Konfederacja Lewiatan została sygnatariuszem Karty Efektywnej Transformacji
27 sierpnia 2024

Konfederacja Lewiatan została sygnatariuszem Karty Efektywnej Transformacji

Konfederacja Lewiatan dołączyła do projektu Urzędu Regulacji Energetyki pod nazwą „Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki”.

Projekt został rozpoczęty z inicjatywy Prezesa URE, a jego celem jest m.in.:

  • diagnoza kluczowych potrzeb związanych z pracą sieci elektroenergetycznych oraz wyzwań związanych z rosnącą liczbą instalacji OZE
  • identyfikacja narzędzi, które pozwolą zaspokoić te potrzeby oraz
  • określenie sposobu i źródeł finansowania tych narzędzi.

Co określa „Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki”

Karta to porozumienie między regulatorem a branżą dystrybucyjną, które określa najistotniejsze zasady prowadzenia partnerskiego dialogu pomiędzy interesariuszami sektora dystrybucji a Prezesem URE, ze wskazaniem obszarów, w których decyzje Prezesa URE będą wypracowywane we współpracy i w porozumieniu z przedsiębiorstwami energetycznymi.

Dialog w szeroko pojętych tematach sieciowych Konfederacja Lewiatan prowadzi z Prezesem URE od 2023 r., przekazując spostrzeżenia na temat problemów i propozycje rozwiązań. Dotychczasowy dialog stanowił podstawę do dołączenia przez Konfederację Lewiatan do projektu w charakterze interesariusza wspierającego.

Lewiatan będzie kontynuować dialog w obszarze sieciowym

Podpisanie deklaracji to zobowiązanie do dalszej współpracy i kontynuowania dialogu w obszarze sieciowym. Widzimy konieczność podejmowania kolejnych działań na rzecz rozwoju tego sektora. Konfederacja Lewiatan zapewnia więc, że w przyszłości dalej będzie tworzyć stanowiska oparte na optymalnych rozwiązaniach dla obszaru sieciowego, jego transformacji i dostosowania do tempa wzrostu liczby instalacji OZE. Niezwykle cieszymy się, że możemy być częścią tego bardzo ważnego projektu!

Porozumienie zawarto pod koniec 2022 roku.

Zmiany w podatku od nieruchomości mogą zahamować transformację energetyczną
12 lipca 2024

Zmiany w podatku od nieruchomości mogą zahamować transformację energetyczną

Zmiany definicji budynku i budowli na potrzeby podatku od nieruchomości zagrażają transformacji energetycznej, mogą ograniczyć inwestycje w rozwój zielonej energii i zwiększyć koszty funkcjonowania firm – ostrzega Konfederacja Lewiatan.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Głównym ich celem jest zapewnienie odpowiedniej przejrzystości oraz jasności definicji budynku i budowli na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Zaproponowana zmiana według deklaracji Ministerstwa Finansów ma być neutralna podatkowo dla biznesu. Niestety, analiza przepisów wskazuje, że nowe definicje zdecydowanie rozszerzą zakres przedmiotowy opodatkowania.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych

Nowa definicja budynku i budowli znacznie zwiększy koszty funkcjonowania operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych. Wysokość płaconego przez nich podatku może być wyższa nawet o ponad 400 mln zł, dla pięciu największych operatorów (wzrost o prawie 25%).  Ten dodatkowy koszt zostanie przeniesiony na odbiorców (w tym również na gospodarstwa domowe) przez podwyżkę taryfy.

Branża fotowoltaiczna

– Zmiany zaproponowane przez resort finansów zmierzają do opodatkowania urządzeń energetycznych, np. paneli fotowoltaicznych. Budowle mają być opodatkowane jako całość techniczno-użytkowa. Podatkiem od nieruchomości (inaczej niż obecnie) objęte zostaną więc wszystkie elementów farmy fotowoltaicznej (w tym panele). W przypadku urządzeń energetycznych do podstawy opodatkowania będzie się wliczało nie tylko samą sieć, ale także urządzenia. Obłożenie ich 2% podatkiem od budowli doprowadzi do zahamowania transformacji energetycznej. Spowoduje nieopłacalność tego typu przedsięwzięć,  ograniczenie nowych inwestycji, a wiele z już zrealizowanych zostanie zlikwidowana – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

W przypadku elektrowni wiatrowych i jądrowych jasno doprecyzowano, że pojęciem budowli zostaną objęte części budowlane obiektów. Nie stało się tak w odniesieniu do fotowoltaiki. Tymczasem nie istnieje żadne racjonalne uzasadnienie różnicowania zasad opodatkowania elektrowni wiatrowych i słonecznych, skoro cel istnienia obydwu typów obiektów (produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych) jest tożsamy, a ponadto ich funkcjonowanie w jednakowy sposób służy realizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.

Magazyny energii

Konieczne jest również doprecyzowanie, że podstawa opodatkowania dotyczy części budowlanych magazynów energii. Większość aktualnie rozwijanych magazynów energii to konstrukcje kontenerowe zawierające baterie umożliwiające magazynowanie energii na wielką skalę. Nowe przepisy nie gwarantują inwestorom pewności w zakresie opodatkowania podatkiem lokalnym, co więcej mogą otworzyć spory co do tego, czy kosztowne urządzenia bateryjne powinny być wliczane do podstawy opodatkowania. W konsekwencji brak jednoznacznego wskazania zakresu opodatkowania może spowodować katastrofalne skutki dla rozwoju tej kluczowej dla transformacji energetycznej technologii.

Urządzenia do przesyłania energii

Istnieje też niebezpieczeństwo, że efekcie rozszerzonej interpretacji, podatkiem mogą zostać objęte instalacje służące do przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, czyli np. transformatory (jako element sieci lub linii elektroenergetycznej rozumianej jako całość), które do tej pory nie podlegały opodatkowaniu.

Elektrownie wodne

W przypadku branży hydroenergetycznej wątpliwości dotyczą klasyfikacji takich elementów elektrowni wodnych jak turbiny, zasilacze, generatory, szafy sterownicze, sieci elektroenergetyczne, rurociągi, kanały, transformatory, itp. Potraktowanie ich jako całości techniczno-użytkowej wraz z częściami budowlanymi elektrowni wodnych i objęcie w całości 2% podatkiem od wartości grozi  likwidacją wielu elektrowni wodnych oraz utrzymywanych przez ich  właścicieli obiektów związanych z gospodarką wodną (służących wytwarzaniu energii z odnawialnych źródeł, ale również m.in. retencji wody i innym celom środowiskowym).

Konfederacja Lewiatan przekazała uwagi do projektu ustawy do Ministerstwa Finansów. Mamy nadzieję, że resort dokona w nim stosownych zmian, żeby pozostał neutralny dla proklimatycznej polityki rządu.

Konfederacja Lewiatan

 

 

Zalecenia europejskiego biznesu w sprawie polityki energetycznej i klimatycznej UE
08 lipca 2024

Zalecenia europejskiego biznesu w sprawie polityki energetycznej i klimatycznej UE

fot. Appolinary Kalashnikova / Unsplash

BusinessEurope opublikowało wyniki analizy zleconej Compass Lexecon, której celem była ocena, w jaki sposób Europa może osiągnąć swoje cele klimatyczne i energetyczne w opłacalny sposób. Z raportu wynika jasno, że konieczny jest strategiczny przegląd polityki energetycznej i klimatycznej UE.

W raporcie stwierdzono, że aby zmniejszyć różnicę w cenach energii między UE a krajami trzecimi konieczne jest znaczne zwiększenie mocy odnawialnych i niskoemisyjnych. Przewiduje się również, że ceny energii mogą pozostać znacznie wyższe w Europie w porównaniu z naszymi międzynarodowymi konkurentami. W związku z tym potrzebne będą dodatkowe środki polityczne w celu zapewnienia konkurencyjności europejskiego przemysłu, wspierane przez sprzyjające ramy regulacyjne oraz zwiększenie inwestycji prywatnych i publicznych.

W tym celu europejski biznes wzywa decydentów UE do pilnego podjęcia następujących siedmiu działań podczas następnego cyklu politycznego:

  1. Masowe zwiększenie wdrożenia i integracji wszystkich odnawialnych i niskoemisyjnych źródeł energii oraz niezbędnej infrastruktury – europejska polityka energetyczna musi być skoncentrowana na zapewnieniu wystarczającej podaży wszystkich źródeł energii i infrastruktury, z uwzględnieniem zagwarantowania neutralności technologicznej na poziomie UE.
  2. Wypełnienie luki inwestycyjnej – zdolność Europy do zmobilizowania większej liczby prywatnych inwestycji w niezbędne moce produkcyjne i infrastrukturę będą miały istotne znaczenie dla osiągnięcia celu zerowego netto, jednak kluczowe pozostaje wsparcie poprzez zwiększone finansowanie UE.
  3. Zabezpieczenie wodorowego łańcucha wartości – należy zabezpieczyć pewność inwestycji
    i popyt przemysłowy na zielony wodór, ponieważ pozostanie on kluczowym źródłem dla osiągnięcia neutralności gospodarki do 2050 roku, nie wykluczając przy tym wodoru niskoemisyjnego, który ułatwi rozwój rynku w najbliższych latach.
  4. Kontynuacja przyspieszania i usprawniania wydawania zezwoleń – potrzebne jest zintegrowane, międzysektorowe podejście do wydawania pozwoleń, obejmujące politykę środowiskową, klimatyczną i energetyczną.
  5. Rozwiązanie problemu różnicy w kosztach emisji dwutlenku węgla i zapewnienie skutecznego wdrożenia CBAM – dogłębne monitorowanie wdrożenia CBAM i przyspieszenie prac nad krytycznymi parametrami ma ogromne znaczenie, przy jednoczesnym zwiększeniu wysiłków na rzecz realizacji długoterminowego celu, jakim jest ustanowienie globalnych ram dla wyceny emisji dwutlenku węgla.
  6. Wprowadzenie środków mających na celu zniwelowanie luki w konkurencyjności – istotną wagę będzie miało wprowadzenie dodatkowych środków łagodzących koszty energii dla branż zagrożonych ucieczką emisji i inwestycji, które przyczynią się do zlikwidowania luki w konkurencyjności energetycznej między konsumentami przemysłowymi z UE a głównymi konkurentami spoza UE.
  7. Wsparcie dekarbonizacji przemysłu poprzez skuteczne środki po stronie popytu – Europa musi oprzeć swoje argumenty biznesowe na przewadze komparatywnej pod względem emisji i zgodności z kryteriami zrównoważonego rozwoju, ponieważ produkcja i popyt na towary zdekarbonizowane w UE muszą rosnąć w tym samym tempie, a jedną z kluczowych dźwigni w tym zakresie są zamówienia publiczne.

Raport Compass Lexecon dla BusinessEurope oraz zalecenia BusinessEurope oparte na analizie raportu można pobrać poniżej:

Pobierz

Postulaty na polską prezydencję. Europa niezależna energetycznie
08 lipca 2024

Postulaty na polską prezydencję. Europa niezależna energetycznie

Utworzenie "Strategii energetycznej UE", która uczyni nasz kontynet jednym z najtańszych światowych dostawców energii elektrycznej, czy uruchomienie ogólnoeuropejskiego programu transformacji przemysłu, analogicznego do KPO, z podobnymi mechanizmami finansowania – proponuje Konfederacja Lewiatan.

Strategia dla Europy  – Europa konkurencyjna, silna globalnie, przyjazna dla firm i pracowników

1 stycznia 2025 r. Polska na sześć miesięcy obejmie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Konfederacja Lewiatan przygotowała postulaty na polską prezydencję oraz dla nowego Parlamentu Europejskiego i  Komisji Europejskiej.

– Europejski Zielony Ład stanowi ogromne wyzwanie dla wszystkich branż i firm, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw, które potrzebują wsparcia w implementacji zmian. Polska prezydencja powinna zatem skoncentrować się na stworzeniu sprzyjającego środowiska do realizacji ambitnych celów zielonej transformacji, dbając o konkurencyjność przemysłu oraz zapewnienie jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa energetycznego. Niezwykle ważne jest także wsparcie finansowe dla przedsiębiorców – mówi Jakub Safjański, dyrektor departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Europa niezależna energetycznie i konkurencyjna

Konfederacja Lewiatan zwraca uwagę na konieczność dążenia do niezależności energetycznej i konkurencyjności w sektorze energetycznym w UE, przy  jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego klimatu inwestycyjnego i ochrony rynku wewnętrznego. Proponuje też wypracować „Strategię energetyczną UE”, aby uczynić Europę jednym z najtańszych rynków dostawców energii elektrycznej: zwiększyć dostawy energii z OZE i niskoemisyjnego wodoru o konkurencyjnych kosztach.

Europa inwestująca w OZE

Lewiatan apeluje też o promowanie długoterminowych rozwiązań pozwalających na efektywną kosztowo dekarbonizację gospodarek UE, w oparciu przede wszystkim o odnawialne źródła energii, gazowe paliwa odnawialne (np. zielony wodór, biogaz i biometan), a także inicjatywy wspierające rynkowe mechanizmy zakupu energii ze źródeł odnawialnych dla przemysłu, np. poprzez umowy PPA.

Przedsiębiorcy podkreślają potrzebę wsparcia otoczenia regulacyjnego dla rozwoju i przebudowy sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, szczególnie w zakresie finansowania inwestycji i modernizacji. Nie powinny one powodować przenoszenia całości skutków tego rozwoju na odbiorców oraz niekorzystnie wpływać na dostępność sieci dla OZE.

Europa promująca zielone innowacje

Ważne jest opracowanie krajowych strategii transformacji przemysłu, w ramach których zostaną określone możliwości wprowadzenia nowych, innowacyjnych rozwiązań wpływających na ograniczenie emisji CO2 z przemysłu, np. materiałów budowlanych. Na tej podstawie mógłby zostać przyjęty budżet na realizację wsparcia dla przemysłu, a UE i państwa członkowskie mogłyby określić instrumenty prawne i organizacyjne zapewniające realizację polityki przemysłowej. Istotne jest również  zapewnienie wsparcia przedsiębiorców we wdrażaniu Zielonego Ładu, np. finansowego (fundusze unijne, dostęp do informacji o źródłach finansowania), eksperckiego (szkolenia, baza ekspertów, firm doradczych).

Europa gospodarką o obiegu zamkniętym

UE powinna podejść ambitnie do przepisów Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, które są obecnie bardzo rozdrobnione. Producenci muszą rejestrować się, składać sprawozdania i uiszczać opłaty w każdym państwie, w którym umieszczają nawet niewielkie ilości sprzedawanych produktów (np. w przypadku sprzedaży online z innego kraju). Dlatego Lewiatan apeluje o harmonizację tych przepisów, w szczególności w zakresie rejestru ROP „w jednym miejscu” (tzw.one-stop-shop lub jedno okienko, podobnie jak ma to miejsce w przypadku przepisów podatkowych dotyczących VAT), co umożliwiłoby MŚP  wypełnienie obowiązków rejestracyjnych w jednym miejscu dla całej UE. Apeluje również o wyłączenia dla mikroprzedsiębiorstw, takie jak te przyjęte w rozporządzeniu w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

Konfederacja Lewiatan, od maja 2024 roku, realizuje projekt pt. „Dialog społeczny: uwarunkowania regionalne, krajowe i unijne”.

Projekt jest  dofinansowany przez  Unię Europejską w ramach programu FERS 2021-2027.

 Konfederacja Lewiatan

Apel do premiera o przyspieszenie transformacji w energetyce
11 czerwca 2024

Apel do premiera o przyspieszenie transformacji w energetyce

O przywrócenie transparentności i konkurencyjności na rynku energii, zintensyfikowanie transformacji energetycznej, w szczególności urealnienie daty odejścia od węgla w energetyce do 2035 roku – apelują do premiera Donalda Tuska Konfederacja Lewiatan, Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu oraz Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska.

Mija blisko pół roku od czasu powołania rządu Donalda Tuska. Polska energetyka potrzebuje pilnie planu transformacji, który określi kluczowe inwestycje w sektorze, a także dobrej koordynacji pomiędzy spółkami energetycznymi, rozwojem sieci oraz interesem odbiorców.

Trzy organizacje podkreślają, że konieczne są racjonalne zmiany na polskim rynku energii, w szczególności odblokowanie potencjału rozwoju OZE, usunięcie barier w rozbudowie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, przywrócenie mechanizmów rynkowych na rynku hurtowym i detalicznym sprzedaży energii elektrycznej i ciepła, a także podjęcie decyzji w zakresie realnego scenariusza odejścia polskiej energetyki od węgla. Ten ostatni aspekt jest szczególnie ważny z perspektywy sektora wytwarzania energii do roku 2035, zastępowania wycofywanych mocy w latach 2028 – 2035 i ogromnie ważnego aspektu społecznego transformacji górnictwa w Polsce.

Konfederacja Lewiatan, Ekspercka Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i Klimatu oraz Izba Gospodarcza Energetyki i Ochrony Środowiska zaapelowały do premiera o nadanie priorytetu sprawom energetyki, w tym:

  1. Przywrócenie transparentności i konkurencyjności na rynku energii, a w szczególności przywrócenia obliga giełdowego w obrocie energią elektryczną.
  2. Zintensyfikowanie transformacji energetycznej, w szczególności urealnienie daty odejścia od węgla w energetyce do 2035 roku i zmobilizowanie inwestycji, które go zastąpią.
  3. Opracowanie, skonsultowanie i przyjęcie dokumentów strategicznych, w których ta przyspieszona ścieżka transformacji będzie zapisana.

W piśmie wysłanym do premiera organizacje, zapraszając do otwartego dialogu, zwracają uwagę, że brak podjęcia działań w kwestii strategicznych decyzji dotyczących mocy w energetyce i ciepłownictwie utrwala wysokie koszty energii dla odbiorców, rodzi ryzyka dla utraty konkurencyjności polskiej gospodarki oraz zwiększa obciążenie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Konfederacja Lewiatan

Pobierz apel do premiera
Planowane zmiany niebezpieczne dla kogeneracji
05 kwietnia 2024

Planowane zmiany niebezpieczne dla kogeneracji

Planowane zmiany w rozporządzeniu resortu klimatu i środowiska dotyczącym taryf dla ciepła z jednostek kogeneracji negatywnie wpłyną na rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych wytwarzających ciepło w kogeneracji i przyczynią się do pogłębienia ich strat – przestrzega Konfederacja Lewiatan.

Kogeneracja oznacza równoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej w jednym procesie technologicznym. W 2022 r. udział ciepła wytwarzanego w jednostkach kogeneracji w całkowitej produkcji ciepła w koncesjonowanych firmach energetycznych wynosił ponad 62%, co pokazuje wagę tego procesu dla energetyki, a przede wszystkim dla odbiorców w gospodarstwach domowych.

Rozwój tego sektora i postępująca zmiana struktury wykorzystywanych paliw doprowadziły do znaczącego spadku emisji szkodliwych substancji do atmosfery, w tym ograniczenia zjawiska niskiej emisji, szczególnie groźnej dla zdrowia ludzkiego. Dalsza konsekwentna transformacja sektora ciepłowniczego, szczególnie jednostek wysokosprawnej kogeneracji, przyczyni się zarówno do zapewnienia stabilnych dostaw ciepła do odbiorców końcowych, jak i ochrony jakości powietrza. Zapewnienie odpowiedniego poziomu przychodów z wytwarzania ciepła w jednostkach kogeneracji jest szczególnie istotne dla zachowania bezpieczeństwa dostaw ciepła do odbiorców w okresie transformacji energetycznej.

– Niestety, projektowane regulacje nie będą sprzyjały dalszemu rozwojowi kogeneracji. Wręcz przeciwnie. Zmiana mechanizmu kalkulacji taryf dla ciepła spowoduje konieczność modyfikacji założeń przyjętych w procesach inwestycyjnych, co tworzy ryzyko pogorszenia warunków ekonomicznych i opóźnień w realizacji projektów. To zaś będzie prowadzić do ograniczenia dostępności systemów wsparcia. Zapowiedziana zmiana pogorszy warunki prowadzenia działalności, ponieważ doprowadzi do dodatkowego obniżenia i tak już historycznie najniższej ceny referencyjnej – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Konfederacja Lewiatan postuluje odstąpienie od dalszego procedowania projektu rozporządzenia i deklaruje pełne wsparcie we wspólnym wypracowaniu nowych rozwiązań legislacyjnych, które z jednej strony pozwolą uwzględnić wielkość oczekiwanych nakładów inwestycyjnych do transformacji ciepłownictwa, z drugiej zaś zapewnią ochronę dla odbiorców ciepła przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen, w szczególności odbiorców dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Stanowisko Lewiatana przeczytasz tutaj

Konfederacja Lewiatan

Apel o dialog z branżą energetyczną
02 kwietnia 2024

Apel o dialog z branżą energetyczną

W ostatnich latach konsultacje publiczne wielu ważnych aktów prawnych, w tym kluczowych dla branży energetycznej, były często pomijane lub skracane do minimum.

Konfederacja Lewiatan apeluje, aby tym razem było inaczej i  przedstawiciele sektora energetycznego mogli regularnie brać udział w konsultacjach projektów aktów prawnych i dokumentów strategicznych.

– Brak dialogu z przedsiębiorcami często w niekorzystny sposób odbijał się na treści projektów, które następnie wymagały wielokrotnych nowelizacji. Częste zmiany prowadziły do zaburzenia stabilności prawa i dawały negatywne sygnały rynkowe do inwestorów, co opóźniało procesy decyzyjne, a w efekcie także samą transformację – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Rekomendacje Rady OZE

W październiku 2023 r. Rada OZE Konfederacji Lewiatan opracowała rekomendacje dla dalszego rozwoju odnawialnych źródeł energii oraz poprawy efektywności energetycznej. Dokument został przygotowany przez szerokie grono eksperckie jako odpowiedź na problemy sektora wynikające m.in. z niedawnego kryzysu energetycznego. Jednym z postulatów dla nowej administracji jest właśnie „Poprawa transparentności, jakości i stabilności tworzonego prawa”, rozumianej jako dialog i prowadzenie konsultacji z branżą.

– Transparentność procedury legislacyjnej i traktowanie sektora energetycznego jako partnera, a nie jedynie jako adresata przepisów to niezwykle istotne aspekty, zwłaszcza w tak dynamicznie rozwijającym się sektorze, w którym przepisy często nie nadążają za zmianami. Przedsiębiorcy będący praktykami, świetnie znają największe problemy i ryzyka, jakie mogą wynikać z poszczególnych rozwiązań, co powinno stanowić ważną wartość dla administracji publicznej.  Regulacje prawne nie powinny być przygotowane w myśl zasady „im szybciej, tym lepiej” – wręcz przeciwnie. Powinny być przemyślane i odpowiadać na potrzeby rynku – dodaje Paulina Grądzik.

Poprawa jakości prawa                    

Konieczna jest poprawa jakości tworzonego prawa, w tym przygotowywanych ocen skutków regulacji, które powinny bazować na analityce rynku energii i weryfikowalnych danych. Energetyka to sektor niezwykle istotny dla bezpieczeństwa obywateli oraz strategiczny z perspektywy państwa. Wymaga on więc kompleksowych regulacji, które są sporządzane w sposób racjonalny, po dokonaniu odpowiednich analiz, prognoz oraz oczywiście, konsultacji w przedstawicielami branży.

Stabilne regulacje obniżają koszty transformacji gospodarki – zapewniają pewność i przewidywalność, co skutkuje niższymi kosztami kapitału, większą chęcią udzielania wsparcia finansowego dla projektów i przystępną ofertą dla odbiorców energii.

Konfederacja Lewiatan ponownie apeluje więc do rządu o podejmowanie wszelkich działań pozwalających na zapewnienie regularnych możliwości dialogu z przedstawicielami sektora energetycznego, w szczególności w ramach procedowania projektów aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych.

Konfederacja Lewiatan

Firmy energetyczne mogą stracić kilkadziesiąt milionów złotych
27 marca 2024

Firmy energetyczne mogą stracić kilkadziesiąt milionów złotych

W pierwszej połowie roku straty prywatnych firm sprzedających energię elektryczną w związku z brakiem mechanizmu rekompensowania realnego kosztu zakupu energii sprzedawanej do odbiorców uprawnionych mogą wynieść nawet kilkadziesiąt milionów złotych – alarmuje Konfederacja Lewiatan.

Chodzi o sprzedaż energii elektrycznej do m.in. mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Do tej pory nie zmieniono bowiem obowiązujących w tym zakresie przepisów dotyczących wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła  dla niezależnych i prywatnych sprzedawców energii elektrycznej.

Zły sposób kalkulacji rekompensat

– W uchwalonej w ekspresowym tempie, bez jakichkolwiek konsultacji publicznych, ustawie wydłużono okres obowiązywania cen maksymalnych dla sprzedaży energii elektrycznej do m.in. mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z końca 2023 r. do końca czerwca 2024 r. Niestety, przy tej okazji, nie zmieniono dat granicznych zawarcia umów sprzedaży energii do tej grupy odbiorców, które mają wpływ na sposób obliczenia rekompensaty dla sprzedawców – mówi Paulina Grądzik, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

– Kontynuowanie obecnego mechanizmu cen maksymalnych dla odbiorców w roku 2024 jest pozbawione podstawy prawnej, zwłaszcza w przypadku odbiorców innych niż gospodarstwa domowe. Przepisy UE, które umożliwiały interwencję na rynku energii, wygasły najpóźniej z końcem 2023 roku. Utrzymywanie przepisów zamrażających ceny energii elektrycznej naraża nasz kraj na kary pieniężne w związku z niezgodnością krajowych przepisów z prawem UE – przekonuje Wojciech Graczyk, prezes zarządu Związku Pracodawców Prywatnych Energetyki w Konfederacji Lewiatan.

Pozostawiono datę graniczną 14 października 2022 r. co oznacza, że wszystkie umowy zawarte po tej dacie były przed wejściem w życie ustawy (tj. w grudniu 2022 r. i w 2023 r.) i pozostaną do połowy 2024 r. rekompensowane do ceny referencyjnej obliczonej na bazie cen rynku SPOT w trakcie ich trwania do końca czerwca 2024 r. Taki sposób kalkulacji rekompensat został wprowadzony pomimo faktu, że zakup energii na potrzeby realizacji kontraktów z dostawą przypadającą w całym 2024 roku odbywał się na innym rynku (głównie transakcje forward) i po innych cenach.

Brak rekompensat = straty finansowe

Sprzedawcy już w momencie zawierania z odbiorcami umowy sprzedaży energii ze stałą ceną dokonują zakupu energii na cały okres zawartej z odbiorcą umowy (tzw. transakcje back-to-back). Przez dużą część roku 2023 cena energii na rok 2024 utrzymywała się powyżej ceny maksymalnej, jaka zgodnie z ustawą będzie obowiązywała w pierwszej połowie roku 2024. W konsekwencji sprzedawcy zawarli z odbiorcami umowy po cenach wyższych niż maksymalne ceny sprzedaży do tych odbiorców wprowadzone do stosowania zgodnie z ustawą w pierwszej połowie 2024 r. W związku z brakiem mechanizmu rekompensowania realnego kosztu zakupu energii sprzedawanej do odbiorców uprawnionych w pierwszej połowie 2024 r. (gdyż nie zmieniono w odpowiedni sposób przepisów dotychczas obowiązujących w tym zakresie), sprzedawcy poniosą realne straty. Szacuje się, że mogą one wynieść kilkadziesiąt milionów złotych w odniesieniu do okresu pierwszego półrocza 2024.

Zbędne regulacje

Lewiatan zwraca także uwagę negatywne skutki dotychczasowego braku jasnych deklaracji rządu w zakresie wygaśnięcia mechanizmu cen maksymalnych w sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców innych niż gospodarstwa domowe po 30 czerwca 2024 r. Poziom cen rynkowych energii elektrycznej znajduje się obecnie nawet 300 złotych/MWh poniżej poziomu cen maksymalnych wskazanych w ustawie. W związku z tym nie występują żadne ekonomiczne przesłanki, które uzasadniałyby konieczność dalszego utrzymywania wskazanych regulacji.

– Apelujemy o jak najszybszą nowelizację ustawy, m.in. w zakresie rekompensat z tytułu stosowania maksymalnych cen w stosunku do odbiorców uprawnionych innych niż gospodarstwa domowe. Firmy ponoszą bowiem  z tego powodu duże straty finansowe. Brak jasnych deklaracji rządu o wygaśnięciu ustawy o cenach maksymalnych do odbiorców innych niż gospodarstwa domowe generuje zaś blokadę zmian cenników do tych odbiorców i utrudnia odbiorcom i sprzedawcom zawieranie umów na sprzedaż energii elektrycznej po tej dacie, blokując tym samym rozwój konkurencyjnego rynku energii – dodaje Paulina Grądzik.

 Konfederacja Lewiatan

Czego branża energetyczna oczekuje od polskiej prezydencji w Radzie UE?
27 października 2023

Czego branża energetyczna oczekuje od polskiej prezydencji w Radzie UE?

fot. EC - Audiovisual Service

Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, która w harmonogramie unijnym przewidziana została na pierwszą połowę 2025 r., zbliża się wielkimi krokami i wymaga wcześniejszego szczegółowego zaplanowania działań.

Sektor energetyczny z całą pewnością jest sektorem strategicznym, kluczowym z punktu widzenia zarówno gospodarki, jak i obywateli, a ponadto jest podatny na różnego rodzaju kryzysy, czego świadkami byliśmy w ostatnim czasie. W związku z tym, plany dotyczące wspólnego rynku energii UE i mechanizmy odpowiadające na problemy poszczególnych państw członkowskich wymagają zaprojektowania z odpowiednim wyprzedzeniem, w sposób, który pozwoli na znalezienie rozwiązań nie tylko doraźnych, ale także pozwalających na minimalizację problemów w dłuższej perspektywie czasowej. W związku z tym, Konfederacja Lewiatan podjęła się sporządzenia priorytetów branży energetycznej dla polskiej prezydencji w Radzie UE, które są najbardziej istotne z punktu widzenia przedsiębiorców, a w efekcie wpłyną pozytywnie nie tylko na sektor, ale również na odbiorców i gospodarkę krajową.

Głównym punktem odniesienia dla unijnych przepisów z zakresu gospodarki, energetyki i klimatu stał się oczywiście Europejski Zielony Ład. Dla polskich przedsiębiorców niezwykle istotna jest więc kontynuacja działań w obszarze osiągnięcia neutralności klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 r. Wraz z przewidywaną transpozycją większości aktów prawnych wchodzących w skład pakietu „Fit for 55”, ważna jest dalsza współpraca z instytucjami unijnymi, aby w efekcie powstały spójne ramy prawne dla dekarbonizacji gospodarki UE z korzyścią dla obywateli.

Dążąc do realizacji celów dekarbonizacyjnych na 2050 r., konieczne jest jednak spełnienie celów przejściowych emisji gazów cieplarnianych do 2040 r. Kluczowe jest więc, aby w ramach procesu ustalania tych celów, dopełnione zostały kryteria stabilnego tworzenia prawa, co jest niezbędne z punktu widzenia przemysłu i inwestorów. Częste i nieprzemyślane zmiany prawa krajowego oraz znaczne opóźnienia w implementacji aktów unijnych mają negatywny wpływ na pewność inwestycji w źródła odnawialne, które stanowią zasadniczy element zielonej transformacji.

W związku z tym, konieczne są stabilne ramy rozwoju OZE i odpowiednie otoczenie regulacyjne dla rozwoju sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, które są niezbędne dla przeprowadzenia procesów transformacyjnych. Konfederacja Lewiatan postuluje więc o promowanie długoterminowych rozwiązań pozwalających na efektywną kosztowo dekarbonizację gospodarek UE, w oparciu o przede wszystkim odnawialne źródła energii, gazowe paliwa odnawialne (np. zielony wodór), a także inicjatywy wyróżniające rynkowe mechanizmy zakupu energii ze źródeł odnawialnych dla przemysłu, np. poprzez umowy PPA. W miarę dążeń UE do zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym, należy również skupić się na przyspieszeniu rozwoju infrastruktury magazynowania energii, co umożliwi bardziej efektywne zarządzanie wahaniami w produkcji energii odnawialnej. Aby wspomóc rozwój sektora OZE, zmiany wymagają również przepisy dotyczące tzw. permittingu, czyli procedury wydawania pozwoleń i realizacji inwestycji OZE.

Należy także pamiętać, że potrzeby sektora energetycznego i związanego z nim ściśle przemysłu zmieniły się w obliczu nowej sytuacji geopolitycznej. Istotnym elementem, na który powinno się zwracać szczególną uwagę w okresie polskiej prezydencji w Radzie UE będzie promowanie inicjatyw mających na celu dalsze stawienie czoła wyzwaniom związanym z niezależnością energetyczną i konkurencyjnością, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego środowiska inwestycyjnego i ochronie rynku wewnętrznego.

To tylko kilka głównych postulatów branży, a każdy z nich niewątpliwie jest niezwykle istotny, przede wszystkim z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego, wymagań polityki unijnej w zakresie zielonej transformacji czy konieczności zwiększania udziału źródeł odnawialnych w miksie energetycznym. Lista ta z pewnością będzie stawała się coraz szersza i bardziej szczegółowa, a realizacja zawartych w niej postulatów będzie stanowiła wyzwanie dla organów unijnych, niemniej jednak jest to konieczne dla usprawnienia funkcjonowania wspólnego unijnego rynku energii.


Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla październikowego wydania Brussels Headlines

W jakim kierunku UE wytycza ścieżkę energetyce?
22 września 2023

W jakim kierunku UE wytycza ścieżkę energetyce?

W swoim orędziu o stanie UE Ursula von der Leyen szeroko odniosła się do planu rozwoju europejskiego sektora energetycznego, zarówno w kontekście przemysłu, klimatu, jak i dywersyfikacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa dostaw.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej zaznaczyła, że Europejski Zielony Ład, czyli odpowiedź UE na trwający kryzys klimatyczny, jest centralnym punktem unijnej ekonomii. Neutralność klimatyczna do 2050 r. to prawnie wiążący cel, i choć dotychczasowe działania organów unijnych i wydawane akty prawne zapewniają mechanizmy mające pomóc w realizacji tego celu przez państwa członkowskie, to, jak podkreślała szefowa KE, jest jeszcze wiele zadań do wykonania.

Ważnym punktem przemówienia było zaznaczenie wzrostu niezależności energetycznej Unii Europejskiej i rosnącego poziomu dywersyfikacji źródeł energii, co ważne nie tylko z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego, ale także dobra naszej planety. Dzięki regulacjom Europejskiego Zielonego Ładu ma być możliwe zachowanie poziomu europejskiej koniunktury w przyszłości. Wspomniany pakiet regulacyjny i unijna agenda klimatyczna mają nie tylko chronić klimat przed zmianami wynikającymi z działalności człowieka, ale też wspierać gospodarkę UE.

W wystąpieniu przytoczone zostały dane ukazujące ogromną transformację hutnictwa w Europie na przestrzeni ostatnich kilku lat. Ponadto, jako odpowiedź Europy na zmiany klimatu wskazano wdrażanie nowoczesnych technologii takich jak wytwarzanie metanolu przy wykorzystaniu energii słonecznej czy coraz większe i liczniejsze inwestycje wodorowe.

Jak powiedziała szefowa Komisji, wsparcie w związku z transformacją energetyczną jest niezbędne na wielu płaszczyznach – m.in. przemysłowej, w ramach której trwa nieustanna kontrola ryzyk i potrzeb dla każdego z obszarów oraz aktualizacja spojrzenia na każdy z ekosystemów przemysłu. Przykładem takiego działania ma być seria rozmów z przedstawicielami przemysłu na rzecz wsparcia w budowaniu modeli biznesowych dla dekarbonizacji przemysłu, ponieważ ta kwestia jest kluczowa dla przyszłości konkurencyjności Europy.

Rozwój przemysłu wiatrowego i energetyki wiatrowej został określony mianem historii europejskiego sukcesu, niemniej jednak z uwagi na czekające na niego wyzwania, zapewnione zostało wsparcie w ramach przygotowywanego europejskiego pakietu dla energetyki wiatrowej. W związku z postępem w sektorze źródeł odnawialnych ma dojść do jeszcze bardziej znaczącego przyspieszenia permittingu, czyli procedury wydawania pozwoleń i realizacji inwestycji OZE, ulepszenia systemów aukcyjnych w UE, łatwiejszego dostępu do finansowania oraz ustabilizowania łańcucha dostaw. Ursula von der Leyen przedstawiła bardzo zdecydowane stanowisko, że przyszłość czystego przemysłu musi mieć źródło w Europie, co jest zadaniem do zrealizowania przez wspólnotę na kolejne lata – niezależnie od tego, czy mówimy o przemyśle hutniczym, energetyce wiatrowej czy elektromobilności.

Ambitny kurs dla realizacji priorytetów wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu ma zostać utrzymywany, ale to nie jedyna ważna kwestia zaznaczona wyraźnie w wystąpieniu. Niezwykle istotne jest bowiem również dalsze dbanie o bezpieczeństwo dostaw dla Europejczyków. Wzmożone inwestycje w energetykę odnawialną i transformację energetyczną przynoszą efekty. Rzeczywiście, ceny energii elektrycznej i gazu w Europie po zeszłorocznym kryzysie spadają, choć należy zaznaczyć, że w Polsce energia elektryczna w bieżących dostawach jest od miesięcy najdroższa w porównaniu do innych państw europejskich.

Z expose Ursuli von der Leyen można wysnuć wniosek, że w regulacjach unijnych będą pojawiać się kolejne mechanizmy mające ułatwić inwestycje w energetykę odnawialną oraz innowacyjne projekty, które pozytywnie wpłyną nie tylko na dywersyfikację dostaw i obniżenie cen energii, ale wspomogą także przeprowadzenie zielonej transformacji w Europie. Cieszy kompleksowe spojrzenie na energetykę w ujęciu gospodarczym, zwrócenie uwagi na konieczność usprawnienia łańcucha dostaw i dekarbonizację na wszystkich jego etapach. To może przynieść korzyści całej gospodarce europejskiej oraz pozwolić na rozwój nowoczesnych technologii i wzrost inwestycji w państwach członkowskich UE. Należy jednak pamiętać, że realizacja postulatów wskazanych w orędziu potrwa jeszcze przez wiele lat, jest to proces złożony i trudny, stanowiący prawdziwą misję dla organów unijnych w stworzeniu zeroemisyjnej, zielonej i przyjaznej środowisku Europy.

W orędziu zabrakło odniesienia się do konieczności wsparcia rozbudowy infrastruktury sieciowej oraz potrzeby korzystania z obecnych i wdrażania nowych narzędzi wspomagających elastyczność pracy sieci. Jest to niezwykle istotny temat, który powinien zawsze pojawiać się w debacie publicznej obok postulatu budowy nowych mocy wytwórczych. W obliczu zwiększania się liczby instalacji OZE, zarówno komercyjnych, jak i prosumenckich, oraz budowy nowych elektrowni jądrowych, to właśnie od rozbudowy sieci elektroenergetycznych oraz rozwoju magazynowania energii elektrycznej zależy bezpieczeństwo energetyczne Europy.


Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla wrześniowego wydania Brussels Headlines