W trzydziestą piątą rocznicę przemian ustrojowych i gospodarczych w Polsce kilkanaście organizacji pozarządowych, w tym Konfederacja Lewiatan, zaapelowało w „Pakcie dla wolności i rozwoju” do rządzących o przeprowadzenie kluczowych reform gwarantujących przestrzeganie wolności gospodarczej i praworządności.
lewiatanPakt dla wolności
Chodzi o naprawę finansów publicznych, deregulację prawa gospodarczego i uproszczenie systemu podatkowego, zmniejszenie udziału własności państwowej w gospodarce, budowę nowoczesnego państwa prawa, poprawę procesu legislacyjnego i jakości stanowionego prawa.
Poniżej pełna treść apelu organizacji pozarządowych.
W 2025 roku wzrost gospodarczy przekroczy 4%. Przyspieszą konsumpcja indywidualna i inwestycje. Inflacja spadnie do ok. 4%, bezrobocie nadal będzie niskie. Rada Polityki Pieniężnej obniży stopy procentowe – prognozuje Konfederacja Lewiatan.
gospodarkaprognozy 2025
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Najbliższy rok wydaje się kluczowy dla krótkoterminowych perspektyw naszego kraju. Z jednej strony będziemy kontynuowali odbudowę gospodarki po bardzo słabym 2023 r. i umiarkowanie dobrym 2024. Nasz PKB będzie rósł w tempie 4,1% w skali roku. Początek roku będzie słabszy, z dynamiką zbliżoną do 4%, dopiero końcówka roku przyniesie wzrost powyżej 4,5%.
Przyspieszą konsumpcja i inwestycje
Prognoza opiera się na wyraźnym wzroście popytu krajowego, głównie konsumpcji indywidualnej wraz z inwestycjami. Te drugie po dość słabym 2024 r. odbiją za sprawą napływających środków z Krajowego Planu Odbudowy. Z kolei konsumpcji będą pomagać rosnące wynagrodzenia realne, wspierane nadal dość hojną polityką socjalną rządu. Do tego wszystkiego dojdzie nadal relatywnie, na tle reszty Unii Europejskiej, dobra sytuacja przemysłu. Na PKB w 2025 r. nie wpłynie znacząco prognozowana przez nas redukcja stóp procentowych. Na koniec 2025 r. ich wysokość będzie nadal przekraczała 5%.
Nie będzie zaciskania pasa
Wspomnieliśmy o hojnej polityce socjalnej. Ku naszemu zaskoczeniu, przynajmniej według planów rządu przedstawionych w ustawie budżetowej na 2025 r., nie będzie zaciskania pasa, koniecznego dla redukcji deficytu. Ustawa budżetowa, jak każda poprzednia, jest napisana w sposób wyraźnie optymistyczny i istnieje duże ryzyko, że zwiększanie wpływów do kasy państwowej może nie odbywać się w zakładanym tempie.
Mimo dość optymistycznej prognozy wzrostu PKB, istnieje nadal dużo zmiennych, które mogą znacząco zaburzyć nasze przewidywania. Przede wszystkim nie do końca wiemy, jak w tym nadchodzącym roku będzie wyglądała polityka Stanów Zjednoczonych albo w jakim tempie będą realizowane zapowiedzi wyborcze Donalda Trumpa.
Drugim elementem, który silniej będzie wpływał na nasz rozwój będą majowe wybory prezydenckie. Gdyby się okazało, że wynik będzie inny niż życzyłby tego sobie obecny rząd, to staniemy przed poważnym wyzwaniem – tj. stagnacją zmian prawnych, dalszym utrzymywaniem się impasu w sądownictwie, a w konsekwencji nawet możliwymi wcześniejszymi wyborami. Ten scenariusz pośrednio będzie wpływał na postrzeganie naszego kraju na arenie międzynarodowej.
Bezrobocie nadal niskie
W przyszłym roku nadal najbardziej stabilną częścią naszej gospodarki będzie rynek pracy. Nic nie wskazuje na to, że wystąpią na nim krótkoterminowe ryzyka. Stopa bezrobocia będzie utrzymywała się na poziomie nie przekraczającym w całym roku 5,5%. W przypadku rynku pracy niezwykle ważny jest dialog społeczny. Ten pod koniec roku wydaje się wyraźnie poprawiać i należałoby oczekiwać, że taki stan utrzyma się również przez cały najbliższy rok, biorąc pod uwagę prezydencję Polski w Radzie UE.
Inflacja powyżej celu NBP
Przy założeniu wzrostu konsumpcji, w tym realnych wynagrodzeń, możemy spodziewać się, że inflacja utrzyma się powyżej górnej granicy celu inflacyjnego NBP. Pierwsza połowa roku to kwartalna inflacja nadal ponad 4%. Dopiero druga połowa roku przyniesie osłabienie wzrostu cen do poziomu zbliżającego nas do 3,5%. Nie wiadomo jak zachowają się ceny energii dla gospodarstw domowych po ewentualnym ich odmrożeniu we wrześniu 2025 r. Podobnie jednak jak rząd, uważamy że ceny wytwarzania energii na rynkach światowych pozwolą dość gładko wejść w ten okres odmrożenia, a co za tym idzie nie będzie odczuwalnego i dotkliwego wzrostu cen energii dla obywateli.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
23 grudnia 2024
Wyposażenie zestawów dla laboratoriów AI i STEM oraz sal lekcyjnych do pracy zdalnej w szkołach – stanowisko Lewiatana
Konsultacje społeczne dotyczące wyposażenia zestawów dla laboratoriów AI i STEM oraz sal lekcyjnych do pracy zdalnej w szkołach, które zostaną sfinansowane w ramach inwestycji C2.2.1. Wyposażenie szkół/instytucji w odpowiednie urządzenia i infrastrukturę ICT w celu poprawy ogólnej wydajności systemów edukacji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) – stanowisko Lewiatana.
W związku ze skierowaniem projektu ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, do rozpatrzenia Komitetu do Spraw Europejskich (znak pisma KPRM: DKSE.7004.10.41.2024.BB(4) z 6.12.2024 r.) w załączeniu stanowisko Konfederacji Lewiatan dotyczące projektu ustawy.
W nawiązaniu do pisma (DP-WLM.0231.57.2024 z dnia 3 grudnia br.), przy którym przekazano projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (MOS) (UD163), Konfederacja Lewiatan przesyła uwagi.
Stopa bezrobocia w listopadzie br. wyniosła 5%, wobec 4,9% miesiąc wcześniej – podał GUS.
2024bezrobocielistopad
Stopa bezrobocia wróciła do poziomu 5%. Ani to zaskoczenie, ani powód do większych obaw. Rynek pracy sprzyja gospodarce, pozostając najsilniejszą jej częścią. W statystykach urzędów pracy nie widać potwierdzenia medialnych doniesień o rosnących zwolnieniach grupowych. Oczywiście, ogłoszenie zwolnień, a samo ich zrealizowanie to proces rozłożony na kilka miesięcy. Niewykluczone zatem, że w pierwszym kwartale kolejnego roku liczba zwolnionych z przyczyn zakładu pracy przekroczy 40 tys. W listopadzie osób bezrobotnych rejestrujących się z tego powodu było 33,2 tys., co jest dokładnie średnią ze wszystkich jedenastu miesięcy 2024 r.
Zapewne w grudniu stopa bezrobocia pozostanie na niezmienionym poziomie i nadal będzie wynosić 5%. Rynek pracy jest elementem, który nie stwarza obecnie ryzyk krótkoterminowych, choć widać pragmatyzm przedsiębiorców, którzy na zwolnionego lub zwalniającego się pracownika nie rozpoczynają rekrutacji. Liczba ofert pracy spadła w ciągu roku o 16%. Dodatkowo analizując ankiety GUS dotyczące nastrojów w poszczególnych branżach widzimy, że zdecydowana większość firm będzie utrzymywać poziom zatrudnienia w najbliższym czasie.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
W grudniu br. w większości obszarów gospodarki wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury (tak wyrównany, jak i niewyrównany sezonowo) był na poziomie niższym lub zbliżonym do prezentowanego w listopadzie – podał GUS.
2024grudzieńkoniunktura
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Nastroje w biznesie pozostają na niezmiennym oraz złym poziomie. W większości branż wskaźnik nastrojów spada. Dotyczy to zarówno bieżącej oceny, jak i postrzegania przyszłości. Jedyną branżą, w której nastroje dość niespodziewanie, poprawiły się jest gastronomia i zakwaterowanie. Tym samym wskoczyła ona na dodatni wynik dołączając do grona informacji i komunikacji. Próżno szukać przyczyn takiego stanu rzeczy. Nie wydarzyło się nic na tyle spektakularnego, żeby nastroje mogły się tak pozytywnie zmienić.
Nadal kiepskie nastroje panują w przetwórstwie przemysłowym, choć przyszłość najgorzej oceniają firmy budowlane. To z kolei może wiązać się z mniejszym zapotrzebowaniem na inwestycje w tym roku oraz niepewną sytuacją branży mieszkaniowej w najbliższym roku.
Firmy w kolejnym kwartale w znacznej większości deklarują utrzymanie zatrudnienia. To kolejny dowód, że na rynku pracy nie wydarzy się nic spektakularnego i prawdopodobnie taki też pozostanie cały kolejny rok.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
20 grudnia 2024
Sprzedaż detaliczną nadal napędza motoryzacja [+MP3]
Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w listopadzie br. była wyższa niż przed rokiem o 3,1% W porównaniu z październikiem spadła o 1,2% – podał GUS.
2024listopadsprzedaż detaliczna
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Sprzedaż detaliczna powtarza scenariusz sprzed miesiąca. Nadal niezmiennie prym wiedzie motoryzacja z rocznym wzrostem sprzedaży bliskim 30%. Na drugim miejscu z wyraźnie mniejszym, ale nadal pokaźnym wzrostem sprzedaży (ponad 7%) uplasowały się farmaceutyki. Innymi słowy sezon chorobowy w pełni.
Swoje trzy grosze dorzuca również enigmatyczna sprzedaż z kategorii pozostałe. Te trzy składowe spowodowały, że sprzedaż ruszyła, osiągając dynamikę 3,1% w skali roku. A to wszystko przy krótszym o 3 dni robocze listopadzie niż przed rokiem.
Grudzień przyniesie zwyczajowo wzrost sprzedaży, szczególnie w skali miesiąca. Dodatkowo mamy w tym miesiącu o jeden dzień roboczy więcej.
Po 11 miesiącach sprzedaż detaliczna jest wyższa o 2,7%. Przez cały 2024 r. na jej wynikach ciążyły ceny usług. Wciąż więcej wydajemy na usługi niż towary. Jednocześnie zaczęliśmy również oszczędzać. Pragmatyzmu nauczył nas okres wysokiej zmienności cen i ujemnej, realnej dynamiki wynagrodzeń.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
W listopadzie br. przeciętne zatrudnienie w przedsiębiorstwach w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku było niższe o 0,5%. Wynagrodzenie zaś wzrosło nominalnie o 10,5% i wyniosło 8478,26 zł brutto – podał GUS.
2024listopadwynagrodzenia
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Nie słabnie dynamika wzrostu średniego wynagrodzenia w firmach. W listopadzie wyniosła 10,5%. Przez jedenaście miesięcy tego roku średnie płace były wyższe niż przed rokiem o ponad 11%. Z listopadowych danych wynika, że w żadnym dziale gospodarki dynamika wynagrodzeń w ciągu roku nie była mniejsza niż 5%.
W grudniu zapewne utrzyma się dotychczasowy dwucyfrowy trend wzrostu wynagrodzeń. Kolejny rok zaczniemy już zwyczajowo od podwyżki płacy minimalnej, a ta pociągnie za sobą skokową podwyżkę wszystkich wynagrodzeń.
Uwzględniając dane płynące z gospodarki, wydajność, produkcję oraz inflację i w końcu tempo wzrostu PKB, 10% wzrosty wynagrodzenia nie znajdują uzasadnienia. Być może nadal jesteśmy w okresie odreagowywania dwucyfrowej inflacji z 2023 roku?!
Z drugiej strony dane o zatrudnieniu w firmach pokazują sukcesywny spadek zatrudnienia. Kolejny miesiąc z rzędu zatrudnienie zmniejszyło się o 0,5%. Ta statystyka nie koreluje zupełnie z danymi GUS wykorzystywanymi do obliczania stopy bezrobocia, czy nawet danymi administracyjnymi generowanymi przez ZUS.
Podsumowując, na rynku pracy bez większych zaskoczeń i tak pozostanie do końca roku.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11
Konfederacja Lewiatan
19 grudnia 2024
Przemysł mimo słabości wspiera wzrost gospodarczy [+MP3]
W listopadzie br. produkcja sprzedana przemysłu była niższa o 1,5% w porównaniu z listopadem ubiegłego roku, natomiast w stosunku do października 2024 spadła o 5,4% – podał GUS.
2024listopadprodukcja
Wysłuchaj komentarza eksperta:
Komentarz Mariusza Zielonki, głównego ekonomisty Lewiatana
Ekonomiczne zamknięcie roku zbliża się wielkimi krokami. Gdyby pokusić się o największego niezdecydowanego tego roku to zdecydowanie trzeba wskazać produkcję przemysłową. Ta po październikowym wystrzale, w listopadzie notuje spadek o 1,5% w skali roku. Prognozy przewidywały również tąpnięcie, ale w granicach 0,2%.
Największe spadki odnotowało przetwórstwo przemysłowe, najważniejszy dział naszego przemysłu. Także w różnych gałęziach przetwórstwa próżno szukać lepszych wyników niż przed miesiącem. Na skali spadku zaważył fakt mniejszej liczby dni roboczych w listopadzie (o cztery). Korektę pogłębiła motoryzacja, która z wyraźnego plusa w październiku, jak przystało na huśtawkę produkcji, w listopadzie notuje wynik -16,4%.
Nadal prym we wzrostach wiedzie produkcja żywności, której wytwarzamy o 4% więcej niż przed rokiem, ale w porównaniu do październikowych wzrostów ten wynik wygląda blado.
Przemysł był wskazywany w minionym roku jako potencjalny hamulcowy wzrostu gospodarczego lub co najwyżej mający neutralny wpływ na nasz PKB. Tymczasem nawet z dzisiejszym gorszym wynikiem, wychodzi na to, że przemysł będzie wspierał wzrost gospodarczy, rekompensując częściowo słabszą od oczekiwań konsumpcję.
Więcej komentarzy ekonomicznych w serwisie społecznościowym X, na profilu naszego eksperta Mariusza Zielonki,https://x.com/MariuszZielon11