7 czerwca 2023 r. Komisja Europejska opublikowała dokument dotyczący kompleksowego podejścia do zdrowia psychicznego. Jego celem jest wskazanie nowego podejścia strategicznego, które będzie stawiało na równi zdrowie psychiczne i zdrowie fizyczne obywateli Unii Europejskiej.
Celem Komisji Europejskiej jest zbudowanie kompleksowego, zorientowanego na profilaktykę i wielostronnego podejścia do zdrowia psychicznego zarówno na szczeblu unijnym, jak i państw członkowskich.
Co planuje Komisja?
W komunikacie Komisji Europejskiej wyszczególniono szereg przedsięwzięć. Z jednej strony Komisja planuje między innymi przeznaczyć środki na bezpośrednie działania, np. 11 mln EUR w ramach programu EU4Health na wsparcie państw członkowskich w budowaniu zdolności w zakresie podejścia promującego zdrowie psychiczne we wszystkich obszarach polityki, a dodatkowo przeznaczone zostaną środki na promocję zdrowia psychicznego w grupach szczególnie wrażliwych, w tym dzieci i młodzież.
Z drugiej strony Komisja będzie wspierać badania naukowe dot. zdrowia mózgu i zdrowia psychicznego w celu stworzenia ekosystemu, który ułatwi wymianę informacji między naukowcami i innymi interesariuszami, w tym inwestorami. Komisja będzie także wspierać działania państw członkowskich dotyczące zwalczania depresji i zapobiegania samobójstwom.
Komisja Europejska ustaliła, że na działania dot. zdrowia psychicznego przeznaczony zostanie budżet w wysokości 1,23 miliarda EUR.
Co z tego wynika?
Nowe podejście Komisji Europejskiej dodaje kolejny filar do struktury Europejskiej Unii Zdrowotnej. Otwierają się nowe możliwości poprawiania zdrowia Europejczyków, którzy w ostatnich latach doświadczyli wielu stresujących momentów, począwszy od pandemii aż po trwającą wojnę na Ukrainie. Widać także, że tematyka ochrony zdrowia stale zyskuje na znaczeniu wśród decydentów unijnych.
Kacper Olejniczak, ekspert Lewiatana
Artykuł dla wydania Brussels Headlines z lipca 2023
26 kwietnia br. Komisja Europejska przyjęła pakiet zmian europejskiego prawa farmaceutycznego. Niestety, projekt nie przewiduje wprowadzenia prawnego i finansowego mechanizmu odbudowy bezpieczeństwa lekowego Europy, czyli przywrócenia produkcji API i leków.
BrusselsHeadlineseuropejskie prawo farmaceutycznezmiany
Do projektu dyrektywy i rozporządzenia należy wprowadzić odniesienie wzywające Komisję Europejską do pilnego opracowania aktu legislacyjnego realizującego postanowienia Strategii Farmaceutycznej i dokumentów strategicznych UE.
Dokument wprowadza natomiast zachęty do produkcji leków, które odpowiadają na pilne potrzeby zdrowotne w postaci przedłużenia ich monopolu, co w efekcie może utrudnić dostęp do terapii. Nie należy wydłużać okresu ochrony leków monopolistycznych, który już teraz jest najdłuższy na świecie. W pakiecie farmaceutycznym mówi się co prawda o skróceniu okresów wyłączności leków, ale przepisy de facto otwierają cały wachlarz możliwości jego przedłużania.
Pozytywnie należy ocenić natomiast propozycję zachęt w postaci 4-letniej wyłączności danych dla leków generycznych w nowym wskazaniu. To przecież tych leków najczęściej brakuje w aptekach, więc warto zachęcać do zwiększania ich produkcji. Poza tym, promuje to de facto innowacje w przystępnych cenach.
W UE leki mają najdłuższy na świecie monopol
Monopol rynkowy w UE zapewnia lekom nie tylko patent. Ramy ochrony prawnej poza nim tworzą dodatkowe świadectwo ochronne – SPC, wyłączność danych i wyłączność rynkowa. Trwająca 20 lat ochrona patentowa to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku obejmujące m.in. produkcję, oferowanie, sprzedaż, import, składowanie leku. SPC zapewnia 5-letni monopol stanowiąc rekompensatę prowadzonych już po uzyskaniu patentu wieloletnich badań w celu wprowadzania leku do obrotu. Wyłączność danych to instrument ochrony produktów zakazujący podmiotom trzecim odwoływania się do dokumentacji rejestracyjnej leku. Po upływie 8 lat ochrony danych mamy jeszcze dwuletni okres wyłączności rynkowej. W jej trakcie może zostać złożony wniosek rejestracyjny dla leku generycznego odwołujący się do wyników badań chronionego leku, ale generyk nie może być wprowadzony do obrotu.
Należy podkreślić, że obowiązująca na obszarze UE ochrona – obejmująca, poza patentem, 8 lat wyłączności danych, po których następuje dwuletni okres wyłączności rynkowej mogący zostać przedłużony o kolejny rok (tzw. 8+2+1) – jest najdłuższa na świecie. Dla porównania, system stosowany w USA przewiduje standardowo 5-letni okres wyłączności danych.
Skrócenie, które de facto wydłuża
Projektowane przez UE zmiany choć skracają do 6 lat okres ochrony danych, wprowadzają szereg wyjątków od tej zasady. Firmy mogą korzystać z dodatkowych okresów ochrony zwiększając jej łączny okres do maksymalnie 12 lat, a nawet do 13 lat, podczas gdy obecnie wynosi on 11 lat. W sumie projektowane zmiany wydłużają więc całkowity okres ochronny nawet o 2 lub 3 lata względem obecnie obowiązującego prawa. Dodatkowe okresy ochrony można uzyskać, jeżeli firmy wprowadzą lek we wszystkich krajach UE (+2 lata), jeżeli lek dotyczy niezaspokojonej potrzeby medycznej (+6 miesięcy) lub jeżeli prowadzone są porównawcze badania kliniczne (+6 miesięcy). Kolejny rok ochrony zostaje przyznany, jeśli lek może być stosowany również w leczeniu innych chorób.
Uważamy, że najdłuższy na świecie okres wyłączności i tak już ogranicza dostępność terapii w UE. Dlatego należy zachować postulowane projektem dyrektywy zachęty dla rejestrowania leków we wszystkich krajach UE, rejestrowania nowych wskazań oraz prowadzenia badań porównawczych, ale przy jednoczesnym obniżeniu czasu trwania podstawowego okresu wyłączności danych do 4 lat. Zachęty powinny być tak zaprojektowane, aby sumaryczny czas trwania ochrony danych i rynkowej nie przekraczał 11 lat, jak obecnie. Dodaje, że jeśli producent leku nie podjąłby żadnych działań przedłużających ochronę, uzyskałby 4 lata wyłączności danych oraz 2 lata wyłączności rynkowej, czyli okres porównywalny z tym, który obowiązuje obecnie w USA. Jeśli zostałyby zrealizowane wszystkie działania objęte zachętami, okres wyłączności rejestracyjnej pozostałby na obecnym poziomie, czyli byłby najdłuższy na świecie.
Voucher na sprzedaż
Planowane przez KE zmiany zakładają również wprowadzenie zbywalnego Voucheru na wyłączność (TEV) dla środków przeciwdrobnoustrojowych, czyli przede wszystkim antybiotyków, który miałby zachęcać do ich produkcji. Voucher przedłużałby ochronę danych o rok, przy czym mógłby być przekazany innej firmie, która przedłużyłaby sobie ochronę danych dowolnego swojego produktu. Vouchery będą mogły być wykupywane przez najbogatsze firmy dla przedłużenia monopolu swoich leków. Dlatego uważamy, że jeśli już miałyby zostać wprowadzone, powinny być niezbywalne i przypisane do antybiotyku, który stanowił podstawę przyznania.
Grzegorz Rychwalski, wiceprezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego – Krajowi Producenci Leków
Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan
25 maja 2023
O zakazie reklamy aptek w Polsce podczas posiedzenia Komisji Petycji PE
Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego omówiła petycję Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET w sprawie zakazu reklamy aptek w Polsce. Podczas posiedzenia komisji, przedstawiciele związku argumentowali, że wprowadzeniu zakazu towarzyszyły dobre intencje, niemniej nie przystaje on do współczesnych realiów i blokuje rozwój usług aptecznych.
aptekiParlament EuropejskiPharmaNETreklama
PharmaNET apeluje o przywrócenie możliwości informowania pacjenta o świadczonych w aptece usługach.
Dnia 24 maja odbyło się posiedzenie Komisji Petycji Parlamentu Europejskiego w Brukseli, podczas którego omówiono petycję Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET w sprawie zakazu reklamy aptek w Polsce. Przepis ten funkcjonuje w Polsce już dwanaście lat skutecznie blokując rozwój usług aptecznych, które w większości państw Unii Europejskiej są standardem. Dostęp do bardziej kompleksowej opieki farmaceutycznej powinni mieć również polscy pacjenci, o co od lat zabiega Związek PharmaNET wraz Przedstawicielstwem Konfederacji Lewiatan w Brukseli.
Doświadczenie pandemii COVID-19 udowodniło, że apteki mogą stać się ważnym elementem systemu zdrowia i wykwalifikowani farmaceuci mogą odciążyć lekarzy oferując szereg usług prozdrowotnych. Reprezentanci związku wskazali, że ostatnie dwa lata były rewolucyjne dla sektora aptecznego w Polsce. Przyjęto Ustawę o zawodzie farmaceuty, która umożliwiła farmaceutom świadczenie usług opieki farmaceutycznej, takich jak przeglądy lekowe, kontynuacja recepty czy proste badania diagnostyczne.
Aby jednak potencjał branży mógł zostać w pełni wykorzystany, istotne jest zapewnienie odpowiedniego otoczenia regulacyjnego poprzez m.in. zniesienie zakazu reklamy, który uniemożliwia obecnie informowanie pacjentów na temat usług aptecznych. W tej sprawie od 12 lat toczy się postępowanie, zapoczątkowane skargą Konfederacji Lewiatan do Komisji Europejskiej. Jak wskazali przedstawiciele PharmaNET, wedle obowiązującego prawa apteki mogą komunikować się z pacjentem tylko w zakresie informacji o lokalizacji i godzinach otwarcia apteki. To oznacza, że za każdą inną informację kierowaną do pacjenta – na przykład o tym, że w danej aptece można zmierzyć ciśnienie, wykonać test na COVID-19 lub szczepienie – mogą grozić wysokie kary.
Kolejne kroki – petycja będzie dalej analizowana
Podczas posiedzenia Komisji Petycji przedstawiciel DG GROW Komisji Europejskiej wskazał, że podziela zdanie Związku Pracodawców Aptecznych PharmaNET i Konfederacji Lewiatan dotyczące nieadekwatności dzisiejszych przepisów w sytuacji, kiedy potrzebna jest nowoczesna i kompleksowa opieka farmaceutyczna. KE prowadzi rozmowy z polskimi władzami na temat projektu zmian, który będzie satysfakcjonujący w zakresie zgodności z przepisami unijnymi. Podkreślił również, że niezwykle istotne będzie, aby ewentualne zmiany prawa usunęły obecny stan niepewności dla przedsiębiorców, były wystarczająco dla nich jasne i wspierały ich działalność.
Biorący udział w posiedzeniu poseł do Parlamentu Europejskiego Adam Jarubas wskazał, że apteki mogą świadczyć wiele usług około medycznych, co dowiodły realizując chociażby szczepienia w zakresie COVID i apteki w innych państwach Unii je realizują odciążając system ochrony zdrowia, tam gdzie lekarz nie jest niezbędny. Dlatego też, jego zdaniem, należy zbadać wszelkie aspekty zakazu reklamy aptek w Polsce.
Komisja Petycji zdecydowała o pozostawieniu petycji otwartą, poprosiła o sprawozdanie Komisji Europejskiej z wyników prowadzonego postępowania oraz skierowała ją do Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów Parlamentu Europejskiego w celu dalszej analizy.
W posiedzeniu Komisji Petycji PE wzięli udział Artur Jędra oraz Filip Gołba z ramienia Związku PharmaNET, a także ekspertka z biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli, Luana Żak.
Od dłuższego czasu Konfederacja Lewiatan wspólnie z Krajowymi Producentami Leków mówi o potrzebie wsparcia produkcji substancji czynnych w Unii Europejskiej.
krytycznelekiprzepisyUE
Według aktualnych danych aż 80% substancji czynnych stosowanych w Europie i około 40% gotowych leków sprzedawanych w Europie pochodzi z Chin oraz Indii. Częściowa utrata zdolności do samodzielnej produkcji substancji czynnych jest potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego w Unii Europejskiej. Widać to szczególnie w kontekście pandemii COVID-19, która w niektórych państwach członkowskich UE doprowadziła do sytuacji, w której brakowało podstawowych leków. Dlatego niezbędnym jest interwencja na poziomie unijnym, żeby przywrócić zdolności produkcyjne w państwach członkowskich.
Na szczęście problem ten jest dostrzegalny przez rządy państw członkowskich UE. W dokumencie przygotowanym przez rząd belgijski i wspartym przez 18 państw członkowskich, w tym Polskę, zaproponowany został pomysł stworzenia instrumentu legislacyjnego dotyczącego leków krytycznych. Miałby on działać na podobnej zasadzie co Chips Act i Critical Raw Materials Act, których celem jest zwiększenie udziału w rynku europejskim półprzewodników i kluczowych surowców.
Propozycję aktu dot. leków krytycznych należy postrzegać jako zestaw narzędzi składający się z różnych instrumentów i rozumieć ją jako uzupełnienie europejskiego przeglądu prawodawstwa farmaceutycznego. Jednym z narzędzi miałoby być stworzenie mechanizmu wsparcia finansowego dla produkcji substancji czynnych. Należy pamiętać, że koszt wdrożenia produkcji pojedynczej substancji czynnej szacowany jest na 50-180 mln euro, a czas wdrożenia to od 3 do 6 lat. Trudno wyobrazić sobie realizację tego rodzaju inwestycji bez odpowiednich instrumentów wsparcia na poziomie unijnym.
Konfederacja Lewiatan będzie dalej zabiegać o poparcie dla tego zagadnienia. Liczymy, że tak szerokie poparcie państw członkowskich skłoni Komisję Europejską do przygotowania projektu aktu legislacyjnego.
Kacper Olejniczak, ekspert Lewiatana
Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan
24 maja 2023
Pakiet zmian europejskiego prawa farmaceutycznego – stanowisko Lewiatana
W związku z przyjęciem 26 kwietnia 2023 r. przez Komisję Europejską pakietu zmian europejskiego prawa farmaceutycznego i jednoczesnym rozpoczęciem procesu legislacyjnego w Radzie i Parlamencie Europejskim Konfederacja Lewiatan przekazuje wstępne stanowisko.
Pracodawcy dla Zdrowia - związek, który zrzesza liderów w swoich dziedzinach, za swój główny cel stawia sobie zmianę polskiego rynku opieki medycznej, tak, by był on efektywny, jakościowy i skupiony na pacjencie i jego potrzebach. Podczas pierwszego spotkania członków organizacji z Konfederacją Lewiatan rozmawiano o szczegółach współpracy i planach na przyszłość.
Pracodawcy dla Zdrowiazdrowie
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele zarządu i członkowie związku oraz Konfederacja Lewiatan.
Prezeską Pracodawców dla Zdrowia jest Anna Rulkiewicz, prezeska Lux Medu i wiceprezydentka Lewiatana. Związek zrzesza pracodawców branży medycznej, zarówno placówki oferujące świadczenia zdrowotne jak i firmy dostarczające im sprzęt i usługi. Wśród założycieli, oprócz firmy LUX MED, są takie spółki jak między innymi Centrum Medyczne Mavit, prowadzące szpitale w Warszawie i Katowicach, Szpital Med-Polonia z Poznania, Swissmed Centrum Zdrowia z Gdańska, Lecznice Citomed z Torunia i Szpital Św. Elżbiety z Warszawy.
Członkami związku są także: spółka Diagnostyka S.A., prowadząca największą sieć laboratoriów medycznych w Polsce, Fresenius Medical Care, firma prowadząca stacje dializ oraz oferująca wyroby medyczne, Orpea, która posiada sieć placówek opiekuńczych i klinik rehabilitacyjnych na terenie kilku województw, Siemens Healthcare, dostarczający sprzęt medyczny oraz Medidesk, twórca aplikacji do kompleksowej obsługi oraz analizy zgłoszeń pacjentów.
Zadania i wyzwania Pracodawców dla Zdrowia
Jednym z celów Związku i Konfederacji Lewiatan jest określenie miejsca i roli sektora prywatnego w systemie ochrony zdrowia. Prywatne firmy medyczne skutecznie odciążają sektor publiczny, szczególnie w opiece ambulatoryjnej, elastycznie podchodzą do zmian organizacyjnych, dbają o pracowników. Dzięki temu gwarantują pacjentom dobry dostęp do świadczeń. Publiczna służba zdrowia potrzebuje pilnych zmian, bo jest niedofinansowana, zadłużona i cierpi na brak pracowników. W tym kontekście głos pracodawców prywatnych ma szczególne znaczenie.
Konfederacja Lewiatan będzie wspierać Związek w realizacji tych celów. Będziemy usprawniać kontakt z administracją publiczną i wspierać dialog w trudnym obszarze ochrony zdrowia. Możemy także korzystać z naszej widoczności medialnej, żeby trudne i istotne tematy z obszaru ochrony zdrowia zyskały właściwy poziom zainteresowania i zrozumienia społecznego.
Dyrektor Generalny Konfederacji Lewiatan Grzegorz Baczewski podkreślił, że głos Lewiatana jest słuchany. – Nasze argumenty są trudne do zignorowania, mówimy o kwestiach tak ważnych, że są potem nagłaśniane i nie można się do nich nie odnieść – dodał.
Anna Rulkiewicz, prezeska Pracodawców dla Zdrowia, prezeska Lux Medu i wiceprezydentka Lewiatana, podkreśliła, że szczególnym zakresem zainteresowania związku jest legislacja związana z ochroną zdrowia. – Do związku będą dołączały kolejne podmioty, to zainteresowanie będzie więc rosło – dodała.
Rady i grupy eksperckie Lewiatana na bieżąco pracują nad legislacją z różnych obszarów, w ich skład wchodzą przedstawiciele firm członkowskich. Bardzo aktywny jest też udział Lewiatana w Radzie Dialogu Społecznego, gdzie opiniowane są projekty aktów prawnych, wyrażane stanowiska i inicjowany jest proces legislacyjny. Lewiatan to również kontakty w Europą – Komisją Europejską, EKES. Mamy też stałe przedstawicielstwo w Brukseli, jako jedyna federacja pracodawców. Od tego roku przystąpiliśmy do Business at OECD.
Zawiązano Partnerstwo Inclu(vi)sion dla wsparcia osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy. Ma wspierać i promować zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami w otwartym środowisku pracy na zasadach równego traktowania, także w wymiarze płacowym. Konfederacja Lewiatan jest partnerem projektu.
Prezydent Maciej Witucki podpisał deklarację Inclu(vi)sion z Przemysławem Żydokiem, prezesem Fundacja Aktywizacja oraz z przedstawicielami biznesu, administracji rządowej, samorządowej, szeroko rozumianego środowiska politycznego, instytucji międzynarodowych, organizacji pozarządowych, środowisk naukowych, mediów oraz innych podmiotów i osób działających w tym obszarze.
Podczas Kongresu “Inclu(vi)sion: nowa wizja otwartego rynku pracy dla osób z niepełnosprawnościami” dyskutowano, jak przygotować dobrą politykę zatrudniania osób z niepełnosprawnościami, czym kierują się pracodawcy decydujący się na zatrudnienie osoby z niepełnosprawnościami i dlaczego zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami się opłaca.
Deklaracja Inclu(vi)sion
Cele Partnerstwa „Inclu(vi)sion: nowa wizja otwartego rynku pracy dla osób z niepełnosprawnościami” zostały ujęte w deklaracji Inclu(vi)sion. Są to m.in.:
Stałe wspieranie i promocja zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w otwartym, inkluzywnym, dostępnym środowisku pracy, na zasadach równego traktowania z innymi pracownikami/czkami (także w wymiarze płacowym);
Dążenie do zwiększenia wskaźnika zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w Polsce do 40% w perspektywie 2030 r.;
Zwiększanie, w miarę możliwości, zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w naszych podmiotach;
Identyfikacja i promocja dobrych praktyk w obszarze zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;
Rozwój zdolności działów HR, CSR, kadry menadżerskiej polskich przedsiębiorstw i instytucji w obszarze Diversity&Inclusion ze szczególnym uwzględnieniem równego traktowania osób z niepełnosprawnościami;
Wypracowywanie i promowanie rozwiązań służących zwiększaniu zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami wewnątrz nurtu ESG (strategiczne planowanie i raportowanie celów pozafinansowych związanych ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością i ładem korporacyjnym);
Wypracowywanie i wspieranie rozwiązań służących nabywaniu przez osoby z niepełnosprawnościami kompetencji i kwalifikacji deficytowych na rynku pracy (w tym z obszaru nowych technologii), a także wsparcie transferu studentów i absolwentów z niepełnosprawnościami z uczelni wyższych do biznesu;
Wspieranie badań służących identyfikacji istotnych barier oraz szans w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami;
Wypracowywanie rekomendacji dla polityk publicznych w obszarze aktywizacji osób z niepełnosprawnościami oraz rynku pracy;
Promocja zasad dostępności architektonicznej, cyfrowej i komunikacyjnej dla osób ze szczególnymi potrzebami (istotna z perspektywy osób z niepełnosprawnościami zatrudnionych w naszych podmiotach oraz korzystających z naszych usług lub towarów) w reprezentowanych przez nas podmiotach oraz ich otoczeniu biznesowym;
Tworzenie mniejszych platform współpracy między poszczególnymi Partnerami służącymi realizacji konkretnych projektów, inicjatyw, badań. Udział w poszczególnych działaniach i celach Partnerstwa jest dobrowolny i zależy od specyfiki i zakresu działania danego podmiotu.
HR-owe MEGATRENDY
W panelu „ESG. HR-owe MEGATRENDY” podczas Kongresu wziął udział Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacja Lewiatan. Mówił o tym, że optymalizacja wykorzystania zasobów pracy przez aktywizację zawodową określonych grup społecznych jest ważna z perspektywy gospodarczej, z uwagi na niekorzystne zmiany demograficzne i starzenie się społeczeństwa, które powodują, że zasoby na lokalnym rynku pracy coraz mniej odpowiadają zapotrzebowaniu.
Obecnie istotne wyzwanie dla firm to przewidywany brak 1,5 mln osób na polskim rynku pracy w 2025 r. Tymczasem zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami od lat utrzymuje się na bardzo niskim poziomie. Nieco ponad 80% w latach 2018-2020 nie miało pracy, ani jej nie szukało. Wskaźnik zatrudnienia OzN w Polsce wynosi aktualnie 32%, podczas gdy średnia unijna to ok. 50%.
Poruszono też temat planowania strategicznego i raportowania celów ESG oraz D&I w biznesie, których rola wzrasta. 83% należących do pokolenia Z osób poszukujących pracy postrzega przywiązanie do różnorodności i inkluzywności jako istotny czynnik przy wyborze pracodawcy.
Kongres odbył się w Warszawie 10 maja, było to pierwsze wydarzenie skierowane do biznesu (m.in. zarządów spółek i działów HR), którego celem jest poszerzenie dyskusji w nurcie ESG czy Diversity&Inclusion o kwestie pracy osób z niepełnosprawnościami.
W siedzibie Konfederacji Lewiatan odbyły się rozmowy z ministrem zdrowia Adamem Niedzielskim i wiceministrem Piotrem Bromberem na temat jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjentów z udziałem ekspertów pracodawców.
Ministerstwo Zdrowiaochrona zdrowiaPracodawcy dla Zdrowia
Wśród omawianych zagadnień był poselski projekt ustawy o jakości, nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta oraz sprawa zespołu zajmującego się klauzulą no-fault.
Nowy poselski projekt ustawy o jakości
Jak wyjaśnił minister zdrowia Adam Niedzielski, projekt będzie koncentrował się wyłącznie na kwestii jakości w ochronie zdrowia. Ma wprowadzić rozwiązania do mierzenia jakości, która będzie podstawą premiowania podmiotów lepiej wykonujących usługi medyczne.
Szef resortu zdrowia zapowiedział, że pacjent będzie miał prawo ocenić warunki leczenia i to jak był traktowany, tak jak standardem jest ocena usługi komercyjnej. Będzie mógł wypowiedzieć się, czy zapewniono mu podczas leczenia godność i zrozumienie sytuacji, w której się znalazł.
Działać będzie nadal Centrum Monitorowania Jakości, nastąpi w tym zakresie decentralizacja procesów akredytacyjnych w stosunku do projektu odrzuconego. Procesy autoryzacji będą dotyczyły wyłącznie podmiotów szpitalnych. Procesy i modele monitorowania zdarzeń niepożądanych będą wyłącznie w gestii kierowników podmiotów. Zdefiniowane zostaną wewnętrzne systemy jakości.
Powołanie Funduszu Kompensacyjnego
Powołanie Funduszu Kompensacyjnego określi nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, która wprowadzi nową procedurę administracyjną ułatwiającą i przyspieszającą dochodzenie ewentualnych roszczeń do 2 – 3 miesięcy.
Powstać ma wzorowany na wcześniejszych rozwiązaniach fundusz kompensacyjny
– proces odszkodowawczy dotyczyć ma podmiotów publicznych. W przyszłości zakładana jest dyskusja o objęciu podmiotów prywatnych tym rozwiązaniem.
Prace nad obszarem budzącym najwięcej emocji środowisk medycznych, klauzuli no-fault, trwają, ale nie będą przedmiotem tych regulacji. W tym celu zostanie powołany specjalny zespół.
W spotkaniu wzięli udział prezydent Lewiatana Maciej Witucki, wiceprezydentka Konfederacji Lewiatan i prezeska Pracodawców dla Zdrowia Anna Rulkiewicz, przedstawiciele LUX MED oraz reprezentanci organizacji pracodawców oraz podmiotów medycznych: Andrzej Mądrala, Jacek Cieplak, Arkadiusz Pączka, Michał Modro, Aleksandra Sienkiewicz, Paweł Łangowski oraz Kacper Olejniczak, ekspert Konfederacji Lewiatan.
Projekt ustawy refundacyjnej ograniczy konkurencję cenową między firmami na rynku leków i spowoduje wzrost ich cen, uniemożliwiając refundację wielu leków tańszych, a mających tę samą substancję czynną.
lekiustawa refundacyjna
Zawarty w projekcie ustawy przepis może sporo kosztować i pacjentów, i budżet państwa.
Konfederacja Lewiatan proponuje, aby system refundacyjny był bardziej efektywny i zapewniał chorym nieprzerwany dostęp do leków.
Dobiegają końca prace rządu nad nowelizacją ustawy refundacyjnej. Znalazł się w niej art. 11 ust. 1a uniemożliwiający złożenie wniosku refundacyjnego na lek konkurujący ceną z produktem, któremu niebawem wygaśnie ochrona patentowa.
Leki nie potanieją o 25%
– Zważywszy, że rozpatrywanie wniosku trwa do pół roku, opóźni to znacząco wprowadzenie konkurencji na rynek. Przez ten czas NFZ i pacjenci poniosą olbrzymie straty, bo będą płacić wciąż wysoką ceną za pierwotny lek, podczas gdy po wejściu konkurencji spadłaby ona co najmniej o 25 %, a czasem o więcej niż połowę – – mówi Kacper Olejniczak, ekspert ds. branży Life Sciences Konfederacji Lewiatan.
Resort zdrowia tłumaczy swoją propozycję obawą o brak rzeczywistej dostępności tańszych leków w wyniku zablokowania ich sprzedaży przez właściciela patentu z powodu zarzutu o naruszenie patentu. W takiej sytuacji Ministerstwo Zdrowia mogłoby jednak w trybie natychmiastowym skrócić lub zawiesić decyzję refundacyjną tańszego leku albo ją anulować, dokonać korekty obwieszczenia i przywrócić poprzednią cenę. Więc ani pacjent, ani NFZ nie byliby stratni, w przeciwieństwie do sytuacji, w której – mimo rejestracji tańszego leku – wciąż płacą więcej w oczekiwaniu na objęcie go refundacją. Przepis działa więc na niekorzyść pacjentów i NFZ, bo przedłuża niepotrzebnie monopol i utrzymuje wyższą cenę leku.
Monopol na wieki
Zdaniem prawników, tak skonstruowany przepis pozwalałby nawet na utrzymanie monopolu rynkowego leku w sposób praktycznie nieograniczony czasowo, bo zgodnie z nim, resort zdrowia nie może objąć refundacją odpowiednika leku chronionego jakimkolwiek patentem. Tymczasem po wygaśnięciu patentu na substancję czynną producent może ubiegać się o ochronę patentową na różne szczegóły technologiczne, jak przedłużony czas uwalniania, i nawet taki patent, mimo tego, że nie stanowi istotnej bariery dla wprowadzenia produktu konkurencyjnego na rynek, uniemożliwi objęcie go refundacją. Zawarta w nowelizacji propozycja to przejaw tzw. powiązań patentowych, czyli uzależnienie uzyskania decyzji (regulatora, płatnika) od jego statusu patentowego. Komisja Europejska określiła powiązania patentowe jako bezprawne i zakazane na mocy prawa europejskiego.
Przyspieszyć konkurencję
Raport Komisji Europejskiej Pharmaceutical Sector Inquiry wskazuje, że trzeba zrobić wszystko, by już pierwszego dnia po wygaśnięciu ochrony patentowej konkurujący ceną lek był dostępny dla pacjenta. Dzięki temu chorzy i płatnik publiczny zapłacą mniej. Żeby tak się stało, proces refundacyjny musi zacząć się wcześniej, by lek mógł zostać wpisany na pierwsze obwieszczenie refundacyjne po wygaśnięciu monopolu.
Ministerstwo Zdrowia nie ma kompetencji ustawowych ani merytorycznych do badania sytuacji patentowej leku. W polskim systemie prawnym ma je jedynie wyspecjalizowany sąd własności intelektualnej. A jeśli po kilku latach sporu patentowego sąd uzna, że konkurujący lek miał prawo wejść do obrotu i refundacji, minister zdrowia okazałby się tym, który nieprawnie blokował konkurencję i ten czyn stanowiłby podstawę do wypłaty odszkodowania przez Skarb Państwa.
Jako obywatele tracilibyśmy więc potrójnie: raz – bo jako pacjenci płaciliśmy niepotrzebnie drożej za lek w aptece, dwa – bo NFZ wydawałby więcej z naszych składek na terapię tracąc środki, które mógłby przeznaczyć na poszerzenie dostępu do leczenia lub nowe leki, trzy – bo producent blokowanego leku mógłby dochodzić odszkodowania z naszych podatków za działania resortu zdrowia.
Zainaugurowała działalność nowa organizacja branżowa, zrzeszająca firmy z obszaru ochrony zdrowia – Pracodawcy dla Zdrowia. Celem związku jest reprezentowanie interesów pracodawców wobec związków zawodowych, pracowników oraz organów administracji państwowej i samorządowej. Nowa organizacja należy do Konfederacji Lewiatan.
nowa organizacjaPracodawcy dla Zdrowia
Pracodawcy dla Zdrowia są częścią Konfederacji Lewiatan, reprezentatywnej organizacji pracodawców, która posiada ustawowe gwarancje udziału w procesie legislacyjnym i jest członkiem Rady Dialogu Społecznego.
– Będziemy podejmować inicjatywy polegające na oddziaływaniu na kształtowanie ustawodawstwa dotyczącego interesów pracodawców, chcemy opiniować założenia i projekty ustaw oraz aktów wykonawczych. Wśród zadań związku jest także współdziałanie z innymi organizacjami, prowadzenie badań, organizowanie szkoleń oraz dzielenie się informacjami istotnymi z punktu widzenia pracodawców. Chcemy pomóc zmieniać polski rynek opieki medycznej tak, by był on efektywny, jakościowy i skupiony na pacjencie i jego potrzebach – mówi Anna Rulkiewicz, prezeska Pracodawców dla Zdrowia, prezeska Grupy LUX MED.
Związek zrzesza pracodawców branży medycznej, zarówno placówki oferujące świadczenia zdrowotne jak i firmy dostarczające im sprzęt i usługi. Wśród założycieli, oprócz firmy LUX MED, są takie spółki jak między innymi Centrum Medyczne Mavit, prowadzące szpitale w Warszawie i Katowicach, Szpital Med-Polonia z Poznania, Swissmed Centrum Zdrowia z Gdańska, Lecznice Citomed z Torunia i Szpital Św. Elżbiety z Warszawy.
Członkami związku są także: spółka Diagnostyka S.A., prowadząca największą sieć laboratoriów medycznych w Polsce, Fresenius Medical Care, firma prowadząca stacje dializ oraz oferująca wyroby medyczne, Orpea, która posiada sieć placówek opiekuńczych i klinik rehabilitacyjnych na terenie kilku województw, oraz Siemens Healthcare, dostarczający sprzęt medyczny.
– Zapraszamy w nasze szeregi zarówno firmy oferujące świadczenia zdrowotne jak i dostawców usług i wyrobów medycznych dla placówek– mówi prezeska Rulkiewicz.
Związek chce aktywnie działać na wielu polach, w tym celu będzie występował do organów władzy i administracji państwowej oraz organów samorządu terytorialnego i władz sądowych oraz delegował swoich przedstawicieli do organów doradczych tych instytucji.
– Przed nową organizacją staje wiele wyzwań. Ale najważniejsze będą skuteczne wpływanie na kształt systemu ochrony zdrowia, określenie w nim miejsca i roli sektora prywatnego oraz prezentowanie głosu pracodawców. Prywatne firmy medyczne skutecznie odciążają sektor publiczny, szczególnie w opiece ambulatoryjnej, elastycznie podchodzą do zmian organizacyjnych, dbają o pracowników. Dzięki czemu gwarantują pacjentom dobry dostęp do świadczeń. Nasza służba zdrowia potrzebuje pilnych zmian, bo jest niedofinansowana, zadłużona i cierpi na brak pracowników. W tym kontekście głos pracodawców prywatnych ma szczególne znaczenie – mówi Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan.
Konfederacja Lewiatan zrzesza 54 związki branżowe i regionalne, reprezentujące setki branż, oraz 4100 firm. 400 przedstawicieli związku zasiada w gremiach krajowych, międzynarodowych i regionalnych. Jest to najczęściej cytowana organizacja pracodawców. Konfederacja Lewiatan posiada własne biuro w Brukseli i jest członkiem BusinessEurope.
– Niezwykle ważne jest wsparcie członków związku i reprezentowanie ich interesów wobec różnych instytucji. Związek oferuje pomoc w negocjacjach, szczególnie w celu rozwiązywania sporów zbiorowych oraz zawierania układów pracy i innych porozumień, zapewnia doradztwo organizacyjne, prawne, ekonomiczne i techniczne. Organizuje seminaria, konferencje i inne przedsięwzięcia w celu wymiany poglądów i doświadczeń. Potrzebujemy takiego realnego wsparcia, dlatego zaangażowaliśmy się w działalność Pracodawców dla Zdrowia – mówi Tomasz Prystacki, prezes zarządu Fresenius Nephrocare Polska.
– Bycie częścią prężnie działającej i wiarygodnej organizacji, jaką jest Konfederacja Lewiatan, sprawia, że nasza działalność może być skuteczna, nie tylko na forum krajowym, ale także unijnym – dodaje Jakub Swadźba, prezes spółki Diagnostyka.
– Z dużym entuzjazmem podchodzę do wspólnej pracy nad rozwiązaniami dla sektora zdrowia, ale chcę też zaznaczyć wagę prac nad rozwiązaniami z obszaru podlegającemu Ministerstwu Rodziny i Polityki Społecznej. Wierzę, że to co wypracujemy, pomoże opiekować się mieszkańcami Polski w sposób dla nich najlepszy, a przy tym najbardziej efektywny dla wykorzystania środków finansowych – mówi Beata Leszczyńska, prezeska zarządu ORPEA Polska.
– Jesteśmy wiodącą firmą z branży technologii medycznych z ponad 120-letnim doświadczeniem i 18 500 patentami. Zatrudniamy 50 000 pracowników w ponad 70 krajach. Działalność w związku Pracodawcy dla Zdrowia to dla nas szansa na kształtowanie przyszłości opieki zdrowotnej i wpływanie na nią w taki sposób, aby jak najlepiej zaspokajała potrzeby pacjentów, a jednocześnie dawała szansę rozwoju przedsiębiorcom, od których zależy przyszłość tego rynku – mówi Joanna Miłachowska, prezeska zarządu Siemens Healthcare Polska.
Pracodawcy dla Zdrowia rozpoczęli działalność w marcu 2023.
Informacje na temat działalności związku będą publikowane na stronie www.pracodawcydlazdrowia.pl, a także na profilu LinkedIn i Twitterze. Strona ruszy niebawem.
