Okrągły stół branży aptecznej w Parlamencie Europejskim
07 marca 2023

Okrągły stół branży aptecznej w Parlamencie Europejskim

fot. EPP Press, Stavros Tzovaras

Doświadczenie pandemii COVID-19 pokazało, że apteki mogą stać się ważnym elementem systemu zdrowia i wykwalifikowani farmaceuci mogą odciążyć lekarzy oferując szereg usług prozdrowotnych. Nowy model apteki oraz rola branży aptecznej w unijnych programach zdrowotnych były tematem Okrągłego Stołu branży aptecznej zorganizowanego w Parlamencie Europejskim.

Spotkanie poświęcone potencjałowi sektora aptecznego i jego możliwym kierunkom rozwoju zostało zorganizowane przez europosłankę Elżbietę Łukacijewską wraz z Przedstawicielstwem Konfederacji Lewiatan w Brukseli oraz Związkiem Pracodawców Aptecznych PharmaNET.

Wnioski z pandemii COVID-19 dowodem na znaczenie branży aptecznej w systemach opieki zdrowotnej

Podczas Okrągłego Stołu branży aptecznej zarówno przedsiębiorcy, jak i farmaceuci mieli możliwość podzielenia się swoimi doświadczeniami z okresu pandemii COVID-19, kiedy to apteki udowodniły, że są miejscem, w którym pacjenci mogą zadbać o zdrowie, a także uzyskać fachową poradę. Okres ten pokazał jak istotne jest docenienie roli farmaceutów i aptek w systemie ochrony zdrowia publicznego.

Podczas pandemii COVID-19, kiedy większość lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej zmuszona została zamknąć swoje gabinety i udzielała porad online, apteki były czynne, a farmaceuci dostępni. To właśnie apteki były tymi miejscami, gdzie Polacy, także chorzy mogli uzyskać informację, zaszczepić się, czy otrzymać prostą poradę. To absolutnie wzmocniło i tak już ogromny kapitał zaufania społecznego, jakim Polacy obdarzają farmaceutów. Podobnie jak w wielu innych krajach Unii Europejskiej, farmaceuci w Polsce mogliby odciążyć system opieki zdrowotnej i lekarzy, wykorzystując ich doświadczenia i przenosząc dobre praktyki z innych krajów UE do Polski – mówiła otwierając spotkanie Elżbieta Łukacijewska.

Jak wskazali uczestnicy spotkania, ostatnie dwa lata były rewolucyjne dla sektora aptekarskiego w Polsce. Przyjęto Ustawę o zawodzie farmaceuty, która umożliwiła farmaceutom świadczenie usług opieki farmaceutycznej, takich jak przeglądy lekowe, kontynuacja recepty czy proste badania diagnostyczne. Usługi prozdrowotne są standardem w większości państw Unii Europejskich i jak podkreślono podczas dyskusji, również Polacy powinni mieć dostęp do bardziej kompleksowej opieki farmaceutycznej.

Aby potencjał branży mógł zostać wykorzystany, istotne jest jednak zapewnienie odpowiedniego otoczenia regulacyjnego – istniejący w Polsce zakaz reklamy uniemożliwia obecnie informowanie pacjentów na temat usług aptecznych, co skutecznie blokuje rozwój branży aptekarskiej. Obecni na spotkaniu europosłowie zgodnie stwierdzili, że bariery legislacyjne w tym zakresie muszą zostać starannie przeanalizowane i zastąpione przepisami, które zapewnią efektywną komunikację farmaceutów z pacjentami.

Potencjał aptek w unijnych programach zdrowotnych

Uczestnicy spotkania zauważyli również, że temat zdrowia stał się obecnie priorytetem dla Unii Europejskiej. Zainteresowanie to znalazło odzwierciedlenie w powołanych już w Parlamencie Europejskim komisjach specjalnych poświęconych zdrowiu (tj. Komisja Specjalna ds. Walki z Rakiem, a także ds. Pandemii COVID-19), a także w nowo utworzonej podkomisji do spraw zdrowia publicznego.

Co więcej, Komisja Europejska utworzyła program EU4Health, dysponujący budżetem w wysokości 5,3 mld euro na lata 2021–2027, co jest bezprecedensowym wsparciem finansowym UE w tej dziedzinie. Jak zauważył Kamil Maj, członek gabinetu politycznego Przewodniczącej Parlamentu Europejskiego, program ten powinien być rozszerzany zarówno jeżeli chodzi o jego zakres, jak i wysokość budżetu. Tym samym, branża aptekarska powinna zabiegać, aby stać się częścią tego programu.

Wizyta PharmaNET w Brukseli wiąże się z unijną inicjatywą EU4Health. Okazuje się, że zdrowie choć wyłączone ze wspólnej polityki, znalazło się po pandemii w szczególnym zainteresowaniu instytucji europejskich. Przyjechaliśmy po to, żeby powiedzieć decydentom, że apteki są ważną częścią systemu ochrony zdrowia i należy się im zagwarantować godne miejsce w programie EU4Health – powiedział Marcin Piskorski, Prezes Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET.


W spotkaniu wzięli również udział europosłowie Ewa Kopacz, Adam Jarubas, Bartosz Arłukowicz oraz Kosma Złotowski. Wszyscy podkreślili, że będą wspierać wysiłki sektora branży aptekarskiej na rzecz dalszego rozwoju usług farmaceutycznych w aptekach.

Cieszymy się, że temat roli aptek w EU4Health zainteresował europosłów – jest on ważny dla wszystkich Europejczyków i dobrze, że jest adresowany na szczeblu unijnym. Są z nami dziś europosłowie, którzy znajdą się w powstającej właśnie podkomisji ds. zdrowia i liczymy, że wnioski płynące z toczącej się dyskusji zostaną uwzględnione w jej pracach – komentuje Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli.

W ramach wizyty studyjnej w Brukseli przedstawiciele Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET wzięli udział również w spotkaniach z polskimi europosłami oraz przedstawicielami Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.

Rok od inwazji Rosji na Ukrainę. Jakie sankcje UE nałożyła na Rosję? [PODSUMOWANIE]
22 lutego 2023

Rok od inwazji Rosji na Ukrainę. Jakie sankcje UE nałożyła na Rosję? [PODSUMOWANIE]

fot. European Union, 2023

W odpowiedzi na rozpoczętą 24 lutego 2022 roku inwazję Rosji na Ukrainę i w reakcji na bezprawną aneksję ukraińskich obwodów: donieckiego, ługańskiego, zaporoskiego i chersońskiego, Unia Europejska wprowadziła szereg bezprecedensowych sankcji.

Celem sankcji ma być m.in. ograniczenie zdolności Federacji Rosyjskiej do finansowania wojny, zmniejszenie potencjału ekonomicznego Rosji oraz obciążenie rosyjskich elit politycznych odpowiedzialnych za inwazję realnymi kosztami gospodarczymi i politycznymi. Poniżej znajdą Państwo aktualne podsumowanie wprowadzonych środków.

Sankcje indywidualne:

Zamrożenie aktywów i ograniczenia podróży

Zamrożeniem aktywów i zakazem podróży ze względu na działania podważające integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy objętych zostało 1386 osób i 171 podmiotów.

Lista osób i podmiotów, na które nałożono sankcje, jest przez Radę stale weryfikowana, a jej obowiązywanie przedłużane na kolejne okresy.

Wykaz osób i podmiotów objętych sankcjami UE >>

Sankcje gospodarcze

Sektor finansowy:

  • ograniczenie dostępu niektórych rosyjskich banków i firm do unijnych pierwotnych i wtórnych rynków kapitałowych,
  • zakaz transakcji z rosyjskim Bankiem Centralnym i białoruskim Bankiem Centralnym oraz z rosyjskim Regionalnym Bankiem Rozwoju,
  • wykluczenie niektórych rosyjskich i białoruskich banków z systemu SWIFT,
  • zakaz dostarczania do Rosji i na Białoruś banknotów euro,
  • zakaz finansowania publicznego lub inwestycji w Rosji,
  • zakaz inwestowania i wnoszenia wkładu w projekty współfinansowane przez Rosyjski Fundusz Inwestycji Bezpośrednich,
  • zakaz świadczenia usług ratingu kredytowego na rzecz osób i podmiotów z Rosji.

Obecnie 70% aktywów rosyjskiego systemu bankowego jest objęte sankcjami.

Energia:

  • zakaz importu węgla i innych stałych paliw kopalnych z Rosji,
  • zakaz importu ropy naftowej i rafinowanych produktów ropopochodnych z Rosji, z ograniczonymi wyjątkami,
  • pułap cenowy związany z transportem morskim ropy naftowej i produktów ropopochodnych,
  • zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii dla sektora rafineryjnego,
  • zakaz nowych inwestycji w rosyjski sektor energetyczny i górniczy.

Grupa G-7 i wszystkie państwa członkowskie UE ustaliły pułap cenowy dla eksportu rosyjskiej ropy naftowej drogą morską, ustalony na maksymalną cenę 60 USD za baryłkę. Ma to pomóc w ograniczeniu dochodów Rosji, utrzymaniu kosztów energii na stabilnym poziomie, a także w rozwiązaniu problemu inflacji. Pułapy cenowe ustalono również dla produktów naftowych:

  • produkty naftowe przecenione – 45 dolarów za baryłkę
  • produkty naftowe premium – 100 dolarów za baryłkę.

Transport:

  • zamknięcie przestrzeni powietrznej UE dla wszystkich samolotów rosyjskich i samolotów zarejestrowanych w Rosji,
  • zakaz transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej do państw trzecich (jeśli została zakupiona po cenie przekraczającej pułap cenowy),
  • zamknięcie portów UE dla rosyjskich statków (wyjątki dotyczą transportu środków medycznych, żywności, surowców energetycznych i pomocy humanitarnej),
  • zakaz wjazdu do UE rosyjskich i białoruskich przewoźników drogowych (wyjątki obejmują usługi pierwszej potrzeby, takie jak transport produktów rolnych i spożywczych, pomocy humanitarnej i surowców energetycznych),
  • zakaz eksportu do Rosji towarów i technologii sektora lotniczego, morskiego i kosmicznego.

Obrona:

  • zakaz eksportu do Rosji produktów i technologii podwójnego zastosowania,
  • zakaz eksportu do Rosji silników do dronów,
  • zakaz handlu bronią, w tym bronią palną do użytku cywilnego,
  • zakaz handlu amunicją, pojazdami wojskowymi i sprzętem paramilitarnym.

Surowce i inne towary:

  • zakaz importu z Rosji żelaza, stali, drewna, cementu i tworzyw sztucznych,
  • zakaz importu złota z Rosji,
  • zakaz importu z Rosji owoców morza, wódek, papierosów, biżuterii i kosmetyków.

Usługi na rzecz Rosji, osób w Rosji i rosyjskich podmiotów:

  • zakaz świadczenia usług w zakresie prowadzenia portfeli lub rachunków kryptoaktywowych i w zakresie przechowywania kryptoaktywów,
  • zakaz świadczenia usług architektonicznych i inżynieryjnych,
  • zakaz świadczenia usług doradztwa IT i doradztwa prawnego,
  • zakaz świadczenia usług rachunkowych, audytowych, księgowych i doradztwa podatkowego,
  • zakaz świadczenia usług w zakresie reklamy oraz badań rynku i opinii publicznej,
  • zakaz świadczenia pomocy technicznej, usług pośrednictwa lub finansowania lub pomocy finansowej (w odniesieniu do transportu morskiego rosyjskiej ropy naftowej).

Restrykcje medialne

W 2022 r. UE zawiesiła działalność nadawczą i licencje kilku wspieranych przez Kreml i szerzących dezinformację nadawców, m.in. Sputnik, Russia Today, Rossija RTR/RTR Planeta, Rossija 24/Russia 24 i TV Centre International, NTV/NTV Mir, Rossija 1, REN TV oraz Pierwyj Kanał. Zakazano również reklamowania produktów lub usług w środkach masowego przekazu objętych sankcjami.

Środki wizowe

W lutym 2022 r. UE postanowiła, że rosyjscy dyplomaci oraz inni rosyjscy urzędnicy i przedsiębiorcy nie będą już mogli korzystać z udogodnień wizowych, które dawały im uprzywilejowany dostęp do UE.

We wrześniu 2022 r. Rada zdecydowała o całkowitym zawieszeniu umowy o ułatwieniach wizowych między UE a Rosją. W związku z tym do rosyjskich obywateli mają obecnie zastosowanie ogólne przepisy kodeksu wizowego.

UE nałożyła także sankcje na:

  • Białoruś – w reakcji na jej zaangażowanie w napaść na Ukrainę (pełna lista sankcji),
  • Iran – w związku z użyciem przez Rosję irańskich dronów przeciwko Ukrainie (pełna lista sankcji).

 

Kalendarium sankcji Unii Europejskiej wobec Rosji

Stale aktualizowana lista sankcji UE przeciwko Rosji

 

Źródła: Komisja Europejska, Rada Unii Europejskiej
Otwartość gospodarcza jest fundamentalna dla przyszłości Europy
16 lutego 2023

Otwartość gospodarcza jest fundamentalna dla przyszłości Europy

fot. Tabrez Syed / Unsplash

Unijni przywódcy podkreślają, że zapewnienie dywersyfikacji handlowej Unii Europejskiej ma nadrzędne znaczenie w obecnym kontekście geopolitycznym. Jakich porozumień możemy się spodziewać w tym roku i jakie wyzwania handlowe stoją przed UE?

Otwartość gospodarcza przynosi UE istotne korzyści i kolejne porozumienia o wolnym handlu zapewnią wzrost gospodarczy, nowe miejsca pracy, a także bezpieczeństwo dostaw niezbędnych surowców.

Preferencje handlowe z korzyścią dla europejskich przedsiębiorców

Unia Europejska zawarła dotychczas 42 porozumienia handlowe z 74 krajami. Umowy te, będące jednym z najważniejszych instrumentów polityki handlowej UE, przynoszą wymierne korzyści przedsiębiorcom – otwierają nowe rynku dla unijnych towarów i usług, zwiększają możliwości inwestycyjne europejskich przedsiębiorstw w krajach trzecich oraz zmniejszają koszty handlu dzięki likwidacji ceł i ograniczeniu biurokracji.

Znajduje to potwierdzenie w statystykach – w 2021 r. wartość eksportu do państw, z którymi zawarto preferencyjne umowy handlowe przekroczyła już 1 bilion euro. Co więcej, dzięki unijnym działaniom na rzecz znoszenia barier handlowych zrealizowanych w latach 2015-2020, wartość eksportu UE była wyższa o 7,2 mld euro. Około 44 proc. unijnego handlu odbywa się obecnie w ramach preferencyjnych umów handlowych i wraz z ratyfikacją kolejnych porozumień, spodziewany jest tu wzrost do 47,4 proc.

Coraz większe otwarcie gospodarcze Unii Europejskiej przynosi spodziewane efekty i dlatego też europejski biznes oczekuje kolejnych porozumień handlowych, które zapewnią bezpieczeństwo łańcuchów dostaw i otworzą nowe możliwości dla unijnych eksporterów.

Nowe porozumienia handlowe w 2023 roku?

Inwazja Rosji na Ukrainę i jej konsekwencje w postaci wysokich cen energii, rosnącej inflacji oraz zerwanych łańcuchów dostaw dały nowy impuls negocjacjom kolejnych porozumień handlowych, zwłaszcza z krajami, z którymi łączą UE wspólne wartości. Jak podkreślił komisarz ds. handlu Valdis Dombrovskis, wśród unijnych decydentów panuje obecnie bardzo szeroki konsensus, co do tego, że należy przyspieszyć proces negocjacji i jak najszybciej podpisać oraz ratyfikować uzgodnione już porozumienia.

Znalazło to odzwierciedlenie m.in. w styczniowym wystąpieniu Ursuli von der Leyen podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że jednym z filarów Planu przemysłowego Zielonego Ładu będzie dążenie do otwartego i uczciwego handlu. Europa potrzebuje ambitnej polityki handlowej i dlatego też kluczowe jest zakończenie uzgodnień w sprawie porozumień handlowych z Meksykiem, Chile, Nową Zelandią oraz Australią. Ursula von der Leyen zapowiedziała również kontynuację negocjacji handlowych z Indiami oraz Indonezją, a także wznowienie rozmów nt. zatwierdzonego, ale wciąż nieratyfikowanego porozumienia z blokiem Mercosour.

Powyższe deklaracje przynoszą już pierwsze efekty – w lutym Komisja Europejska przedłożyła Radzie projekt decyzji o podpisaniu umowy o wolnym handlu z Nową Zelandią. Bruksela planuje również przyspieszenie ratyfikacji uzgodnionych już umów handlowych z Chile i zakończenie trwających negocjacji kolejnymi porozumieniami jeszcze w 2023 r.

Chiny – rosnące zależności europejskiego przemysłu

Istotnym czynnikiem wzmożonych wysiłków na rzecz dywersyfikacji handlu są również obecne relacje gospodarcze UE z Chinami. W 2020 r. Chiny wyprzedziły Stany Zjednoczone i stały się największym partnerem handlowym Unii Europejskiej. Pomimo intensywnej wymiany handlowej, niepokojące jest to, że unijno-chińskie stosunki gospodarcze cechuje rosnąca nierówność i uzależnienie Europy od chińskich produktów, zwłaszcza tych, które należy uznać za strategiczne z punktu widzenia UE.

Komisja Europejska opublikowała raport, w którym zaprezentowała obszary zależności od importu z państw trzecich w strategicznie ważnych dla UE sektorach. KE przeanalizowała 5,2 tys. produktów i wskazała, że spośród nich, 137 wykorzystywanych jest we wrażliwych branżach i w ich przypadku UE jest w wysokim stopniu uzależniona od dostaw spoza UE. Produkty te stanowią 6 proc. całkowitej wartości towarów importowanych do UE i są to m.in. surowce, chemikalia, aktywne składniki farmaceutyczne. Co istotne, aż ponad połowa z nich pochodzi właśnie z Chin (52%).

Zależność ta naraża UE na potencjalne ograniczenia eksportowe nakładane przez państwa trzecie, potencjalne podwyżki cen, zakłócenia w łańcuchu dostaw i tym samym na ryzyko niedoborów. Rosnąca niepewność ze strony Chin związana z coraz mniej przewidywalnym środowiskiem gospodarczym oraz nieuczciwymi praktykami handlowymi zagraża bezpieczeństwu dostaw wielu krytycznych surowców, a tym samym stanowi ryzyko dla cyfrowej i zielonej transformacji w Europie.

Dywersyfikacja handlowa i budowa strategicznej autonomii

W świecie rosnących napięć i odbudowy po pandemii COVID-19 Unia Europejska musi wzmocnić i zdywersyfikować wymianę handlową z międzynarodowymi partnerami. Pozwoli to zwiększyć zdolność UE do autonomicznego działania i zmniejszyć jej zależność od importu strategicznych produktów z krajów trzecich, m.in. z Chin. Rozwój kolejnych strategicznych partnerstw w zakresie surowców krytycznych, takich jak UE posiada już z Kanadą, Ukrainą, Kazachstanem i Namibią, powinien być dla Brukseli priorytetem.

W tym kontekście Europa musi również zadbać o rozwój własnych zdolności produkcyjnych w kluczowych sektorach – np. poprzez wsparcie produkcji aktywnych składników farmaceutycznych (API) w Europie, które zapewni bezpieczeństwo zdrowotne Europejczyków. Europejski akt w sprawie czipów (European Chips Act), którego celem jest rozwiązanie problemu niedoboru półprzewodników i wzmocnienie wiodącej pozycji Europy w dziedzinie technologii, jest przykładem pożądanych działań budujących autonomiczność i bezpieczeństwo UE, które powinny być wdrożone również w innych istotnych sektorach.

Dostęp do nowych rynków oraz tworzenie większych możliwości handlowych i inwestycyjnych dla europejskich przedsiębiorstw ma kluczowe znaczenie w obliczu obecnych geopolitycznych wyzwań, dlatego też można się spodziewać, że w 2023 r. dojdzie do zawarcia kolejnych porozumień handlowych.


Luana Żak, ekspertka ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł ukazał się w lutowym wydaniu Brussels Headlines, newslettera europejskiego Lewiatana

Reakcja Komisji Europejskiej na dotacje przemysłowe w USA i Chinach
16 lutego 2023

Reakcja Komisji Europejskiej na dotacje przemysłowe w USA i Chinach

fot. European Union, 2023

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła 17 stycznia 2023 r. zamiar uruchomienia Planu przemysłowego Zielonego Ładu, który ma stanowić odpowiedź na działania USA i Chin forsujące swoje własne dotacje przemysłowe dla czystych technologii.

Podczas swojego przemówienia inauguracyjnego na Światowym Forum Ekonomicznym (WEF) w Davos w Szwajcarii, przewodnicząca von der Leyen omówiła cztery filary tego planu:

  1. Przewidywalne i uproszczone otoczenie regulacyjne
    Komisja zaproponuje tzw. Net-Zero Industry Act określający cele dotyczące zerowego udziału energii w produkcji przemysłowej oraz zapewnianiający ramy regulacyjne dostosowane do jej szybkiego wdrożenia. Całość ma zapewnić uproszczone i przyspieszone wydawanie pozwoleń, promując europejskie projekty strategiczne oraz opracowując normy wspierające zwiększanie skali technologii na całym jednolitym rynku.

    Ramy te zostaną uzupełnione ustawą o surowcach krytycznych, mającą na celu zapewnienie wystarczającego dostępu do materiałów, takich jak pierwiastki ziem rzadkich, które są niezbędne do produkcji kluczowych technologii, oraz reformą rynku energii elektrycznej – wszystko po to, aby obniżyć koszty energii odnawialnej.

    W przypadku ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI) uproszczona i szybka ścieżka wydawania zezwoleń byłaby szczególnie pożądanym usprawnieniem (IPCEI w sprawie mikroelektroniki i technologii komunikacyjnych nie został jeszcze uruchomiony).

  2. Łatwiejszy dostęp do finansowania
    Przemysł UE znajduje się pod silną presją, w dużej mierze dlatego, że dotacje przekazywane w państwach poza UE nie sprzyjają wyrównywaniu warunków konkurencji. Wymaga to rozszerzenia i przyspieszenia dostępu do finansowania dla europejskiego przemysłu.

    Zapowiedziano ułatwienia dla państw członkowskich w zakresie przyznawania pomocy publicznej, niezbędnej do przyśpieszenia transformacji. W tym celu KE przedstawiła państwom członkowskim „projekt wniosku w sprawie przekształcenia tymczasowych ram prawnych dotyczących pomocy państwa w tymczasowe ramy prawne dotyczące sytuacji kryzysowej i przejściowej w celu ułatwienia i przyspieszenia ekologicznej transformacji Europy”. Wniosek ten ma na celu tymczasowe uelastycznienie ram prawnych w zakresie pomocy państwa. Proponowane zmiany obejmować mają m.in.:

    • uproszczenie pomocy na wdrażanie energii odnawialnej,
    • uproszczenie pomocy na dekarbonizację procesów przemysłowych,
    • ulepszone programy wsparcia inwestycji w produkcję strategicznych technologii o zerowej wartości netto, w tym poprzez ulgi podatkowe,
    • bardziej ukierunkowaną pomoc na duże projekty produkcyjne w strategicznych zerowych łańcuchach wartości netto, z uwzględnieniem globalnych luk w finansowaniu.

    UE obawia się, że europejskie przedsiębiorstwa przeniosą się do Stanów Zjednoczonych, które dysponują wartym 369 mld dolarów programem subsydiowania „zielonego” przemysłu.

    Komisja Europejska nie podała wielkości zapowiedzianego Europejskiego Funduszu Suwerenności, z uwagi na brak poparcia wszystkich rządów UE, zwłaszcza Niemiec.

    Jedenaście krajów – Dania, Finlandia, Irlandia, Niderlandy, Polska, Szwecja, Węgry, Litwa, Czechy, Słowacja i Belgia – wzywa Komisję do zachowania szczególnej ostrożności przy rozluźnianiu zasad pomocy państwa, ponieważ obawia się, że może to doprowadzić do tak zwanego „wyścigu po dotacje” i fragmentacji rynku wewnętrznego.

  3. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych
    Z ocen KE wynika, że zielona transformacja może mieć wpływ na 35-40% wszystkich miejsc pracy. Stąd też rok 2023 został ogłoszony Europejskim Rokiem Umiejętności, a trzeci filar planu będzie się na nim koncentrował.

    W związku z zieloną i cyfrową transformacją konieczne jest odpowiednie przygotowanie pracowników do nowych wymagań rynku pracy i ich wsparcia w zakresie podnoszenia oraz zmiany kwalifikacji. KE zabezpieczyła na ten cel odpowiednie środki finansowe – 2 mld euro z budżetu Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, a także około 25,7 mld euro z programu NextGenEU. Ponadto, Komisja zaproponuje również ustanowienie Net-Zero Industry Academies, które dodatkowo mają wzmocnić działania w zakresie rozwoju umiejętności i kwalifikacji w strategicznych sektorach przemysłu.

    Komisja rozważy również, jak połączyć podejście „Skills-first”, uznające umiejętności rzeczywiste, z obecnym podejściem ukierunkowanym na zdobywanie kwalifikacji. Ponadto, zamierza również skupić się na działaniach ułatwiających dostęp obywateli państw trzecich do unijnych rynków pracy w sektorach priorytetowych, jak również zapewnić środki wspierające publiczne i prywatne finansowanie rozwoju umiejętności.

  4. Otwarty rynek dla wytrzymałych łańcuchów dostaw
    Ostatnim aspektem Planu jest dążenie do otwartego i uczciwego handlu, co otworzyłoby nowe rynki i zwiększyło odporność łańcuchów dostaw. Branża automotive zależna od globalnie połączonych łańcuchów wartości, uznaje czwarty filar planu jako ten, który zapewni istotny impuls dla powodzenia ambitnego programu handlowego.

A co na to Parlament Europejski?

W rezolucji przyjętej 16.02.2023 r., w odpowiedzi na Plan przemysłowy Zielonego Ładu, posłowie PE wzywają Komisję do pracy nad planami zmian w europejskim przemyśle oraz jego relokacji. Zwracają uwagę na potrzebę wzmocnienia mocy produkcyjnych UE dla strategicznych technologii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa, pompy ciepła oraz baterie.

Domagają się również zwiększenia skali i lepszej komercjalizacji strategicznych technologii oraz potrzeby szybkich i przewidywalnych procedur wydawania pozwoleń na realizację nowych projektów w celu jak najszybszego wdrożenia odnawialnych źródeł energii.

W ocenie europarlamentarzystów przyszły Europejski Fundusz Suwerenności powinien mieć na celu uniknięcie fragmentacji spowodowanej przez nieskoordynowane krajowe programy pomocy państwa i zapewnić skuteczną reakcję na kryzys. Wyrażają również sprzeciw wobec wprowadzania większej elastyczności do zasad pomocy państwowej bez szukania europejskich rozwiązań dla krajów, które nie mają możliwości finansowania ogromnej pomocy państwowej.

Posłowie chcą, aby Komisja Europejska zajęła bardziej zdecydowane stanowisko w sprawie zwalczania nieuczciwej konkurencji globalnej spowodowanej nieuzasadnioną pomocą państwa. Ponadto, wyrażają zaniepokojenie przepisami amerykańskiej ustawy o obniżeniu inflacji (IRA), które dyskryminują przedsiębiorstwa z UE.

Branża automotive w Polsce potrzebuje szybkich i sprawnych rozwiązań, aby pozostać w europejskim łańcuchu wartości – pozostaje zatem aktywnie uczestniczyć w procesie zmian regulacyjnych, bowiem wyścig zbrojeń przemysłowych nabiera coraz „lepszego” tempa.

 


Agnieszka Szpoton, dyrektorka biura Związku Pracodawców Motoryzacji i Artykułów Przemysłowych

Artykuł ukazał się w lutowym wydaniu Brussels Headlines, newslettera europejskiego Lewiatana

Trzeba przyjąć nowe umowy o wolnym handlu w 2023 roku – apel do UE
11 stycznia 2023

Trzeba przyjąć nowe umowy o wolnym handlu w 2023 roku – apel do UE

fot. thanasis_p / Unsplash

BusinessEurope wzywa unijnych przywódców do zakończenia negocjacji kolejnych umów o wolnym handlu z państwami trzecimi w 2023 r. Nowe porozumienia przyczynią się do dywersyfikacji handlu i zwiększenia odporności gospodarczej Unii Europejskiej.

BusinessEurope wezwał przewodniczących Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej do zakończenia negocjacji nowych umów o wolnym handlu z państwami trzecimi, które pomogą przetrwać europejskim przedsiębiorstwom w czasach kryzysu. Rosnące ceny energii, wysoka inflacja, przerwane łańcuchy dostaw i malejący popyt konsumentów – to tylko część z wyzwań, którym europejski biznes musi obecnie stawić czoła.

W liście do przewodniczących podkreślono istotę dotychczasowych wysiłków instytucji unijnych na rzecz sprostania powyższym wyzwaniom oraz wdrożenia narzędzi wspierających konkurencyjność gospodarki UE i utrzymujących inwestycje w Europie. BusinessEurope zauważa jednak, że zwiększenie dywersyfikacji handlowej UE poprzez nowe umowy o wolnym handlu byłoby jednym z kluczowych działań na rzecz poprawy sytuacji i rozwiązania wielu problemów europejskiego biznesu.

Przedsiębiorstwa próbują radzić sobie obecnie z licznymi wyzwaniami, dążąc do zwiększenia swojej wydajności przy zachowaniu jednocześnie konkurencyjności i zwiększania odporności na kryzysy. W tym kontekście zapewnienie przez UE dywersyfikacji handlowej jest niezwykle ważne. Nowe umowy handlowe ułatwią import krytycznych surowców, a także rozszerzą możliwości unijnego eksportu o nowe rynki, które dynamicznie się rozwijają i na których popyt wciąż rośnie.

Dywersyfikacja jest również konieczna ze względu na rosnącą niepewność co do największych partnerów handlowych UE, w tym Chin i Wielkiej Brytanii, a także skutków wojny na Ukrainie. BusinessEurope zaznacza, że nawet w przypadku relacji handlowych ze Stanami Zjednoczonymi, pomimo bardzo pozytywnych relacji w ostatnich latach, mogą pojawić się nowe wyzwania – zwłaszcza w kontekście przyjętej przez USA ustawy o zmniejszeniu inflacji (IRA).

Tym samym BusinessEurope apeluje do UE i jej państw członkowskich o to, aby jak najszybciej skoncentrowały się na tworzeniu nowych możliwości handlowych i inwestycyjnych dla europejskich przedsiębiorstw umożliwiając im odpowiednie dostosowanie się do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości geopolitycznej i gospodarczej. W związku z tym, rok 2023 musi być rokiem, w którym dojdzie w końcu do ratyfikacji umów handlowych z Meksykiem, Chile, Nową Zelandią oraz Mercosurem.

UE musi przyjąć pragmatyczne podejście do handlu, czyli dążyć do jak największej dywersyfikacji partnerów handlowych, co zapewni zwiększenie odporności łańcuchów dostaw. Nowoczesne umowy handlowe uwzględniające zasady zrównoważonego rozwoju są niezbędnym narzędziem tworzenia współpracy gospodarczej z państwami trzecimi na równych zasadach, napędzania inwestycji, które mają kluczowe znaczenie dla transformacji ekologicznej i cyfrowej, a także generowania korzyści skali, które zachęcają do innowacji i pomagają w walce ze zmianami klimatu.

Zwłaszcza w czasach nadzwyczajnego kryzysu gospodarczego i energetycznego Unia Europejska musi stworzyć więcej możliwości rynkowych, aby zapobiec utracie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw i przyciągnąć inwestycje do Europy.

 

źródło: BusinessEurope
Musimy zapobiec deindustrializacji Europy
15 grudnia 2022

Musimy zapobiec deindustrializacji Europy

fot. European Union, 2022

Najważniejsze postulaty BusinessEurope dla grudniowej Rady Europejskiej stanowią dobre podsumowanie minionego roku. Unijna gospodarka, osłabiona długotrwałą pandemią, zareagowała szybkim wzrostem. Niestety, rozpętana przez Rosję wojna na Ukrainie przyniosła kolejny kryzys, na wielu poziomach bardzo niebezpieczny dla Europy.

Biznes apeluje do unijnych instytucji o szybsze i bardziej elastyczne reagowanie na zmieniającą się sytuację i adekwatne wsparcie firm, aby zapobiec deindustrializacji UE.

Wzmacnianie konkurencyjności unijnej gospodarki w kontekście globalnym

Stosunki transatlantyckie i poszanowanie handlu opartego na zasadach przez obie strony są obecnie ważniejsze niż kiedykolwiek. Niestety, niedawno przyjęta ustawa o zmniejszeniu inflacji (IRA) jest niezgodna z zasadami WTO, ponieważ dyskryminuje firmy zagraniczne i wpływa na inwestycje w UE. Liczymy, że przed wejściem w życie w styczniu 2023 r., uda się znaleźć rozwiązanie, które będzie do akceptacji dla obydwu stron, w szczególności w odniesieniu do pojazdów elektrycznych. Apelujemy do unijnych decydentów o wprowadzenie środków wspierających naszą konkurencyjność oraz inwestycje.

Obniżenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej za Atlantykiem jest celem priorytetowym. Ambitna agenda prac Rady UE-USA ds. Handlu i Technologii (Trade and Technology Council, TTC) może wzmocnić obydwie gospodarki. TTC powinna działać na rzecz usuwania barier w handlu towarami i usługami oraz zapewniać równe warunki funkcjonowania firm podczas przechodzenia przez zieloną i cyfrową transformację. Równocześnie musimy upewnić się, że tworzymy przyjazne dla biznesu otoczenie regulacyjne i wzmacniamy unijny jednolity rynek.

Kluczowe jest lepsze stanowienie prawa

Firmy europejskie są w coraz bardziej niekorzystnej sytuacji w stosunku do USA i innych części świata. Znajdujemy się w punkcie zwrotnym, w którym otoczenie regulacyjne w Europie staje się jednym z czynników obniżania konkurencyjności naszych firm, zarówno z sektora MŚP, jak i większych przedsiębiorstw. Lepsze stanowienie prawa, zmniejszanie obciążeń dla przedsiębiorstw i ocena wpływu polityki na międzynarodową konkurencyjność są ważniejsze niż kiedykolwiek dla przyszłego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. UE musi odejść od zasady „business as usual” i regulować mniej, ale lepiej. Liczymy na to, że Rada połączy siły z Komisją i Parlamentem Europejskim, aby zmniejszyć obciążenia legislacyjne dla przedsiębiorstw i ustanowić tzw. „kontrolę konkurencyjności” dla wszystkich inicjatyw politycznych i legislacyjnych.

Rozwiązanie kryzysu energetycznego na poziomie UE

Ostatnie lekkie spadki cen na hurtowych rynkach energii nie powinny nas satysfakcjonować. Sytuacja pozostaje niepokojąca, a przy braku odpowiedniej reakcji politycznej będzie się pogarszać. Na przykład ceny gazu na europejskim rynku hurtowym pozostają od 5 do 7 razy wyższe niż w USA. Coraz więcej firm jest zmuszonych do ograniczenia produkcji lub jej przeniesienia do krajów trzecich. Pilnie potrzebujemy wprowadzenia na poziomie UE środków nadzwyczajnych, aby złagodzić wyjątkowo wysokie ceny energii i pobudzić gospodarkę. Jednym z nich może być tymczasowe rozdzielenie cen energii elektrycznej i gazu, jak również szybkie aktualizowanie tymczasowych ram kryzysowych, tak jak miało to miejsce w październiku br.

Należy zrobić więcej, aby zwiększyć dostawy energii w Europie zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Wymaga to kontynuacji zewnętrznych kontaktów z dostawcami i jak najszybszego rozmieszczenia w Europie dodatkowych mocy w zakresie energii odnawialnej, jądrowej, niskoemisyjnej i gazu ziemnego. W tym kontekście propozycja wspólnych zakupów gazu, która musi chronić wrażliwe informacje handlowe, jest ważnym krokiem naprzód.

Wsparcie dla firm w zakresie sankcji związanych z inwazją na Ukrainę

BusinessEurope w pełni popiera sankcje przyjęte w odpowiedzi na rosyjską inwazję na Ukrainę. Wiele firm zdecydowało się pójść jeszcze dalej niż wymaga tego prawo. Jednak firmy potrzebują wsparcia ze strony Komisji Europejskiej i państw członkowskich w wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących wdrażania nowych przepisów. Ponadto przedsiębiorstwa, które chcą zakończyć swoją działalność w Rosji, powinny mieć taką możliwość.

Europejskie firmy są zaangażowane we wspieranie Ukrainy. Wiele z nich nie zaprzestało swojej działalności na jej terytorium, mimo bardzo niebezpiecznej sytuacji. Wiele innych jest gotowych wrócić, gdy tylko pozwolą na to warunki. Ukraina jest w stanie wojny i rozumiemy, że środki nadzwyczajne są uzasadnione. Co więcej, ważne jest, aby wspierać Ukrainę na drodze do ściślejszej integracji z UE, ponieważ będzie miało to kluczowe znaczenie w procesie akcesyjnym, a także w celu przyciągnięcia inwestorów.

 


Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli

Artykuł dla grudniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

Ogólne bezpieczeństwo produktów – uwagi Lewiatana
01 grudnia 2022

Ogólne bezpieczeństwo produktów – uwagi Lewiatana

W związku z pracami związanymi z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 oraz uchylającego dyrektywę Rady 87/357/EWG i dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, Konfederacja Lewiatan przesyła uwagi.

KL/486/244/ET/2022

Pobierz
Konferencja Prezydentów BusinessEurope (CoPres) – o konieczności wzmacniania unijnej konkurencyjności
25 listopada 2022

Konferencja Prezydentów BusinessEurope (CoPres) – o konieczności wzmacniania unijnej konkurencyjności

fot. BusinessEurope

Prezydenci federacji BusinessEurope spotkali się 25 listopada w stolicy Szwecji, aby przekazać na ręce premiera Szwecji Deklaracje sztokholmską, czyli listę priorytetów biznesu dla szwedzkiej prezydencji w Radzie UE, która rozpocznie się 1 stycznia 2023r.

Była to także okazja do dyskusji z przedstawicielami administracji Szwecji oraz Komisji Europejskiej nt. potrzeby wzmacniania konkurencyjności unijnej gospodarki w dobie kryzysu. Podczas CoPres w Sztokholmie dyskutowano także o przyszłości BusinessEurope i roli federacji pracodawców w trudnych dla UE czasach. Prezydent Lewiatana Maciej Witucki został wybrany wiceprezydentem BusinessEurope i specjalnym wysłannikiem ds. Ukrainy.

Dzień wcześniej, podczas gali w sztokholmskim ratuszu, mieliśmy okazję posłuchać premiera Szwecji, Ulfa Kristerssona z liberalno-konserwatywnej Umiarkowanej Partii Koalicyjnej, który przedstawił najważniejsze obszary szwedzkiego przewodnictwa w UE. Według Kristerssona, Unia jest odpowiedzią na kryzys i tylko poprzez wspólny wysiłek pokonamy trudności, z którymi mierzy się Europa, jak wysokie ceny energii, inflacja, zagrożenie dla bezpieczeństwa ze strony Rosji i coraz słabsza pozycja UE globalnie. Premier wymienił priorytety prezydencji: po pierwsze Ukraina i wsparcie dla tego kraju, po drugie – zielona transformacja i uniezależnienie od dostaw z Rosji, po trzecie – konkurencyjność, oznaczająca konieczność budowania coraz silniejszego jednolitego rynku UE, wolny handel oraz wsparcie innowacji. Premier Kristersson podkreślił, że realizacja tej agendy nie jest możliwa bez bliskiej współpracy z biznesem.

Dyskusja o priorytetach szwedzkiej prezydencji była kontynuowana podczas CoPres w ramach wymiany zdań z Jessiką Roswall, szwedzką ministrą ds. UE. Roswall podkreśliła, że Ukraina i jej wsparcie jest najważniejszym priorytetem oraz że Europa powinna wziąć większą odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo. Konkurencyjność firm europejskich musi być postawiona w centrum zainteresowania UE, poprzez: wzmocnienie znaczenia UE w wymiarze globalnym, lepszą jakość prawa, inwestycje w inowacyjność oraz przyciąganie talentów.

Gościem specjalnym CoPres był komisarz Thierry Breton, który zapewniał o wsparciu Komisji Europejskiej dla firm. Breton także podkreślił wagę wsparcia UE dla Ukrainy w kilku obszarach: wsparcie militarne (10bln euro przekazane przez UE); wsparcie gospodarki Ukrainy (18 bln euro na funkcjonowanie państwa); energia (Ukraina polega na UE w zakresie dostaw energii); migracja (Polska wykonała fantastyczną robotę, ale musimy się przygotować na kolejną falę uchodźców). Komisarz zauważył, że Putin wypowiedział kolejną wojnę Europie – wojnę w zakresie dostaw energii. Musimy, jako UE, wykonać duży wysiłek, aby zbudować odporność unijnej gospodarki. Henryka Bochniarz, Przewodnicząca Rady Głównej KL, apelowała do Breton oraz prezydentów federacji BE o europejską odpowiedź w zakresie wsparcia uchodźców z Ukrainy. Zauważyła, że jesteśmy w momencie krytycznym tej wojny, a decyzja jak ma się ona skończyć należy do Ukraińców. Bochniarz podkreśliła, że pomoc Ukrainie jest naszą, europejską odpowiedzialnością. Breton zgodził się z tymi argumentami i zapewnił o wsparciu ze strony KE. To, czego potrzebujemy w kontekście Ukrainy, to przywództwo, solidarność i jedność.

Deklaracja sztokholmska – wezwanie unijnych decydentów do wsparcia konkurencyjności biznesu europejskiego
25 listopada 2022

Deklaracja sztokholmska – wezwanie unijnych decydentów do wsparcia konkurencyjności biznesu europejskiego

CoPres w Sztokholmie/ fot. BusinessEurope

W dokumencie przekazanym na ręce szwedzkiego premiera U. Kristerssona oraz komisarza T. Bretona, BusinessEurope apeluje do unijnych instytucji o stworzenie warunków sprzyjających długoterminowej konkurencyjności, wzrostowi i zatrudnieniu w UE, jak również o szybką odpowiedź na bezpośrednie ryzyko niedoborów dostaw i wysokich cen energii.

Czterdzieści federacji członkowskich BusinessEurope (BE) wzywa Unię Europejską do powrotu do jej podstawowych zasad, czyli budowy pokoju i dobrobytu poprzez integrację handlową i gospodarczą. Takie podejście ma kluczowe znaczenie w związku z wojną na Ukrainie i nową sytuacją geopolityczną. Oto priorytety BE dla szwedzkiej prezydencji w Radzie UE, która rozpocznie się w styczniu 2023r.

  1. Skuteczne rozwiązania związane z kryzysem energetycznym i zieloną transformacją

Biznes europejski popiera dekarbonizację unijnej gospodarki, ale musimy uniknąć deindustrializacji Europy. Obecny kryzys dramatycznie zwiększa to ryzyko i wiele firm przenosi częściowo lub całkowicie swoją produkcję poza Europę. Średnie roczne ceny detaliczne gazu dla odbiorców przemysłowych w UE wzrosły dwukrotnie w porównaniu do cen energii dla gospodarstw domowych i są znacznie wyższe niż w innych częściach świata. Coraz więcej firm jest zmuszonych do ograniczenia produkcji. W związku z oczekiwanym wygaśnięciem długoterminowych kontraktów energetycznych lub zabezpieczeń wielu firm w nadchodzących miesiącach oraz przy braku odważnych decyzji politycznych, sytuacja ulegnie pogorszeniu.

Pilnie potrzebujemy tymczasowych ram kryzysowych na poziomie UE, aby złagodzić gwałtownie rosnące ceny energii. Liczymy na to, że prezydencja szwedzka dołoży wszelkich starań, aby skoordynowana europejska reakcja doprowadziła do skutecznego obniżenia rachunków za energię dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Jednym z możliwych rozwiązań jest tymczasowe oddzielenie cen energii elektrycznej od cen gazu (decoupling).

  1. Lepsze stanowienie prawa

Lepsze stanowienie prawa, zmniejszanie obciążeń dla przedsiębiorstw i ocena wpływu unijnej legislacji na konkurencyjność firm europejskich w kontekście międzynarodowym są teraz ważniejsze niż kiedykolwiek przedtem. Liczymy na to, że prezydencja szwedzka, wspólnie z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim, dołoży wszelkich starań, aby zapewnić, że nowa unijna legislacja będzie sprzyjać wzmacnianiu unijnej konkurencyjności, a nie odwrotnie.

Musimy w UE unikać niepotrzebnych zmian prawa, takich jak dyrektywa w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWD). W obecnych okolicznościach szczególnie ważne jest wspieranie europejskich przedsiębiorstw w ich wysiłkach zmierzających do radzenia sobie z napiętą sytuacją geopolityczną, bez nakładania na nich dodatkowych obciążeń.

  1. Wzmocnienie i pogłębienie jednolitego rynku UE

Podstawą naszej konkurencyjności jest dobrze funkcjonujący jednolity rynek. Instrument nadzwyczajny jednolitego rynku (Single Market Emergency Instrument, SMEI) może być przydatny, jeśli zostanie prawidłowo skonstruowany, ale nie powinien odwracać uwagi decydentów od barier istniejących na wspólnym rynku. Dlatego konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań w celu usunięcia barier regulacyjnych i zmniejszenia obciążeń dla przedsiębiorstw. Wzywamy prezydencję szwedzką do wykorzystania zbliżającej się 30. rocznicy powstania jednolitego rynku, aby usunąć istniejące przeszkody i stworzyć warunki dla pełnego wykorzystania jego potencjału.

  1. Promowanie światowego handlu opartego na zasadach

Wykorzystanie dostępu do jednolitego rynku oraz obrona handlu międzynarodowego opartego na zasadach sprawiło, że Unia Europejska stała się największym graczem na światowej arenie handlowej. Potrzebujemy więcej handlu, aby utrzymać naszą konkurencyjność i wiodącą pozycję na rynku. Zawieranie i ratyfikowanie umów handlowych jest ważniejsze niż kiedykolwiek.

W obecnym środowisku geopolitycznym naturalne jest, że UE ściślej współpracuje i rozwija głębsze relacje z partnerami, z którymi mamy wspólne wartości. Unia musi jednak nadal współpracować z wieloma innymi krajami na całym świecie. Wzywamy prezydencję szwedzką do promowania ratyfikacji zawartych umów handlowych, takich jak z Mercosurem i Chile, a także zawarcie nowych umów, na przykład z Australią i Indiami. Liczymy na znaczne pogłębienie relacji transatlantyckich, m. in. poprzez działanie Rady UE–USA ds. Handlu i Technologii (Trade and Technology Council, TTC).

  1. Przyspieszenie transformacji cyfrowej

Dobrze funkcjonujący jednolity rynek cyfrowy ma zasadnicze znaczenie dla umożliwienia Unii Europejskiej czerpania korzyści z coraz większego rozwoju technologicznego. Wykorzystywanie danych przez przedsiębiorstwa jest kluczowe dla przyszłego rozwoju biznesu w Europie, a także dla transformacji cyfrowej i zielonej. Jeśli chcemy przyspieszyć cyfryzację w Europie, musimy zapewnić dobrze funkcjonujące międzynarodowe przepływy danych, tworząc jasne i proste przepisy oraz uznając, że nie ma uniwersalnych rozwiązań, jeśli chodzi o stale ewoluujące technologie informacyjne.

  1. Ułatwianie innowacji i wypełnianie luki w umiejętnościach

Skuteczny system badań i innowacji jest podstawą gospodarczego i społecznego rozwoju Europy. UE inwestuje 2,3% PKB w badania i rozwój, podczas gdy w USA jest to 4%. Ponadto, Europa ma tendencję do utraty swoich najlepszych innowatorów, ponieważ firmy rozwijające technologie w Europie rozwijają się następnie w innych regionach świata. Te negatywne tendencje osłabiają przyszłe perspektywy wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie i należy je pilnie odwrócić.

Problemy z rekrutacją i braki wykwalifikowanych pracowników hamują rozwój europejskich firm. Liczymy na to, że prezydencja szwedzka dopilnuje, aby Europejski Rok 2023 doprowadził do skutecznej odpowiedzi na obecne niedobory siły roboczej i niedopasowanie umiejętności, aktywizując osoby bezrobotne i nieaktywne oraz przyciągając talenty z krajów trzecich.

Unia Europejska chce wprowadzić sprawdzian konkurencyjność
23 listopada 2022

Unia Europejska chce wprowadzić sprawdzian konkurencyjność

fot. EKES

Od dłuższego czasu zmniejsza się udział Europy w gospodarce światowej. Szacuje się, że w 2050 r. UE będzie reprezentować mniej niż 10 % światowego produktu krajowego brutto (PKB), a w ciągu najbliższych kilku lat 85 % prognozowanego wzrostu światowego PKB będzie pochodzić spoza UE.

Słaba perspektywa wzrostu gospodarczego Europy pogłębia względny spadek gospodarczy. Oznacza to, że głos Europy na świecie liczy się mniej, i osłabia globalną rolę UE oraz jej wpływ na współpracę międzynarodową.

Rząd Szwecji określił konkurencyjność jako jeden z elementów politycznych zbliżającej się prezydencji szwedzkiej w Radzie UE. Z kolei EKES wezwał już do przeprowadzenia sprawdzianu konkurencyjności w swojej opinii w sprawie pakietu „Gotowi na 55”, w której stwierdził, że „w drodze do społeczeństwa neutralnego dla klimatu musimy przyjąć model, który doprowadzi do rozwoju gospodarki. Jeśli chcemy, aby UE wiodła prym i aby reszta świata szła w jej ślady, musimy dążyć do ukształtowania jak najlepszego modelu, który będzie sprawiedliwy i zrównoważony gospodarczo, społecznie i pod względem środowiska naturalnego”. Ponadto EKES stwierdził, że „wszystkie wnioski ustawodawcze przedstawione w ramach programu «Gotowi na 55» należy przeanalizować pod kątem konkurencyjności zgodnie z zasadami dotyczącymi celów zrównoważonego rozwoju, tak aby w pełni zrozumieć konsekwencje dla przedsiębiorstw”. Wcześniej EKES wezwał do przeprowadzenia testu konkurencyjności w swojej opinii w sprawie unii rynków kapitałowych. W sprawozdaniu z Konferencji w sprawie przyszłości Europy zwrócono się również o to, by nowe inicjatywy polityczne UE zostały poddane „sprawdzianowi konkurencyjności” w celu przeanalizowania ich wpływu na przedsiębiorstwa i ich otoczenie biznesowe (koszt prowadzenia działalności gospodarczej, zdolność do innowacji, konkurencyjność międzynarodowa, równe warunki działania itp.) Niedawno przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen oświadczyła w swoim przemówieniu, że standardowa kontrola konkurencyjności stanie się elementem stanowienia unijnego prawa.

Perspektywy krótkoterminowe są w dużym stopniu związane z inwazją Rosji na Ukrainę, która nadal negatywnie wpływa na gospodarkę UE, a także z faktem, że w UE nadal trwa odbudowa po pandemii COVID-19. Wspomniana wojna wywarła dodatkową presję wzrostową na ceny energii i towarów żywnościowych, które skutkują nasileniem globalnych presji inflacyjnych i osłabieniem siły nabywczej gospodarstw domowych. W odpowiedzi na wysoką stopę inflacji Europejski Bank Centralny podwyższył stopy procentowe w euro, analogicznie do działań podejmowanych przez Federalny Bank Rezerw w USA. Ponadto słabnący światowy wzrost gospodarczy prowadzi do osłabienia popytu zewnętrznego. Równocześnie Europa stoi w obliczu historycznej transformacji strukturalnej, której siłą napędową są zmiany geopolityczne, przemiany demograficzne, transformacja cyfrowa oraz przejście na neutralną dla klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym. Powoduje to przekształcenie rynków i przyspieszenie konkurencji dotyczącej czynników produkcji. Powodzenie transformacji zależy ostatecznie od tego, jak dobrze działa cała gospodarka. Ważna jest też konkurencyjność wewnętrzna, wymagająca harmonizacji przepisów i usuwania barier, gdyż tylko dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny może poprawić europejską pozycję na rynkach globalnych. UE musi wzmocnić swoją międzynarodową pozycję i wpływ w zakresie transformacji cyfrowej i ekologicznej. Rozwój i wykorzystanie technologii cyfrowych to kwestia nie tylko konkurencyjności gospodarczej, lecz także bezpieczeństwa i roli geopolitycznej UE. To także warunek wstępny, by UE mogła być podmiotem ustanawiającym światowe standardy, dotyczące, na przykład, godnej zaufania sztucznej inteligencji.
Potrzeba silniejszego wpływu na świecie dotyczy także przeciwdziałania zmianie klimatu. Wymaga to zarówno znacznych wpływów dyplomatycznych, jak i silnej konkurencyjności pod względem opłacalności, innowacji, umiejętności i dostarczania na rynki światowe produktów, technologii i rozwiązań niskoemisyjnych. Niezbędne jest zapewnienie przedsiębiorstwom unijnym otoczenia sprzyjającego innowacjom, inwestycjom i handlowi. Ponieważ o wielu elementach otoczenia biznesowego decydują ramy polityki, ramy regulacyjne i fiskalne, decydenci muszą zapewnić, aby ramy te sprzyjały konkurencyjności przedsiębiorstw, a w konsekwencji całej gospodarce i całemu społeczeństwu.

Potencjalne składowe sprawdzianu konkurencyjności

Ponieważ nie istnieje pojedyncza ani uniwersalna definicja konkurencyjności, treść sprawdzianu konkurencyjności zależy od zakresu i perspektywy, jaką należy przyjąć. We wniosku prezydencji czeskiej wyraźnie odniesiono się do konkurencyjności przedsiębiorstw unijnych w celu zbudowania silniejszej i odporniejszej gospodarki UE. Konkurencyjność przedsiębiorstw można określić jako ich zdolność do odnoszenia sukcesów na rynku w sposób opłacalny, tworząc wartość dla siebie i dla całego społeczeństwa. Ta z kolei zależy od dostępności czynników produkcji (wykwalifikowanej siły roboczej, energii i surowców, kapitału, danych), ogólnych kosztów produkcji, popytu i rynków na produkty oraz zdolności przedsiębiorstw do wprowadzania innowacji i wykorzystywania pojawiających się możliwości. Wyjątkowa społeczna gospodarka rynkowa UE, wraz z towarzyszącym jej zarządzaniem makroekonomicznym, badaniom, innowacjom, dialogiem społecznym, zaangażowaniem społeczeństwa obywatelskiego, a także z kompleksowymi systemami edukacji, opieki zdrowotnej i systemami społecznymi, stanowi istotny atut, który można wykorzystać w dążeniu do poprawy konkurencyjności. Biorąc pod uwagę obecne i przewidywane przyszłe wyzwania, EKES apeluje, by sprawdzian konkurencyjności służył wspieraniu przedsiębiorstw, tworzeniu miejsc pracy i poprawie warunków pracy, zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu i spójności społecznej. Wymaga to wielowątkowej oceny skutków, w jaki inicjatywy polityczne i regulacyjne wpływają na konkurencyjność oraz decyzji politycznych, które nadadzą konkurencyjności i odpowiednie znaczenie przy kształtowaniu nowych inicjatyw. Dlatego podstawę sprawdzianu konkurencyjności powinny stanowić wiarygodne informacje dotyczące skutków inicjatyw politycznych i regulacyjnych na różnych poziomach, w tym kosztów przestrzegania przepisów, łatwości dostępu do rynków i innych bezpośrednich skutków dla przedsiębiorstw. Szczególne znaczenie mają efekty mnożnikowe w łańcuchach wartości, takie jak wpływ na dostępność energii i surowców. Sprawdzian konkurencyjności powinien obejmować także wpływ na zatrudnienie, inwestycje, innowacje, produktywność, aspekty związane ze sporami sądowymi, funkcjonowanie jednolitego rynku, handel zagraniczny oraz ogólny europejski model społeczny i zrównoważony wzrost. Sprawozdanie z oceny skutków musi zawierać opis wpływu na środowisko oraz skutków społecznych i gospodarczych, w tym skutków dla MŚP.  Choć dokumencie roboczym OECD docenia narzędzie Komisji Europejskiej dotyczące konkurencyjności jako najbardziej wszechstronny istniejący dokument służący do oceny skutków regulacji w odniesieniu do konkurencyjności, wyraźna jest potrzeba ulepszeń, zwłaszcza w odniesieniu do wdrażania tych narzędzi i związanego z tym egzekwowania. Według Rady ds. Kontroli Regulacyjnej analiza skutków była często niedostatecznie rozwinięta, a niektórych istotnych skutków nie oceniono w wystarczający sposób. Rada często zwracała się również o dalszą kwantyfikację, w szczególności kosztów administracyjnych i oszczędności. W sprawozdaniu rocznym za 2020 r. Rada ds. Kontroli Regulacyjnej najczęściej wskazywała na brak analizy konkurencyjności (często związany z niewystarczającą analizą kosztów), skutków dla MŚP oraz skutków społecznych. Ważne jest, aby poszczególne elementy narzędzi związane z konkurencyjnością, w tym dotyczące konkurencyjności sektorowej, MŚP, innowacji, konkurencji, rynku wewnętrznego, handlu i inwestycji, rozpatrywano w sposób zintegrowany. Kluczowe, by ocena wpływu na konkurencyjność nie ograniczała się do skutków pojedynczej inicjatywy w oderwaniu od innych, ale uwzględniała skumulowane obciążenie, zwłaszcza koszty związane z wdrażaniem prawodawstwa lub innych środków mających wpływ na te same podmioty. Ocena powinna obejmować skutki krótkoterminowe i długoterminowe, w ramach różnych scenariuszy prognostycznych. Aby znaleźć najlepszy wariant strategiczny, należy również ocenić wpływ alternatywnych wariantów na konkurencyjność i wyczerpująco je opisać. Ważne jest także, aby w ocenie wpływu na konkurencyjność skupić się bardziej na danych ilościowych i je opracować. Równie ważne jest całościowe spojrzenie na konkurencyjność w kontekście zrównoważonego rozwoju. Zrównoważenie środowiskowe ma związek z konkurencyjnością przedsiębiorstw, nie tylko jako czynnik związany z kosztami, ale dlatego, że wiele podmiotów rynkowych, w tym klientów, inwestorów i finansistów, oczekuje dobrej efektywności środowiskowej. To samo dotyczy zrównoważonego rozwoju społecznego, w tym poszanowania praw człowieka, równości płci i praw pracowniczych. W ramach sprawdzianu konkurencyjności należy również w pełni wykorzystać inne istniejące narzędzia, takie jak oceny adekwatności, program REFIT i platforma ds. dostosowania się do wymogów przyszłości. Są one szczególnie ważne dla oceny łącznego wpływu różnych inicjatyw. Sprawdzian konkurencyjności powinien stanowić kluczowy element wyważonego procesu decyzyjnego i być stosowany w kontekście wszelkiego rodzaju procesów kształtowania polityki i stanowienia prawa UE, obejmujących również strategie i programy UE, przepisy budżetowe i podatkowe, prawo wtórne i umowy międzynarodowe. Powinien być stosowany w procesie europejskiego semestru, ponieważ polityka państw członkowskich ma w tym względzie kluczowe znaczenie.
Lech Pilawski (na podstawie projektu opinii)


Artykuł dla listopadowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan