Komisja Europejska przedstawiła szereg nowych inicjatyw w ramach pakietu dotyczącego umiejętności i mobilności talentów, aby zwiększyć atrakcyjność UE dla kandydatów do pracy spoza UE oraz ułatwić im mobilność w jej obrębie.
Ta nowa inicjatywa obejmuje tzw. unijną pulę talentów, która ma pozwolić na kojarzenie pracodawców w UE z osobami poszukującymi pracy z państw trzecich. Ponadto, w większym stopniu promowane będą: uznawanie kwalifikacji i umiejętności osób z państw trzecich oraz mobilność osób uczących się. Zaproponowane rozwiązania są jednymi z kluczowych rezultatów Europejskiego Roku Umiejętności.
Stopa bezrobocia w Unii Europejskiej nadal pozostaje niska (6,0% we wrześniu 2023 r.), a wskaźnik wakatów wzrósł w ubiegłym roku do 2,9%, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w 2012 r. Zmiany demograficzne zaostrzą wyzwania na rynku pracy. Liczba ludności w wieku produkcyjnym w UE spadnie z 265 mln w 2022 r. do 258 mln w 2030 r. Bez skoordynowanych działań obecne tendencje mogą osłabić transformację ekologiczną i cyfrową, osłabić konkurencyjność UE i obniżyć dostępność usług publicznych w obszarach, w których już występuje niedobór pracowników, takich jak opieka zdrowotna i opieka długoterminowa.
Niedobór wykwalifikowanej siły roboczej i luka kompetencyjna utrzymują się w całej UE, w wielu branżach i na różnych poziomach umiejętności. Obecnie w UE 70% firm wskazuje, że ma trudności ze znalezieniem pracowników z odpowiednimi umiejętnościami. Jednym z proponowanych rozwiązań, które ma na celu ograniczyć niedobory siły roboczej, jest próba przyciągnięcia do krajów UE talentów z całego świata. Podkreśla się, że współpraca krajów UE w zakresie migracji zarobkowej z partnerami z państw trzecich może przynieść obopólne korzyści stronom, np. w postaci zasilenia fachową wiedzą i wsparciem finansowym gospodarek krajów pochodzenia pracowników.
Thierry Breton, unijny komisarz do spraw rynku wewnętrznego, wskazuje, że dzięki nowym zaleceniom będzie łatwiejsze przyciąganie talentów z krajów trzecich:
„W związku z transformacją ekologiczną i cyfrową naszych gospodarek wiele przedsiębiorstw w Europie ma trudności ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników, np. programistów czy inżynierów budownictwa. Dużo już zrobiliśmy na rzecz podnoszenia kwalifikacji oraz przekwalifikowania pracowników na jednolitym rynku UE. Jednocześnie musimy nadal przyciągać umiejętności i talenty z całego świata”.
Unijna pula talentów
Głównie wnioski KE wskazują, że platforma talentów będzie skupiać się na zawodach deficytowych opracowywanych na podstawie Europejskiego Urzędu ds. Zatrudnienia, sieć EURES i danych krajowych Publicznych Służb Zatrudnienia. Jedynie pracodawcy zarejestrowani w państwach członkowskich uczestniczących w puli talentów będą mogli zamieszczać oferty pracy i wyszukiwać kandydatów. Unijna pula talentów będzie skupiona na 42 zawodach najczęściej występujących w wykazie niedoborów sieci EURES, a są to m.in.: inżynierowie budownictwa, inżynierowie przemysłowi i produkcyjni, inżynierowie elektrycy, lekarze medycyny ogólnej i specjaliści, personel pielęgniarski, programiści aplikacji i multimediów, technicy elektrotechniki, elektrycy, kucharze, kelnerzy, murarze, betoniarze, stolarze, dekarze, tynkarze, hydraulicy, mechanicy klimatyzacji i chłodnictwa, operatorzy obrabiarek do obróbki metalu, mechanicy samochodowi i przemysłowi, kierowcy autobusów i tramwajów, kierowcy samochodów ciężarowych, specjaliści ds. ochrony środowiska, inżynierowie chemicy i mechanicy, czy też technicy mechanicy.
Uznawanie umiejętności i kwalifikacji z państw trzecich
Ponadto, w obszarze uznawania umiejętności i kwalifikacji osób z państw trzecich opowiedziano się za większą elastycznością i zmniejszeniem obciążeń administracyjnych dla obywateli państw trzecich, tak aby mogli oni szybciej i skuteczniej uzyskać dostęp do możliwości zatrudnienia lub szkolnictwa wyższego w UE. Wytyczne mają także na celu usprawnienie procedur i pomoc państwom członkowskim w szybszym i skuteczniejszym uznawaniu kwalifikacji i umiejętności uzyskanych poza UE.
Inicjatywa ta ma na celu dalsze promowanie podejścia opartego na umiejętnościach, które zyskuje na znaczeniu także w Polsce. Rekrutacja międzynarodowa jest skomplikowana i kosztowna zarówno dla obywateli państw trzecich, jak i pracodawców. Brak zrozumienia i zaufania, co do umiejętności i kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich stanowi znaczącą barierę dla mobilności utalentowanych i wykwalifikowanych pracowników. Sytuacja ta nie tylko zmniejsza atrakcyjność UE, lecz prowadzi również do marnotrawienia kapitału ludzkiego, kiedy obywatele państw trzecich wykonują pracę poniżej swoich kwalifikacji.
Mobilność osób uczących się
Trzeci, ważny wniosek Komisji dotyczy zalecenia Rady UE w sprawie zwiększania mobilności osób uczących się. Wspieranie mobilności osób uczących się w UE, w tym na wszystkich ścieżkach edukacyjnych i w kontekście kształcenia dorosłych, a także promowanie mobilności osób uczących się z państw trzecich do UE – zdaniem KE – powinno zostać wzmocnione. Wniosek KE zawiera nowe cele w zakresie mobilności osób uczących się do 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 15% osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego powinno korzystać z mobilności edukacyjnej za granicą.
Musimy zniwelować problem braku rąk do pracy
Środowisko pracodawców w Europie ocenia te proponowane zmiany pozytywnie. Wszelkie celowane działania, które mogą zniwelować problem braku rąk do pracy i lukę kompetencyjną, są obecnie na wagę złota. Szczególnie w Polsce, gdzie według wstępnych danych GUS stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w październiku 2023 r. wyniosła 5,0 proc., a szanse aktywizacji zawodowej pozostałych grup są mocno ograniczone.
Choć udział w unijnej puli talentów, poprzez platformę internetową, będzie dobrowolny dla państw członkowskich, może ułatwić rekrutację osób poszukujących pracy z państw trzecich w zawodach, w których występuje niedobór pracowników w całej UE. Ważne jest jednak to, że w pierwszej kolejności, priorytetowo, powinno być zaspokajane zapotrzebowanie rynku pracy na umiejętności i kwalifikacje istotne z punktu widzenia cyfryzacji i celów zeroemisyjnej gospodarki.
Sławomir Szymczak, ekspert Konfederacji Lewiatan
Artykuł dla listopadowego wydania biuletynu Brussels Headlines
Konfederacja Lewiatan – projekt „Better Skilled”
W ramach projektu „Better Skilled” Konfederacja Lewiatan prowadzi również działania związane ze wsparciem członków KL w zakresie podnoszenia kompetencji i zmiany kwalifikacji pracowników. Więcej o projekcie można przeczytać tutaj:
Firmy i organizacje członkowskie KL zainteresowane przystąpieniem do Rady ds. Kompetencji i Kwalifikacji Konfederacji Lewiatan mogą przystąpić do Rady wyrażając chęć uczestniczenia w jej pracach via e-mail.
Główne obszary merytoryczne działalności Rady to: legislacja (polityki publiczne, dokumenty strategiczne), rynek pracy (prognozy zapotrzebowania na kompetencje i kwalifikacje), system edukacji formalnej (oświata i szkolnictwo wyższe), system nabywania kompetencji i kwalifikacji przez pracowników (głównie poprzez kursy i szkolenia) oraz systemy kwalifikacji w Polsce i w UE.
Ustępujący rząd na ostatnim posiedzeniu podjął decyzję, że w miejsce pracującej niedzieli przypadającej w tym roku w Wigilię Bożego Narodzenia tj. 24 grudnia, handlowa niedziela przypadać będzie na 10 grudnia, ale sklepy w tym dniu otwarte będą tylko do godziny 14.00.
handelzakazzakupy
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Zdaniem prof. Jacka Męciny, doradcy zarządu Konfederacji Lewiatan, zakaz handlu w niedziele kolejny raz jest przedmiotem arbitralnych rozstrzygnięć rządu PiS, który narzuca, kiedy Polacy mogą zrobić świąteczne zakupy. Racjonalna jest zmiana niedzieli handlowej z 24 grudnia na 10 grudnia, ale wraz ze zwyczajowymi w placówkach handlowych godzinami pracy, czyli najczęściej do 20.00.
Rząd tłumaczy: „Rząd proponuje, aby Wigilia, która w tym roku przypada w niedzielę, 24 grudnia, była dniem objętym zakazem handlu. Rozwiązanie to jest uzasadnione szczególnym czasem, jakim jest Boże Narodzenie oraz spotkaniami rodzinnymi Polaków. Jednocześnie ustanowiona zostanie tzw. niedziela handlowa 10 grudnia 2023 r., co pozwoli na realizację zakupów. Przewiduje się jednak ograniczenie handlu w tym dniu do godz. 14.00 – tj. tak samo, jak miałoby to miejsce 24 grudnia 2023 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami”.
Takie rozstrzygnięcie, zdaniem prof. Jacka Męciny, który kilkakrotnie interweniował w tej sprawie na forum Rady Dialogu Społecznego do resortu rodziny, jest sprzeczne nie tylko z logiką prowadzenia działalności przez placówki handlowe, ale przede wszystkim stoi w sprzeczności z interesami obywateli i konsumentów.
Polska Organizacja Handlu i Usług, zrzeszona w Konfederacji Lewiatan prowadziła w tej sprawie konsultacje ze stroną związkową, zwracając uwagę, że skrócenie godzin pracy placówek handlowych nie tylko jest nieracjonalne ekonomicznie, ale przede wszystkim uniemożliwi konsumentom zakupy w okresie przedświątecznym. Efektem takich rozwiązań forsowanych przez ustępujący rząd może być decyzja o nieotwieraniu placówek handlowych przez pracodawców, co spowoduje problemy nie tylko dla konsumentów, ale i pracowników handlu.
To złe rozwiązanie może jeszcze zostać poprawione w Sejmie i będzie sprawdzianem dla parlamentarzystów i prezydenta.
Konfederacja Lewiatan
22 września 2023
Poprawa warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych – jakie zastrzeżenia budzi dyrektywa?
Obecnie finalizowane są na poziomie unijnym prace nad projektem dyrektywy w sprawie poprawy warunków pracy w ramach platform cyfrowych. Rada z Parlamentem Europejskim prowadzą rozmowy w sprawie wypracowania ostatecznej wersji projektu.
Projekt dyrektywy jest przedmiotem szczególnego zainteresowania biznesu. Nie tylko ze względu na fakt, iż jest to pierwsza inicjatywa UE w tym obszarze, ale również ze względu na daleko idące skutki nowej dyrektywy dla krajowych rynków pracy, a także swobody prowadzenia działalności gospodarczej.
Rozumiemy potrzebę dyskusji nad warunkami pracy za pośrednictwem platform cyfrowych, konieczność zwiększenia transparentności tam, gdzie jest to uzasadnione. Projekt budzi jednak zasadnicze zastrzeżenia pracodawców.
brak jasności, kogo obejmie nowa dyrektywa (zakres zastosowania nowej dyrektywy). W świetle projektu zarówno Rady, jak i Parlamentu Europejskiego trudno jest jednoznacznie określić do jakich podmiotów, sektorów gospodarki, dyrektywa będzie miała zastosowanie. Temat platform głównie jest kojarzony z kurierami, co w świetle projektu nie ma odzwierciedlenia. Wdrożenie dyrektywy w świetle obecnych propozycji doprowadzi do zróżnicowania sytuacji osób wykonujących tożsame usługi, zadania w różnych sektorach, ale różnie kształtując ich uprawnienia w zależności od sposobu organizacji współpracy (wystarczy przynajmniej częściowo świadczyć usługi z wykorzystywaniem środków elektronicznych) czy sposobu przekazywania rezultatów pracy.
zaproponowane instrumenty prawne ustalania statusu współpracowników platform (domniemanie istnienia stosunku pracy), które pozbawiają państwa członkowskie swobody w doborze instrumentów. W praktyce dyrektywa wprowadzi jeden model ustalania istnienia stosunku pracy we wszystkich państwach członkowskich. Propozycja PE eliminuje w ogóle stosowanie umów cywilnoprawnych, a w praktyce zakłada automatyczne domniemanie istnienia stosunku pracy w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą. Co więcej, propozycja PE zakłada, że nie ma możliwości zawieszenia domniemania na okres rozpatrywania przez sąd sporu, nawet w sytuacji kiedy to osoba współpracująca i platforma skarżą decyzję w tej sprawie.
projekt dyrektywy po raz pierwszy ingeruje tak dalece w swobodę działalności gospodarczej.
Ustawodawca unijny powinien dążyć do osiągnięcia maksymalnej stabilności prawnej w zakresie funkcjonowania przedsiębiorców oraz stosowania domniemania. Zapewnienia, iż osoby, które rzeczywiście prowadzą działalność na własny rachunek nie będą objęte nowymi rozwiązaniami.
Kwestia zatrudnienia osób współpracujących z platformami jest bardziej złożona niż wynikałoby to z przekazów medialnych. Warto uwzględnić opinie samych zainteresowanych. Prawie 70% ankietowanych kurierów nie zrezygnowałoby z elastyczności dla stałych grafików, nawet gdyby hipotetycznie oznaczało to 15% więcej dochodów[1]. W przypadku zmuszenia ich do pracy w godzinach z góry ustalonych przez pracodawcę (np. na platformie) zamiast elastycznych godzin, nawet 250 000 kurierów straciłoby możliwość pracy przy dostawie.
Zgodnie z ostatnimi badaniami 40% kurierów ma poczucie, że ich opinie nie są wysłuchiwane przez decydentów UE, a jeszcze mniej (34%) ma poczucie, że lokalni decydenci ich słuchają. Wyraźna większość badanych kurierów (82%) uznaje, że dyrektywa o pracy na platformie nie powinna zmieniać niczyjego statusu z samozatrudnionego/wykonawcy na pracownika najemnego wbrew jego woli[2].
[1] Raport “WARTOŚĆ ELASTYCZNEJ PRACY Dla kurierów-partnerów dostarczających jedzenie” Badanie przeprowadzone przez Copenhagen Economics dla Delivery Platforms Europe w imieniu Bolt, Deliveroo, Delivery Hero, Uber, Wolt we wrześniu 2021 roku.
W nawiązaniu do prowadzonych prac nad uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 lipca 2023 r. ustawą o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1036), Konfederacja Lewiatan przekazuje uwagi. Ustawa dotyczy, w szczególności, odmrożenia od 1 lipca 2023 roku podstaw naliczania odpisu na Zakładowy Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz funduszy socjalnych (o kolejne 2 lata) w stosunku do wielkości zaplanowanej na rok 2023.
W nawiązaniu do prowadzonych prac nad uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 czerwca 2023 r. ustawą o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1023), przekazuję poniżej uwagi Konfederacji Lewiatan.
W nawiązaniu do pisma z dnia 25 maja br. (znak: DRP-VI.6014.7.2023.JF), przy którym przekazano projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe wraz z załącznikiem, uzasadnieniem i OSR (numer w wykazie prac legislacyjnych: 135), Konfederacja Lewiatan przedstawia uwagi.
Aktywizację zawodową kobiet, osób z niepełnosprawnościami oraz w wieku okołoemerytalnym, dofinansowanie części inwestycji służących dostosowaniu miejsc pracy do potrzeb określonych grup pracowników w zakładzie pracy czy przyjęcie strategii migracyjnej – proponuje Konfederacja Lewiatan. To niektóre postulaty pracodawców na nową kadencję parlamentu.
lewiatanPostulatypraca
Sytuację na rynku pracy utrudniają niekorzystne zmiany demograficzne, systematycznie postępujący proces starzenia się społeczeństwa, a tym samym kurczące się zasoby na rynku pracy.
– Odpowiedzią na wspomniane wyzwania powinna być aktywizacja zawodowa niedoreprezentowanych na rynku pracy grup społecznych, w szczególności kobiet, które napotykają bariery w rozwoju kariery z uwagi na obowiązki rodzinne, osób z niepełnosprawnościami oraz konieczność wsparcia w podjęciu lub kontynuowaniu zatrudnienia osobom po 50. roku życia i w wieku okołoemerytalnym. Polska nadal pozostaje krajem z jednym z najniższych wskaźników zatrudnienia w grupie wiekowej 55–64 spośród wszystkich państw europejskich – przekonuje Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.
Należy rozważyć również dofinansowanie części inwestycji służących dostosowaniu miejsc pracy do potrzeb określonych grup pracowników w zakładzie pracy – poprawa warunków bhp, zwiększanie ergonomii stanowisk pracy, diagnostyka i szkolenia w tym zakresie z Funduszu Pracy lub/oraz innych źródeł publicznych.
Konieczna jest także odpowiednia strategia migracyjna, która do tej pory nie została przyjęta. Warunkiem pełnego wykorzystania potencjału pracowników cudzoziemskich na lokalnym rynku pracy jest efektywny system dostępu do legalnego pobytu i zatrudnienia oraz uznawania kwalifikacji cudzoziemców wykształconych poza Unią Europejską. Niezbędne jest uchwalenie rozwiązań ułatwiających podejmowanie przez obywateli państw trzecich pracy w zawodach pożądanych przez polską gospodarkę oraz prosty, szybki i nisko kosztowy proces nostryfikacji dyplomów (obecnie dla części obcokrajowców jest barierą niemożliwą do pokonania w procesie uznawania kwalifikacji).
Jeśli jesteś przedsiębiorcą społecznie odpowiedzialnym, Twoja agencja zatrudnienia utrzymuje wysokie standardy usług i potrzebujesz to potwierdzić, zdobądź nasz certyfikat i dołącz do elitarnego grona. Zachęcamy do zgłoszeń!
agencje zatrudnieniacertyfikatzatrudnienie
Program certyfikacji to innowacyjny projekt, którego ideą jest wyznaczanie najwyższych standardów pracy agencji zatrudnienia, zgodnych z zasadami społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR).
Terminy naboru wniosków 2023
W 2023 roku nabór uczestników do programu trwa od 28 kwietnia do 19 maja.
Wnioski należy przesyłać w formie papierowej na adres: Norbert Kusiak, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, ul. Kopernika 36/40, 00-924 Warszawa, z dopiskiem „certyfikacja agencji zatrudnienia”
Aby uzyskać certyfikat agencja musi spełnić szereg kryteriów m.in.
– funkcjonować co najmniej 2 lata na polskim rynku,
– nie mieć zaległości składkowych i podatkowych,
– nie być skazana m.in. za naruszenie praw pracowników lub z tytułu zobowiązań publiczno–prawnych,
– nie mieć postępowań karnych związanych ze swoją działalnością,
– posiadać siedzibę na terenie Polski,
– posiadać stosowne regulaminy,
– być członkiem organizacji agencji zatrudnienia lub pracodawców.
Przyznanie certyfikatu „Agencja zatrudnienia przyjazna pracownikom” jest równoznaczne ze spełnieniem przez nią na wysokim poziomie ustanowionych kryteriów i gwarancją wysokiej jakości świadczonych usług. Certyfikaty przyznaje na dwa lata sześcioosobowa kapituła na podstawie dokumentów przedstawionych przez agencję zatrudnienia.
W czerwcu 2021 r. tytuł „Agencja zatrudnienia przyjazna pracownikom” przyznano po raz pierwszy dziewięciu agencjom: Abalone Poland, Adecco Poland, Contrain Poland, Devire, ManpowerGroup, OTTO Work Force Solutions, Randstad Polska, Trenkwalder & Partner i Work Service. Tytuł „agencja zatrudnienia przyjazna pracownikom” przysługuje przez okres dwóch lat, licząc od daty wydarzenia w trakcie którego przyznawany jest certyfikat przez 24 pełne miesiące.
Projekt jest realizowany we współpracy pomiędzy Konfederacją Lewiatan i Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych.