Prawo energetyczne – stanowisko Lewiatana w sprawie autopoprawki projektu
31 maja 2023

Prawo energetyczne – stanowisko Lewiatana w sprawie autopoprawki projektu

W nawiązaniu do toczących się prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3237) Konfederacja Lewiatan przesyła stanowisko  w sprawie autopoprawki do projektu (druk nr 3237-A) w części, w której dotyczy ona rekompensat finansowych.

KL/212/90/PG/2023

Pobierz
Prawo energetyczne – stanowisko Lewiatana
30 maja 2023

Prawo energetyczne – stanowisko Lewiatana

W nawiązaniu do opublikowanej na stronie Rządowego Centrum Legislacji autopoprawki do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3237), poniżej przedstawiam stanowisko Konfederacji Lewiatan w przedmiotowej sprawie.

KL/201/86/PG/2023

Pobierz
Udoskonalenie struktury unijnego rynku energii elektrycznej – opinia Lewiatana
30 maja 2023

Udoskonalenie struktury unijnego rynku energii elektrycznej – opinia Lewiatana

Konfederacja Lewiatan przedstawia opinię dotyczącą trwającego procesu legislacyjnego – wniosku Komisji Europejskiej w celu udoskonalenia struktury unijnego rynku energii elektrycznej.

KL/202/87/PG/2023

Pobierz pismo
Piaskownice regulacyjne – innowacje, rozwój, bezpieczeństwo
25 maja 2023

Piaskownice regulacyjne – innowacje, rozwój, bezpieczeństwo

fot. EC - Audiovisual Service

Sektor energetyczny rozwija się niezwykle dynamicznie. Rosnący popyt na energię elektryczną i konieczność elektryfikacji gospodarek krajowych wymaga ewolucji branży energetycznej, dostosowania się uczestników rynku do obecnego kierunku unijnej polityki energetycznej, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.

Szybki rozwój wymaga jednak innowacji, a wręcz wymusza na podmiotach profesjonalnych ich wdrażanie. Często jednak środowisko prawne nie jest wystarczająco przystosowane do stopnia innowacyjności pomysłów, które mogłyby usprawnić wiele procesów na rynku energetycznym. Nowoczesne, często bardzo skomplikowane rozwiązania napotykają bariery prawne, które nie pozwalają na rzeczywiste wdrożenie czy nawet testowanie poszczególnych technologii.

Remedium na tego rodzaju sytuacje może stanowić piaskownica regulacyjna definiowana jako narzędzie, które pozwala innowatorom na „testowanie nowoczesnych technologii w bezpiecznym środowisku testowym, pod stałym nadzorem i kontrolą odpowiednich organów, celem pozyskania potrzebnych informacji, a w efekcie wdrożenia innowacji na rynek we właściwy sposób”.

Piaskownice regulacyjne zapoczątkowane zostały w sektorze FinTech w Wielkiej Brytanii, ale, jak się okazało, mogą stanowić bardzo użyteczny mechanizm także w energetyce. Procedowana obecnie nowelizacja ustawy – Prawo energetyczne przewiduje to rozwiązanie, które już niedługo będzie mogło przyczynić się do rozwoju sektora energetycznego na wielu płaszczyznach.

Zgodnie z definicją zaprojektowaną w procedowanej nowelizacji, piaskownica regulacyjna w polskim systemie prawnym będzie polegała na przyznaniu Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki możliwości udzielenia (na uzasadniony wniosek określonych w przepisach podmiotów, w drodze decyzji administracyjnej) odstępstwa od stosowania określonych przepisów.

Celem udzielenia takiego odstępstwa jest realizacja „projektu mającego na celu wdrożenie innowacyjnych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu, rozwiązań technologicznych lub teleinformatycznych na korzyść transformacji energetycznej, inteligentnych sieci i infrastruktury, rozwoju lokalnego bilansowania oraz wzrostu efektywności wykorzystania istniejącej infrastruktury energetycznej, w zakresie niezbędnym do jego przeprowadzenia”.

Należy zaznaczyć, iż odstępstwo może zostać udzielone wyłącznie w sytuacji, kiedy dana innowacja nie może być testowana na rynku energetycznym bez udzielenia tego odstępstwa, z uwagi na zbyt duże bariery dla możliwości rzeczywistego sprawdzenia sposobu działania innowacji i jej wpływu na sektor, a w dalszej perspektywie efektów, jakie to rozwiązanie przyniesie, kiedy zostanie wprowadzone na większą skalę.

Odstępstwo od stosowania określonych przepisów może dotyczyć m.in. warunków uzyskania i prowadzenia działalności objętej koncesją czy obowiązku przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki taryfy. Sam projekt musi przyczynić się do osiągnięcia celów polityki energetycznej państwa, natomiast wnioskodawca jest zobowiązany do uprawdopodobnienia oczekiwanych korzyści wynikających z realizacji projektu dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, jego użytkowników czy innych korzyści środowiskowych, gospodarczych lub społecznych oraz do wspomnianego już wykazania istniejących barier regulacyjnych uniemożliwiających realizację projektu bez uzyskania odstępstwa.

Dla zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, odstępstwo nie może zostać przyznane, jeżeli zaistnieje prawdopodobieństwo, że realizacja projektu zagrozi prawidłowemu świadczeniu usług przez operatorów sieci, bezpieczeństwu sieci lub bezpieczeństwu dostaw energii elektrycznej. Wprowadzono także ograniczenie w postaci przyznania odstępstwa maksymalnie na trzy lata, z możliwością jednokrotnego przedłużenia projektu na okres do trzech lat. W tym czasie innowatorzy mają szansę na testowanie swoich nowoczesnych rozwiązań w bezpiecznym środowisku, pod kontrolą Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Wprowadzenie tego mechanizmu do polskiego porządku prawnego jest sygnałem wsparcia rozwoju sektora energetycznego i chęci zwiększenia katalogu innowacyjnych rozwiązań. Jest to instrument, który pobudza rozwój gospodarczy, zwiększa konkurencyjność i oswaja odbiorców energii elektrycznej z nowinkami technicznymi, których na rynku pojawia się coraz więcej, a których wdrażanie i stosowanie jest konieczne dla sprawnego przeprowadzenia transformacji energetycznej.

Beneficjentami tego rozwiązania są więc nie tylko innowatorzy, którzy mają szansę testować swoje rozwiązania i w przyszłości wprowadzić je na rynek w pełnym wymiarze, ale także właściwe w tym zakresie organy państwowe – w polskich warunkach prawnych są nimi Minister Klimatu i Środowiska oraz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, którzy mogą powziąć wiedzę o kierunku rozwoju technologicznego sektora energetycznego już na wczesnym etapie testowania innowacji, dzięki czemu możliwa jest szybsza reakcja na płaszczyźnie prawnej i odpowiednie dostosowanie przepisów. Ostatnią grupą beneficjentów są odbiorcy energii elektrycznej, którzy mogą wypróbować określone mechanizmy w fazie testowej, dzięki czemu poznają oni obszar innowacji energetycznych. To może doprowadzić do zaktywizowania części tych odbiorców, co jest niezwykle istotne, zwłaszcza w kontekście najnowszych regulacji prawnych i dynamicznego rozwoju sektora energetycznego.


Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Komentarz dla majowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Konfederacji Lewiatan

Podejście do rozliczania przychodów z tytułu gwarancji pochodzenia w ramach kalkulacji odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny – stanowisko Lewiatana
24 maja 2023

Podejście do rozliczania przychodów z tytułu gwarancji pochodzenia w ramach kalkulacji odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny – stanowisko Lewiatana

Konfederacja Lewiatan przedstawia stanowisko w sprawie podejścia do rozliczania przychodów z tytułu gwarancji pochodzenia w ramach kalkulacji odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, po ostatnich zmianach wprowadzonych do ustawy z dnia 27 października 2022 o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku (Dz. U. z 2022 r. poz. 2243, 2687, z 2023 r. poz. 295), dalej jako „Ustawa”.

KL/192/78/PG/2023

Pobierz
Pakiet Electricity Market Design – opinia Lewiatana
25 kwietnia 2023

Pakiet Electricity Market Design – opinia Lewiatana

W nawiązaniu do toczących się prac nad pakietem Electricity Market Design Konfederacja Lewiatan przesyła opinię.

KL/163/65/PG/2023

Pobierz pismo
Electricity Market Design – co przyniesie nowa reforma?
21 kwietnia 2023

Electricity Market Design – co przyniesie nowa reforma?

fot. European Union

W 2022 r. wewnętrzny rynek energii elektrycznej Unii Europejskiej zmierzył się z problemami wzrostu cen energii elektrycznej oraz poważnym zagrożeniem bezpieczeństwa energetycznego. W obliczu nowych zagrożeń, Komisja Europejska rozpoczęła prace nad strukturalną reformą sektora elektroenergetycznego zwaną Electricity Market Design (EMD).

Ma ona na celu wzmocnienie suwerenności energetycznej – zwłaszcza w kontekście zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej oraz wdrożenia mechanizmów ułatwiających drogę do osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Konsultacje propozycji nowego kształtu rynku elektrycznego w UE

Od 23 stycznia do 13 lutego br. trwały konsultacje publiczne w sprawie Electricity Market Design. Konsultacje te miały na celu znalezienie odpowiednich narzędzi do zwiększenia ochrony konsumentów przed nadmierną zmiennością cen, wsparcia ich dostępu do bezpiecznej energii elektrycznej z niemisyjnych źródeł oraz zwiększenia odporności rynku elektroenergetycznego. Ponadto, założeniem reformy było także podjęcie pilnych działań w celu zmniejszenia wpływu cen gazu ziemnego na rachunki za energię elektryczną przy jednoczesnym wsparciu transformacji energetycznej oraz „szybkie zapewnienie wartości dodanej obywatelom i przedsiębiorstwom UE podczas trwającego kryzysu i sezonu grzewczego 2023/2024”.

EMD ma obejmować wprowadzenie zmian do rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej (UE) 2019/943, dyrektywy w sprawie energii elektrycznej (UE) 2019/944 oraz rozporządzenia (UE) nr 1227/2011 (REMIT). Proces konsultacji publicznych bazował na odpowiedzi na precyzyjnie skonstruowane przez Komisję pytania zawarte w formularzu konsultacyjnym.

Jakie stanowisko przedstawiła Konfederacja Lewiatan?

Formularz konsultacyjny zawierał bardzo wiele zróżnicowanych pytań, które dotyczyły m.in. tematyki związanej z kontraktami na zakup energii od wytwórcy zwanych PPA (power purchase agreement) czy cenowymi kontraktami zabezpieczającymi CfD (contracts for difference), możliwościami przyspieszenia rozwoju źródeł odnawialnych i zabezpieczenia interesów odbiorców końcowych energii elektrycznej.

Konfederacja Lewiatan podkreśliła, że interwencje rynkowe podważają zaufanie do kontraktów długoterminowych, w tym m.in. do kontraktów PPA, dlatego Komisja powinna jak najszybciej podjąć działania w celu usunięcia interwencji rynkowych (w tym przede wszystkim ograniczeniem przychodów wytwórcom energii z OZE, tzw. revenue cap) i przywrócenia dynamiki wolnego rynku. Ryzyko dalszych interwencji rynkowych utrudnia uczestnikom rynku energii elektrycznej podejmowanie długoterminowych zobowiązań.

Należy także wzmocnić ramy regulacyjne dotyczące dostaw energii elektrycznej dla małych i domowych odbiorców, aby zapewnić oferowanie przez sprzedawców długoterminowych kontraktów o stałej cenie. System nadzoru ostrożnościowego nad sprzedażą detaliczną zapewniłby sprzedawcom energii zasoby finansowe umożliwiające gwarantowanie oferty długoterminowych umów ze stałymi cenami dla odbiorców oraz odpowiednie zabezpieczenie tego ryzyka poprzez długoterminowe zakupy po stałych cenach od wytwórców, w tym poprzez umowy PPA.

Drugi etap prac nad Electricity Market Design

Po zakończeniu pierwszych konsultacji, 14 marca br. Komisja Europejska przedstawiła szczegółowe propozycje pakietu regulacyjnego EMD. W związku z rozpoczęciem kolejnej tury konsultacji publicznych, tym razem w formie zaproszenia do zgłaszania uwag do projektowanych przepisów.

W odpowiedzi Konfederacja Lewiatan przedstawiła drugie stanowisko, w którym powtórzyliśmy, że  mechanizmy interwencyjne zaburzają funkcjonowanie konkurencyjnego rynku energii elektrycznej, a także podważają zaufanie inwestorów do państw członkowskich, które takie rozwiązania wprowadziły. Optymalizacja struktury sektora elektroenergetycznego nie może więc odbyć się bez zaprzestania stosowania tych mechanizmów.

Pozytywnie została oceniona koncepcja w zakresie rozwoju kontraktów PPA, a także dwukierunkowych kontraktów różnicowych – przede wszystkim w związku z ograniczeniem ich zastosowania jedynie do nowych inwestycji wymagających pomocy publicznej, ale także z możliwością fakultatywnego – a nie obligatoryjnego – korzystania z tego rozwiązania.

Ponadto, Konfederacja Lewiatan wyraziła postulat zamieszczenia obowiązku publikowania przez operatorów sieci informacji dotyczących dostępnych mocy przyłączeniowych w ujęciu kwartalnym, ponieważ brak takiego obowiązku prowadzi do obniżenia poziomu konkurencji na rynku energii i ograniczenia wachlarza ofert dla konsumentów.

Udział w tego rodzaju konsultacjach i bezpośrednie przekazywanie głosu przedstawicieli polskiego biznesu jest niezwykle istotne, zwłaszcza z uwagi na to, że głos ten często jest różny od prowadzonej obecnie krajowej polityki energetycznej. Nasz głos na etapie projektowania regulacji na szczeblu UE ma wpływ na kształt późniejszych regulacji krajowych. Konfederacja Lewiatan będzie podejmować dalsze działania mające na celu wsparcie organów unijnych w dalszych pracach nad pakietem Electricity Market Design, przede wszystkim prezentując perspektywę przedsiębiorców działających na polskim rynku energii elektrycznej, i skutki, jakie poszczególne propozycje legislacyjne mogą  na nim wywołać, szczególnie dla rozwoju źródeł odnawialnych i dekarbonizacji polskiej gospodarki.


Paulina Grądzik, ekspertka Lewiatana

Artykuł dla kwietniowego wydania Brussels Headlines, newslettera europejskiego Lewiatana

Transformacja energetyczna to niższe koszty, bezpieczne dostawy i konkurencyjne firmy
14 kwietnia 2023

Transformacja energetyczna to niższe koszty, bezpieczne dostawy i konkurencyjne firmy

fot. materiały organizatora

Transformacja ku zielonej gospodarce to priorytetowa polityka Unii Europejskiej ostatnich lat. Dla przedsiębiorstw to wymóg naszych czasów, podyktowany ekologią i ekonomią. Korzyści biznesowych z przejścia na zieloną energię jest wiele. Wciąż brakuje jednak świadomości o wyzwaniach stojących przed polskimi firmami.

Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan wspólnie z Europe Direct Kielce, Enterprise Europe Network (przy Świętokrzyskim Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o.) oraz partnerami zorganizował konferencję „ABC transformacji energetycznej polskiego przemysłu: jak skutecznie poprawiać efektywność energetyczną?”. Podczas paneli i spotkań odbyły się dyskusje o procesach zmiany i ich skutkach dla biznesu. Wśród wniosków jest ten, że z transformacją energetyczną wiąże się wiele wyzwań dla polskich przedsiębiorstw.

Firmy skorzystają na transformacji energetycznej

Korzyści biznesowych z przejścia na zieloną energię jest wiele: przede wszystkim obniżenie kosztów energii oraz podniesienie efektywności energetycznej, ale także zapewnienie bezpieczeństwa dostaw i utrzymanie konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynkach europejskich i światowych.

Konferencję otworzył Maciej Witucki, prezydent Konfederacji Lewiatan. Podkreślił, że transformacja energetyczna jest „do wykonania natychmiast”. Dodał, że transformacja już się odbywa, a zależy na niej również konsumentom, którzy naciskają, żeby produkty były bardziej „zielone”. – Konsumenci i kontrahenci wymagają zielonych certyfikatów, zielonej energii. Transformacja już jest faktem – mówił Maciej Witucki.

Jak skutecznie przeprowadzić transformację energetyczną

Moderatorem części panelowej dotyczącej tego, jak skutecznie przeprowadzić transformację energetyczną i dlaczego warto, był Jakub Safjański, ekspert i dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu Lewiatana.

Eksperci podkreślali znaczenie i konieczność przeprowadzenia audytu energetycznego jako początku drogi do podniesienia efektywności energetycznej i dalszego planowania samej transformacji. Bilans energetyczny pozwala na zaplanowanie efektywnej transformacji energetycznej dzięki analizie kosztów i oszczędności – to czasochłonny, ale konieczny etap zmiany. Mówili też o dostępnych już dziś rozwiązaniach technologicznych, o znaczeniu inwestowania w systemy zintegrowane np. fotowoltaika w połączeniu z magazynem ciepła.

fot. materiały organizatora

Tematem dyskusji podczas konferencji były też m.in. wyzwania dla przedsiębiorstw. Uczestnicy próbowali odpowiedzieć na pytania: Jak przygotować firmę na transformację, aby była skuteczna i kompleksowa? Jakie istnieją możliwości finansowania zielonej zmiany ze środków Unii Europejskiej i źródeł krajowych? Jakie kierunki obiera transformacja energetyczna w krajach członkowskich Unii Europejskiej?

Konferencja odbyła się 13 kwietnia w Centrum Kongresowym Targów Kielce. Wydarzenie „ABC transformacji energetycznej polskiego przemysłu: jak skutecznie poprawiać efektywność energetyczną?” zorganizował Europe Direct Kielce, Świętokrzyski Związek Pracodawców Prywatnych Lewiatan oraz Enterprise Europe Network (przy Świętokrzyskim Centrum Innowacji i Transferu Technologii Sp. z o.o wraz z Partnerami: Konfederacją Lewiatan, Polonez Plus Sp. z o.o., Bankiem BNP Paribas, Klastrem Gospodarki Odpadowej i Recyklingu. Patronat medialny nad wydarzeniem objął portal branżowy: WysokieNapiecie.pl.
Spotkanie było transmitowane w sieci – materiał jest dostępny tutaj.

fot. materiały organizatora
Wprowadzanie ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła – uwagi Lewiatana
28 marca 2023

Wprowadzanie ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła – uwagi Lewiatana

W nawiązaniu do toczących się konsultacji publicznych projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (nr RC13 w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów) Konfederacja Lewiatan przesyła uwagi.

KL/127/49/PG/2023

Pobierz pismo
Europejczycy chcą oddychać czystszym powietrzem
24 marca 2023

Europejczycy chcą oddychać czystszym powietrzem

fot. European Union, 2023

Błędem byłoby traktowanie rewizji europejskiej dyrektywy „powietrznej” (AAQD) jako prostej zmiany dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń i nowego bagażu zmartwień dla samorządów. Planowane zmiany wpłyną na zmianę naszej rzeczywistości, a więc pośrednio również na całą gospodarkę.

W dobie palących wyzwań klimatycznych, niestabilnych cen energii, wdrażania taksonomii unijnej i transformacji energetycznej, uwaga władz i biznesu skupia się coraz mocniej na dwutlenku węgla. Liczymy ślady węglowe, zgłębiamy tajniki raportowania niefinansowego, zapominając że z rur wydechowych oraz kominów domów i fabryk emitujemy substancje, które tu i teraz decydują o jakości powietrza, którym oddychamy.

Dlatego Komisja Europejska, wyciągając wnioski z rekomendacji WHO z 2021 roku, dojrzała do tego, by po 15 latach zrewidować treść tzw. dyrektywy powietrznej AAQD (Ambient Air Quality Directive) i uczynić ją elementem całego pakietu zmian znanych jako Europejski Zielony Ład. Celem zmian AAQD jest uproszczenie, skonsolidowanie, ale i zaostrzenie europejskich przepisów dotyczących zanieczyszczeń powietrza. Dyrektywa wprowadzi nowe wymagania, zaostrzy dopuszczalne limity poziomów zanieczyszczeń (szczególnie pyłów i NOx) i wymusi rewizję regionalnych planów ochrony powietrza.

Styczniowe konsultacje polskiego stanowiska do dyrektywy AAQD nie wzbudziły dużego zainteresowania przedsiębiorców. Powody były dwojakie – pierwszym był bardzo krótki termin na składanie uwag, a drugim – przekonanie, że przepisy te nie dotyczą bezpośrednio sektora prywatnego.

Podejście jest zrozumiałe, ale tylko po części prawdziwe. Ostateczny kształt dyrektywy będzie miał bardzo szeroki, zarówno bezpośredni jak i pośredni wpływ na politykę krajową, regionalną i lokalną, akty prawne i instrumenty wsparcia. Sprostanie nowym wymaganiom nie będzie możliwe bez przyspieszenia całej „zielonej agendy”, a przede wszystkim – poprawy efektywności energetycznej budynków, zwiększenia skali termomodernizacji oraz integracji sektorów (sector coupling) – szczególnie elektryfikacji transportu, ciepłownictwa oraz intensywnego rozwoju źródeł i infrastruktury OZE. W perspektywie lat nowe wymagania wpłyną na to jak i z czego budujemy domy, jak i czym je ocieplamy, ogrzewamy, czym dojeżdżamy do pracy, na zakupy itd. Tym samym zmiany będą dotyczyć wszystkich – również przedsiębiorców.

Kto, kiedy i jakich zmian może się spodziewać? Jakie wyzwania, ryzyka i szanse niosą nowe przepisy? Aby choć trochę przybliżyć ten temat, Rada ds. Czystego Powietrza Konfederacji Lewiatan w połowie marca zorganizowała webinar z udziałem dwojga radców prawnych specjalizujących się w tematyce ochrony powietrza – Agnieszką Warso-Buchanan (ClientEarth Prawnicy dla Ziemi) oraz Miłoszem Jakubowskim (Frank Bold). Wszystkich zainteresowanych zmianami, jakie niesie rewizja dyrektywy powietrznej, zachęcamy do zapoznania się z nagraniem webinaru:


Jan Ruszkowski, ekspert Lewiatana

Artykuł dla marcowego wydania Brussels Headlines – europejskiego biuletynu Lewiatana