Obserwując toczące się właśnie w Polsce gorące spory o odblokowanie po 7 latach rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, można odnieść wrażenie, że koalicja rządząca za wszelką cenę stara się „zjeść ciastko i mieć ciastko”, czyli owszem, odblokować, ale jedynie środki na Krajowy Plan Odbudowy.
Brussels HeadlinesenergetykaOZEwiatr
Podczas gdy Unia Europejska, w obliczu geopolitycznego i energetycznego kryzysu, reaguje podniesieniem ambicji rozwoju OZE i zwiększa ich docelowy udział w miksie energetycznym do 2030 roku z 32% najpierw na 40%, a potem do 45%, Polska nadal niestety trwa w rzeczywistości równoległej.
Od blisko 7 lat, gdy wprowadzono tzw. ustawę 10h, praktycznie całkowicie blokującą w Polsce możliwość projektowania nowych elektrowni wiatrowych na lądzie, powiększa się bolesna luka inwestycyjna w tym sektorze. Jedyne wiatraki oddawane w tym czasie do użytku to projekty, które zrealizowano nie dzięki, ale pomimo obowiązujących przepisów, a które proces inwestycyjny rozpoczęły przed wejściem w życie ustawy 10h.
Rząd miał już kilka zrywów, by luzować wprowadzone przez siebie przepis, a motywacje były różne: ograniczenia możliwości zabudowy mieszkalnej w pobliżu wiatraków (zasada 10h działa w dwie strony), ryzyko nieosiągnięcia przez Polskę celów OZE do roku 2020, skok cen uprawnień do CO2 w systemie ETS i wzrost cen energii w 2019 roku.
Teraz motywacja jest wyjątkowo silna. Ustawa antywiatrakowa (w chwili zapomnienia nazwana niedawno przez minister Moskwę „bardzo dobrą ustawą”) to ostatni kamień milowy (B23G), blokujący Polsce dostęp do KPO. Cel ten opisany jest niestety dosyć niejasno, jako „Poprawa warunków dla rozwoju odnawialnych źródeł energii”. Jaka poprawa? Dowolna? Czy to znaczy, że 10h można zamienić na 9h? Chyba tak rozumie to koalicja rządząca, dlatego do swojego projektu, promowanego jako „najstaranniej skonsultowany ze wszystkimi”, dorzuca już na etapie sejmowym kolejne autopoprawki, które coraz bardziej wypaczają sens tej deregulacji.
Najpierw doszedł nieprecyzyjny obowiązek wirtualnego podzielenia się 10% mocy każdego nowego wiatraka z lokalną społecznością, teraz (26.01), zwiększono minimalną odległość nowych instalacji od zabudowań z 500 do 700 metrów, choć Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa publicznie przyznaje, że granicą bezpieczną mogłoby być nawet 300 metrów. Solidarna Polska forsuje nawet obowiązek organizowania każdorazowo referendów lokalnych w sprawie inwestycji wiatrowych.
Konfederacja Lewiatan, pierwotną (!) wersję rządowego projektu ustawy, który wyszedł z KPRM jeszcze w połowie lipca, oceniła jako kompromis, który, rozsądnie rzecz biorąc, daje największe szanse na przełamanie impasu i poluzowanie przepisów, z zastrzeżeniem, że dostrzega potrzebę dalszej pracy nad przepisami poprawiającymi warunki inwestycji w OZE w Polsce.
Piłka nadal jest w grze, nie wiadomo co przyniesie drugie czytanie w Sejmie, jednak wyraźnie rośnie ryzyko, że ustawa może zostać znowelizowana, kamień milowy formalnie „zaliczony”, a warunki rozwoju dla lądowych farm wiatrowych nadal będą fatalne i będą kolejną, jaskrawą ilustracją Europy dwóch prędkości.
Jan Ruszkowski, ekspert Lewiatana
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
28 stycznia 2023
Coraz bliżej przyjęcia dyrektywy unijnej o równości płac
W związku z osiągniętym przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej porozumieniem w sprawie dyrektywy o równości i przejrzystości wynagrodzeń, możemy się spodziewać jej przyjęcia w 2023 roku.
Brussels Headlinesdyrektywarówność płacUE
Dyrektywa z jednej strony zobowiązuje pracodawców do większej transparentności w wynagrodzeniach, z drugiej natomiast przewiduje mechanizmy sprawozdawcze pozwalające na egzekwowanie zasady równych płac.
Pracodawcy zatrudniający co najmniej 100 pracowników będą zobowiązani do publicznego udostępniania m.in. danych o różnicach w wynagrodzeniach pracowników płci żeńskiej i męskiej. Ponadto, dyrektywa uwzględnia wymóg wskazywania początkowego poziomu wynagrodzenia lub widełek płacowych już na etapie rekrutacji.
Nie ulega wątpliwości, że należy podejmować dalsze działania na rzecz równouprawnienia stanowiącego jeden z filarów europejskiego porządku prawnego. W Polsce, mimo zagwarantowania w Kodeksie pracy równego traktowania w zakresie wynagradzania kobiet i mężczyzn, wciąż występuje luka płacowa. Według danych Eurostatu, różnica między średnimi zarobkami na godzinę brutto kobiet i mężczyzn wynosi 4,5%. Warto natomiast podkreślić, że jest to nieskorygowana luka płacowa, nieuwzględniająca wykształcenia, wieku, zakresu obowiązków pracowników. Skorygowana luka płacowa, która porównuje płace kobiet i mężczyzn na podobnych stanowiskach i o podobnych kompetencjach, jest znacznie wyższa. Zgodnie z danymi Instytutu Badań Strukturalnych, który dokonał takiego porównania, skorygowane szacunki luki płacowej w Polsce oscylują pomiędzy 14% a 24%. Taki poziom nierówności płac utrzymuje się na względnie stałym poziomie na przestrzeni ostatnich 20 lat, dodatkowo sytuacja kobiet na rynku pracy pogorszyła się podczas pandemii koronawirusa.
Konfederacja Lewiatan przygotowuje się do rozmów dotyczących wdrożenia dyrektywy na poziomie krajowym. Państwa członkowskie będą miały trzy lata na transpozycje przepisów do prawa krajowego. Warto również zwrócić uwagę na polską propozycję ustawy o luce płacowej, która ma na celu umożliwienie weryfikacji różnic płacowych w firmach oraz podjęcie działań naprawczych. Projekt ustawy, nad którym pracowaliśmy wspólnie ze Stowarzyszeniem Kongresu Kobiet, od dwóch lat jest w Sejmie.
Dyrektywa unijna stanowi pewną szansę w walce o równe płace pracowników wykonujących taką samą pracę. Jest to jednak temat bardzo złożony, którego analiza wymaga całościowego podejścia. Do zmiany potrzebne jest zrozumienie przyczyn i działania promujące model równościowy nie tylko w obrębie kultury organizacyjnej, ale również w społeczeństwie. Obok zmian legislacyjnych, konieczna jest zmiana w podejściu do obowiązków rodzinnych, gdyż luka płacowa może stanowić konsekwencję próby pogodzenia kariery z opieką nad dziećmi.
Nie ma żadnych wątpliwości, co do celów dyrektywy oraz konieczności niwelowania luki płacowej. Wśród pracodawców pojawiają się natomiast pewne obawy, co do proponowanych instrumentów, które nakładają na firmy kolejne obciążenia administracyjne. Nałożenie na firmy zbyt rozbudowanych dodatkowych obowiązków nie prowadzi do walki z negatywnymi zjawiskami stanowiącymi bariery, na które napotykają kobiety na swoich ścieżkach kariery jak m.in. stereotypy płciowe.
Z drugiej strony należy się liczyć z tym, że dyrektywa jest w stanie zapobiec powstawaniu luk płacowych w obrębie jednego podmiotu. Nie rozwiąże to natomiast problemu niskich zarobków w poszczególnych branżach, w których większość zatrudnionych stanowią kobiety – np. edukacja. Nadreprezentacja kobiet przede wszystkim w zawodach cechujących się niskimi płacami oraz ich mniejszy udział na stanowiskach kierowniczych przekłada się na niższe zarobki i co za tym idzie również świadczenia emerytalne w przyszłości. Zmiana mentalności i zwiększenie świadomości na temat nierówności płci są potrzebne również w innych obszarach wykraczających poza rynek pracy. Mówiąc natomiast o wdrożeniu dyrektywy na poziomie krajowym, prawdziwym wyzwaniem dla państw członkowskich będzie znalezienie adekwatnych rozwiązań odpowiadających realiom krajowego rynku pracy, które będą uwzględniać zarówno interesy pracowników, jak i pracodawców.
Nadia Kurtieva, ekspertka Lewiatana
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
28 stycznia 2023
Konfederacja Lewiatan wesprze pracodawców – projekt „Better Skilled”
Rok 2023 został ustanowiony Europejskim Rokiem Umiejętności. W obliczu wyzwań związanych z zieloną i cyfrową transformacją Komisja Europejska zapowiedziała wzmocnienie działań w zakresie podnoszenia umiejętności oraz stworzenia nowych możliwości przekwalifikowania się Europejczyków. Konfederacja Lewiatan również angażuje się w te działania.
Better SkilledBrussels HeadlinesEuropejski Rok Umiejętności
Będziemy realizować projekt „Better Skilled”, którego celem jest wsparcie budowy systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji potrzebnych obecnie pracodawcom.
Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na sytuację na rynku pracy ukazując konieczność rozwoju umiejętności i kwalifikacji pracowników oraz dostosowania ich do nowych potrzeb pracodawców, w szczególności w zakresie kompetencji cyfrowych. Dodatkowo, zielona i cyfrowa transformacja, która z jednej strony otwiera nowe możliwości dla społeczeństwa i gospodarki Unii Europejskiej, będzie również wymagała od pracowników adaptacji do zmieniających się potrzeb rynku pracy.
Obecnie ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w UE wskazuje na trudności związane ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Potwierdzają to dane Eurostatu – tylko 37 proc. dorosłych odbywa regularne szkolenia. Co więcej, indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego pokazuje, że 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Aby zapewnić konkurencyjność Europy, Unia Europejska musi skupić się na reformie systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji.
Projekt „Better Skilled” – cele i główne zadania
W odpowiedzi na zmieniającą się dynamicznie sytuację na rynku pracy, Konfederacja Lewiatan rozpoczęła realizację projektu współfinansowanego przez Unię Europejską „Better Skilled”, którego celem jest zbudowanie ekspertyzy w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19.
Projekt umożliwi Konfederacji Lewiatan kształtowanie otoczenia prawnego, instytucjonalnego i finansowego w celu wspierania nabywania oraz doskonalenia umiejętności i kwalifikacji potrzebnych pracodawcom. Co ważne, w ramach projektu opracowywana jest strategia działań mających na celu stworzenie systemu kształcenia i szkolenia polskich pracowników, które będą adekwatne do potrzeb pracodawców.
Konfederacja Lewiatan przygotowuje analizy oraz raporty dotyczące polskiego systemu nabywania i rozwoju umiejętności, wpływu procesów cyfryzacji na pracodawców i pracowników, a także prognoz zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach.
Istotnym elementem projektu jest również działalność powołanej w ramach „Better Skilled” Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji, która zrzesza firmy i organizacje członkowskie Konfederacji Lewiatan szczególnie zainteresowane współtworzeniem nowego systemu nabywania kompetencji i kwalifikacji. Rada stanowi forum konsultacyjne wyrażania i wypracowywania stanowisk oraz współpracy członków KL w obszarze umiejętności, kompetencji i kwalifikacji.
Najlepsze praktyki w innych państwach członkowskich UE
W ramach projektu Konfederacja Lewiatan dokonuje również identyfikacji najlepszych praktyk w zakresie umiejętności i kwalifikacji w innych krajach UE. W tym celu Przedstawicielstwo KL w Brukseli utrzymuje stałe relacje z interesariuszami w UE specjalizującymi się w obszarze rozwoju umiejętności i kwalifikacji, a także bierze aktywny udział w spotkaniach grupy roboczej BusinessEurope ds. Edukacji i Szkoleń oraz opracowywaniu wspólnej agendy działań organizacji pracodawców w Unii Europejskiej.
W celu wymiany informacji, gromadzenia wiedzy oraz dzielenia się dobrymi praktykami dotyczącymi systemów nabywania umiejętności i kwalifikacji w innych krajach Unii Europejskiej, planowane są liczne wydarzenia, w tym m.in. sesje tematyczne z federacjami członkowskimi BusinessEurope, które są również członkami sieci Egelund oraz konferencja w Parlamencie Europejskim.
Wnioski z projektu zostaną zaprezentowane podczas zaplanowanych wydarzeń w Polsce, w tym podczas konferencji Praca 4.0 oraz sesji informacyjnej Egelund Network.
Zwieńczeniem projektu będzie konferencja podsumowująca, która zostanie zorganizowana w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym w Brukseli. Eksperci przedstawią modyfikacje systemu nabywania umiejętności i kwalifikacji w Polsce, które Konfederacja Lewiatan zaproponuje polskiej administracji, a także wskażą przykłady najlepszych praktyk z pozostałych krajów UE.
Europejski Rok Umiejętności
Projekt „Better Skilled” doskonale wpisuje się w ideę Europejskiego Roku Umiejętności, jakim w UE jest 2023 rok. Komisja Europejska dała nowy impuls do uczenia się przez całe życie, poprzez promowanie skutecznych inwestycji sprzyjających uczestniczeniu w szkoleniach i podnoszeniu przez to umiejętności i kwalifikacji, nie tylko pracowników.
Aby osiągnąć ten cel, Komisja będzie propagować możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji, na przykład zwracając uwagę na inicjatywy UE oraz możliwości unijnego finansowania. W całej Unii Europejskiej organizowane będą również wydarzenia i kampanie podnoszące świadomość w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji. Europejski Rok Umiejętności ma również pomóc w dalszym rozwijaniu narzędzi gromadzenia informacji na temat umiejętności oraz w promowaniu narzędzi i instrumentów służących łatwiejszemu uznawaniu kwalifikacji.
UWAGA
Firmy i organizacje członkowskie KL zainteresowane przystąpieniem do Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji Konfederacji Lewiatan mogą przystąpić do Rady (bez zobowiązań finansowych i niefinansowych) wyrażając chęć uczestniczenia w jej pracach via e-mail.
Mile widziane są firmy, które posiadają zaawansowane polityki rozwoju umiejętności/kompetencji i kwalifikacji. Rada ds. Kompetencji i Kwalifikacji KL to także miejsce dla firm i organizacji, które dopiero zamierzają projektować działania wspierające rozwój edukacyjno-zawodowy pracowników.
Główne obszary merytoryczne działalności Rady to: legislacja (polityki publiczne, dokumenty strategiczne), rynek pracy (prognozy zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje), system edukacji formalnej (oświata i szkolnictwo wyższe), system nabywania kompetencji i kwalifikacji przez pracowników (głównie poprzez kursy i szkolenia) oraz systemy kwalifikacji w Polsce i w UE.
Podczas styczniowej sesji plenarnej, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (24-25.01.2023) przyjął 13. opinii i odbył 4 ważne debaty.
Brussels HeadlinesEKES
Pierwsza dotyczyła „Śródokresowej oceny postępów w realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030”, z udziałem Guillaume Lafortune’a, wiceprzewodniczącego sieci ONZ ds. rozwiązań dla tej agendy (UN SDSN). Perspektywa ONZ jest wyraźnie inna niż krajów wysoko rozwiniętych, które nie chcą zrozumieć, że ich wzrost gospodarczy i wręcz zabójczo rosnąca konsumpcja dzieje się kosztem krajów ubogich, ich środowiska, nadmiernej eksploatacji złóż poszukiwanych surowców i emisji, które im eksportujemy, w trosce o nasze środowisko. Nie stać ich na zielone reżimy produkcyjne, na walkę ze skutkami ocieplenia, z głodem i biedą. Ciągle robimy za mało i za wolno!
Kolejna debata, z jednej strony była zdecydowanie bardziej optymistyczna, bo dotyczyła 30. lat jednolitego rynku, z drugiej uświadomiła, że mimo sukcesów, ten rynek nie jest wystarczająco jednolity i z każdym kolejnym krokiem, pokazuje, ile jeszcze wyzwań przed nami. Ale, jak stwierdziła Margrethe Vestager – wiceprzewodnicząca KE, to naturalny proces. Szybki rozwój gospodarczy, technologiczny, cyfrowy, przynosi każdego dnia nowe wyzwania i nowe możliwości. Ten proces nie ma końca, na co dzień borykamy się z wieloma barierami. Sukcesem jest „jedna ładowarka”, ale walka o nią zabrała lata. Większość obywateli krajów UE może swobodnie podróżować po Europie, ale każdy zderzy się z koniecznością zmiany operatora telekomunikacyjnego. Obywatele pracują fizycznie lub zdalnie w innym kraju UE, ale zawiłości związane z opodatkowaniem czy ubezpieczeniem społecznym są tak skomplikowane, że rzadko kto jest w stanie im sprostać. Nie mniej, nie ma innej drogi: Unia musi być coraz bardziej wspólna i nikt nas od tej pracy nie uwolni. Inaczej przegramy w konkurencyjnym świecie.
Trzecia debata, z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą odnosiła się do reakcji UE na wyzwania geopolityczne. To był powiew nowej energii, otwartości, jasnych ocen i klarownych przesłań: konkurencyjność wraz z większą autonomią strategiczną ma kluczowe znaczenie w obecnych trudnych czasach. Przewodnicząca Metsola położyła nacisk na jednolity rynek i oferowane przez niego możliwości: Musimy powrócić do wzrostu i zmniejszyć naszą zależność, jednocześnie podwajając tempo transformacji ekologicznej i cyfrowej. Europa powinna mądrze wykorzystywać swoje atuty i dbać o to, by nasza aktywna polityka handlowa każdego dnia przynosiła korzyści Europejczykom. To decydujący moment. Tylko dzięki skoordynowanym wysiłkom możemy z powodzeniem zbudować bardziej odporną, sprawiedliwą i zrównoważoną przyszłość, w której nikt nie zostaje w tyle.
Dyskusja dotyczyła również reakcji UE na zewnętrzne realia polityczne i gospodarcze, takie jak amerykańska ustawa o redukcji inflacji, agresywna wojna Rosji z Ukrainą oraz niestabilność cen paliw kopalnych, a także wyzwania wewnętrzne, choćby brak wykwalifikowanych pracowników, czego obecnie Europa doświadcza. Przewodnicząca PE podziękowała Komitetowi za szybką i stanowczą reakcję wobec agresji Rosji na Ukrainę i jednoznacznie podkreśliła, że tylko wspólna walka o wolną Ukrainę może przynieść sukces. Dlatego popiera wszystkie możliwe środki wsparcia i pomocy dla Ukrainy, bo to jest także wojna o Europę. Skończył się czas niskich wydatków na obronę. W reakcji na kilka pytań dotyczących odmowy włączenia Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen, stwierdziła jasno, że to jest błąd, który szybko trzeba naprawić. W podsumowaniu, i Roberta Metsola, i Christa Schweng (przewodnicząca EKES) podkreśliły, że „dobrze funkcjonująca demokracja jest niezbędna, aby społeczeństwo europejskie mogło skutecznie stawić czoła obecnym wyzwaniom. Dlatego EKES i Parlament Europejski zamierzają dalej zacieśniać współpracę i aktywnie działać na rzecz zapewnienia jak najwyższej frekwencji w nadchodzących wyborach europejskich w 2024 r., a PE liczy na EKES, który jako reprezentant społeczeństwa obywatelskiego ma do odegrania kluczową rolę w ulepszaniu polityk UE i sposobu ich wdrażania.”
Ostatnia debata, z udziałem szwedzkiej ministry ds. europejskich Jessiki Roswall, dotyczyła priorytetów prezydencji szwedzkiej w Radzie UE. I tu padły twarde zapowiedzi jak najsilniejszego wsparcia dla Ukrainy. Priorytety prezydencji są już znane: bezpieczeństwo, konkurencyjność gospodarcza (w tym reakcja na decyzję USA i uruchomienie paktu antyinflacyjnego, który wprost uderza w konkurencyjność innych krajów), transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz europejskie wartości i praworządność. Proponowane rozwiązania powinny wychodzić poza ramy jednej prezydencji i budować strategię na co najmniej kolejne 10 lat.
Lista przyjętych opinii:
ECO/598: Polityka gospodarcza w strefie euro; INT/1017: Wyroby medyczne do diagnostyki in vitro; INT/1018: Opłaty wnoszone na rzecz EMA; INT/1011: Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za sztuczną inteliegencję; INT/1002: Zmiana dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkt; CCMI/191: Zrównoważony recykling, wykorzystanie surowców wtórnych i sprawiedliwa transformacja w przemyśle metali żelaznych i nieżelaznych; CCMI/192: Rozwiązanie niedoborów strukturalnych i wzmocnienie autonomii w ekosystemie półprzewodników; NAT/875: Etykietowanie ekologicznej karmy dla zwierząt domowych; NAT/841: Cele odbudowy zasobów przyrodniczych w ramach unijnej strategii na rzecz różnorodności; REX/537: Rola społeczeństwa obywatelskiego w odbudowie odporności regionu eurośródziemnomorskiego; REX/561: Siła partnerstw handlowych: współpraca na rzecz zielonego wzrostu; REX/558: Aktualizacja programu międzynarodowego zarządzania ocenami; REX/562 Strategiczny kompas UE; SOC/741: Europejska strategia w dziedzinie opieki;
Lech Pilawski, doradca zarządu Lewiatana, członek EKES, przewodniczący Obserwatorium Rynku Pracy, sekcje SOC, INT, CCMI i in.
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
28 stycznia 2023
Jakie zmiany wprowadzi nowe unijne Rozporządzenie dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych?
Komisja Europejska 30 listopada 2022 roku opublikowała projekt regulacji dot. Opakowań i Odpadów Opakowaniowych (Packaging and Packaging Waste Regulation – PPWR).
Brussels HeadlinesopakowaniarozporządzenieUE
PPWR dotyczy wszystkich opakowań i obejmuje cały cykl ich życia, kładąc obowiązki nie tylko na producencie, ale na każdym uczestniku łańcucha wartości. Obowiązki te dotyczą zrównoważonego rozwoju w zakresie wpływu na środowisko oraz oznakowania warunkującego wprowadzenie na rynek, a także zbiórki, uzdatniania oraz recyklingu odpadów opakowaniowych, a zatem Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Projekt ma na celu wsparcie transformacji w kierunku Gospodarki w Obiegu Zamkniętym (GOZ) poprzez wprowadzenie wymogów zgodnych z hierarchią postępowania z odpadami.
Jednym z głównych założeń projektu, mocno osadzonych w idei gospodarki cyrkularnej, jest możliwość poddania opakowań recyklingowi. Od 1 stycznia 2030 r. każde opakowanie powinno być tak zaprojektowane, aby nadawało się do recyklingu, natomiast od 1 stycznia 2035 r. tak, aby mogło być poddane „recyklingowi na skalę”, oznaczającemu zbieranie, sortowanie i recykling za pomocą zainstalowanej najnowocześniejszej infrastruktury i procesów, obejmujących co najmniej 75 % ludności UE. Projekt wprowadza także klasy wydajności, klasyfikujące opakowania według możliwości recyklingu na jednostkę masy: klasa A – powyżej 95%, klasa E – poniżej 70%. Od 1 stycznia 2030 roku opakowanie klasy E nie będzie uznawane za nadające się do recyklingu.
Kolejnymi, bardzo istotnymi z punktu widzenia GOZ, są wymogi dotyczące minimalnej zawartości recyklatu w opakowaniach plastikowych. KE ma do 31.12.2026 r. przyjąć akty wykonawcze ustalające metodykę obliczania i weryfikacji zawartości materiału pochodzącego z recyklingu. Kwestią otwartą pozostaje uznanie recyklingu chemicznego, ponieważ w projekcie brak jest odniesienia
do określenia jego roli w osiąganiu zawartości materiałów pochodzących z recyklingu.
Wprowadzona została definicja opakowania kompostowalnego oraz katalog opakowań, które muszą być kompostowalne, np. torebki bardzo lekkie, opakowania zawierające jedną porcję – np. kapsułki z kawą, etykiety w formie naklejek dołączone do owoców i warzyw oraz bardzo lekkie plastikowe torby.
Projekt odnosi się także mocno do kwestii minimalizacji opakowań zarówno jednostkowych,
jak i zbiorczych. Opakowanie powinno być zaprojektowane w taki sposób, aby jego waga i objętość była ograniczona do minimum niezbędnego do zapewnienia jego funkcjonalności, biorąc pod uwagę materiał, z którego wykonane jest opakowanie, natomiast puste przestrzenie w opakowaniach powinny zostać zmniejszone do minimum – przestrzenie wypełnione materiałami wypełniającymi jak np. ścinki papieru, folia bąbelkowa, wypełniacze gąbkowe, wypełniacze piankowe, styropian uznaje się za pustą przestrzeń.
Wydłużeniu cyklu życia opakowań oraz zapobieganiu powstawania odpadów, które zgodnie
z hierarchią postępowania z odpadami jest najbardziej pożądane, mają pomóc zapisy dotyczące opakowań wielokrotnego użytku, zbiorczych i jednostkowych, w tym ponownego napełniania opakowań. Opakowania transportowe używane przez przedsiębiorcę będą musiały nadawać się do ponownego użycia, jeżeli są używane do transportu produktów między różnymi lokalizacjami jednego operatora lub między dowolnymi miejscami, w których operator prowadzi swoją działalność,
a lokalizacjami każdego innego przedsiębiorstwa powiązanego lub przedsiębiorstwa partnerskiego.
Bardzo istotnym zagadnieniem poruszonym w projekcie jest również ujednolicenie oznakowania pojemników na odpady opakowaniowe, mające dać konsumentom jednoznaczny sygnał, do którego pojemnika odpad powinien trafić, aby mógł zostać odpowiednio zagospodarowany. Do 1 stycznia 2028 r. na wszystkich pojemnikach na odpady opakowaniowe mają zostać umieszczone, wydrukowane lub wygrawerowane w sposób widoczny, czytelny i trwały etykiety umożliwiające selektywną zbiórkę.
Przemysł widzi w projekcie regulacji wiele pozytywnych rozwiązań, wspomagających przejście na gospodarkę cyrkularną, jednakże istnieje także sporo obaw dotyczących praktycznego zastosowania projektowanych przepisów oraz imponującej mnogości aktów delegowanych i wykonawczych przewidzianych w projekcie rozporządzenia. Konfederacja Lewiatan wysłała już w październiku 2022 roku swoje stanowisko do Komisji Europejskiej, a opublikowany dnia 30.11.2022 r. projekt częściowo uwzględnia zgłoszone przez nas uwagi. Ponadto, monitorujmy na bieżąco status prac nad regulacją.
Polska wersja językowa projektu nie została jeszcze opublikowana (na dzień 25.01.2023), w związku z czym oficjalne konsultacje krajowe nie zostały rozpoczęte.
Marta Całka, ekspertka Lewiatana
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
28 stycznia 2023
Początki unijnej dyskusji o prawie dotyczącym genetyki?
Panel STOA (Science and Technology Options Assessment) jest oficjalnym organem Parlamentu Europejskiego, który odpowiada za ocenę technologii. 23 stycznia 2023 r. panel ten zaprezentował dokumenty dotyczące polityki publicznej w zakresie genetyki.
Brussels HeadlinesDNAprawoUE
Panel STOA (Science and Technology Options Assessment) jest oficjalnym organem Parlamentu Europejskiego, który odpowiada za ocenę technologii. 23 stycznia 2023 r. panel ten zaprezentował dokumenty dotyczące polityki publicznej w zakresie genetyki. Jeden z nich dotyczył sekwencjonowania genomu ludzkiego, czyli inaczej mówiąc odczytaniu ludzkiego DNA.
Dynamiczny wzrost ilości genetycznych baz danych, w połączeniu z szybko malejącymi kosztami i dynamicznym tempem zmian technologicznych, zwiększył w ostatnich latach możliwość analizy każdego ludzkiego genomu. Dziś praktycznie każdy może wykupić badanie, które przeprowadzi analizę jego DNA. Rodzi to etyczne i prawne pytania dotyczące prywatności oraz własności danych osobowych, jakimi są ludzkie dane genetyczne. Chociaż globalna baza danych genetycznych zrewolucjonizowałaby medycynę prewencyjną i badania naukowe, mogłyby pojawić się jednak nowe formy nadzoru i dyskryminacji.
Konsekwencje analizy DNA na szeroką skalę
Pierwszym skutkiem rozwoju technologii analizy DNA będzie generowanie ogromnych ilości danych, wymagających ulepszonego przetwarzania i przechowywania.
Medycyny prawdopodobnie zostanie zrewolucjonizowana, dzięki postępom w badaniach i leczeniu zarówno powszechnych, jak i rzadkich chorób. Badania przesiewowe w kierunku genów BRCA1/2 trafiły na pierwsze strony gazet w 2015 r., kiedy to Angelina Jolie upubliczniła swoją decyzję o poddaniu się podwójnej mastektomii, aby zmniejszyć swoje szanse na zachorowanie na raka piersi.
Analiza DNA może stać się standardem w wykrywaniu nowotworów i choroby Alzheimera. Jednak predyspozycje genetyczne nie zawsze powodują rozwój schorzenia, ponieważ środowisko, zdrowie osobiste i styl życia również odgrywają znaczącą rolę w rozwoju choroby.
Już teraz rynek bezpośrednich komercyjnych badań genetycznych wykonywanych bez udziału pracownika ochrony zdrowia jest bardzo rozwinięty. Praktycznie każdy może zamówić zestaw do pobrania wymazu i próbkę wysłać do firmy analizującej DNA danej osoby. W ten sposób rozwija się np. rynek testów badających pochodzenie osób. Firmy zajmujące się tym biznesem przetwarzają ogromne ilości danych genetycznych.
W sytuacji powszechnego sekwencjonowania genomów, jasne ramy prawne będą miały kluczowe znaczenie dla określenia tego, kto ma dostęp do danych i kto jest ich właścicielem (państwo, firmy prywatne lub osoby fizyczne). Szeroki dostęp danych genetycznych mógłby powodować dyskryminacje w miejscu pracy (rekrutacja na podstawie ryzyka chorób genetycznych), w edukacji (selekcja na podstawie cech genetycznych), przez firmy ubezpieczeniowe (droższe stawki dla osób z niekorzystnymi cechami).
Możliwe rozwiązania prawne
W przyszłości, gdy wszystkie ludzkie genomy będą sekwencjonowane, prawodawcy będą musieli zająć się kwestiami etycznymi i prywatności informacji genetycznej.
Jako że dane genetyczne stały się źródłem zysków dla firm ubezpieczeniowych i tych oferujących komercyjne testy genetyczne, w przyszłym prawodawstwie trzeba będzie dokonać rozróżnienia między interesami komercyjnymi a interesami zdrowia publicznego.
Przepisy regulujące ochronę i dostęp do danych genetycznych mogą zapewnić ochronę przed dyskryminacją, jednocześnie zdecydowanie ograniczając rozwój badań naukowych w zakresie nowych terapii. W dziedzinie prywatności informacji genetycznej i dostępności danych dla badań naukowych kluczowe mogą okazać się poniższe akty prawne.
Analizowany obecnie przez Parlament Europejski projekt rozporządzenia sprawie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia ma na celu zapewnienie jasnych ram prawnych, przy jednoczesnym wzmocnieniu kontroli osób fizycznych nad ich danymi dotyczącymi zdrowia.
Projekt aktu o sztucznej inteligencji będzie odgrywać kluczową rolę w zarządzaniu danymi genetycznymi, ponieważ prawa cyfrowe obejmują także dane genetyczne. W kwestii prywatności danych genetycznych ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) stanowi podstawy dla skutecznego regulowania tej materii.
Prawodawca z pewnością będzie musiał zająć się kwestią zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości testów oferowanych bezpośrednio konsumentom, a także dostępu do danych genetycznych przez firmy ubezpieczeniowe.
Potencjalnych kwestii podlegających regulacji jest dużo, ale widać, że debata dotycząca prawa regulującego postępy w genetyce się rozpoczyna. Konfederacja Lewiatan będzie śledzić rozwój prawa w tym zakresie.
Kacper Olejniczak, ekspert ds. branży life sciences
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
28 stycznia 2023
Unijne priorytety na najbliższe półrocze – szwedzka prezydencja w Radzie UE
Z początkiem stycznia, Szwecja objęła prezydencję w Radzie UE, która potrwa do końca czerwca. Warto przypomnieć jakie są główne zadania każdej prezydencji.
Brussels HeadlinesprezydencjaSzwecjaUE
Po pierwsze, planowanie oraz przewodniczenie posiedzeniom Rady i jej organów przygotowawczych: stałych komitetów (Komitet Stałych Przedstawicieli – Coreper) oraz grup roboczych i komitetów. Prezydencja organizuje formalne i nieformalne posiedzenia zarówno w Brukseli, jak i w kraju ją sprawującym. Reprezentuje Radę UE w stosunkach z innymi unijnymi instytucjami, zwłaszcza z Komisją i Parlamentem Europejskim. Działa na rzecz wypracowania porozumienia pomiędzy instytucjami w sprawie aktów ustawodawczych, podczas rozmów trójstronnych (tzw. trilogów), nieformalnych negocjacji oraz posiedzeń komitetu pojednawczego. Oczywiście, wszystkie te prace dotyczą unijnego prawodawstwa i przebiegają w ramach ustalonego porządku procedur legislacyjnych, jednak projekty uznane za kluczowe przez kraj sprawujący prezydencję, mogą być procedowane w szybszym tempie niż pozostałe.
Biorąc pod uwagę powyższe, warto przyjrzeć się tematom, które prezydencja szwedzka uznała za priorytetowe dla swojego przewodnictwa – zwłaszcza tym istotnym dla biznesu. Szwedzki premier Ulf Kristersson zaprezentował je oficjalnie w połowie grudnia 2022 r., ale my poznaliśmy je już wcześniej – podczas Konferencji Prezydentów BusinessEurope w Sztokholmie.
Bezpieczeństwo – jedność
Pomoc Ukrainie to temat numer jeden. W interesie UE leży przeciwdziałanie agresji Rosji. Ukraina potrzebuję wsparcia gospodarczego i wojskowego, jak również pomocy w realizacji jej europejskich aspiracji i zadaniem Unii musi być udzielenie takiego wsparcia. Rosyjska inwazja oznacza zatem, że jednym z głównych priorytetów na kolejne sześć miesięcy będzie realizacja Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Jest to czas bezprecedensowych wyzwań dla Europy, który wymaga bezprecedensowych odpowiedzi. Dlatego w centrum zainteresowania prezydencji znajdą się działania na rzecz wzmacniania europejskiej konkurencyjności, ograniczanie ryzyka zmienności cen energii oraz reforma rynku energii, zielona transformacja, jak również ochrona praworządności. Aby osiągnąć te cele, Unia potrzebuje jedności i gotowości do współpracy.
Dla naszego wspólnego bezpieczeństwa w obecnej sytuacji geopolitycznej, konieczne jest wzmacnianie roli UE globalnie. Obejmuje to trwający proces rozszerzenia oraz współpracę z kluczowymi partnerami, takimi jak Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, jak również zwiększanie zdolności UE do zarządzania kryzysowego.
Konkurencyjność UE – jednolity rynek UE – zatrudnienie
Ambicja wzmocnienia europejskiej konkurencyjności musi stać się naczelną zasadą naszego funkcjonowania w ramach Wspólnoty. Rosyjska inwazja na Ukrainę, kryzys energetyczny i rosnąca inflacja to poważne wyzwania dla europejskich przedsiębiorstw. Aby nasze firmy mogły dalej skutecznie funkcjonować, potrzebne są tymczasowe środki nadzwyczajne, które nie staną się „nową normą”, ale wytyczą kurs, w jaki UE będzie sobie radzić z przyszłymi wyzwaniami i kryzysami.
Dodatkowo, środki te muszą być spójne z naszymi fundamentalnymi zasadami, czyli czterema wolnościami jednolitego rynku, muszą sprzyjać wzrostowi oraz innowacyjności. Podczas tej prezydencji będziemy obchodzić 30. rocznicę unijnego rynku wewnętrznego, który jest niezbędny dla długoterminowego wzmocnienia konkurencyjności UE.
Pandemia COVID-19, inwazja Rosji na Ukrainę, rosnąca inflacja i kryzys energetyczny – wszystkie te zjawiska mają istotny wpływ na zatrudnienie i politykę zdrowotną. Działania na poziomie UE zmierzające do rozwiązania problemów związanych z niedoborem kompetencji i kwalifikacji pracowników znajdą się wśród priorytetów prezydencji. Edukacja oraz kształcenie ustawiczne odgrywają ważną rolę w przygotowaniu Europejczyków do transformacji cyfrowej i ekologicznej oraz są ważnymi narzędziami dla wzmacniania unijnej konkurencyjności.
Wolność artystyczna i kulturalna musi być stale wzmacniana i chroniona, zwłaszcza w okolicznościach trwającej na wschodzie wojny.
Zielona transformacja i transformacja energetyczna
Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. to cel, który pozostaje aktualny. Kryzys klimatyczny i utrata różnorodności biologicznej to problemy egzystencjalne, które możemy rozwiązać działając wspólnie. Jednak, jak zauważył szwedzki premier, zielona transformacja musi być realizowana w sposób, który umożliwi równolegle wzrost konkurencyjności, zatrudnienia, produkcji żywności, jak również zapewni zdrowie i dobrobyt dla Europejczyków. Dlatego wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu będzie jednym z priorytetów tej prezydencji. Ważny jest w tym kontekście wkład zielonego i niebieskiego przemysłu w osiąganie celów klimatycznych.
Rosyjska inwazja na Ukrainę jeszcze bardziej uwydatniła potrzebę ograniczenia emisji i dokończenia transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym oraz uniezależnienia Unii od energii z paliw kopalnych. Jednocześnie należy szanować prawo państw członkowskich do ustalenia własnego koszyka energetycznego. Przyspieszając przejście na zrównoważony system transportowy, UE będzie przewodzić w zielonej transformacji. Jednocześnie infrastruktura i transport muszą być konkurencyjne, wydajne i dostępne na terenie całej UE.
Wartości demokratyczne i praworządność – nasze fundamenty
Ochrona podstawowych wartości UE to fundament naszej Wspólnoty oraz warunek zaufania, na którym opiera się unijna współpraca prawna i gospodarcza. Bez praworządności jednolity rynek UE nie będzie mógł funkcjonować. Dlatego musimy przestrzegać tych wartości w ramach Unii oraz promować je globalnie, m. in. w ramach podpisywanych umów o wolnym handlu, stojąc na straży porządku międzynarodowego opartego na zasadach oraz chroniąc prawo międzynarodowe, demokrację, prawa człowieka.
Kinga Grafa, dyrektorka Przedstawicielstwa Konfederacji Lewiatan w Brukseli
Artykuł dla styczniowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana
20 stycznia 2023
W lutym pierwszy nabór w Ścieżce Smart FENG 2021-2027
Ważne! Komitet Monitorujący zdecydował o podniesieniu punktacji – z jednego punktu do dwóch za każde kryterium – w dwóch kryteriach rankingujących:
Współpraca w związku z projektem
Społeczne znaczenie innowacji.
Wsparcie dla firm w FENG
Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 – FENG, to kontynuacja dwóch wcześniejszych programów Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020.
Jego budżet wynosi 7,9 mld euro.
Dla przedsiębiorców najważniejsze będzie wsparcie właśnie w Ścieżce smart, w której będą finansowane projekty w obszarach B+R, wdrożeń nowych rozwiązań, infrastruktury B+R, internacjonalizacji, rozwoju kompetencji, automatyzacji i robotyzacji, zielonej gospodarki.
Budżet Ścieżki Smart to 4,4 mld euro.
Pierwszy nabór zostanie ogłoszony 7 lutego 2023 roku. Przedsiębiorcy, zarówno MŚP i duże firmy, będą mogli składać wnioski od 21 lutego do 12 kwietnia 2023 roku.
FENG proponuje przedsiębiorcom nowe podejście do projektów. W Ścieżce Smart przedsiębiorcy mogą realizować moduły:
B+R
Wdrożenie innowacji
Infrastruktura B+R
Cyfryzacja
Zazielenienie przedsiębiorstw
Kompetencje
Małe i średnie przedsiębiorstwa będą musiały wybrać moduł B+R lub moduł wdrożenia innowacji, duże – moduł B+R.
Pozostałe moduły są dobrowolne – firmy mogą je wdrażać zgodnie ze swoimi faktycznymi potrzebami. Co więcej poszczególne moduły mogą być powiązane ze sobą (projekty liniowe) lub nie (projekty nieliniowe).
Przedsiębiorcy powinni zwrócić uwagę na zdecydowaną preferencję dla projektów B+R. Za kryterium Innowacja w skali minimum krajowej jest efektem wyników prac B+R, przedsiębiorca, w którego projekcie występuje co najmniej jedna innowacja na poziomie minimum krajowym i jest ona efektem prac B+R planowanych do realizacji w module B+R, będzie mógł uzyskać aż 12 punktów.
Sam nabór i wniosek będzie miął formę elektroniczną, jednak przedsiębiorcy zainteresowani najbliższym konkursem mogą przejrzeć projekt wniosku już dziś.
Uwaga! Finalna wersja wniosku wdrożona przez PARP i NCBR może różnić się od załączonej.
Zapraszamy firmy członkowskie Lewiatana do zgłaszania przedstawicielce Lewiatana w KM FENG, Marzenie Chmielewskiej, swoich pytań lub uwag do tego projektu wniosku, także w formie konkretnych propozycji zmian.
Komentarz dr Henryki Bochniarz, przewodniczącej Rady Głównej Konfederacji Lewiatan ws. przyjęcia przez Sejm projektu zmian w sądownictwie:
Sejm przyjął projekt zmian w sądownictwie, który ma umożliwić odblokowanie środków z KPO. Jako przedsiębiorcy, pracodawcy i obywatele jesteśmy w bardzo trudnej sytuacji. Z jednej strony, jak nikt inny, zdajemy sobie sprawę, jak ważne dla Polski są unijne pieniądze pozwalające sfinansować Krajowy Plan Odbudowy, ograniczać skutki kryzysu, pieniądze, na które czekamy od wielu miesięcy.
Z drugiej – nie możemy się zgodzić na kolejną pseudonaprawę polskiego systemu sądownictwa, która jest procedowana w Sejmie, a zgodnie z opiniami środowisk prawniczych, sędziów i konstytucjonalistów, nie daje żadnych gwarancji niezależności sądów i sędziów, nie naprawia systemu, a ma stanowić jedynie pretekst spełnienia oczekiwań Komisji Europejskiej.
Wybór staje się więc jasny: pieniądze czy prawo?
Nie po to przez lata protestowaliśmy przeciw łamaniu prawa w zarządzaniu państwem, w sprawie np. przejrzystości finansów publicznych, renacjonalizacji firm, uchwalaniu prawa, także gospodarczego, niezgodnie z regułami i zasadami dialogu społecznego. Nie po też protestowaliśmy przeciwko niesprawności sądów i długotrwałości postępowań, naruszaniu prawa mniejszościowych akcjonariuszy i samorządów, osłabianiu Trybunału Konstytucyjnego, by teraz poddać się presji fałszywego wyboru.
Oczekujemy prawdziwej reformy sądownictwa gwarantującej pełnego poszanowania zasad praworządności.
11 stycznia 2023
Trzeba przyjąć nowe umowy o wolnym handlu w 2023 roku – apel do UE
BusinessEurope wzywa unijnych przywódców do zakończenia negocjacji kolejnych umów o wolnym handlu z państwami trzecimi w 2023 r. Nowe porozumienia przyczynią się do dywersyfikacji handlu i zwiększenia odporności gospodarczej Unii Europejskiej.
BusinessEuropehandelUEumowy
BusinessEurope wezwał przewodniczących Komisji Europejskiej i Rady Europejskiej do zakończenia negocjacji nowych umów o wolnym handlu z państwami trzecimi, które pomogą przetrwać europejskim przedsiębiorstwom w czasach kryzysu. Rosnące ceny energii, wysoka inflacja, przerwane łańcuchy dostaw i malejący popyt konsumentów – to tylko część z wyzwań, którym europejski biznes musi obecnie stawić czoła.
W liście do przewodniczących podkreślono istotę dotychczasowych wysiłków instytucji unijnych na rzecz sprostania powyższym wyzwaniom oraz wdrożenia narzędzi wspierających konkurencyjność gospodarki UE i utrzymujących inwestycje w Europie. BusinessEurope zauważa jednak, że zwiększenie dywersyfikacji handlowej UE poprzez nowe umowy o wolnym handlu byłoby jednym z kluczowych działań na rzecz poprawy sytuacji i rozwiązania wielu problemów europejskiego biznesu.
Przedsiębiorstwa próbują radzić sobie obecnie z licznymi wyzwaniami, dążąc do zwiększenia swojej wydajności przy zachowaniu jednocześnie konkurencyjności i zwiększania odporności na kryzysy. W tym kontekście zapewnienie przez UE dywersyfikacji handlowej jest niezwykle ważne. Nowe umowy handlowe ułatwią import krytycznych surowców, a także rozszerzą możliwości unijnego eksportu o nowe rynki, które dynamicznie się rozwijają i na których popyt wciąż rośnie.
Dywersyfikacja jest również konieczna ze względu na rosnącą niepewność co do największych partnerów handlowych UE, w tym Chin i Wielkiej Brytanii, a także skutków wojny na Ukrainie. BusinessEurope zaznacza, że nawet w przypadku relacji handlowych ze Stanami Zjednoczonymi, pomimo bardzo pozytywnych relacji w ostatnich latach, mogą pojawić się nowe wyzwania – zwłaszcza w kontekście przyjętej przez USA ustawy o zmniejszeniu inflacji (IRA).
Tym samym BusinessEurope apeluje do UE i jej państw członkowskich o to, aby jak najszybciej skoncentrowały się na tworzeniu nowych możliwości handlowych i inwestycyjnych dla europejskich przedsiębiorstw umożliwiając im odpowiednie dostosowanie się do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości geopolitycznej i gospodarczej. W związku z tym, rok 2023 musi być rokiem, w którym dojdzie w końcu do ratyfikacji umów handlowych z Meksykiem, Chile, Nową Zelandią orazMercosurem.
UE musi przyjąć pragmatyczne podejście do handlu, czyli dążyć do jak największej dywersyfikacji partnerów handlowych, co zapewni zwiększenie odporności łańcuchów dostaw. Nowoczesne umowy handlowe uwzględniające zasady zrównoważonego rozwoju są niezbędnym narzędziem tworzenia współpracy gospodarczej z państwami trzecimi na równych zasadach, napędzania inwestycji, które mają kluczowe znaczenie dla transformacji ekologicznej i cyfrowej, a także generowania korzyści skali, które zachęcają do innowacji i pomagają w walce ze zmianami klimatu.
Zwłaszcza w czasach nadzwyczajnego kryzysu gospodarczego i energetycznego Unia Europejska musi stworzyć więcej możliwości rynkowych, aby zapobiec utracie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw i przyciągnąć inwestycje do Europy.
źródło: BusinessEurope
Zarządzaj zgodami plików cookie
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
