• Na lata po pandemii i kryzysie rząd szykuje Nowy Polski Ład, czyli plan działań i reform w wielu dziedzinach życia gospodarczego i społecznego.
• Konfederacja Lewiatan zgłasza 8 rozwiązań dotyczących rynku pracy, które powinny się w nim znaleźć. Proponuje m.in. doprecyzowanie zasad stosowania pracy zdalnej, powiązanie zasiłku dla bezrobotnych z wysokością utraconego wynagrodzenia czy zwiększenie dostępności środków na wsparcie podnoszenia kompetencji cyfrowych pracowników.

Przedsiębiorstwa w okresie kryzysu i wychodzenia z niego, aby utrzymać zatrudnienie a nawet je zwiększać, muszą mieć narzędzia do elastycznego reagowania na zmieniające się potrzeby dotyczące przyjmowania nowych pracowników. Obecny kształt regulacji stanowi miks przestarzałych przepisów nie uwzględniających, np. możliwości pracy przez Internet oraz zaostrzania regulacji w kierunku zapewnienia stabilności zatrudnienia, które przyjmowano w okresie dobrej koniunktury gospodarczej i niskiego bezrobocia. Dlatego obecnie firmom bardzo trudno jest dostosować się do zmiany sytuacji gospodarczej wywołanej koronakryzysem.

– Proponujemy przyjęcie pakietu zmian, które ograniczyłby ryzyko zwolnień i pozwoliły firmom utrzymać, a nawet zwiększyć zatrudnienie, dzięki lepszym możliwościom zarządzania zasobami pracy w firmie i dostosowaniu ich wykorzystania do bieżących potrzeb – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

Propozycje Konfederacji Lewiatan:
1. doprecyzowanie zasad stosowania pracy zdalnej
2. zwiększenie możliwości załatwiania spraw pracowniczych drogą elektroniczną. Kontakt pracodawca-pracownik w zakresie realizacji umowy o pracę (np. rozliczanie czasu pracy, oświadczeń, zaświadczeń pracowników dla potrzeb ZUS),
3. zwiększenie dostępności środków na wsparcie podnoszenia kompetencji cyfrowych pracowników,
4. wydłużenie dopuszczalnego okresu trwania zatrudnienia na czas określony oraz zwiększenie dopuszczalnej liczby zawieranych umów na czas określony z jednym pracodawcą do końca 2021 roku,
5. zapewnienie stabilności zatrudnienia pracowników tymczasowych przez przejściowe wydłużenie możliwości zatrudnienia pracownika tymczasowego przez jednego pracodawcę użytkownika do 30 miesięcy w ciągu 36 miesięcy (obecnie jest to maksymalnie 18),
6. wprowadzenie kont czasu pracy/wynagrodzeń – umożliwienie rozliczania czasu pracy w 24-miesięcznym okresie rozliczeniowym,
7. wsparcie mobilności osób zwalnianych poprzez rozszerzenie grupy beneficjentów bonu na zasiedlenie na wszystkie osoby pozostające bez pracy oraz powiązanie wysokości wsparcia z liczbą osób w gospodarstwie domowym,
8. powiązanie zasiłku dla bezrobotnych z wysokością utraconego wynagrodzenia

Konfederacja Lewiatan

• Upowszechnienie pracy zdalnej i przyspieszenie procesów automatyzacji poprzez wprowadzanie do firm nowych technologii to efekt zmian wywołanych pandemią Covid-19.
• O najnowszych trendach na rynku pracy będzie mowa na konferencji „Praca 4.0. Zawirowanie czy nowa era”, którą Konfederacja Lewiatan organizuje 11-12 i 15 lutego.

Więcej informacji o konferencji Praca 4.0 znajdziesz tutaj
Pandemia Covid-19 zmieniła rynek pracy. Można sobie zadać pytanie, czy te zmiany to rewolucja, po której już nic nie będzie takie samo, czy po prostu przyspieszenie procesów, które przebiegały powoli, a teraz po prostu nasiliły się pod wpływem okoliczności zewnętrznych.

– Jednym z pierwszych widocznych trendów jest upowszechnienie się pracy zdalnej. Krokiem milowym było na pewno pojawienie się tego pojęcia w prawie. Wcześniej mieliśmy tylko telepracę. Przeregulowaną, nieco z innego świata, a tym samym rzadko stosowaną. Jeden przepis z tzw. ustawy antycovidowowej wystarczył, aby to co było rzeczywistością wielu pracowników nagle stało się zauważonym faktem prawnym – mówi Monika Fedorczuk, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Wraz z upowszechnieniem pracy zdalnej wzrosło znaczenie takich kompetencji pracowniczych jak: organizacja pracy własnej, szczególnie w sytuacji, kiedy czasowo brak jest bezpośredniego nadzoru, umiejętne łączenie obowiązków zawodowych i pozazawodowych w tym samym czasie, co było zadaniem szczególnie rodziców mających pod opieką dzieci, które nie mogły w tym czasie korzystać z żłobków i przedszkoli, a także – co wcześniej było wielokrotnie podnoszone – kompetencje cyfrowe.

Właściwie każdy pracownik, który z dnia na dzień trafił z realizacją własnych zadań w zacisze swojego domu, musiał zmierzyć się z koniecznością nauki (często samodzielnej) programów, które umożliwiały na przykład wirtualne spotkania. Warto również podkreślić, że od osobistych cech charakteru zależało i zależy to, jak pracownicy radzą sobie z pracą zdalną – dla jednych jest to rozwiązanie sprzyjające skupieniu, a tym samym efektywności, dla innych – wzmaga poczucie odosobnienia, oderwania od firmy, a tym samym obniża ich efektywność i poziom kreatywności. Oczywiście można sobie zadać pytanie, czy dalekosiężnym skutkiem upowszechnienia pracy zdalnej nie będzie migracja części pracowników, również – a może przede wszystkim – wysokowykwalifikowanych i dobrze zarabiających do mniejszych miejscowości w Polsce, oferujących możliwość innego stylu życia.

– Pandemia przyspieszyła procesy automatyzacji, które już obserwowaliśmy w 2019 i na początku 2020 r. Główną przyczyną decyzji firm o zastąpieniu pracy ludzkiej rozwiązaniami technologicznymi była coraz mniejsza dostępność pracowników (to efekt trendów demograficznych) i rosnących kosztów pracy (za sprawą znacznego wzrostu płacy minimalnej, ale też zwiększania się oczekiwań płacowych pracowników). Kalkulacje ekonomiczne i trudności w rekrutacji powodowały decyzje o inwestycjach w bazę techniczną – podkreśla Monika Fedorczuk.

Od marca ubiegłego roku doszła do tego obawa przed zarażeniem i przenoszeniem wirusa. Początek pandemii to również bardzo restrykcyjne zalecenia dotyczące kwarantanny pracowników w przypadku stwierdzenia zakażenia. Na to nałożyły się rozwiązania pozwalające rodzicom korzystać z zasiłku opiekuńczego, co w części firm znacznie zmniejszyło liczbę pracujących. Przed poważnym problemem stanęły sieci handlowe, produkcja i wszystkie te branże, gdzie trudno jest wyeliminować bezpośredni kontakt. Tam gdzie było to możliwe i gdzie istniały środki na takie inwestycje, widoczny jest postęp automatyzacji. Ich wskaźnikiem może być choćby proporcja pomiędzy kasami samoobsługowymi a tymi tradycyjnymi.

– Zmiany, które zachodzą na rynku pracy mogą nasilić zjawisko bezrobocia technologicznego, o czym stosunkowo rzadko wspominano w ostatnich latach. Osoby bez umiejętności pozwalających na odnalezienie się w zakładzie pracy o wyższym stopniu zautomatyzowania czy gorzej radzące sobie w świecie zdominowanym przez spotkania on-line są zagrożone utratą pracy lub wykonywaniem pracy poniżej ich rzeczywistych kwalifikacji (rozumianych jako sumę wszystkich umiejętności i wiedzy), a tym samym gorzej opłacane. Dlatego też nie możemy ulec przekonaniu, że niskie bezrobocie rejestrowane i to według BAEL jest dowodem na dobrą sytuację na rynku pracy. Jeśli nadal wskaźniki będą utrzymywały się na stosunkowo niskim poziomie, to oznacza, że mamy darowany ekstra czas na zajęcie się realnymi problemami rynku pracy. Jeśli prześpimy ten moment, plan wyjścia z pułapki niskiego dochodu może pozostać tylko ambitnym zamierzeniem – dodaje Monika Fedorczuk.

Sprawnie funkcjonujący rynek pracy będzie ważnym elementem odbudowy gospodarki w okresie wychodzenia z pandemii. Proces definiowania celów i środków, jakie mają służyć wsparciu rynku pracy, został już rozpoczęty.

Konfederacja Lewiatan

Przed nami drugi ‘Plan Marshalla’. Unijne wsparcie po COVID-19, z którego 57 mld euro przypadnie Polsce. To wielka szansa na skok cywilizacyjny. My, organizacje społeczne oraz przedsiębiorcy, domagamy się w liście do Premiera, dialogu i aktywnego włączenia nas do wspólnego wypracowania reform i projektów w ramach KPO. Obawiamy się wykorzystania funduszy do wsparcia niskiej jakości projektów, które powstają ponad głowami społeczeństwa.

List do Premiera

Polska będzie czwartym największym beneficjentem nadzwyczajnego instrumentu wartego 750 mld euro (pełna nazwa to Next Generation EU). Nasz kraj na projekty odbudowy dostanie nawet 57 mld euro, z czego 34 mld euro w formie pożyczek i 23 mld euro w formie grantów. Oznacza to, że będziemy mieli do wydania 50 mld złotych rocznie! To dwa razy więcej niż dotychczas.

Krajowy Plan Odbudowy ma być przede wszystkim programem reform, a w drugiej kolejności programem inwestycji.

Wśród kamieni milowych programu powinny znaleźć się między innymi następujące projekty:
• czyste powietrze i energia
• mobilność i walka z wykluczeniem transportowym
• szerokopasmowy internet
• sposoby na suszę i zanieczyszczenie wód
• zdrowa i bezpieczna żywność

– Jeśli KPO będzie ambitny i dobrej jakości, pozwoli Polsce wejść w główny nurt dziejącej się obecnie w UE i na świecie rewolucji technologicznej. Jeśli będzie słaby – utrwali nasze zapóźnienie, mówi Mirosław Proppé, prezes WWF Polska.

Klimat, środowisko, konkurencyjność

KPO to wyjątkowy program, skrojony pod wyzwania jakie niesie pandemia i zmiana klimatu. 37 proc. środków ma zostać przeznaczone na cele transformacji klimatycznej, pozostałe projekty muszą być co najmniej neutralne wobec klimatu i środowiska.

W grudniu 2019 roku, Unia Europejska zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do połowy stulecia. Podczas ostatniego posiedzenia Rady Europejskiej, głowy państw i przywódcy zdecydowali o podniesieniu celu redukcji CO2 do 2030 roku o 55%. W najbliższych miesiącach Komisja Europejska będzie sukcesywnie przedstawiać projekty nowelizacji prawa unijnego, które umożliwią realizację obu tych celów.

– Tworząc polski Plan Odbudowy musimy brać pod uwagę nie tylko obecny kształt regulacji europejskich, ale jednocześnie uwzględniać kierunek ewolucji prawa i polityki UE – mówi Marcin Korolec z Instytutu Zielonej Gospodarki.

Ponad głowami obywateli

30. kwietnia mija rekomendowany przez Komisję Europejską termin złożenia Krajowych Planów Odbudowy do Komisji Europejskiej. Do tej pory jego kształt pozostaje tajemnicą. Konsultowanie planów i polityk rządu z partnerami społecznymi to warunek konieczny by plan miał szansę zmienić kraj w duchu Europejskiego Zielonego Ładu. Niestety, wbrew temu zaleceniu, KPO powstaje bardzo nietransparentnie.

– Staraliśmy się brać udział w dialogu od samego początku, ale do tej pory pozostawało to bez odpowiedzi ze strony Ministerstwa Funduszy. Temat dotyczy całego społeczeństwa, bo zobowiązania podejmowane dziś będą spłacane przez co najmniej dwa pokolenia Europejczyków. Jeśli chcemy wykorzystać w Polsce szanse które stwarza Zielony Ład musimy wykorzystać nadchodzącą europejską pomoc co najmniej nie gorzej od pozostałych państw członkowskich – mówi Izabela Zygmunt z Polskiej Zielonej Sieci.

– KPO to ogromna szansa dla Polski. Ponad 57 mld euro to ogromne środki, które mogą wspomóc realizację Europejskiego Zielonego Ładu. Istotne jest, aby w konsultacjach dokumentu wzięli udział eksperci, strona społeczna, pracodawcy i organizacje pozarządowe. Programy wsparcia powinny w sposób kompleksowy akcentować potrzebę budowania gospodarki niskoemisyjnej i uwzględniać pomoc dla inwestycji m.in. w efektywność energetyczną, odnawialne źródła energii i inne – mówi Dorota Zawadzka- Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

My sygnatariusze listu: BoMiasto, Business Centre Club, Centrum Myśli Strategicznych, ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Climate Strategies Poland, Europejski Kongres Finansowy, Fundacja Frank Bold, Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Instytut Odpowiedzialnych Finansów, Instytut Zielonej Gospodarki, Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Polska Rada Biznesu, Polska Zielona Sieć, Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej, Railway Business Forum, ThinkTank, TOR i WWF Polska apelujemy o to, aby opracowywany przez Polskę Krajowy Plan Odbudowy tworzył podstawy konkurencyjności polskiej gospodarki. Domagamy się prawdziwego dialogu i włączenie w jego tworzenie wszystkich interesariuszy.

Zapraszamy na briefing prasowy 9 lutego o godz. 11.30 przed bramą wjazdową do KPRM, al. Ujazdowskie 1/3. Po briefingu przejdziemy do Biura Podawczego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i tam złożymy nasz list. Na briefingu będą obecni:

Mirosław Proppé, WWF Polska,
Adrian Furgalski, Zespół Doradców Gospodarczych TOR,
Marcin Korolec, Instytut Zielonej Gospodarki,
Izabela Zygmunt, Polska Zielona Sieć,

KONTAKTY:
Mirosław Proppé, WWF Polska, mproppe@wwf.pl; tel: 604 496 390
Marcin Korolec, Instytut Zielonej Gospodarki, marcin.korolec@gmail.com, tel. 601 233 819
Izabela Zygmunt, Polska Zielona Sieć, izabela.zygmunt@bankwatch.org, tel. 502 036 987
Ilona Jędrasik, Client Earth, ilona.jedrasik@gmail.com, tel. 518 845 790
Adrian Furgalski, Zespół Doradców Gospodarczych TOR, Forum Krajowe Railway Business Forum, tel. 602 736 379
Dorota Zawadzka-Stępnia, Konfederacja Lewiatan, dzawadzka-stepniak@konfederacjalewiatan.pl,
tel. 502117112

Konfederacja Lewiatan