Wyzwania, korzyści i ryzyka cyfryzacji w miejscu pracy – projekt EFAD
23 lutego 2024

Wyzwania, korzyści i ryzyka cyfryzacji w miejscu pracy – projekt EFAD

Wypracowanie katalogu dobrych praktyk w obszarze transformacji cyfrowej w miejscu pracy oraz przygotowanie do wdrożenia Porozumienia Ramowego Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji na poziomie krajowym to główne cele projektu EFAD przygotowującego do procesu transformacji cyfrowej rynku pracy.

Jak przygotować miękkie lądowanie dla rynku pracy w okresie transformacji? Jak zapewnić, by sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe były rozwiązaniami technologicznymi, które pracują dla ludzi? Jaki jest charakter umiejętności wymaganych w czwartej rewolucji przemysłowej? Odpowiedzi na te pytania szukają eksperci i uczestnicy projektu “Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji” przygotowujący partnerów społecznych z Polski, Włoch, Rumunii, Litwy oraz Macedonii Płn. do procesu transformacji cyfrowej rynku pracy, którego liderem jest Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”.

Konfederacja Lewiatan jest partnerem projektu.

Dobre praktyki w projekcie

Dotychczas w ramach projektu zebrano i opisano 30 przykładów dobrych praktyk z 5 krajów europejskich.

– Jak łatwo się domyślić, studia przypadków pokazały zróżnicowanie stopnia zawansowania procesów cyfryzacji na rynkach pracy w poszczególnych państwach biorących udział w projekcie – komentuje Barbara Surdykowska z Biura Eksperckiego KK NSZZ „Solidarność”. Niestety pokazały też, że nie wszędzie związki zawodowe są zaangażowane w te procesy – dodaje. Zebrane praktyki będą porównane i poddane analizie oraz ocenie w raporcie końcowym z projektu.

Partnerzy projektu mają ambitne cele – w tym stworzenie warunków do opracowania Krajowych Planów Działań przygotowujących do implementacji porozumienia w kraju, w tym wdrożenia prawa do odłączenia poprzez niezbędne analizy istniejącego stanu prawnego i faktycznego oraz wypracowanie katalogu dobrych praktyk.

Prawo do odłączania – co to jest

Projekt ma także na celu wzrost wiedzy partnerów społecznych na temat poprawy warunków pracy w kontekście prawa do odłączania, umiejętności korzystania z narzędzi cyfrowych oraz łączenia życia prywatnego z zawodowym poprzez działania szkoleniowe i upowszechniające.

Cyfrowa transformacja rynku pracy wymaga podniesienia świadomości liderów związkowych w zakresie konieczności nabycia nowych umiejętności w celu zachowania miejsc pracy w przyszłości. Zaplanowane działania oraz wypracowane produkty i rezultaty projektu w postaci m.in. nowego modułu szkoleniowego, spotkań eksperckich, szkoleń oraz dokumentów strategicznych służą realizacji tego celu i będą dostępne na stronie projektu do pobrania – komentuje Karol Nosal, Kierownik projektu z Biura Programów Europejskich KK NSZZ „Solidarność”.

Obecnie prawo do odłączenia (prawo do bycia off-line lub z ang. right to disconnect) jest bardzo dużym wyzwaniem. Wszyscy zauważyliśmy, że rozwój nowych technologii komunikacyjnych w tym wszelkiego rodzaju czatów powoduje, że pracownicy pozostają po godzinach pracy dostępni dla swoich przełożonych i współpracowników. Prowadzi to niestety bardzo często do przemęczenia, wypalenia zawodowego i odbija się na dobrostanie psychicznym pracownika i jego bliskich.

Prawo do odłączenia jest jednym z tematów europejskiego Porozumienia o cyfryzacji, nie udało się jednakże w tym porozumieniu ustalić wiążących rozwiązań. W tej sytuacji w czerwcu 2022 r. trzy europejskie organizacje pracodawców podpisały program prac w ramach dialogu społecznego z Europejską Konfederacją Związków Zawodowych (EKZZ), który obejmował zobowiązanie do wynegocjowania prawnie wiążącego porozumienia w sprawie pracy zdalnej, które miałoby zostać wdrożone w formie dyrektywy. Niestety, po ponadrocznych negocjacjach, w listopadzie 2023 r,  dwie organizacje pracodawców nie przedstawiły żadnych propozycji dotyczących tekstu porozumienia i wycofały się negocjacji.

Ze względu na rozwój sytuacji, EKZZ skierowała apel do Komisji Europejskiej, w którym podkreśliła konieczność wypełnienia luki legislacyjnej poprzez przedstawienie dyrektywy, która zagwarantuje prawa pracujących zdalnie, obejmujące m.in. równe traktowanie i wynagradzanie telepracowników i pracujących stacjonarnie, prawo do prywatności i odłączenia, ochronę przed nadmierną kontrolą oraz zaangażowanie związków zawodowych w kształtowanie i realizację pracy zdalnej.

W tym celu konieczne jest wypracowanie planów działań i promowanie takich praktyk jak:

  • ustawianie autoresponderów w służbowych skrzynkach pocztowych wskazujących:
  1. że pracownik korzysta z urlopu wypoczynkowego,
  2. do kogo z zespołu współpracowników należy się zwrócić w kwestiach pilnych,
  3. na godziny pracy pracownika i możliwość odpowiedzi w ramach godzin pracy,
  • szkolenia kierowników/ogółu pracowników w zakresie poszanowania prawa podwładnych/ współpracowników do niezakłóconego odpoczynku,
  • spotkania z psychologiem/doradcą zawodowym poświęcone konieczności stosowania w życiu zawodowym i prywatnym przerw od permanentnej obecności online w mediach społecznościowych czy komunikatorach.

Cele projektu partnerów społecznych w sprawie cyfryzacji

Projekt finansowany ze środków własnych oraz Unii Europejskiej koncentruje się na wyzwaniach, korzyściach i ryzykach dotyczących narzędzi cyfrowych w miejscu pracy. Działania eksperckie i szkoleniowe skierowane są do partnerów społecznych z 5 krajów europejskich, a głównym celem Projektu jest ułatwienie wdrożenia w tych krajach Porozumienia europejskich partnerów społecznych w sprawie cyfryzacji (EFAD) podpisanego 22 czerwca 2020 r. poprzez dialog społeczny.

Jest to już siódme autonomiczne porozumienie europejskich partnerów społecznych, którego wdrażanie z poziomu europejskiego inicjuje Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” za pośrednictwem środków projektowych. Jednym z celów jest wzmacnianie dialogu społecznego zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim.

Projekt przyczynia się do pogłębiania wiedzy partnerów społecznych na temat obecnych i przyszłych trendów na rynku pracy, co jest niezbędne, aby wypracować polityki potrzebne do zapewnienia sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji.

Treść Porozumienia europejskich partnerów społecznych, Polski krajowy plan działań oraz więcej informacji o samym projekcie można znaleźć tutaj

Fot. Florencja, 15-16 czerwca 2023, międzynarodowe warsztaty i II spotkanie grupy sterującej projektu

Projekt 101051759 Inicjowanie działań wdrażających Porozumienie Ramowe Europejskich Partnerów Społecznych w sprawie cyfryzacji dofinansowany ze środków Unii Europejskiej

Inżynierowie, lekarze, programiści, kucharze poszukiwani – nowa inicjatywa KE
17 listopada 2023

Inżynierowie, lekarze, programiści, kucharze poszukiwani – nowa inicjatywa KE

Komisja Europejska chce przyciągnąć wykwalifikowanych pracowników z całego świata i przedstawia inicjatywę w ramach pakietu dotyczącego umiejętności i mobilności talentów, aby zwiększyć atrakcyjność UE dla kandydatów do pracy spoza UE.

Niskie bezrobocie w całej UE, zmiany demograficzne i kurczenie się liczby osób w wieku produkcyjnym, nowe zawody i kompetencje związane z transformacją energetyczna i cyfrową sprawiają, że brakuje wykwalifikowanych pracowników. Nowa inicjatywa Komisji Europejskiej obejmuje tzw. unijną pulę talentów.

W większym stopniu promowane będą:

  • uznawanie kwalifikacji i umiejętności osób z państw trzecich oraz
  • mobilność osób uczących się.

Zaproponowane rozwiązania są jednymi z kluczowych rezultatów Europejskiego Roku Umiejętności. Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej i luka kompetencyjna utrzymują się w całej UE w wielu branżach i na różnych poziomach umiejętności. Obecnie w UE 70% firm wskazuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi umiejętnościami.

Przyciągnięcie do UE talentów z całego świata

Jednym z proponowanych rozwiązań, które ma na celu ograniczyć niedobory siły roboczej, jest próba przyciągnięcia do krajów UE talentów z całego świata. Podkreśla się, że współpraca krajów UE w zakresie migracji zarobkowej z partnerami z państw trzecich może przynieść obopólne korzyści stronom, np. w postaci zasilenia fachową wiedzą i wsparciem finansowym gospodarek krajów pochodzenia pracowników.

Komentarz Sławomira Szymczaka, eksperta Departamentu Pracy Lewiatana:

Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zmniejszyć problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.

Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki – podkreśla Sławomir Szymczak.

Platforma talentów będzie skupiać się na zawodach deficytowych opracowywanych na podstawie Europejskiego Urzędu ds. Zatrudnienia, sieć EURES i danych krajowych Publicznych Służb Zatrudnienia. Jedynie pracodawcy zarejestrowani w państwach członkowskich uczestniczących w puli talentów będą mogli zamieszczać oferty pracy i wyszukiwać kandydatów.

42 zawody najczęściej występujące w wykazie niedoborów

Unijna pula talentów będzie skupiona na 42 zawodach najczęściej występujących w wykazie niedoborów sieci EURES, a są to m.in.: inżynierowie budownictwa, inżynierowie przemysłowi i produkcyjni, inżynierowie elektrycy, lekarze medycyny ogólnej i specjaliści, personel pielęgniarski, programiści aplikacji i multimediów, technicy elektrotechniki, elektrycy, kucharze, kelnerzy, murarze, betoniarze, stolarze, dekarze, tynkarze, hydraulicy, mechanicy klimatyzacji i chłodnictwa, operatorzy obrabiarek do obróbki metalu, mechanicy samochodowi i przemysłowi, kierowcy autobusów i tramwajów, kierowcy samochodów ciężarowych, specjaliści ds. ochrony środowiska, inżynierowie chemicy i mechanicy, czy też technicy mechanicy.

W obszarze uznawania umiejętności i kwalifikacji osób z państw trzecich opowiedziano się za większą elastycznością i zmniejszeniem obciążeń administracyjnych dla obywateli państw trzecich, tak aby mogli oni szybciej i skuteczniej uzyskać dostęp do możliwości zatrudnienia lub szkolnictwa wyższego w UE. Wytyczne mają także na celu usprawnienie procedur i pomoc państwom członkowskim w szybszym i skuteczniejszym uznawaniu kwalifikacji i umiejętności uzyskanych poza UE.

Inicjatywa ta ma na celu dalsze promowanie podejścia opartego na umiejętnościach, które zyskuje na znaczeniu także w Polsce. Rekrutacja międzynarodowa jest skomplikowana i kosztowna zarówno dla obywateli państw trzecich, jak i pracodawców. Brak zrozumienia i zaufania co do umiejętności i kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich stanowi znaczącą barierę dla mobilności utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników. Sytuacja ta nie tylko zmniejsza atrakcyjność UE, lecz prowadzi również do marnotrawienia kapitału ludzkiego, kiedy obywatele państw trzecich wykonują pracę poniżej swoich kwalifikacji.

Wzmocnienie wsparcia mobilności uczących się

Wspieranie mobilności osób uczących się w UE, w tym na wszystkich ścieżkach edukacyjnych i w kontekście kształcenia dorosłych, a także promowanie mobilności osób uczących się z państw trzecich do UE – zdaniem KE – powinno zostać wzmocnione. Wniosek KE zawiera nowe cele w zakresie mobilności osób uczących się do 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 15 % osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego powinno korzystać z mobilności edukacyjnej za granicą.

Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zniwelować problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są obecnie na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.

Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki – mówi Sławomir Szymczak.

 

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie  odpowiedzialności.


Konfederacja Lewiatan

Wsparcie w podnoszeniu kompetencji cyfrowych dla firm i pracowników – podpowiadamy, gdzie się zgłosić
02 października 2023

Wsparcie w podnoszeniu kompetencji cyfrowych dla firm i pracowników – podpowiadamy, gdzie się zgłosić

fot. European Union

Zastanawiasz się, gdzie zgłosić się o dofinansowanie na rozwój kompetencji cyfrowych, na jakie konkretnie działania i z jakich programów? Na naszą prośbę Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich opracował wskazówki i przegląd wsparcia z funduszy europejskich na nabywanie i doskonalenie kwalifikacji informatycznych.

Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego pokazuje, że czterech na dziesięciu dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Pracodawcy od lat mierzą się z wyzwaniem, jakim jest pozyskanie i utrzymanie pracowników o odpowiednich kompetencjach, którzy potrafią elastycznie odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Wprowadzenie nowoczesnych technologii wymaga wdrożenia różnych rozwiązań w celu przystosowania do zmieniających się warunków pracy.

Wspieramy nabywanie i doskonalenie kompetencji

Aby zapewnić swoją konkurencyjność, Europa skupia się na reformie systemu nabywania i doskonalenia kompetencji oraz kwalifikacji. Komisja Europejska daje nowy impuls do uczenia się przez całe życie, poprzez promowanie skutecznych inwestycji sprzyjających uczestniczeniu w szkoleniach i podnoszeniu przez to umiejętności, nie tylko pracowników.

Konfederacja Lewiatan również propaguje możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji oraz wskazuje szanse pozyskania unijnego finansowania.

Wsparcie z funduszy europejskich na rozwój kompetencji cyfrowych

Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich na prośbę Konfederacji Lewiatan opracował przegląd wsparcia z funduszy europejskich na rozwój kompetencji cyfrowych. Zestawienie dotyczy konkursów i projektów niekonkurencyjnych, z których ten obszar może być wspierany w stosunku do kilku grup odbiorców, w tym przedsiębiorców i ich pracowników, osób chcących podnosić kompetencje z własnej inicjatywy czy też m.in. nauczycieli.

Sprawdź, jak fundusze europejskie wspierają rozwój kompetencji cyfrowych – zestawienie Wsparcie kompetencji cyfrowych dla firm, pracowników oraz społeczeństwa.

 

Pobierz
Raport Lewiatana. Firmy coraz bardziej doceniają umiejętności cyfrowe
06 lipca 2023

Raport Lewiatana. Firmy coraz bardziej doceniają umiejętności cyfrowe

Przedsiębiorcy stawiają przede wszystkim na rozszerzenie umiejętności cyfrowych u aktualnych pracowników. W mniejszym stopniu oczekują, że samodzielnie pozyskają oni takie kompetencje – wynika z raportu „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”, przygotowanego przez Konfederację Lewiatan.

Jedną z najbardziej preferowanych strategii uzupełniania niedoborów kompetencyjnych przez firmy jest również zatrudnianie nowych pracowników z odpowiednimi umiejętnościami, wpisującymi się w zapotrzebowanie danego przedsiębiorstwa. Najmniej praktykowany jest reskilling, czyli przekwalifikowanie nowych pracowników pod kątem kompetencji cyfrowych.

Nowe wyzwania zawodowe są konsekwencją postępującej zmienności na rynku pracy. Sprostanie im wymagać będzie od przedsiębiorstw łączenia i użycia różnorodnych kompetencji, które będą się uzupełniać i pozwalać na efektywne wykonywanie powierzonych zadań. Odpowiednie dopasowanie kompetencji osób zatrudnionych na nowych stanowiskach pracy będzie kluczowe dla skutecznego wykonywania obowiązków zawodowych.

Konieczne będzie między innymi nawiązanie współpracy osób posiadających różne umiejętności i wiedzę, które z powodzeniem połączone będą w stanie osiągnąć sukces w realizacji nowych zadań. Ważne wydaje się również stwarzanie możliwości do dzielenia się wiedzą (na przykład łączenie w jednym zespole bardziej kompetentnych pracowników i mniej doświadczonych).

Autorzy raportu przekonują, że aby zapobiec deficytom kompetencji cyfrowych przedsiębiorcy powinni:

– na bieżąco aktualizować opisy stanowisk pracy oraz oferty pracy z uwzględnieniem zmian w oczekiwaniach wobec kompetencji pracowników;

– budować i rozwijać wewnętrzną kulturę uczenia się i ciągłego rozwoju kompetencji;

– oferować szkolenia dopasowane do zmieniających się trendów. Powinny one być aktualne i obejmować najnowsze technologie;

– bliżej współpracować z uczelniami w zakresie tworzenia programów studiów;

– zbierać i gromadzić dane dotyczące zapotrzebowania na konkretne kompetencje w celu analizowania dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynku pracy;

– zatrudniać osoby z różnych grup społecznych oraz wprowadzać odpowiednie programy integracyjne, które pozwolą na wykorzystanie potencjału wszystkich pracowników.

W najbliższej przyszłości większe zapotrzebowanie na umiejętności cyfrowe zgłaszają firmy średnie, małe i mikro, co wskazuje na większą lukę kompetencyjną w przypadku MŚP. Duże firmy są bardziej zaawansowane w zakresie cyfryzacji, podczas gdy małe i średnie, posiadające bardziej ograniczone zasoby inwestycyjne, dopiero zaczynają dopasowywać się do zmian, zgłaszając większy popyt na cyfrowe kompetencje. Większe zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe deklarują przedsiębiorstwa z dominującym kapitałem zagranicznym.

 Pobierz raport „Prognoza zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje w wybranych branżach w związku ze zmianami w gospodarce”

Raport powstał w ramach projektu – Budowanie potencjału i wewnętrznej ekspertyzy Konfederacji Lewiatan w zakresie umiejętności i kompetencji w miejscu pracy po pandemii COVID-19 (Better skilled) dofinansowany ze środków Unii Europejskiej (projekt: 101051787).

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie  odpowiedzialności.

 

Konfederacja Lewiatan

Pobierz raport
Jak zdobywać umiejętności i kwalifikacje? Spotkanie Egelund Network
11 kwietnia 2023

Jak zdobywać umiejętności i kwalifikacje? Spotkanie Egelund Network

Konfederacja Lewiatan zorganizowała sesję tematyczną dotyczącą systemów nabywania i doskonalenia kompetencji oraz zdobywania kwalifikacji, w której udział wzięli przedstawiciele organizacji pracodawców działających w ramach Egelund Network.

Celem spotkania była wymiana doświadczeń w obszarze kształcenia zawodowego i ustawicznego, a także omówienie obecnych wyzwań na rynku pracy.

3 kwietnia br. odbyła się pierwsza sesja tematyczna nt. systemów nabywania umiejętności, kompetencji i kwalifikacji przez pracowników w krajach partnerskich, w której udział wzięły organizacje pracodawców z regionu Morza Bałtyckiego i Europy Środkowej, działające w ramach grupy Egelund Network. Podczas spotkania przedstawiciele organizacji z Niemiec (BDA) oraz Danii (DA) zaprezentowali swoje rozwiązania, które często stawia się jako przykład dobrej praktyki oraz wzór dla innych krajów UE. Konfederacja Lewiatan przedstawiła również polski system nabywania i doskonalenia umiejętności wskazując na jego mocne i słabe strony.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele organizacji z Niemiec (BDA) oraz Danii (DA)

Uczestniczące w spotkaniu organizacje pracodawców zgodnie podkreśliły, że kwestia przygotowania i adaptacji pracowników do zmieniających się potrzeb rynku pracy jest niezwykle istotna, zwłaszcza w kontekście postępującej cyfryzacji, automatyzacji pracy oraz zielonej transformacji. Niedobory pracowników oraz rosnąca liczba nieaktywnych zawodowo to kolejne wyzwania, z którymi borykają się państwa unijne i które wymagają wdrożenia nowych rozwiązań, takich jak usprawnienie procedur zatrudnienia pracowników spoza UE oraz uatrakcyjnienie idei kształcenia zawodowego i ustawicznego. Wskazano jednak, że istotne jest również ograniczenie zbyt nadmiernej regulacji w tym obszarze, które stanowiłoby dodatkowe obciążenie dla pracodawców i pracowników.

Sesja tematyczna została zorganizowana w ramach projektu „Better Skilled” realizowanego przez Konfederację Lewiatan. Celem inicjatywy KL jest wsparcie budowy systemu nabywania i doskonalenia kompetencji, także potwierdzonych kwalifikacjami, potrzebnych obecnie polskim pracodawcom. Zapoznanie się z najlepszymi praktykami w tym obszarze w innych krajach Unii Europejskiej i identyfikacja rozwiązań, które mogłyby być wdrożone w Polsce są istotnymi elementami projektu. Na bazie zebranych praktyk powstanie raport prezentujący najlepsze rozwiązania w UE w zakresie kształcenia zawodowego i ustawicznego, który zostanie udostępniony członkom KL.

W spotkaniu wzięli udział Sławomir Szymczak koordynator projektu „Better Skilled” oraz przedstawicielka biura Konfederacji Lewiatan w Brukseli, Luana Żak.

 

Finansowane przez Unię Europejską. Poglądy i wyrażone opinie są jednak wyłącznie poglądami autorów i niekoniecznie odzwierciedlają przepisy Unii Europejskiej lub Komisji Europejskiej. W związku w powyższym ani Unia Europejska, ani organ przyznający pomoc nie ponoszą za nie odpowiedzialności.

 

Europejski Rok Umiejętności – oficjalna inauguracja już w maju 2023 roku
24 marca 2023

Europejski Rok Umiejętności – oficjalna inauguracja już w maju 2023 roku

fot. European Union

W marcu osiągnięto długo wyczekiwane porozumienie polityczne Komisji Europejskiej z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi w sprawie ustanowienia Europejskiego Roku Umiejętności.

Inicjatywa, która potrwa do maja 2024 r., ma pomóc europejskim przedsiębiorstwom rozwiązać problem związany z niedoborem wykwalifikowanej siły roboczej. Jakie są jej najważniejsze założenia?

O tym, że w 2023 roku Unia Europejska skupi się na problemie związanym z brakiem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników dowiedzieliśmy się już w październiku 2022 r. podczas orędzia o stanie Unii wygłoszonym przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen. W swoim przemówieniu przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że mimo tego, że liczba bezrobotnych w Europie jest niska jak nigdy dotąd, to liczba wolnych miejsc pracy osiągnęła rekordowy poziom i dlatego też konieczne jest zwiększenie inwestycji w kształcenia oraz szkolenia. 7 marca ogłoszono z kolei, że osiągnięto z Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi porozumienie polityczne w sprawie ustanowienia Europejskiego Roku Umiejętności, co utoruje drogę do oficjalnej inauguracji tej inicjatywy.

Główne cele Europejskiego Roku Umiejętności

Jak wskazała Komisja Europejska, inicjatywa ma 4 cele:

  • promocja inwestycji w szkolenia i podnoszenie kwalifikacji, aby umożliwić ludziom pozostanie na rynku pracy lub znalezienie nowej pracy;
  • działania na rzecz zapewnienia tego, aby umiejętności odpowiadały potrzebom pracodawców, poprzez ścisłą współpracę z partnerami społecznymi i przedsiębiorstwami;
  • dopasowanie aspiracji poszczególnych osób i umiejętności do możliwości na rynku pracy, zwłaszcza w zakresie transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz ożywienia gospodarczego;
  • przyciągnięcie osób spoza UE posiadających potrzebne umiejętności.

Spełnienie powyższych celów jest konieczne, aby UE udało się skutecznie przeprowadzić zieloną i cyfrową transformację, która będzie niosła za sobą ogromne zmiany na rynku pracy. Od zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej spełniającej potrzeby pracodawców będzie zależał również jej sukces i tym samym zapewnienie konkurencyjności Europy w przyszłości. O istocie tego problemu świadczy też uwzględnienie go w Planie przemysłowym Zielonego Ładu. Podnoszenie umiejętności jest jednym z czterech filarów planu, który zapewnić ma Europie wiodącą pozycję w obszarze innowacji przemysłowych i czystych technologii.

Europejski Rok Umiejętności ma również pomóc zrealizować cele społeczne UE na 2030 r., które zakładają, że co najmniej 60 proc. dorosłych powinno co roku uczestniczyć w szkoleniu, a co najmniej 78 proc. – mieć pracę. Istotnym elementem ma być też wsparcie realizacji celów cyfrowego kompasu na 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 80 proc. dorosłych powinno posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe, a liczba zatrudnionych specjalistów od ICT powinna osiągnąć 20 mln w UE.

Wyzwania dla Europejskiego Roku Umiejętności

Cele są ambitne, zwłaszcza biorąc pod uwagę obecne wyzwania pracodawców. Już teraz ponad trzy czwarte przedsiębiorstw w UE wskazuje na trudności związane ze znalezieniem pracowników o niezbędnych umiejętnościach. Co więcej, 4 na 10 dorosłych i co trzecia osoba pracująca w Europie nie posiadają podstawowych umiejętności cyfrowych. Biorąc pod uwagę obecny dynamiczny rozwój technologii, nieunikniony będzie wzrost zapotrzebowania na nowe umiejętności i problem zapewnienia odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej będzie się tylko powiększał. Jak wskazuje KE, zielona transformacja ma przyczynić się do stworzenia do 2030 r. dodatkowego 1 miliona miejsc pracy i około 2 milionów miejsc pracy do 2050 r.

Obecnie udział dorosłych w szkoleniach jest wciąż zbyt niski – w 2016 r. zaledwie 43,7 proc. Europejczyków uczestniczyło w szkoleniu. UE powinna skupić się nie tylko na zwiększeniu gotowości firm i państw do inwestowania w kształcenie dorosłych, ale także chęci Europejczyków do udziału w szkoleniach. Co więcej, wskazuje się, że osoby bezrobotne, bądź o niższych kwalifikacjach, szkolą się rzadziej, dlatego też UE powinna skupić się na inkluzywności proponowanych inicjatyw oraz aktywizacji nieaktywnych zawodowo osób. Do innych istotnych wyzwań należą m.in. brak wystarczających funduszy przeznaczanych na kształcenie dorosłych, szkolenia niskiej jakości i ich niedopasowanie do potrzeb współczesnego rynku pracy.

Dlatego też ustanowienie Europejskiego Roku Umiejętności jest ważnym i oczekiwanym krokiem. Nacisk ma być położony na wdrożenie i aktualizację istniejących już inicjatyw (w tym przyjęcie pakietu dotyczącego edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych, aktualizację europejskich ram jakości staży, uruchomienie unijnej puli talentów ułatwiającej międzynarodową rekrutację, odnowienie ram mobilności edukacyjnej, poprawa uznawania kwalifikacji), ale planowane jest także przedstawienie nowych propozycji (np. wprowadzenie partnerstw w zakresie talentów z wybranymi krajami partnerskimi spoza UE, utworzenie akademii przemysłu neutralnego emisyjnie i w dziedzinie cyberbezpieczeństwa).

Porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski, Radę i Komisję musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament Europejski i Radę.

Konfederacja Lewiatan – projekt „Better Skilled”

Konfederacja Lewiatan prowadzi również działania związane z wsparciem członków KL w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji pracowników. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj: https://lewiatan.org/tag/europejski-rok-umiejetnosci/.

 


Luana Żak, ekspertka Lewiatana ds. UE, Przedstawicielstwo Lewiatana w Brukseli

Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana

 

Staż uczniowski lepiej przygotowuje do pracy – mamy programy dla branży mody
23 września 2022

Staż uczniowski lepiej przygotowuje do pracy – mamy programy dla branży mody

fot. Cam Morin / unsplash

Wypracowaliśmy modelowe programy praktycznej nauki zawodu w zakresie staży uczniowskich dla zawodów technik stylista i technik przemysłu mody. Zachęcamy do ich wykorzystania.

 

Dokumenty, które Państwu przekazujemy zostały wypracowane w projekcie realizowanym wspólnie przez Konfederację Lewiatan oraz Związek Przedsiębiorców Przemysłu Mody Lewiatan.

Elementy modeli praktycznej nauki zawodu 

W modelach praktycznej nauki zawodu w zakresie stażu uczniowskiego zawarte są:

  • treści nauczania do realizacji w ramach stażu uczniowskiego w rzeczywistych warunkach pracy, a w przypadku wariantu współpracy na linii szkoła – centrum kształcenia zawodowego – pracodawca, również treści do realizacji w centrum kształcenia zawodowego
  • rozwiązania organizacyjne w zakresie realizacji stażu uczniowskiego w rzeczywistych warunkach pracy
  • wzór umowy ucznia z pracodawcą oraz przykładowe ustalenia szkoły z pracodawcą stanowiące załącznik do umowy z uczniem
  • sposób zaangażowania nauczycieli, w tym nauczycieli praktycznej nauki zawodu oraz kierowników kształcenia praktycznego w organizację kształcenia praktycznego dla uczniów
  • zasady zapewniania jakości stażu uczniowskiego realizowanego u pracodawcy wraz z  narzędziem ich weryfikacji, umożliwiające monitorowanie jakości stażu przez wszystkie zaangażowane strony.

Staż uczniowski pozwala pozyskać pracowników przygotowanych

Staż uczniowski pozwala pracodawcy na pozyskanie pracowników, którzy będą najlepiej przygotowani do danego miejsca zatrudnienia. Zakres zagadnień realizowanych w czasie stażu jest ustalany z dyrektorem szkoły w uzgodnieniu z uczniem albo rodzicami niepełnoletniego ucznia. W trakcie stażu uczeń może realizować treści nauczania i nabywać umiejętności wynikające z programu nauczania zawodu lub treści spoza programu nauczania, które zwiększą jego szanse na późniejsze zatrudnienie w wyuczonym zawodzie lub u konkretnego pracodawcy, u którego odbywa staż.

Firma przyjmująca ucznia na staż ma obowiązek zapewnić uczniowi bezpieczne i higieniczne warunki odbywania stażu uczniowskiego na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Okres stażu uczniowskiego zalicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Koszty świadczenia pieniężnego wypłacanego uczniowi przyjętemu na staż uczniowski mogą zostać przez pracodawcę wliczone w koszty uzyskania przychodu, ale wynagrodzenie za staż nie jest obligatoryjne.

 Pobierz materiały i skorzystaj z nich:

Osoba do kontaktu w Konfederacji Lewiatan:
Małgorzata Lelińska
e-mail: mlelinska@lewiatan.org

Materiały zostały wypracowane w projekcie: pt.: „Modelowe programy stażu uczniowskiego w branży przemysłu mody (23)” współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Dofinansowanie projektu z Funduszy Europejskich: 576 854,46 PLN.

Pobierz
Biznes i zarządzanie w praktyce – konkurs dla uczniów
23 września 2022

Biznes i zarządzanie w praktyce – konkurs dla uczniów

fot. Annie Spratt / unsplash

Uczniowie poznają biznes praktycznie w konkursie Mistrzostwa Biznes i Zarządzanie. Będą ćwiczyć jako właściciele firm i decydować o ofercie, marketingu i strukturze pracowników. To już ostatnie chwile na zgłoszenia.

Konfederacja Lewiatan objęła patronat nad przedsięwzięciem, w którym uczniowie szkół średnich (przyszli właściciele, szefowie i pracownicy firm) poznają biznes od praktycznej strony i będą mogli sprawdzić się w prowadzeniu firmy, podejmowaniu biznesowych decyzji i poczuć rynkową konkurencję.

Chcąc zmienić statystyki, zgodnie z którymi 82% firm upada ze względu na niewłaściwe zarządzanie, organizatorzy stworzyli konkurs, w którym uczniowie mogą trenować biznes i zarządzanie w bezpiecznym, wirtualnym środowisku.

Etapy konkursu Mistrzostwa Biznes i Zarządzanie

Do udziału każda szkoła może zgłosić jeden zespół uczniowski. Zgłoszenia dokonuje opiekun za pomocą formularza na stronie konkursu.

Przez dwa miesiące eliminacji uczniowie wcielą się w rolę właścicieli biur podróży i będą decydować o ofercie, marketingu, zapotrzebowaniu i strukturze pracowników swoich firm oraz dążyć do maksymalizacji swojego zysku.

Revas Business Simulation Games, główny organizator konkursu, na czas trwania konkursu udostępnia wszystkim bezpłatną licencję na Branżową Symulację Biznesową „Biuro podróży”, w ramach których będzie realizowana rozgrywka. Szkoła nie ponosi żadnych kosztów. 9 najlepszych zespołów zmierzy się w finale w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W listopadzie odbędzie się finał konkursu w Warszawie.

Do konkursu można dołączyć do 27 września. Udział jest bezpłatny. Szczegółowe informacje, jak dołączyć do konkursu, harmonogram i inne dane dostępne są na stronie https://mistrzostwabiz.pl/.

Organizatorzy konkursu to REVAS, GovTech Polska, Ministerstwo Edukacji i Nauki. Konfederacja Lewiatan jest patronem konkursu. Revas jest członkiem Rady ds. EdTech w Konfederacji Lewiatan, która zajmuje się m.in. kreowaniem środowiska sprzyjającego rozwojowi nowoczesnej edukacji i skutecznego wykorzystania narzędzi cyfrowych w podnoszeniu kompetencji.

 

Mamy 10 sposobów, jak zachęcić Polaków do podnoszenia kwalifikacji
25 lipca 2022

Mamy 10 sposobów, jak zachęcić Polaków do podnoszenia kwalifikacji

Polski pracodawca woli zatrudnić nowego pracownika, niż dokształcić obecnego. Większość pracodawców nie prowadzi monitoringu potrzeb kompetencyjnych, więc nie jest w stanie przewidzieć braków kompetencji. A pracownicy nie spieszą się, by podnosić kompetencje. Lewiatan wypracował 10 rekomendacji, jak tę sytuację zmienić.

Jesteśmy w ogonie Unii Europejskiej, jeśli chodzi o kształcenie ustawiczne. Ponad 60% Polaków nie kształci się i nie chce uczestniczyć w procesie kształcenia. Nieco ponad 10% brało udział w „jakiejś” formie kształcenia i uważa to za wystarczający wkład w podnoszenie swoich kompetencji. Nadzieję dają osoby, które wprawdzie nie kształcą się, ale zgłaszają taką chęć, choć ich ewentualny udział wiązałby się z pokonaniem ograniczeń rodzinnych, czasowych bądź związanych z kosztami.

Raport Lewiatana na temat podnoszenia kwalifikacji

Z raportu przygotowanego przez Konfederację Lewiatan wynika, że w krótkim czasie zniesienie bariery kosztowej może okazać się najłatwiejszym sposobem na podniesienie aktywności edukacyjnej Polaków. Jednak na dłuższą metę nie da się uciec od problemu braku kultury zwiększania kompetencji.

Międzynarodowe Badanie Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) pokazało, że świeżo upieczeni absolwenci pojawiający się na rynku pracy mają wysoki poziom umiejętności podstawowych, takich jak rozumowanie matematyczne czy rozumienie tekstu. Sytuacja komplikuje się w przypadku starszych dorosłych, u których poziom tych umiejętności jest znacząco niższy i zmniejsza się w kolejnych grupach wiekowych. Jednocześnie z wiekiem spada odsetek osób kształcących się, co dodatkowo pogłębia różnice w przygotowaniu do wyzwań zawodowych.

Na dokształcanie częściej decydują się kobiety, dotyczy to zarówno pracujących, jak i bezrobotnych. Chętniej szkolą się młodzi oraz aktywni zawodowo, większą chęć wykazują także osoby z wyższym wykształceniem. Najgorzej sytuacja z kształceniem wygląda w grupie starszych Polaków (55-64) oraz biernych zawodowo.

Niepokojący jest niski poziom kompetencji cyfrowych. Zjawisko to nie jest charakterystyczne wyłącznie dla Polski – według Eurostatu w 2019 roku jedna trzecia dorosłych pracujących lub poszukujących pracy w UE nie wykazywała umiejętności cyfrowych nawet na podstawowym poziomie – jednak w naszym kraju wskaźniki są na tyle wysokie, że sytuują nas pod koniec europejskiej stawki.

Przedsiębiorcy szkolą rzadko i niechętnie

Słabe wyniki na tle Unii Europejskiej osiągają również polscy przedsiębiorcy, którzy szkolą rzadko i niechętnie. W 2015 roku polskie firmy były jednymi z najrzadziej szkolących w UE. Stosunkowo nieźle sytuacja wygląda w dużych firmach (85,6% firm szkolących w Polsce w porównaniu z 95,3% w UE), grozą wieje jednak w przypadku firm małych, w których aktywność szkoleniową wykazuje 38,7% jednostek, czyli 30,6% mniej niż w UE. W branżach podlegających międzynarodowej konkurencji motywacja do szkoleń jest większa i tym samym różnice w porównaniu z innymi krajami UE są relatywnie mniejsze.

Duże firmy także chętniej monitorują potrzeby kompetencyjne. Systematycznie badanie potrzeb przeprowadza 44% dużych firm i tylko 24% mikro- i małych firm. Najczęściej dominują rozwiązania doraźne. Kiedy pojawia się luka w umiejętnościach pracowników, aż 58,5% firm zatrudniających ponad 9 pracowników rozpoczyna rekrutację i poszukuje nowego pracownika o odpowiednich kwalifikacjach, 40,1% przeprowadza wewnętrzną reorganizację pracy, a tylko 28,6% decyduje się na doszkalanie.

Potrzebny publiczny system szkoleń

Przyczyn takiego stanu rzeczy należy szukać między innymi w obawie przed tzw. efektem gapowicza, gdy jeden pracodawca płaci, a inni korzystają z już wyszkolonego pracownika. Do tego dochodzi nieświadomość prawdziwych potrzeb kompetencyjnych w firmie, brak myślenia perspektywicznego i pomijanie oceny rezultatów szkoleń, przez co trudno o realną wartość takiej inwestycji.

Sytuację mógłby rozwiązać dobrze zaprojektowany publiczny system szkoleń służących uzupełnianiu kompetencji dorosłych. Przełamałby on obecne status quo, które utrzymuje niekorzystną równowagę wzajemnej niechęci wobec kształcenia ustawicznego. Z punktu widzenia pracodawców właściwie zbudowany system powinien mieć co najmniej dziesięć kluczowych cech.

10 kluczowych cech systemu szkoleń

  1. Jednym z największych hamulców polskiej gospodarki jest brak wiedzy na temat zalet podnoszenia kwalifikacji pracowników. Potrzebne są kampanie społeczne, informacyjne i promocyjne, które na wzór tych przeprowadzanych w wielu krajach OECD, będą promować podnoszenie kwalifikacji i przedstawiać konkretne rozwiązania, z których można skorzystać.
  2. Objęcie systemem wszystkich pracodawców prywatnych umożliwi zrównanie szans na dokształcanie w miejscu pracy, a tym samym zapewni pracodawcom stabilizację kadry i możliwość konkurowania na rynku pracy.
  3. Publiczny charakter systemu nie oznacza, że dostawcami usług szkoleniowych są wyłącznie podmioty publiczne, bądź finansowanie jest tylko publiczne. Oznacza, że państwo jest gwarantem trwałości i jakości ram systemu, a system taki powinien wiązać wykonywane zadania z osiąganiem ważnych celów rozwojowych gospodarki.
  4. Niezbędny jest przepływ danych między systemami dla pracowników oraz dla bezrobotnych i biernych zawodowo. Umożliwia to efektywną alokację zasobów w gospodarce.
  5. System nie powinien ingerować w kierunki kształcenia, zostawiając podejmowanie decyzji pracodawcom, którzy najlepiej wiedzą, jakie deficyty blokują rozwój ich firmy. Przy odpowiednio określonym celu, zasadach finansowania, udzielania wsparcia oraz świadczenia usług szkoleniowych można uzyskać racjonalne finansowo decyzje.
  6. Uczestnictwo w systemie będzie atrakcyjne, jeśli nie będzie się wiązało z obciążeniami biurokratycznymi. Pracodawcom wystarczy i tak już czasochłonny proces diagnozy i analizy oferty szkoleniowej.
  7. Celem systemu powinno być uzupełnianie lub podnoszenie kompetencji w celu zwiększenia produktywności, zmniejszenia ryzyka utraty pracy czy rozwoju przedsiębiorstwa, a nie nadrabianie braków edukacji szkolnej.
  8. Gwarancją racjonalności wyboru bez mechanizmu kolejkowego lub nadmiernej biurokratyzacji jest współpłacenie, jednak nie powinno ono stanowić bariery dla firm, które obecnie nie szkolą z powodów finansowych. Dlatego warto rozważyć dwa komponenty systemu: współpłacony z gwarancją uzyskania finansowania oraz grantowy w formule konkursu z większymi obowiązkami.
  9. Ewaluacja wpisana w system daje szansę systematycznej poprawy skuteczności i efektywności kosztowej szkoleń. Pozwala zidentyfikować złe i dobre praktyki. Działa na rzecz promowania usług wysokiej jakości.
  10. Dobrze prowadzona, wspierana przez państwo platforma wymiany informacji o istniejących usługach szkoleniowych oraz ich wynikach eliminuje asymetrię informacji i eliminuje błąd koordynacji, a tym samym zapewnia pracodawcom dotarcie do pełnej i rzetelnej, zweryfikowanej oferty szkoleniowej.

Raport powstał w ramach projektu „Wzmocnienie dialogu społecznego w Polsce – model inicjowania dialogu społecznego przez stronę pracodawców”, finansowanego przez Norwegię poprzez Fundusze Norweskie 2014-2021 w ramach programu „Dialog Społeczny – Godna Praca”.

W projekcie realizowane są zadania, które wzmacniają uczestników dialogu społecznego poprzez podniesienie poziomu ich wiedzy, wypracowanie rekomendacji i  wymianę dobrych praktyk.

Konsultujemy „Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych”, czekamy na uwagi
25 lipca 2022

Konsultujemy „Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych”, czekamy na uwagi

fot. Domenico Loia

Konfederacja Lewiatan opiniuje projekt rządowego programu dotyczącego wzrostu kompetencji cyfrowych Polaków. Zachęcamy do udziału w konsultacjach i przesyłania uwag.

Kancelaria Premiera Rady Ministrów przekazała do konsultacji „Program Rozwoju Kompetencji Cyfrowych”. Jego celem jest wzrost poziomu kompetencji cyfrowych przez zapewnienie każdemu w Polsce możliwości ich rozwoju stosownie do potrzeb, biorąc pod uwagę wszystkie etapy życia. Dotyczyć ma to zarówno zwykłych użytkowników technologii cyfrowych, jak i specjalistów ICT.

W konsekwencji realizacja Programu ma przyczynić się do budowy nowoczesnego, odpornego społeczeństwa. W wymiarze indywidualnym będzie się to przekładać na lepszą jakość życia w realiach gospodarki cyfrowej, a w wymiarze ekonomicznym przyczyni się do rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy.

Pięć priorytetów na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych

Dokument określa działania w ramach pięciu priorytetów na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych:

1)       rozwój edukacji cyfrowej;

2)       zapewnienie każdemu możliwości rozwoju kompetencji cyfrowych;

3)       wsparcie kompetencji cyfrowych pracowników różnych sektorów;

4)       rozwój zaawansowanych kompetencji cyfrowych;

5)       wzmocnienie zarządzania i koordynacji działań w zakresie rozwoju kompetencji cyfrowych.

Szkolenia dla obywateli, pracowników i uczniów

W wyniku ich realizacji planowany jest udział w szkoleniach ponad 1,5 mln obywateli, w tym ponad 4 tys. pracowników MŚP i 270 tys. nauczycieli wszystkich poziomów nauczania, także akademickich oraz innych edukatorów. Kursy będą też dla 77 tys. pracowników administracji publicznej szczebla rządowego i 124 tys. samorządowego oraz około 40 tys. pracowników kultury. Ze wsparcia skorzysta także 24 tys. młodych talentów informatycznych ze szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz uczelni.

Zachęcamy do udziału w konsultacjach poprzez przesłanie uwag do stanowiska Konfederacji Lewiatan. Uwagi prosimy przesyłać na adres mailowy Małgorzaty Lelińskiej, mlelinska@lewiatan.org z wykorzystaniem Formularza zgłaszania uwag do środy 27 lipca do końca dnia.

 Z programem można zapoznać się poniżej w załączniku oraz pod tym linkiem.