Przepisy wdrażające obie Dyrektywy powinny zostać przyjęte do lipca 2023 roku przez państwa członkowskie UE i zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku. Wymaga to jednak jednomyślności.

Dyrektywa w zakresie tzw. podatku minimalnego dla dużych grup kapitałowych – Pillar II

Propozycja Dyrektywy w zakresie tzw. podatku minimalnego dla dużych grup kapitałowych tzw. Pillar II opracowanego przez OECD jest jednym z  pakietów zmian w prawie podatkowym (Global Anti-Base Erosion Rules), który wprowadza rozwiązania zwiększające efektywne opodatkowanie największych grup kapitałowych osiągających zyski w różnych jurysdykcjach podatkowych w związku z globalizacją i rozpowszechnieniem digital economy.

Proponowane zmiany obejmują zasady relokowania części skonsolidowanego zysku, umożliwiając jego opodatkowanie w państwie, w którym realizowana jest sprzedaż albo świadczone są usługi (Pillar I) oraz wprowadzenie globalnego minimalnego podatku w stawce 15% (Pillar II).

Dyrektywa przeciw wykorzystywaniu spółek bez substratu majątkowo-osobowego – Unshell

Propozycja Dyrektywy w zakresie zapobiegania wykorzystywaniu spółek nieposiadających wystarczającego substratu majątkowo-osobowego (nazywaną przez Komisję dyrektywą „Unshell”, bywa też określana jako ATAD 3). Celem Dyrektywy jest zmniejszenie luki podatkowej spowodowanej wykorzystywaniem tzw. spółek fasadowych (tzw. shell entities). Dyrektywa jest kontynuacją działań uszczelniających system podatkowy Unii Europejskiej.

Dyrektywa może wpłynąć na struktury międzynarodowych grup kapitałowych, w których funkcjonują spółki holdingowe, finansowe czy spółki specjalnego przeznaczenia, które prowadzą działalność transgraniczną, a większość ich przychodów stanowią tzw. przychody pasywne (np. dywidendy, odsetki czy dochody z nieruchomości). Przepisy będą dotyczyć wszystkich podmiotów będących rezydentami podatkowymi w państwach członkowskich UE, kwalifikujących się do uzyskania certyfikatu rezydencji. Na podmioty, które spełnią warunki przewidziane w Dyrektywie, nałożone zostaną dodatkowe obowiązki sprawozdawcze oraz – w określonych przypadkach – realne konsekwencje podatkowe.

Wprowadzenie podatku minimalnego

Dyrektor DG TAXUD Benjamin Angele podkreślił, że  kwestia wprowadzenia podatku minimalnego jest aktualna mimo trwających wciąż negocjacji i rozmów z krajami członkowskimi co do pakietu implementacyjnego. – Należy zatem spodziewać się, że 1 stycznia 2024 r. to faktyczny start ich obowiązywania w państwa członkowskich. Jest zatem jeszcze trochę  czasu, aby biznes odpowiednio przygotował się do wdrożenia zmian – mówił.

Podejście Stanów Zjednoczonych do Pillar 1 ulegało znaczącym zmianom, nie można więc wykluczyć, że prezentowana obecnie propozycja również zostanie w przyszłości zmodyfikowana. Pozycja Stanów Zjednoczonych jest natomiast kluczowa dla osiągnięcia porozumienia – większość przedsiębiorstw cyfrowych, w które uderza Pillar 1. Pomimo trudności z opracowaniem jednego, wspólnego systemu, temat znajduje się wysoko na agendzie debaty międzynarodowej i nic nie wskazuje, aby zrezygnowano z pomysłu opodatkowania gospodarki cyfrowej na poziomie globalnym od 2024 roku.

Ulga na redukcję obciążenia kapitałem własnym

Ulga na redukcję obciążenia kapitałem własnym, czyli DEBR – to kolejny projekt dyrektywy ogłoszony w maju 2022 r., aby pomóc przedsiębiorstwom w uzyskaniu dostępu do potrzebnego im finansowania i zwiększeniu odporności. Środek ten wesprze przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie ulgi, która zapewni kapitałowi takie samo traktowanie podatkowe jak zadłużenie.

Propozycja przewiduje, że zwiększenie kapitału własnego podatnika z roku na rok podatkowy będzie podlegało odliczeniu od jego podstawy opodatkowania, podobnie jak ma to miejsce w przypadku długu. Trwają jeszcze prace nad zapisami dyrektywy i możliwe, że ostatecznie przepisy będą bardziej przychylne od zaproponowanych w projekcie.

Plan DG Taxud na 2023 r. i kolejne lata:

1. propozycje uproszczenia przepisów podatkowych dotyczących transfer pricing,
2. przyśpieszenie procesu zwrotu nadpłaconego WHT,
3. dyskusja nt. koncepcji/ propozycji przeciwdziałania agresywnemu planowaniu w podatkach.

W ocenie dyrektora GD Taxud procedury zwrotu podatku u źródła w przypadku płatności transgranicznych okazały się długotrwałe, wymagające dużych zasobów i kosztowne zarówno dla inwestorów, jak i administracji podatkowych, ponieważ administracje podatkowe mają trudności z oceną uprawnień do obniżonych stawek podatku u źródła. Co więcej, procedury te były czasami nadużywane w niektórych państwach członkowskich UE.

Inicjatywa dotycząca podatku u źródła ma na celu dostarczenie państwom członkowskim informacji potrzebnych do zapobiegania nadużyciom podatkowym w zakresie podatków u źródła, a jednocześnie umożliwienie szybszego i skuteczniejszego zwrotu podatku u źródła lub procedur ulg dla inwestorów, administracji podatkowych i pośredników finansowych.

Ponadto Komisja Europejska nadal będzie podejmować inicjatywy służące zapewnieniu sprawiedliwego i uczciwego opodatkowania, w szczególności w odniesieniu do firm korzystających z agresywnego planowania podatkowego. W kolejnych latach będą przedstawiane do dyskusji kolejne propozycje rozwiązań służących przeciwdziałaniu optymalizacji podatkowej.

Przedstawiciel Komisji Europejskiej pozostaje otwarty na dialog z biznesem przy tworzeniu tak ważnych i trudnych regulacji dla funkcjonowania firm. Spotkanie odbyło się 16 listopada w siedzibie Konfederacji Lewiatan.