O niezatwierdzenie karty aktualizacji Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnych w przedłożonym przez operatorów kształcie apelują organizacje polskiej branży OZE w stanowisku skierowanym do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
apelenergetykaOZE
O tym, że transformacja energetyczna w Polsce powinna przyspieszyć, mówi się od dawna. Aby jednak tak się stało, konieczne jest sprawne funkcjonowanie wszystkich obszarów sektora energetycznego. Kluczowa w tym kontekście jest kwestia przyłączenia instalacji OZE do sieci.
Sposób przyłączania nowych jednostek do sieci regulują zarówno przepisy prawa, jak i dokumenty poszczególnych operatorów – w tym Instrukcje Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnych (IRiESD). W trwających obecnie konsultacjach IRiESD pojawiły się niepokojące branżę OZE zapisy wskazujące, że warunki przyłączenia do sieci mogą być ważne tylko 30 dni.
– Tak krótki czas ważności warunków przyłączenia stawia inwestorów w bardzo niekomfortowej sytuacji. Inwestycje w nowe źródła wytwórcze stanowią niezwykle złożony i kosztowny proces, a uzyskanie warunków przyłączenia jest punktem wyjścia dla dalszych działań – mówi Paulina Grądzik, zastępczyni dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan. – Podjęcie decyzji inwestycyjnych o tak dużej skali w tak krótkim czasie, wobec odpowiedzialności za realizację projektów, znacząco utrudni cały proces. Ponadto, zapisy te będą szkodliwe nie tylko w stosunku do przedsiębiorstw energetycznych, ale także do odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych – podkreśla ekspertka Lewiatana.
Organizacje branżowe zwracają uwagę na fakt, że zapisy proponowane przez operatorów są niezgodne z przepisami prawa – mówiącymi, że „Warunki przyłączenia są ważne dwa lata od dnia ich doręczenia. W okresie ważności warunki przyłączenia stanowią warunkowe zobowiązanie przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej albo przesyłaniem lub dystrybucją ciepła do zawarcia umowy o przyłączenie odpowiednio do sieci elektroenergetycznej lub ciepłowniczej”. Ograniczanie terminu ważności warunków przyłączenia do sieci stanowi więc znaczne nadużycie wobec obecnie obowiązujących regulacji.
Ze względu na przewidywany negatywny wpływ tych zapisów na rozwój sektora odnawialnych źródeł energii w Polsce organizacje branżowe wspólnie zaapelowały do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wezwanie operatorów do usunięcia proponowanych zmian z procedowanych aktualnie nowych wersji dokumentów. Branża energetyczna liczy także na zmianę podejścia operatorów sieci dystrybucyjnych poprzez wzmocnienie dialogu i partnerstwa z sektorem OZE.
W ostatnim roku większość postulatów przedsiębiorców dotyczących transformacji energetycznej nie została zrealizowana, np. nie nastąpił powrót do mechanizmów rynkowych, ceny energii nadal są regulowane administracyjnie, nie przywrócono też obliga giełdowego.
energetykaPostulatyraportrząd
Przed rokiem eksperci Konfederacji Lewiatan w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Teraz w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” oceniamy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców.
– Realizacja postulatów dotyczących transformacji energetycznej powinna być jednym z głównych priorytetów rządu. Postępy w tym zakresie są jednak zbyt wolne. Pomimo ustabilizowania cen energii na rynku hurtowym, interwencyjne mechanizmy, takie jak zamrożenie cen, nadal obowiązują, co spowalnia pełną liberalizację rynku i odstrasza potencjalnych inwestorów. Kluczowe jest wprowadzenie stabilnych, rynkowych mechanizmów oraz przywrócenie przejrzystości na rynku energii, a te postulaty wciąż czekają na realizację – mówi Paulina Grądzik, zastępczyni dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Przyszłość OZE
Jednym z największych wyzwań jest przyszłość odnawialnych źródeł energii, w tym lądowej energetyki wiatrowej, której rozwój został zahamowany przez zwiększenie minimalnej odległości wiatraków od zabudowań do 700 metrów. Obniżenie tej odległości do 500 metrów, jak sugeruje branża, mogłoby znacząco przyspieszyć rozwój sektora. Kwestia ta jest obecnie przedmiotem konsultacji publicznych w ramach tzw. ustawy odległościowej. Procedowanie tej ustawy jest niezwykle istotne, ponieważ rozwój OZE przynosi korzyści nie tylko przedsiębiorcom, ale również społecznościom lokalnym, właścicielom gruntów oraz odbiorcom energii, którzy szukają dostępu do energii elektrycznej w rozsądnej cenie.
Problemy infrastrukturalne także ograniczają rozwój OZE – potrzeba modernizacji sieci elektroenergetycznych oraz uproszczenia procedur przyłączeniowych wciąż pozostaje aktualna. Chociaż wprowadzono pewne rozwiązania, takie jak cable pooling (współdzielenie przyłącza przez kilka instalacji OZE), nadal nie spełniają one rosnących potrzeb sektora.
Transformacja ciepłownictwa
Szczególnie ważna jest transformacja ciepłownictwa, która powinna być zaplanowana z uwzględnieniem odpowiednich rozwiązań legislacyjnych, aby pozytywnie wpłynąć na ceny ciepła, co stanowi znaczną część wydatków energetycznych gospodarstw domowych.
Ważne jest też wprowadzenie rozwiązań wspierających budowę magazynów energii. To pozwoli lepiej bilansować produkcję i zużycie energii, co jest kluczowe dla stabilności sieci.
Bez interwencji na rynku energii
– Pełna transformacja energetyczna nie będzie jednak możliwa bez zaprzestania interwencji w rynek energii. Po dwóch dekadach budowania liberalnego sektora energetycznego, opartego na mechanizmach rynkowych, zatrzymaliśmy się w miejscu, nie widząc perspektyw na powrót do wcześniejszych zasad sprzed kryzysu energetycznego. Konkurencyjność powinna być fundamentem tego rynku, a jej pełne przywrócenie jest niezbędne, aby sektor mógł efektywnie funkcjonować i przynosić korzyści – dodaje Paulina Grądzik.
Czy radykalne podejście do zielonej transformacji ma realne umocowanie w rachunku ekonomicznym? Czy będzie ona bezpieczna? Kto na niej straci, a kto zyska? Jak wpłynie na konkurencyjność firm? Między innymi na te pytania próbowali odpowiedzieć uczestnicy panelu „Transformacja energetyczna UE: jak bezpiecznie przejść zmianę?”
bezpieczeństwoenergetykatransformacja
– Na transformację energetyczną nie patrzę jak na zagrożenie. Przeciwnie, to szansa dla firm i gospodarki. Transformacja pozwoli utrzymać konkurencyjność przedsiębiorstw i gospodarki. Już teraz na finansowe wsparcie mogą liczyć projekty niskoemisyjne. Coraz większą presję na realizację zielonych inwestycji wywierają rynki kapitałowe. Inwestycje trafiają do tych krajów, gdzie jest dostęp do zielonej, taniej energii. Inwestorzy będą wymuszać inwestycje w nowe technologie. Gospodarki, które nie przeprowadzą szybkiej transformacji energetycznej, będą traciły dystans do innych krajów, które szybko wprowadzają zmiany. Także nasza gospodarka, jeśli chce być konkurencyjna, musi przeprowadzić transformację. Megatrendem będzie elektryfikacja przemysłu – powiedział Artur Osuchowski, członek zarządu ds. energetyki i transformacji energetycznej ORLEN.
W ocenie Jakuba Dulskiego, wiceprezesa zarządu Agencji Rozwoju Przemysłu, jeśli nie przeprowadzimy transformacji energetycznej, to nie będziemy się czuć bezpiecznie. Musimy też pamiętać o zagrożeniach z tym związanych, jak np. z brakiem środków na inwestycje chociażby w przemyśle chemicznym czy produkcji stali.
Maciej Górski, wiceprezes zarządu ds. operacyjnych w PGE Polska Grupa Energetyczna zwrócił uwagę na znaczenie otoczenia regulacyjnego oraz dialogu z różnymi interesariuszami w procesie transformacji energetycznej. – Przeprowadzane zmiany muszą brać pod uwagę konkurencyjność gospodarki, przemysłu. Istotne są również ceny energii dla przedsiębiorstw i obywateli – dodał.
– Transformacja energetyczna to złożony proces, który musi uwzględniać różne oczekiwania, związane także z bezpieczeństwem. Transformacja przyczyni się do zmiany filozofii działania w różnych branżach – powiedziała Dorota Niedziółka, profesor, prorektor ds. rozwoju SGH, kierownik Katedry Geografii Ekonomicznej.
Michał Obiegała, dyrektor ds. korporacyjnych i projektów strategicznych, BP Polska zaznaczył, że polski mix energetyczny w dalszym ciągu składa się w 60 proc. z węgla. Jego zdaniem transformacja energetyczna będzie kosztowna.. Obiegała zwrócił jednocześnie uwagę, że powinna ona być procesem rynkowym, uwzględniającym bezpieczeństwo, zaś jeśli energia będzie zbyt droga,? to będzie niedostępna. – W Polsce 19 proc. obywateli cierpi na ubóstwo energetyczne. Trzeba o tym pamiętać, bo inaczej transformacja nie będzie akceptowana przez społeczeństwo – mówił.
Grzegorz Onichimowski, prezes zarządu Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. również podkreślał, że musimy oprzeć transformację energetyczną na procesach rynkowych. Ważna będzie elastyczność tak energetyki, jak i klientów. – Jestem sceptyczny wobec mrożenia cen energii. Nie możemy też zakładać, że transformacja energetyczna będzie w pełni bezpieczna – dodał.
– Transformacja energetyczna zwiększy nasze bezpieczeństwo – przekonywał z kolei Stanisław Szultka, dyrektor departamentu rozwoju gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego. – Przyniesie nam tańszą, zieloną energię. Chciałbym, żeby rynek stymulował procesy zmian, ale niebagatelną rolę będzie odgrywało państwo. Konieczne jest też wsparcie dla najsłabszych ekonomicznie gospodarstw domowych. Duże firmy energetyczne albo znajdą dla siebie nowy model biznesowy albo będą przegrane – ocenił Szultka.
Europejskie Forum Nowych Idei organizowane jest od 2011 roku przez Konfederację Lewiatan przy współudziale BusinessEurope oraz miasta Sopot. Partnerami strategicznymi EFNI 2024 są: Novartis, Orange, Orlen SA i Google. Partnerzy główni: AbbVie, Adamed, Allegro, Amazon, BAT Poland, Benefit Systems Danone, Fundacja Kronenberga City Handlowy, Miasto Gdańsk, Grupa Lux Med, Huawei, IKEA, InPost, Invest in Pomerania, Komisja Europejska, Meta, MSD, PGE Polska Grupa Energetyczna, Philip Morris International, PKO BP, Samorząd Województwa Pomorskiego oraz TikTok. Partnerzy wspierający: ARP, Astellas, Ayming, BASF, bp Polska, Centrum Kreatywności Targowa, Deutsche Bank, Diageo, EDP Polska Energia, GSK, Grupa Ergis, Château Isolette, Kotler Impact, Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego, Lilly, Bank Millennium, Medicover, Partnerstwo na Rzecz Profilaktyki i Leczenia Otyłości, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, PFR, PharmaNET, PZU, Radisson Blu Sopot, Range Rover, Servier, Totalizator Sportowy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Związek Pracodawców Technologii Cyfrowych. Strategicznymi partnerami merytorycznymi są: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i Uniwersytet Łódzki, a partnerami merytorycznymi: Centrum Stosunków Międzynarodowych, Euractiv.pl, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Fundacja Nowej Wspólnoty, Instytut Finansów Publicznych, Legimi, Polityka Insight, PWN, Thinktank oraz Żywność Dla Przyszłości. Partnerami instytucjonalnymi są: Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny Grupa Pracodawców oraz Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, a partnerem technologicznym – Amber Expo. Główni partnerzy medialni: BusinessInsider Polska, Dziennik Gazeta Prawna, Forbes, Gazeta.pl, Onet, PAP, Puls Biznesu, Radio Zet, Rzeczpospolita, RP.pl, TOK FM, TVN24 bis, TVP Info i Wyborcza.biz. Partnerzy medialni: ams, Miesięcznik Finansowy Bank, Bankier.pl, Biznes Info, Biznes Prestiż, Dziennik Bałtycki, e-newsroom, Express Biznesu, ICAN Institute, ISB News, My Company Polska, Newseria, NewsMed, Parkiet.com, Radio Nowy Świat, Strefa Biznesu, Super Biznes, Termedia, Trójmiasto.pl, Warsaw Business Journal, Wprost oraz XYZ.
27 sierpnia 2024
Konfederacja Lewiatan została sygnatariuszem Karty Efektywnej Transformacji
Konfederacja Lewiatan dołączyła do projektu Urzędu Regulacji Energetyki pod nazwą „Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki”.
diagnoza kluczowych potrzeb związanych z pracą sieci elektroenergetycznych oraz wyzwań związanych z rosnącą liczbą instalacji OZE
identyfikacja narzędzi, które pozwolą zaspokoić te potrzeby oraz
określenie sposobu i źródeł finansowania tych narzędzi.
Co określa „Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki”
Karta to porozumienie między regulatorem a branżą dystrybucyjną, które określa najistotniejsze zasady prowadzenia partnerskiego dialogu pomiędzy interesariuszami sektora dystrybucji a Prezesem URE, ze wskazaniem obszarów, w których decyzje Prezesa URE będą wypracowywane we współpracy i w porozumieniu z przedsiębiorstwami energetycznymi.
Dialog w szeroko pojętych tematach sieciowych Konfederacja Lewiatan prowadzi z Prezesem URE od 2023 r., przekazując spostrzeżenia na temat problemów i propozycje rozwiązań. Dotychczasowy dialog stanowił podstawę do dołączenia przez Konfederację Lewiatan do projektu w charakterze interesariusza wspierającego.
Lewiatan będzie kontynuować dialog w obszarze sieciowym
Podpisanie deklaracji to zobowiązanie do dalszej współpracy i kontynuowania dialogu w obszarze sieciowym. Widzimy konieczność podejmowania kolejnych działań na rzecz rozwoju tego sektora. Konfederacja Lewiatan zapewnia więc, że w przyszłości dalej będzie tworzyć stanowiska oparte na optymalnych rozwiązaniach dla obszaru sieciowego, jego transformacji i dostosowania do tempa wzrostu liczby instalacji OZE. Niezwykle cieszymy się, że możemy być częścią tego bardzo ważnego projektu!
Zmiany definicji budynku i budowli na potrzeby podatku od nieruchomości zagrażają transformacji energetycznej, mogą ograniczyć inwestycje w rozwój zielonej energii i zwiększyć koszty funkcjonowania firm – ostrzega Konfederacja Lewiatan.
energetykapodatek od nieruchomości
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Głównym ich celem jest zapewnienie odpowiedniej przejrzystości oraz jasności definicji budynku i budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Zaproponowana zmiana według deklaracji Ministerstwa Finansów ma być neutralna podatkowo dla biznesu. Niestety, analiza przepisów wskazuje, że nowe definicje zdecydowanie rozszerzą zakres przedmiotowy opodatkowania.
Operatorzy systemów dystrybucyjnych
Nowa definicja budynku i budowli znacznie zwiększy koszty funkcjonowania operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych. Wysokość płaconego przez nich podatku może być wyższa nawet o ponad 400 mln zł, dla pięciu największych operatorów (wzrost o prawie 25%). Ten dodatkowy koszt zostanie przeniesiony na odbiorców (w tym również na gospodarstwa domowe) przez podwyżkę taryfy.
Branża fotowoltaiczna
– Zmiany zaproponowane przez resort finansów zmierzają do opodatkowania urządzeń energetycznych, np. paneli fotowoltaicznych. Budowle mają być opodatkowane jako całość techniczno-użytkowa. Podatkiem od nieruchomości (inaczej niż obecnie) objęte zostaną więc wszystkie elementów farmy fotowoltaicznej (w tym panele). W przypadku urządzeń energetycznych do podstawy opodatkowania będzie się wliczało nie tylko samą sieć, ale także urządzenia. Obłożenie ich 2% podatkiem od budowli doprowadzi do zahamowania transformacji energetycznej. Spowoduje nieopłacalność tego typu przedsięwzięć, ograniczenie nowych inwestycji, a wiele z już zrealizowanych zostanie zlikwidowana – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
W przypadku elektrowni wiatrowych i jądrowych jasno doprecyzowano, że pojęciem budowli zostaną objęte części budowlane obiektów. Nie stało się tak w odniesieniu do fotowoltaiki. Tymczasem nie istnieje żadne racjonalne uzasadnienie różnicowania zasad opodatkowania elektrowni wiatrowych i słonecznych, skoro cel istnienia obydwu typów obiektów (produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych) jest tożsamy, a ponadto ich funkcjonowanie w jednakowy sposób służy realizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.
Magazyny energii
Konieczne jest również doprecyzowanie, że podstawa opodatkowania dotyczy części budowlanych magazynów energii. Większość aktualnie rozwijanych magazynów energii to konstrukcje kontenerowe zawierające baterie umożliwiające magazynowanie energii na wielką skalę. Nowe przepisy nie gwarantują inwestorom pewności w zakresie opodatkowania podatkiem lokalnym, co więcej mogą otworzyć spory co do tego, czy kosztowne urządzenia bateryjne powinny być wliczane do podstawy opodatkowania. W konsekwencji brak jednoznacznego wskazania zakresu opodatkowania może spowodować katastrofalne skutki dla rozwoju tej kluczowej dla transformacji energetycznej technologii.
Urządzenia do przesyłania energii
Istnieje też niebezpieczeństwo, że efekcie rozszerzonej interpretacji, podatkiem mogą zostać objęte instalacje służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, czyli np. transformatory (jako element sieci lub linii elektroenergetycznej rozumianej jako całość), które do tej pory nie podlegały opodatkowaniu.
Elektrownie wodne
W przypadku branży hydroenergetycznej wątpliwości dotyczą klasyfikacji takich elementów elektrowni wodnych jak turbiny, zasilacze, generatory, szafy sterownicze, sieci elektroenergetyczne, rurociągi, kanały, transformatory, itp. Potraktowanie ich jako całości techniczno-użytkowej wraz z częściami budowlanymi elektrowni wodnych i objęcie w całości 2% podatkiem od wartości grozi likwidacją wielu elektrowni wodnych oraz utrzymywanych przez ich właścicieli obiektów związanych z gospodarką wodną (służących wytwarzaniu energii z odnawialnych źródeł, ale również m.in. retencji wody i innym celom środowiskowym).
Konfederacja Lewiatan przekazała uwagi do projektu ustawy do Ministerstwa Finansów. Mamy nadzieję, że resort dokona w nim stosownych zmian, żeby pozostał neutralny dla proklimatycznej polityki rządu.
Konfederacja Lewiatan
08 lipca 2024
Zalecenia europejskiego biznesu w sprawie polityki energetycznej i klimatycznej UE
BusinessEurope opublikowało wyniki analizy zleconej Compass Lexecon, której celem była ocena, w jaki sposób Europa może osiągnąć swoje cele klimatyczne i energetyczne w opłacalny sposób. Z raportu wynika jasno, że konieczny jest strategiczny przegląd polityki energetycznej i klimatycznej UE.
BusinessEuropeenergetykaraport
W raporcie stwierdzono, że aby zmniejszyć różnicę w cenach energii między UE a krajami trzecimi konieczne jest znaczne zwiększenie mocy odnawialnych i niskoemisyjnych. Przewiduje się również, że ceny energii mogą pozostać znacznie wyższe w Europie w porównaniu z naszymi międzynarodowymi konkurentami. W związku z tym potrzebne będą dodatkowe środki polityczne w celu zapewnienia konkurencyjności europejskiego przemysłu, wspierane przez sprzyjające ramy regulacyjne oraz zwiększenie inwestycji prywatnych i publicznych.
W tym celu europejski biznes wzywa decydentów UE do pilnego podjęcia następujących siedmiu działań podczas następnego cyklu politycznego:
Masowe zwiększenie wdrożenia i integracji wszystkich odnawialnych i niskoemisyjnych źródeł energii oraz niezbędnej infrastruktury – europejska polityka energetyczna musi być skoncentrowana na zapewnieniu wystarczającej podaży wszystkich źródeł energii i infrastruktury, z uwzględnieniem zagwarantowania neutralności technologicznej na poziomie UE.
Wypełnienie luki inwestycyjnej – zdolność Europy do zmobilizowania większej liczby prywatnych inwestycji w niezbędne moce produkcyjne i infrastrukturę będą miały istotne znaczenie dla osiągnięcia celu zerowego netto, jednak kluczowe pozostaje wsparcie poprzez zwiększone finansowanie UE.
Zabezpieczenie wodorowego łańcucha wartości – należy zabezpieczyć pewność inwestycji
i popyt przemysłowy na zielony wodór, ponieważ pozostanie on kluczowym źródłem dla osiągnięcia neutralności gospodarki do 2050 roku, nie wykluczając przy tym wodoru niskoemisyjnego, który ułatwi rozwój rynku w najbliższych latach.
Kontynuacja przyspieszania i usprawniania wydawania zezwoleń – potrzebne jest zintegrowane, międzysektorowe podejście do wydawania pozwoleń, obejmujące politykę środowiskową, klimatyczną i energetyczną.
Rozwiązanie problemu różnicy w kosztach emisji dwutlenku węgla i zapewnienie skutecznego wdrożenia CBAM – dogłębne monitorowanie wdrożenia CBAM i przyspieszenie prac nad krytycznymi parametrami ma ogromne znaczenie, przy jednoczesnym zwiększeniu wysiłków na rzecz realizacji długoterminowego celu, jakim jest ustanowienie globalnych ram dla wyceny emisji dwutlenku węgla.
Wprowadzenie środków mających na celu zniwelowanie luki w konkurencyjności – istotną wagę będzie miało wprowadzenie dodatkowych środków łagodzących koszty energii dla branż zagrożonych ucieczką emisji i inwestycji, które przyczynią się do zlikwidowania luki w konkurencyjności energetycznej między konsumentami przemysłowymi z UE a głównymi konkurentami spoza UE.
Wsparcie dekarbonizacji przemysłu poprzez skuteczne środki po stronie popytu – Europa musi oprzeć swoje argumenty biznesowe na przewadze komparatywnej pod względem emisji i zgodności z kryteriami zrównoważonego rozwoju, ponieważ produkcja i popyt na towary zdekarbonizowane w UE muszą rosnąć w tym samym tempie, a jedną z kluczowych dźwigni w tym zakresie są zamówienia publiczne.
Raport Compass Lexecon dla BusinessEurope oraz zalecenia BusinessEurope oparte na analizie raportu można pobrać poniżej:
Utworzenie "Strategii energetycznej UE", która uczyni nasz kontynet jednym z najtańszych światowych dostawców energii elektrycznej, czy uruchomienie ogólnoeuropejskiego programu transformacji przemysłu, analogicznego do KPO, z podobnymi mechanizmami finansowania – proponuje Konfederacja Lewiatan.
1 stycznia 2025 r. Polska na sześć miesięcy obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Konfederacja Lewiatan przygotowała postulaty na polską prezydencję oraz dla nowego Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.
– Europejski Zielony Ład stanowi ogromne wyzwanie dla wszystkich branż i firm, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które potrzebują wsparcia w implementacji zmian. Polska prezydencja powinna zatem skoncentrować się na stworzeniu sprzyjającego środowiska do realizacji ambitnych celów zielonej transformacji, dbając o konkurencyjność przemysłu oraz zapewnienie jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa energetycznego. Niezwykle ważne jest także wsparcie finansowe dla przedsiębiorców – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.
Europa niezależna energetycznie i konkurencyjna
Konfederacja Lewiatan zwraca uwagę na konieczność dążenia do niezależności energetycznej i konkurencyjności w sektorze energetycznym w UE, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego klimatu inwestycyjnego i ochrony rynku wewnętrznego. Proponuje też wypracować „Strategię energetyczną UE”, aby uczynić Europę jednym z najtańszych rynków dostawców energii elektrycznej: zwiększyć dostawy energii z OZE i niskoemisyjnego wodoru o konkurencyjnych kosztach.
Europa inwestująca w OZE
Lewiatan apeluje też o promowanie długoterminowych rozwiązań pozwalających na efektywną kosztowo dekarbonizację gospodarek UE, w oparciu przede wszystkim o odnawialne źródła energii, gazowe paliwa odnawialne (np. zielony wodór, biogaz i biometan), a także inicjatywy wspierające rynkowe mechanizmy zakupu energii ze źródeł odnawialnych dla przemysłu, np. poprzez umowy PPA.
Przedsiębiorcy podkreślają potrzebę wsparcia otoczenia regulacyjnego dla rozwoju i przebudowy sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, szczególnie w zakresie finansowania inwestycji i modernizacji. Nie powinny one powodować przenoszenia całości skutków tego rozwoju na odbiorców oraz niekorzystnie wpływać na dostępność sieci dla OZE.
Europa promująca zielone innowacje
Ważne jest opracowanie krajowych strategii transformacji przemysłu, w ramach których zostaną określone możliwości wprowadzenia nowych, innowacyjnych rozwiązań wpływających na ograniczenie emisji CO2 z przemysłu, np. materiałów budowlanych. Na tej podstawie mógłby zostać przyjęty budżet na realizację wsparcia dla przemysłu, a UE i państwa członkowskie mogłyby określić instrumenty prawne i organizacyjne zapewniające realizację polityki przemysłowej. Istotne jest również zapewnienie wsparcia przedsiębiorców we wdrażaniu Zielonego Ładu, np. finansowego (fundusze unijne, dostęp do informacji o źródłach finansowania), eksperckiego (szkolenia, baza ekspertów, firm doradczych).
Europa gospodarką o obiegu zamkniętym
UE powinna podejść ambitnie do przepisów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, które są obecnie bardzo rozdrobnione. Producenci muszą rejestrować się, składać sprawozdania i uiszczać opłaty w każdym państwie, w którym umieszczają nawet niewielkie ilości sprzedawanych produktów (np. w przypadku sprzedaży online z innego kraju). Dlatego Lewiatan apeluje o harmonizację tych przepisów, w szczególności w zakresie rejestru ROP „w jednym miejscu” (tzw.one-stop-shop lub jedno okienko, podobnie jak ma to miejsce w przypadku przepisów podatkowych dotyczących VAT), co umożliwiłoby MŚP wypełnienie obowiązków rejestracyjnych w jednym miejscu dla całej UE. Apeluje również o wyłączenia dla mikroprzedsiębiorstw, takie jak te przyjęte w rozporządzeniu w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.
Konfederacja Lewiatan, od maja 2024 roku, realizuje projekt pt. „Dialog społeczny: uwarunkowania regionalne, krajowe i unijne”.
Projekt jest dofinansowany przez Unię Europejską w ramach programu FERS 2021-2027.
Konfederacja Lewiatan
11 czerwca 2024
Apel do premiera o przyspieszenie transformacji w energetyce
O przywrócenie transparentności i konkurencyjności na rynku energii, zintensyfikowanie transformacji energetycznej, w szczególności urealnienie daty odejścia od węgla w energetyce do 2035 roku – apelują do premiera Donalda Tuska Konfederacja Lewiatan, Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu oraz Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska.
apelenergetykatransformacja
Mija blisko pół roku od czasu powołania rządu Donalda Tuska. Polska energetyka potrzebuje pilnie planu transformacji, który określi kluczowe inwestycje w sektorze, a także dobrej koordynacji pomiędzy spółkami energetycznymi, rozwojem sieci oraz interesem odbiorców.
Trzy organizacje podkreślają, że konieczne są racjonalne zmiany na polskim rynku energii, w szczególności odblokowanie potencjału rozwoju OZE, usunięcie barier w rozbudowie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, przywrócenie mechanizmów rynkowych na rynku hurtowym i detalicznym sprzedaży energii elektrycznej i ciepła, a także podjęcie decyzji w zakresie realnego scenariusza odejścia polskiej energetyki od węgla. Ten ostatni aspekt jest szczególnie ważny z perspektywy sektora wytwarzania energii do roku 2035, zastępowania wycofywanych mocy w latach 2028 – 2035 i ogromnie ważnego aspektu społecznego transformacji górnictwa w Polsce.
Konfederacja Lewiatan, Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu oraz Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska zaapelowały do premiera o nadanie priorytetu sprawom energetyki, w tym:
Przywrócenie transparentności i konkurencyjności na rynku energii, a w szczególności przywrócenia obliga giełdowego w obrocie energią elektryczną.
Zintensyfikowanie transformacji energetycznej, w szczególności urealnienie daty odejścia od węgla w energetyce do 2035 roku i zmobilizowanie inwestycji, które go zastąpią.
Opracowanie, skonsultowanie i przyjęcie dokumentów strategicznych, w których ta przyspieszona ścieżka transformacji będzie zapisana.
W piśmie wysłanym do premiera organizacje, zapraszając do otwartego dialogu, zwracają uwagę, że brak podjęcia działań w kwestii strategicznych decyzji dotyczących mocy w energetyce i ciepłownictwie utrwala wysokie koszty energii dla odbiorców, rodzi ryzyka dla utraty konkurencyjności polskiej gospodarki oraz zwiększa obciążenie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Planowane zmiany w rozporządzeniu resortu klimatu i środowiska dotyczącym taryf dla ciepła z jednostek kogeneracji negatywnie wpłyną na rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych wytwarzających ciepło w kogeneracji i przyczynią się do pogłębienia ich strat – przestrzega Konfederacja Lewiatan.
energetykakogeneracjazmiany
Kogeneracja oznacza równoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej w jednym procesie technologicznym. W 2022 r. udział ciepła wytwarzanego w jednostkach kogeneracji w całkowitej produkcji ciepła w koncesjonowanych firmach energetycznych wynosił ponad 62%, co pokazuje wagę tego procesu dla energetyki, a przede wszystkim dla odbiorców w gospodarstwach domowych.
Rozwój tego sektora i postępująca zmiana struktury wykorzystywanych paliw doprowadziły do znaczącego spadku emisji szkodliwych substancji do atmosfery, w tym ograniczenia zjawiska niskiej emisji, szczególnie groźnej dla zdrowia ludzkiego. Dalsza konsekwentna transformacja sektora ciepłowniczego, szczególnie jednostek wysokosprawnej kogeneracji, przyczyni się zarówno do zapewnienia stabilnych dostaw ciepła do odbiorców końcowych, jak i ochrony jakości powietrza. Zapewnienie odpowiedniego poziomu przychodów z wytwarzania ciepła w jednostkach kogeneracji jest szczególnie istotne dla zachowania bezpieczeństwa dostaw ciepła do odbiorców w okresie transformacji energetycznej.
– Niestety, projektowane regulacje nie będą sprzyjały dalszemu rozwojowi kogeneracji. Wręcz przeciwnie. Zmiana mechanizmu kalkulacji taryf dla ciepła spowoduje konieczność modyfikacji założeń przyjętych w procesach inwestycyjnych, co tworzy ryzyko pogorszenia warunków ekonomicznych i opóźnień w realizacji projektów. To zaś będzie prowadzić do ograniczenia dostępności systemów wsparcia. Zapowiedziana zmiana pogorszy warunki prowadzenia działalności, ponieważ doprowadzi do dodatkowego obniżenia i tak już historycznie najniższej ceny referencyjnej – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Konfederacja Lewiatan postuluje odstąpienie od dalszego procedowania projektu rozporządzenia i deklaruje pełne wsparcie we wspólnym wypracowaniu nowych rozwiązań legislacyjnych, które z jednej strony pozwolą uwzględnić wielkość oczekiwanych nakładów inwestycyjnych do transformacji ciepłownictwa, z drugiej zaś zapewnią ochronę dla odbiorców ciepła przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen, w szczególności odbiorców dotkniętych ubóstwem energetycznym.
W ostatnich latach konsultacje publiczne wielu ważnych aktów prawnych, w tym kluczowych dla branży energetycznej, były często pomijane lub skracane do minimum.
dialogenergetykaustawy
Konfederacja Lewiatan apeluje, aby tym razem było inaczej i przedstawiciele sektora energetycznego mogli regularnie brać udział w konsultacjach projektów aktów prawnych i dokumentów strategicznych.
– Brak dialogu z przedsiębiorcami często w niekorzystny sposób odbijał się na treści projektów, które następnie wymagały wielokrotnych nowelizacji. Częste zmiany prowadziły do zaburzenia stabilności prawa i dawały negatywne sygnały rynkowe do inwestorów, co opóźniało procesy decyzyjne, a w efekcie także samą transformację – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Rekomendacje Rady OZE
W październiku 2023 r. Rada OZE Konfederacji Lewiatan opracowała rekomendacje dla dalszego rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz poprawy efektywności energetycznej. Dokument został przygotowany przez szerokie grono eksperckie jako odpowiedź na problemy sektora wynikające m.in. z niedawnego kryzysu energetycznego. Jednym z postulatów dla nowej administracji jest właśnie „Poprawa transparentności, jakości i stabilności tworzonego prawa”, rozumianej jako dialog i prowadzenie konsultacji z branżą.
– Transparentność procedury legislacyjnej i traktowanie sektora energetycznego jako partnera, a nie jedynie jako adresata przepisów to niezwykle istotne aspekty, zwłaszcza w tak dynamicznie rozwijającym się sektorze, w którym przepisy często nie nadążają za zmianami. Przedsiębiorcy będący praktykami, świetnie znają największe problemy i ryzyka, jakie mogą wynikać z poszczególnych rozwiązań, co powinno stanowić ważną wartość dla administracji publicznej. Regulacje prawne nie powinny być przygotowane w myśl zasady „im szybciej, tym lepiej” – wręcz przeciwnie. Powinny być przemyślane i odpowiadać na potrzeby rynku – dodaje Paulina Grądzik.
Poprawa jakości prawa
Konieczna jest poprawa jakości tworzonego prawa, w tym przygotowywanych ocen skutków regulacji, które powinny bazować na analityce rynku energii i weryfikowalnych danych. Energetyka to sektor niezwykle istotny dla bezpieczeństwa obywateli oraz strategiczny z perspektywy państwa. Wymaga on więc kompleksowych regulacji, które są sporządzane w sposób racjonalny, po dokonaniu odpowiednich analiz, prognoz oraz oczywiście, konsultacji w przedstawicielami branży.
Stabilne regulacje obniżają koszty transformacji gospodarki – zapewniają pewność i przewidywalność, co skutkuje niższymi kosztami kapitału, większą chęcią udzielania wsparcia finansowego dla projektów i przystępną ofertą dla odbiorców energii.
Konfederacja Lewiatan ponownie apeluje więc do rządu o podejmowanie wszelkich działań pozwalających na zapewnienie regularnych możliwości dialogu z przedstawicielami sektora energetycznego, w szczególności w ramach procedowania projektów aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych.
