dla osób pochodzących z różnych krajów, w tym uchodźców.

Konfederacja Lewiatan wspiera inicjatywy na rzecz pełniejszego włączenia uchodźców z Ukrainy na lokalnych rynkach pracy oraz zapewnienia im godnej pracy, dlatego zachęcamy pracodawców do współpracy z IOM.

Spotkania Międzysektorowego Okrągłego Stołu IOM

Organizacja rozwija również międzysektorową wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie integracji na rynku pracy osób, które otrzymały ochronę czasową w Polsce. W tym celu został zainicjowany cykl spotkań Międzysektorowego Okrągłego Stołu.

Raport podsumowujący jest dostępny do pobrania tutaj.

Podczas pierwszego spotkania Konfederacja Lewiatan przedstawiła wyzwania stojące przed pracodawcami oraz rekomendacje na temat aktywizacji zawodowej uchodźców.

Zostały też przedstawione wnioski z pilotażowego programu „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”, który prowadzi Jobs First na zlecenie Konfederacji Lewiatan.

Jeśli są Państwo zainteresowani współpracą z IOM w zakresie poszukiwania kandydatów do pracy, serdecznie zapraszamy do kontaktu z osobą odpowiedzialną za projekt – Panią Aliaksandrą ZHAILOVICH, azhailovich@iom.int.

 

Pobierz raport
Rynek pracy ma się dobrze [+MP3]
20 grudnia 2022

Rynek pracy ma się dobrze [+MP3]

W listopadzie br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w porównaniu z analogicznym okresem 2021 roku było wyższe o 2,3%. Średnie wynagrodzenie natomiast było wyższe o 13,9% - podał GUS.

Wysłuchaj komentarza eksperta:

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Rynek pracy w Polsce zgodnie z oczekiwaniami nadal w dobrej kondycji. Zatrudnienie w ciągu roku wzrosło o  2,3%. Nic nie wskazuje, że w najbliższym czasie sytuacja ulegnie diametralnej zmianie. Rynek pracy nadal jest odporny na zbliżające się spowolnienie. Są branże, których dotyka problem braku rąk do pracy, jak np. IT.

W ciągu miesiąca zatrudnienie wzrosło zalewie  o 0,1%. Koniec roku przyniesie prawdopodobnie ponowny minimalny wzrost. W skali roku może to być wynik zbliżony do tego z listopada. Pewnych spadków możemy oczekiwać dopiero w marcu, co będzie z kolei wynikiem początku zatrudniania uchodźców z Ukrainy, a tym samym wyższym punktem odniesienia.

Wynagrodzenia w ciągu roku wzrosły o 13,9%. Oznacza, że Polacy dalej tracą realnie, ponieważ inflacja przekracza 17%.Ten stan rzeczy trwa już od kilku miesięcy i nie ulegnie zmianie. Dodatkowo patrząc na szczegółowe dane widać, że średnią płac bardzo podbiły dwie branże: górnictwo i leśnictwo. To w nich wypłacono dodatkowe premie. Jedyną branżą ze wzrostem przekraczającym średnią jest transport i magazynowanie. Reszta wzrostów wynika zapewne z wyższych cen. Presja płacowa będzie się utrzymywać na bardzo wysokim poziomie przez najbliższy rok. Pogłębi ją zapewne podwójna podwyżka płacy minimalnej.

Konfederacja Lewiatan

 

Pobierz MP3
Umowa o pracę jest ważna w aktywizacji Ukraińców w Polsce
16 grudnia 2022

Umowa o pracę jest ważna w aktywizacji Ukraińców w Polsce

Obywatele Ukrainy, którzy chcą pracować w Polsce, nie zawsze są świadomi, na jakie bariery mogą napotkać. Wskazanie im przeszkód i pomoc w ich pokonaniu są kluczowe, by mogli funkcjonować na naszym rynku pracy. Istotne jest też zapewnienie możliwości podjęcia zatrudnienia na umowę o pracę, która daje poczucie większej stabilności.  

Konfederacja Lewiatan wspiera przedsiębiorców zatrudniających oraz planujących zaangażować Ukraińców do pracy. Dobiega końca nasz pilotażowy program „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy”, który ma na celu wypracowanie modelu aktywizacji obywateli Ukrainy. Szczegółowe wnioski i sam model zostaną przedstawione na początku przyszłego roku, podczas kongresu Praca 4.0.

Bariery przy zatrudnianiu Ukraińców w Polsce

Szukający pracy w Polsce obywatele Ukrainy stykają się z polskim systemem prawnym, odmiennym niż ukraiński. Nieznajomość zasad prawa polskiego znacznie utrudnia legalne zatrudnienie. Również długie i trudne procedury uniemożliwiają często Ukraińcom odnalezienie się na rynku pracy zgodnie z ich kompetencjami. Wiele osób o bardzo wysokich kwalifikacjach nie może z tego powodu podjąć pracy, mimo że w Polsce potrzebni są tacy pracownicy.

W ramach projektu zidentyfikowana została też przeszkoda, jaką jest niski poziom obustronnego zaufania. W efekcie wielu obywateli Ukrainy porzuca pracę. Pracodawcy często proponują umowę zlecenia jako formę zatrudnienia bardziej elastyczną oraz niewiążącą się z dodatkowymi kosztami, na wypadek gdyby wybór pracownika okazał się niewłaściwy.

Umowa o pracę dla Ukraińców mało popularna, ale możliwa

Działania aktywizacyjne prowadzone w ramach projektu przez Jobs First sp. z o.o. na zlecenie Konfederacji Lewiatan miały doprowadzić do zatrudnienia obywateli Ukrainy na podstawie umowy o pracę. Jak podkreśla Łukasz Arendt, koordynator projektu w Konfederacji Lewiatan, okazało się jednak, że na polskim rynku pracy w tej grupie dominuje zatrudnianie na podstawie umów cywilno-prawnych, a sami Ukraińcy akceptują tę formę kontraktu.

Równocześnie w większości przypadków zatrudnienie to jest poniżej posiadanych przez Ukraińców kompetencji – jedynie dla 14 proc. osób, które podjęły zatrudnienie, była to praca zgodna z wyuczonym zawodem i kwalifikacjami – co wynika przede wszystkim ze słabej znajomości języka polskiego, czy odmienności regulacji prawnych w Polsce i w Ukrainie.

– Pokonanie tych barier wymaga czasu, ale otwiera drogę do lepszej pracy. Właśnie dlatego dla skutecznej aktywizacji obywateli Ukrainy kluczowe znaczenie ma, po pierwsze uświadomienie im tych obiektywnych przeszkód i wskazanie ścieżki rozwoju na polskim rynku pracy, a po drugie podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, która daje poczucie większej stabilności – podkreśla Łukasz Arendt.

Stabilność zatrudnienia obywateli Ukrainy w Polsce

Jak pokazują doświadczenia z pilotażu, takie podejście przynosi efekty – Ukraińcy, którzy podjęli zatrudnienie, utrzymują je w kolejnych miesiącach od rozpoczęcia pracy. Dłuższy okres pozostawiania w zatrudnieniu powoduje większe zaufanie, pewność i komfort pracodawcy i przełamuje stereotyp Ukraińca jako osoby niestabilnej zatrudnieniowo.

Od rozpoczęcia procesu aktywizacji w projekcie 44 osoby ze 140 uczestników objętych programem podjęły zatrudnienie na umowę o pracę. Obecnie dla 36 z nich uzyskano potwierdzenie pozostawania w stosunku zatrudnienia przez okres miesiąca, a dla 19 osób przez dwa miesiące – czekamy na kolejne potwierdzenia.  – Ze względu na czas trwania pilotażu jest to na razie maksymalny okres obserwacji. Wynika z nich, że niewielki odsetek uczestników programu nie utrzymuje zatrudnienia, co wskazuje, że podjęte w ramach programu działania skutkują wysoką stabilnością zatrudnienia – dodaje Łukasz Arendt. Obywatele Ukrainy znajdują pracę przede wszystkim w małych i średnich przedsiębiorstwach.

Projekt jest realizowany w ramach Inicjatywy Nr FWD-H-4 pt. “Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej “FWD” Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Inicjatywa jest finansowana przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy Norweskich i EOG.

Czytaj też: Jak wojna w Ukrainie wpływa na rynki pracy – wiemy, jakie są bariery

Przed firmami bardzo trudny 2023 rok
14 grudnia 2022

Przed firmami bardzo trudny 2023 rok

Obecna sytuacja gospodarcza wpływa na pogorszenie nastrojów przedsiębiorców, które są już niemal tak samo złe, jak w pandemicznym 2020 roku. Przybywa firm, które planują redukcję zatrudnienia, choć ciągle więcej jest tych, które będą poszukiwać nowych pracowników – takie wnioski płyną z 46. edycji badania Plany Pracodawców, zrealizowanego przez Instytut Badawczy Randstad wspólnie z Gfk.

Komentarz Mariusza Zielonki, eksperta ekonomicznego Konfederacji Lewiatan

Wyniki najnowszego badania potwierdzają to co obserwujemy już od jakiegoś czasu w twardych danych GUS. Przede wszystkim pracodawców czeka bardzo trudny 2023 r. Zdecydowana większość z nich uważa, że będziemy doświadczali przynajmniej stagnacji gospodarczej. Jednocześnie nowe regulacje prawne, ale też przede wszystkim presja płacowa będą zmuszały firmy do dalszego podwyższania kosztów działalności – wzrostu wynagrodzeń.

To, wraz ze zmniejszającym się popytem na towary, szczególnie te wytwarzane przez rodzimy przemysł może skończyć się tym, że będziemy również doświadczać w przyszłym roku spowolnienia na rynku pracy. Nie będzie jednak ono większe niż to z czasów pandemii.

Pozytywnym zjawiskiem jest dość dobra sytuacja polskich przedsiębiorstw. Dynamizm na rynku towarów i usług (zmiany cen) oraz pragmatyzm w gromadzeniu zapasów pozwolił firmom zbudować odpowiedni kapitał. Teraz ten kapitał będzie prawdopodobnie wykorzystywany do przetrwania.

W tym kontekście pewnym zaskoczeniem jest nadal relatywnie wysoka skłonność do zatrudniania pracowników. Dzieje się to jednak w branżach, które nadal albo doświadczają zwiększonego popytu na swoje usługi, jak transport i magazynowanie albo nie odbudowały jeszcze swojego potencjału po okresie ograniczenia aktywności gospodarczej z 2020 r.

Konfederacja Lewiatan

 

Potrzebna współpraca różnych instytucji dla aktywizacji zawodowej Ukraińców
29 listopada 2022

Potrzebna współpraca różnych instytucji dla aktywizacji zawodowej Ukraińców

Ukraińcy na polskim rynku pracy są potrzebni, ale wiele barier utrudnia ich zatrudnienie. Brakuje systemowej współpracy sektora publicznego, przedsiębiorców, NGO oraz koordynacji zarządzania środkami na aktywizację zawodową. Projekt Lewiatana wskazuje narzędzia, jakie powinny być wdrożone, żeby potencjał zawodowy obywateli Ukrainy przybyłych po 24 lutego mógł być w Polsce wykorzystany.

Zatrudnianie obywateli Ukrainy może wspomóc polską gospodarkę, potencjał ten nie jest jednak wykorzystany – wiele osób pracuje poniżej swoich kwalifikacji, potrzeby pracodawców i pracowników często nie są zgodne. Potrzebne są programy aktywizujące i współpraca różnych instytucji i podmiotów – to wnioski z webinarium na temat zatrudniania obywateli Ukrainy w polskich firmach.

Projekt Konfederacji Lewiatan aktywizujący obywateli Ukrainy

Konfederacja Lewiatan wspiera przedsiębiorców zatrudniających oraz planujących zaangażować Ukraińców do pracy. Realizujemy projekt „Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” na rzecz aktywizacji i zatrudniania obywateli Ukrainy na polskim rynku pracy.

Podczas webinaru, zorganizowanego w ramach tego przedsięwzięcia, Łukasz Arendt, koordynator projektu w Konfederacji Lewiatan, Anna Karaszewska prezeska firmy Jobs First realizującej program aktywizacji na zlecenie Lewiatana oraz Monika Fedorczuk, p.o. dyrektora Urzędu Pracy m.st. Warszawy, który współpracuje z Lewiatanem w tym projekcie, mówili o praktycznych aspektach zatrudniania Ukraińców w Polsce. Określili też główne wyzwania i bariery związane z procesem aktywizacji i rekrutacji pracowników z Ukrainy.

– Projekt służy temu, żeby pokazać, jakie narzędzia i metody powinny być wdrożone w Polsce, żeby potencjał zawodowy obywateli Ukrainy mógł być wykorzystany na polskim rynku pracy – mówił Łukasz Arendt. Chodzi o wskazanie, jak można aktywizować i skutecznie zatrudniać Ukraińców, aby z jednej strony wspomóc polski rynek pracy, a przede wszystkim pomóc obywatelom Ukrainy w odnalezieniu się w nowym miejscu pobytu. – Projekt jest unikatowy, bo nacisk kładziemy na działania związane z dostosowaniem kwalifikacji, ale też doprowadzeniem do zatrudnienia w ramach kompleksowego modelu wsparcia – podkreślił.

Wyzwania związane z zatrudnieniem obywateli Ukrainy w Polsce

Podczas projektu zidentyfikowane zostały wyzwania zarówno po stronie osób z Ukrainy, jak i pracodawców. Jedną z głównych barier dla podjęcia pracy jest brak znajomości języka polskiego. Czasami ukończenie podstawowego kursu językowego wystarczy, aby podjąć pracę. Są również takie sytuacje, w których wymagany jest dość wysoki poziom komunikacji w języku polskim. Wśród barier należy też wymienić odmienność przepisów prawnych w Polsce i w Ukrainie oraz różnorodność systemów komputerowych, co może prowadzić do podejmowania pracy przez Ukraińców poniżej ich formalnych kwalifikacji. Brak dokumentów potwierdzających wykształcenie, lub konieczność uznania kwalifikacji bądź nostryfikacji dyplomów również utrudnia negocjacje warunków zatrudnienia.

Wreszcie niepewność co do tego, jak długo obywatele Ukrainy zdecydują się pozostać w Polsce, sprawia, że częstą praktyką jest podejmowanie pracy na podstawie umowy zlecenia. Bywają przypadki, kiedy pracodawca jest gotowy do zatrudnienia pracownika z Ukrainy na umowę o pracę na rok, a sami Ukraińcy nie są na to przygotowani – właśnie dlatego, że nie wiedzą, jak długo zostaną w Polsce.

Warto dodać, że umowa zlecenia jest dominująca i powszechnie akceptowaną formą zatrudnienia Ukraińców, szczególnie na stanowiskach niższego szczebla. Co ciekawe, duże przedsiębiorstwa zatrudniają obywateli Ukrainy przybyłych do Polski w związku z wojną relatywnie rzadko, a wielotygodniowe procesy rekrutacyjne nie uwzględniają specyficznej sytuacji tej grupy migrantów.

Projekt zakłada, że zanim Ukrainiec trafił do pracodawcy, przechodzi proces weryfikacji. Działania skupiły się na dobieraniu osób najbardziej zmotywowanych i chętnych do podjęcia pracy oraz chcących na dłużej związać się z Polską.

Wykształcenie i kwalifikacje Ukraińców niespójne z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez pracodawców

Jak się okazuje, profile kandydatów do pracy często nie odpowiadają ofertom pracodawców. Najczęściej zgłaszane zapotrzebowanie ze strony pracodawców dotyczy zatrudnienia przy magazynowaniu i przechowywaniu towarów, w restauracjach i innych placówkach gastronomicznych oraz przy transporcie drogowym towarów. Nie do końca jest to zgodne z wykształceniem i możliwościami zawodowymi osób, które przyjechały z Ukrainy i poszukują pracy. – Popyt jest na stosunkowo proste prace, jak w zawodach pakowacz, magazynier, robotnik magazynowy, natomiast podaż pracy to osoby z wyższym wykształceniem, często posiadające określone ambicje – mówiła Monika Fedorczuk.

Od marca do 25 listopada 2022 do Urzędu Pracy w Warszawie wpłynęło 77 tys. powiadomień o podjęciu pracy. – Czasami są to umowy na krótkie okresy, ale generalnie widać, że na warszawskim rynku pracy osoby z Ukrainy znajdują zatrudnienie – dodała.

Jak zmienić sytuację na rynku zatrudnienia Ukraińców? Wnioski z projektu pilotażowego

Wnioski płynące z projektu pilotażowego wskazują na kilka wspólnych elementów, na które należy zwrócić uwagę w procesie aktywizowania obywateli Ukrainy, aby proces ten był neutralny dla systemu wsparcia społecznego w Polsce. Podejście do aktywizacji Ukraińców powinno mieć charakter systemowy – obecnie brakuje komplementarności i koordynacji działań.

– Brakuje systemowego podejścia do aktywizacji osób, które przyjechały. Podejścia, które upatruje w tym szansy dla naszego kraju, gdyż jak wynika z badań dotyczących migracji, ok. 30 proc. osób pozostaje w kraju pierwszego wyboru. Naszym celem powinno być, żeby jak najwięcej osób chciało u nas zostać przynajmniej przez jakiś czas i podjąć legalną pracę – mówiła Anna Karaszewska, prezeska Jobs First. Chodzi o to, żeby nie tylko ponosić koszty związane z pomocą humanitarną, ale żeby te koszty były bilansowane wpływami do budżetu państwa z tytułu podatków od dochodów z pracy.

Webinar organizowany w ramach e-Akademii Lewiatana był adresowany do pracodawców zatrudniających i planujących zatrudnić obywateli Ukrainy, do instytucji rynku pracy, NGOs, organizacji wspierających obywateli Ukrainy w Polsce.

Obejrzyj webinar 

Projekt jest realizowany w ramach Inicjatywy Nr FWD-H-4 pt. “Model aktywizacji zawodowej obywateli Ukrainy” w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej “FWD” Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014-2021. Inicjatywa jest finansowana przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy Norweskich i EOG.